BEELD 2D • BEELD 3D • ARCHITECTUUR • MODE en DESIGN • THEATER en PERFORMANCE

DANS • MUZIEK • FILM en TV • LITERATUUR • INTERACTIVE MEDIA

Wat? Strandbeest

Wie? Theo Jansen

Wanneer? Sinds 1990

Waar? Nederland

https://www.youtube.com/watch?v=MYGJ9jrbpvg

FOTO

(Jansen)

CONTEXT

Hoe wordt het werk gepresenteerd?

De strandbeesten zijn interactieve maar ook autonome installaties die lijken te leven. Toeschouwers kunnen de bewegingen ‘aandrijven’, maar ook de wind kan als motor dienen tot het stappen.

In welke (historische) context is het gemaakt?

In onze huidige maatschappij waarin we verknocht zijn aan technologie en industrie. Hoewel Jansens beesten ook met de computer uitgetekend worden, is zijn creatie wel steeds ambachtelijk.

ONDERWERP/THEMA

Welk verhaal lees je in dit werk?

Een nieuwe vorm van kunst/ambacht die het industriële, maar ook de natuur overstijgt. Complexe mechanismen uitgevoerd in eenvoudige materialen. De beesten zijn een mooi voorbeeld van het feit dat inzicht belangrijker is dan (duur) materiaal.

Wat wil de kunstenaar overbrengen?

Theo Jansen wil een nieuwe levensvorm creëren dat kan overleven op de wind en geen voedsel nodig heeft. Het is een jarenlang proces waarbij hij zijn beesten steeds sterker en weerbaarder maakt tegen natuurverschijnselen zoals stormen. Zijn ultieme doel is kuddes van de beesten autonoom te laten overleven op stranden. (Media Force)

TECHNIEK

Welke technieken kan je waarnemen?

Theo Jansen ontwerpt mechanismen die door een kleine, natuurlijke aandrijving zich kunnen voortbewegen. Hij maakt gebruik van twee soorten mechanismen: een opslagruimte met wind en een mechaniek van benen. Bij het eerste mechanisme hebben de strandbeesten een maag waarin ze lucht opslaan onder hoge druk, op een gegeven moment wordt die druk gelost en beweegt het beest door de eigen aandrijving. (Media Force)

Hoe linkt de kunstenaar deze techniek aan wat hij/zij wil communiceren?

Deze mechanieken zorgen ervoor dat de strandbeesten kunnen “leven”.

KUNST

Waarom grijpt dit mij aan of waarom niet?

Het komt zeer industrieel over terwijl het dat helemaal niet is, er is geen motor aanwezig die de beweging aandrijft. Het is windenergie in zijn meest directe en pure vorm.

Ik heb het werk ook reeds in het echt gezien en in beweging mogen zetten, de structuren en systemen die nodig zijn om ze te laten bewegen zijn indrukwekkend.

Hoe wordt/werd het werk in de kunstkritiek onthaald?

‘De eerste keer dat ik een Strandbeest zag van Theo Jansen vergeet ik nooit meer. De ietwat groezelige, knarsende pvc-buizen, de “houtje-touwtje” verbindingen maar vooral de onverwachte elegantie als het beest gaat lopen. Zo mooi, zo raar, zo anders dan wat je ooit zag. Bewondering voor de maker en vertedering voor het beest.’ (Van der Meij, 2015)

‘Defiantly analog, they are made from the most rudimentary materials. They are also proudly transparent: You can see and easily grasp how they are constructed, and how they work. And if, as it turns out, they don’t work in every particular instance, that is part of their poetry.’ – Boston Globe (Smee, 2015)

‘Een gek en fascinerend gezicht.’ – deredactie.be (Baert, 2016)

INSPIRATIE

Welke elementen spreken je aan in dit werk?

Het is een uitzonderlijk staaltje van pure ambacht die vrij machinaal overkomt. Het overstijgt het machinale als het ware omdat het dierlijke stappen levensecht overkomt terwijl er geen technologie aan te pas komt.

Hoe link je dit aan andere expressievormen?

Voor mij is dit het ultieme voorbeeld van Tinkering. De strandbeesten kunnen voortbewegen door de wind of door manuele hulp van de toeschouwers. Hun bewegingen zijn mogelijk door verbindingen die een hoog technisch inzicht vereisen om tot stand te brengen. Actie en reactie is hier de sleutel tot beweging. Verder is het een hoger niveau van kinetische kunst waarbij de installatie zeer geavanceerde, bijna dierlijke bewegingen uitvoert.

BRONNEN

Volgens de APA-normen. Probeer zowel uit tijdschriften, boeken als internetbronnen te putten.

BibliografieBaert, D. (2016, april 16). Strandbeesten teisteren Stekene. Opgeroepen op januari 21, 2017, van De Redactie:

http://m.deredactie.be/#!/snippet/571230e0c9976f6b4ffd7490Jansen, T. (sd). Stille Strand Apodiacula 2. Strandbeest. Nederland.Media Force. (sd). Opgeroepen op januari 21, 2017, van The Jansen's Strandbeest:

http://www.strandbeest.com/index.phpSmee, S. (2015, december 28). There’s beauty in Theo Jansen’s Strandbeests . Opgeroepen op januari 21, 2017,

van Boston Globe: https://www.bostonglobe.com/arts/theater-art/2015/09/27/there-beauty-theo-jansen-strandbeests/veSJ4F6fvf5Un1bKSkGy3J/story.html

Van der Meij, A. (2015, februari 18). De grote fantast en de hybride kunstenaar. Opgeroepen op januari 21, 2017, van Makered: http://makered.nl/de-grote-fantast-en-de-hybride-kunstenaar/