en zwangersc… · Web viewInhoudsopgave...

0

Opleiding: Hypnotherapie ATMA instituut te Amersfoort

De invloed van stress op het ongeboren kind

Geschreven door:Heidi SchuitemakerStudiejaar 2008-2009

Scriptie begeleider:Michelle Blom

Oneindig ver weg is de grote wereld.Oneindig ver weg is de grote wereld. In hun eigen wereld bevinden zich twee mensen,In hun eigen wereld bevinden zich twee mensen, verenigd in een vurig, bovenaards gevoel. verenigd in een vurig, bovenaards gevoel. Op een ander niveau in hun miniwereld gebeurd ietsOp een ander niveau in hun miniwereld gebeurd iets dat hun leven zal veranderen en verrijkendat hun leven zal veranderen en verrijken.

INHOUDSOPGAVE

Inhoudsopgave………………………………………………………………………1

Inleiding……………………………………………………………………………...3

Voorwoord……………………………………………………………………………3

Hypothese ……………………………………………………………………………3

Onderzoeksvragen……………………………………………………………………4

Hoofdstuk 1 Stress

Wat word er verstaan onder stress…………………………………………………....5

Positieve en negatieve stress………………………………………………………….5

De lichamelijke reacties die optreden bij het beleven van negatieve stress…………..6 Ontstaan van stress……………………………………………………………………6

Stressoren……………………………………………………………………………..7

Persoonlijkheid………………………………………………………………………..7

Strains…………………………………………………………………………………7

Stress houdt zichzelf in stand………………………………………………………….7

Veel voorkomende factoren die bij een zwangere vrouw stress veroorzaken zijn…….8

Hoofdstuk 2Het ongeboren kind

Onderzoeksresultaten van de invloed van stress op het ongeboren kind……………...9

Hoofdstuk 3Huidige aanbod

Op het gebied van zwangerschapsbegeleiding ben ik het volgende aanbodTegengekomen………………………………………………………………………..12

Huidige aanbod……………………………………………………………………….12

Zwangerschapsgymnastiek…………………………………………………………...12

Zwangerschapscursus Mensendieck………………………………………………….12

1

Zwangerschapsyoga…………………………………………………………………..12

Zwangerschapsfitness op muziek……………………………………………………..12

Cursus ‘Samen bevallen’………………………………………………………………13

Hypnobirthing…………………………………………………………………………13

Zwangerschapscoaching………………………………………………………………13

Zwangerschapsmeditatie………………………………………………………………13

Ademtherapie voor zwangeren………………………………………………………..13

Bevallen onder hypnose……………………………………………………………….14

Cursusaanbod waarbij Hypnotherapie een rol speelt………………………………….14

Bevallen onder hypnose……………………………………………………………….14

Hoofdstuk 4Zwangerschapsbegeleiding in de praktijk

Enquete onder de verloskundige………………………………………………………15

Interview met Elisabeth van den Berkmortel………………………………………….16

Interwiew met Yvonne Tjilpe…………………………………………………………19

Interview met Barbara Corsetto……………………………………………………….20

Workshop pijnloos bevallen…………………………………………………………...22

Hoofdstuk 5Samenvatting en eigen mening………………………………………………………24

Hoofdstuk 6Conclusie……………………………………………………………………………...25

Bronnen………………………………………………………………………………..26

Bijlage 1 : Voorbeeld visualisatie voor het creëren van een innerlijke stilteplek…………………27Bijlage 2 :Voorbeeld visualisatie waarbij contact gemaakt wordt met het ongeboren kind……...28Bijlage 3 :Voorbeeld inductie zelfhypnose……………………………………………………….30Bijlage 4 :Passieve imaginatie als ondersteuning bij de bevalling………………………………………………………………………………..31

2

INLEIDING

VOORWOORD Vanaf het moment dat er een kinderwens bij mij ontstond, heeft het hele proces rondom zwanger zijn mij altijd geïntrigeerd. Hangt er al een zieltje om ons heen? Wat komt dat zieltje ons brengen? Hoe is het om een kindje te voelen dat ons heeft uitgekozen, dat eigenschappen van ons bij zich zal dragen maar tegelijkertijd een uniek wezentje zal zijn... Ik ben er altijd heilig van overtuigd geweest dat de manier hoe wij in het leven staan, hoe wij omgaan met de conceptie, hoe wij ons voelen tijdens de zwangerschap waarin een wezentje zich volledig zal ontwikkelen en ontplooien, van grote invloed zal zijn op het groeiende kindje. Nog voor dat ik zwanger raakte voelde ik een enorme rust in mezelf. Deze rust en later het bewust in contact staan met het kindje in mijn buik en met mijn eigen lijf zorgde voor een veilige basis. Een basis die er voor zou zorgen dat het kindje onbezorgd zou kunnen groeien. Het kindje zal groeien in kracht en vertrouwen en zal ontspannen op de wereld komen.Deze overtuiging voelde ik diep van binnen. Het was een overtuiging die ik in mijn directe omgeving niet kon delen. Wacht maar dacht ik 9 maanden lang. Als ons kindje geboren is zal het effect te zien zijn. En het was te zien. Wij hebben twee bijzonder relaxte jongens op de wereld gezet. De kraamhulp bij ons eerste zoontje sprak al vrij snel uit, zelden zo’n relaxed kindje te hebben gezien. Ik voelde een enorme kracht en trots in mijzelf. Heerlijk om bevestiging te krijgen en te zien. Wat bijzonder dat ik zo’n start aan mijn kinderen kon geven. “Zien jullie het?” straalde ik uit. Maar nee, het werd niet gezien, ik had het getroffen zeiden de mensen om me heen.Zwangerschappen begonnen steeds meer mijn aandacht te trekken. Het leek me heerlijk om verloskundige te worden. Wat een fantastisch beroep moest dat zijn. Hierin zou ik mijn overtuiging kunnen delen met een ieder die daar open voor staat. Het lijkt me fantastisch om vrouwen die in verwachting zijn te helpen met het creëren van omstandigheden, die er voor zorgen dat een zieltje vanaf het prille begin in een veilige basis kan opgroeien. Helaas was het financieel niet haalbaar voor mij om een fulltime opleiding te gaan volgen. Waarschijnlijk moest dit zo zijn. Toen ik een artikel las over zwangerschapsbegeleiding d.m.v. hypnotherapie ben ik me hierin verder gaan verdiepen. Ik had nog nooit van hypnotherapie gehoord en las dingen die mij intrigeerde. Die me deden denken aan hoe ik mijn zwangerschap had beleefd. Hier wilde ik me graag verder in verdiepen.Vol enthousiasme ben ik dan ook begonnen aan mijn studie hypnotherapie en met ditzelfde enthousiasme ga ik mij voor deze scriptie in dit onderwerp verdiepen.

HYPOTHESE

De volgende stelling wil ik in mijn scriptie onderbouwen:

Het ongeboren kind heeft recht op een goede en veilige basis waarbinnen hij of zij zich kan ontwikkelen. Deze basis kan gecreëerd worden door stress bij de zwangere vrouw te verminderen. Hypnotherapie kan een bijdrage leveren aan het verminderen van stress die de vrouw tijdens haar zwangerschap ervaart.

3

ONDERZOEKSVRAGEN

Om deze stelling te onderbouwen ga ik me verdiepen in de volgende onderzoeksvragen: Welke invloed heeft stress tijdens de zwangerschap op het ongeboren kind. Welke invloed heeft stress voor en tijdens de bevalling op de geboorte van het kind. Heeft stress tijdens de zwangerschap gevolgen voor de ontwikkeling van het kind na

de geboorte. Kan je met hypnotherapie stress tijdens een zwangerschap verminderen. Wat is het huidige aanbod op dit gebied.

4

HOOFDSTUK 1

STRESS

Wat word er verstaan onder stress

Je zou denken dat het gemakkelijk zou zijn een definitie te geven van stress. Maar zelfs degenen die het grootste deel van hun professionele leven hebben gewijd aan onderzoek naar stress vinden het moeilijk om een definitie te geven. Ondanks het feit dat er al een halve eeuw wordt geprobeerd een definitie van stress te vinden, bestaat deze tot op de dag van vandaag nog steeds niet. Iedereen weet wat het is, maar men kan niet komen tot een definitie.

Voor de meeste van ons is stress hetzelfde als je zorgen maken over iets.Je zou ook kunnen zeggen dat stress gaat over alle spanningen die we in ons dagelijks leven ervaren. Stress is de respons die door een stressor (stress gebeurtenis) wordt veroorzaakt. De stressoren kunnen zowel van buitenaf komen (extern) als door ons zelf veroorzaakt worden (intern).

Positieve en negatieve stress

Een bepaalde hoeveelheid stress is nodig om tot actie te komen en optimale prestaties te leveren. Het bereiken van bepaalde prestaties is zeer gewenst. Vandaar dat een bepaald niveau van spanning als positief wordt ervaren. Er wordt dan wel gesproken over positieve stress. Maar als het stressniveau te hoog wordt, dan werkt deze juist averechts. Men komt juist niet meer tot prestaties, wordt prikkelbaar, besluiteloos en passief. Hier is dus duidelijk spraken van een negatieve stress.

5

Optimalestress Negatieve

stress

Positievestress

Prestaties

hoog

laag

laag STRESS NIVEAU hoog

Onderbelasting Optimale belasting OverbelastingVerveling Hoge motivatie PrikkelbaarGeen motivatie Veel energie GehaastOngeïnteresseerd Alert Besluiteloos Kalm Veel fouten

De lichamelijke reacties die optreden bij het beleven van negatieve stress

Bij het ervaren van stress brengt je sympathisch zenuwstelsel veranderingen in je lichaam teweeg. Het sympathisch zenuwstelsel is te vinden in het ruggenmerg, een aantal ingewanden en verschillende zenuwen naar de organen. Het zorgt ervoor dat het lichaam in staat van paraatheid komt. De hypothalamus, een deel van de hersenen, activeert je hypofyse (een kleine klier bij de hersenstam), die op zijn beurt een hormoon in de bloedbaan brengt. Dit hormoon (ACTH, ofwel: adrenocorticotropisch hormoon) bereikt de bijnierschors, die op zijn beurt weer meer adrenaline en andere hormonen (glucocorticoiden, waarvan cortisol er één is) produceert. Deze mengeling van biochemische veranderingen leidt tot een aantal veranderingen in je lichaam.

Je hart gaat sneller kloppen en je bloeddruk stijgt. Je gaat sneller ademen. Je spijsvertering vertraagt. Je spieren spannen zich. Je pupillen verwijden zich, zodat je beter ziet. Je bloed stolt sneller. Je lever zet glycogeen om in glucose, dat zich bindt aan vrije vetzuren om je van

brandstof en snelle energie te voorzien.

Kortom: als je stress ervaart, maakt je lichaam een hele reeks fysiologische veranderingen door die je voorbereiden op een levensbedreigende noodsituatie. Stress was ooit, heel lang geleden, het beschermingsmechanisme dat je van de natuur had gekregen om in leven te blijven.

Als de fase van chronische stress die zich kenmerkt door een verhoogd cortisolgehalte zich niet normaliseert, en als de stressrespons te vaak voorkomt, volgt een laatste fase, waarin de cortisol giftig voor onze hersencellen wordt en mogelijk onze cognitieve capaciteiten aantast. Vermoeidheid, irritatie en depressie nemen toe. Onze weerstand tegen virussen en bacteriën neemt sterk af. Uiteindelijk kunnen de bijnieren uitgeput raken. Er is dan ook meestal een vermindering van witte bloedlichaampjes in het afweersysteem. De aanmaak vansekshormonen vermindert sterk. Veel vitaminen worden door het lichaam afgevoerd. Depressie, een verlaagd concentratievermogen, sterke vermoeidheid en geheugenproblemen doen hun intrede.

Ontstaan van stress

Spanning en spanningsvolle situaties kunnen dus leiden tot (negatieve) stress. Afhankelijk van de intensiteit en de frequentie van deze gebeurtenissen zal de stress zich verder opbouwen. Als er voldoende tijd tussen de gebeurtenissen zit om zich weer te ontspannen en de situatie te verwerken zal het gemiddelde stressniveau terugkeren naar een gezonde waarde. Is er daarentegen onvoldoende tijd tussen de gebeurtenissen of zijn de ervaringen zeer intens, dan zal de stress zich steeds verder opbouwen. Vaak wordt bij het ontstaan van stress de oorzaak enkel in de buitenwereld gezocht. Wie of wat heeft gemaakt dat ik nu last van stress heb. Toch is de externe oorzaak, de stressor genoemd, slechts één onderdeel van het ontstaan van spanning en stress. Naast deze stressor is het vooral van belang hoe een persoon met deze situatie omgaat. Persoonlijkheid, denkwijze, vaardigheden en sociaal netwerk spelen een grote en belangrijke rol bij het ontstaan van en omgaan met stress.

6

Stressoren

Stressoren zijn alle externe invloeden die een stressreactie tot gevolg kunnen hebben. In de praktijk betekent dit dat iedere situatie, gebeurtenis als stressor kan worden aangemerkt. In principe kan iedere situatie een stressreactie oproepen.In de praktijk wordt er vaak onderscheid gemaakt op stressoren op het werk en in thuissituaties. Ook is het zinvol om ervaring op te delen op niveau van stressverhoging. Een onderverdeling kan dan zijn, regelmatig terugkerende, spanningsbevorderende situaties, belangrijke levensgebeurtenissen en traumatische ervaringen.

Persoonlijkheid

Iedereen zal anders reageren op een bepaalde situatie van buitenaf (stressor). Hoe men reageert, hangt af van vele factoren die hierbij persoonlijkheid worden genoemd. Onder persoonlijkheid wordt verstaan al jouw persoonlijke vaardigheden, denkwijze, keuzemogelijkheden, gedragsmogelijkheden etc. Je persoonlijkheid is de belangrijkste schakel in de stressketen.

Strains

Alle reacties en gedragingen naar aanleiding van de stressvolle situatie. Hiermee wordt dus bedoeld een psychische en emotionele reactie, de lichamelijke reactie en de gedragsmatige reactie. Door stress kan je je bijvoorbeeld moe voelen (emotioneel), last krijgen van hoofdpijn (lichamelijk), en veel gaan roken (gedrag).

Stress houdt zichzelf in stand

Een ander kenmerk van stress is dat het zichzelf makkelijk versterkt. Veel symptomen van stress zoals angst, onzekerheid, fouten maken, gehaast zijn, zijn bronnen voor nieuwe stress. Het gevolg is dan een vicieuze cirkel, waarbij het van het hoogste belang is dat deze snel doorbroken wordt

7

Extreme gebeurtenis of situatie

Persoonlijke waarneming en interpretatie

stressor persoonlijkheid strains

Fysieke en emotionele reactie

Veel voorkomende factoren die bij een zwangere vrouw stress veroorzaken zijn:

Emotionele problemen. Vermoeidheid. Angst. Angst gerelateerd aan de zwangerschap, zoals de angst om een miskraam te krijgen,

angst voor de bevalling, angst voor eventuele afwijkingen bij het kind, angst voor de verandering van het eigen lichaam.

Depressie. Wenselijkheid van de zwangerschap. Opvoedingsstress (zal ik een goede moeder zijn, kan ik het wel aan). Spanningen in je relatie. Veel ruzie en conflicten ervaren. Huiselijk geweld / emotionele mishandeling. Werkstress. Acute stress door het verlies van dierbaren. Veel zorgen maken. Oud verdriet en oude pijn (de afweer tegen onderdrukte emoties is tijdens de

zwangerschap verzwakt).

8

HOOFDSTUK 2

HET ONGEBOREN KIND

Onderzoeksresultaten van de invloed van stress op het ongeboren kind

Uit onderzoek is gebleken dat de psychologische toestand van de moeder kwalijke gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind. Een analyse van cijfers toonde aan dat een hoger Cortisol gehalte (een hormoon dat bij stress door de bijnier wordt afgescheiden), rechtstreeks verband houdt met een hoog stressgehalte, wat een tragere groei van de foetus tot gevolg had. Er werd aan het licht gebracht dat er een verband bestaat tussen stress bij de moeder tijdens de zwangerschap en spontane abortus, vroeg geboorte of een te laag geboorte gewicht van de baby.Om de invloed van stress bij de moeder op de foetus voor de geboorte te onderzoeken, hebben onderzoekers echografieën uitgevoerd bij 98 vrouwen die 16 tot 29 weken zwanger waren. Ze gingen ook de hormoonspiegel van deze vrouwen na en voerden testen uit om hun stressgehalte en angstniveau te evalueren. Hieruit bleek dat hoe vaker de vrouwen blootgesteld werden aan stress en angst, hoe kleiner de foetus.Uit onderzoek van het Amsterdams academisch medisch centrum is gebleken dat stress tijdens de zwangerschap ook schadelijke gevolgen had voor de geestelijke gezondheid van het kind. Zij toonde aan dat de kans op een huilbaby groter is en dat deze kinderen een verhoogd risico lopen op psychiatrische stoornissen of gedragsafwijkingen zoals ADHD.

Neurowetenschapper: Daniël van den Hove zocht naar een verklaring via experimenten bij ratten. Hij onderzocht wat er gebeurt in hersenen van een foetus als de moeder langdurig kampt met stress. Testresultaten gaven aan dat de stresshormonen van de moeder via de placenta in de bloedbaan van de foetus terecht komen en zo het foetale brein kunnen bereiken en diens stresshuishouding in de hersenen verstoren. Deze huishouding (kwetsbaar want in ontwikkeling) raakt blijvend van slag wat in het latere leven psychische klachten kan veroorzaken. Bovendien zegt de neuropsycholoog dat de placenta niet naar behoren functioneert. Onder invloed van de stresshormonen van de moeder, is de doorbloeding beneden peil, waardoor de foetus minder zuurstof en voedsel krijgt. Dat is tegelijkertijd de verklaring waarom deze baby’s vaak minder wegen bij de geboorte.

In 1990 meende de Britse huisarts Barker dat het geboortegewicht van foetus en pasgeborenen voortekenen zijn van de gezondheid op latere leeftijd. Lichte baby’s ontdekte hij hebben als volwassenen vaker last van hart en vaatziekte en diabetes. Later kwam aan het licht dat dit ook geld voor psychische stoornissen.

Er zijn onderzoekers, (zo ook van den Hove), die er voor pleiten zwangere vrouwen onder stress te helpen via psychotherapie. Een hypnotherapeut zou hierin dus een belangrijke rol kunnen spelen.

Groot onderzoek is er verricht door Professor Bea van den Bergh naar de invloed van stress op het ongeboren kind. Zij volgde 86 moeders die voor de eerste keer zwanger waren in de leeftijd tussen de 18 en 30 jaar. Zij volgde deze kinderen tot hun 18e levensjaar.Met behulp van een vragenlijst kon zij zich een beeld vormen van hun angst en stress ervaringen tijdens de zwangerschap. Zij merkte op dat kinderen van angstige moeders als

9

foetus een andere ontwikkeling vertoonde dan de kinderen van moeders die rustiger waren. In de moeders buik bewogen ze meer en ook na de geboorte bleken ze actiever en verliep hun voedings en slaappatroon minder regelmatig dan kinderen van weinig angstige moeders. In de eerste 7 levensmaanden kwamen de volgende gedragskenmerken meer voor: huilen, prikkelbaarheid, onregelmatigheid van biologische functies, last hebben van krampjes en een moeilijk temperament. Op latere leeftijd blijkt dit onderscheid bij kinderen van angstige moeders verder door te zetten. Ouders en leerkrachten constateerden bij een aantal van deze kinderen in de leeftijd van 8, 14 en 15 jaar gedragsstoornissen. Kinderen van angstige, gestreste moeders reageren impulsiever, ze werken sneller en maken meer fouten. Deze kinderen blijken het moeilijk te hebben om zichzelf te reguleren en dat is vermoedelijk het gevolg van een subtiele wijziging in de foetale hersenontwikkeling. Hun aandachtsfunctie als dusdanig is niet direct verstoord, maar bij voor hen minder interessante prikkels verslapt hun aandacht vlug, dat wijst duidelijk op ADHD.ADHD kan zich op verschillende manieren uiten; Gestoorde aandacht en concentratievermogen. Storende impulsiviteit, motorische onrust, niet kunnen volgen van instructies, druk praten, chaotisch gedrag, leerstoornissen, agressief gedrag en mogelijk zelfs een risico op delinquente ontwikkeling. Bij meisjes werden ook stemmingsstoornissen vastgesteld.Van den Bergh verduidelijkt dat tussen de 8 en 24 weken van de zwangerschap de meeste neuronen in de hersenen tot ontwikkeling komen en een bepaalde plaats en functie aan nemen.Alleen tijdens deze kritieke weken van de zwangerschap hebben angst en stress gevolgen voor het latere gedrag van het kind. Ook tijdens dit onderzoek is aangetoond dat de hormonen die vrijkomen tijdens stress de foetus bereiken tijdens deze belangrijke ontwikkelingsfase. Hierdoor kunnen de hersenen negatief beïnvloed worden.

Soort gelijke onderzoeksresultaten werden aangetoond door de arts Pascale Robles de Meding in het AMC te Utrecht. Hij mat de stress bij 120 zwangere vrouwen d.m.v. gestandaardiseerde vragenlijsten en door bepaling van het bijnierhormoon Cortisol. Bij de baby’s registreerde hij foetale bewegingen, slaap-waak ritme en hart actiepatronen op 3 momenten in de zwangerschap met behulp van ultrageluid.Ook hij toonde aan dat baby’s van zwangere vrouwen die bloot staan aan stress, actiever zijn in de buik. Ze bewegen meer, hun hartslag varieert meer, en ze hebben een kortere periode van diepe slaap. Opvallend is dat hij aan toonde dat baby’s van zwangere vrouwen die bang zijn voor de bevalling of voor de gezondheid van hun kind, juist minder actief zijn in de buik. Stress blijkt dus een stimulerend effect te hebben en angst juist een remmend effect.Tijdens dit onderzoek werd wederom aangetoond dat stress tijdens de zwangerschap een rol speelt bij het ontstaan van gedragsafwijkingen op kinderleeftijd. Ongeveer 15% van alle jonge kinderen vertoont ontwikkelingsstoornissen, gedragsafwijkingen zoals hyperactiviteit, concentratie problemen en leermoeilijkheden.

Ook Dr. Anja Huizink aan de universiteit in Utrecht kwam tot soortgelijke resultaten. Zij kwam tot de conclusie dat vooral angsten tijdens de zwangerschap zoals angst om de gezondheid van het ongeboren kind en angst voor de bevalling later problemen voorspellen. Huizink pleit er voor om tijdens verschillende fase in de zwangerschap op een specifieke manier met stress om te gaan, zodat een hoge mate van stress ervaring kan worden voorkomen. Vroeg in de zwangerschap is het volgens haar belangrijk om te praten over de emoties die loskomen door de prille zwangerschap. Verderop in de zwangerschap lijkt praktische steun vooral belangrijk.

10

Daar waar Dr. Bea van de Bergh opmerkt dat stress tijdens de zwangerschap alleen als het voorkwam in de 8e tot 24e zwangerschapsweek voor gedragsstoornissen kan zorgen op latere leeftijd, kwam bij een grootschalig Amerikaans onderzoek bij 7477 zwangere vrouwen aan het licht dat moederlijke angst tijdens de 32e week van de zwangerschap een verhoogt risico betekende voor het zich op vierjarige leeftijd voordoen van hyperactief gedrag en angststoornissen bij jongens, emotionele problemen bij zowel jongens als meisjes en gedragsproblemen bij meisjes.

Nog een paar feiten:

De foetus kan vanaf de 20e week de eerste pijn voelen. Tussen de 23e en de 29e week ontwikkelt het brein dit vermogen verder.

Al rond 28 weken zwangerschap blijkt dat de foetus gedrag vertoont dat nu wordt herkend als het begin van huilen. Een baby huilt dus al in de buik van de moeder. Deze ontdekking impliceert dat het ongeboren kind niet alleen de beweging van het huilen kan maken, maar ook dat het de noodzakelijke zintuiglijke en hersenontwikkeling heeft om de negatieve ervaring te herkennen en als negatief te beleven.

11

Zij zijn zonen en dochters van het verlangen van het leven naar zichzelf.Zij komen doormiddel van U maar niet van U en hoewel ze bij U zijn, behoren zij U niet toe. U mag ze uw liefde geven, maar niet Uw denkwijze. Want zij hebben hun eigen gedachten. U mag hun lichamen huisvesten, maar niet hun zielen. Want hun zielen wonen in het huis van morgen dat U niet kunt bezoeken, zelfs niet in Uw dromen. U moogt U inspannen om hun gelijken te zijn, maar tracht hen niet gelijk te maken aan U. Want het leven gaat niet achterwaarts of blijft bij gister staan.

Kahil Gibrian uit de Prophit 1928

HOOFDSTUK 3

HUIDIGE AANBOD

Naast de bezoeken aan een verloskundige of gynaecoloog worden er veel cursussen aangeboden voor vrouwen die in verwachting zijn.

Op het gebied van zwangerschapsbegeleiding ben ik het volgende aanbod tegengekomen:

Zwangerschapsgymnastiek. Zwangerschapscursus Mensendieck. Zwangerschapsyoga. Zwangerschapsfitness op muziek. Cursus ‘Samen bevallen’ Hypnobhirthing. Zwangerschapscoaching. Zwangerschapsmeditatie. Contact maken met je ongeboren kind. Ademtherapie voor zwangere vrouwen. Cursus bevallen onder hypnose.

ZWANGERSCHAPSGYMNASTIEK

Dit is een praktische cursus met gymoefeningen. Er wordt onder meer aandacht geschonken aan een goede lichaamshouding en ademhaling- en ontspanningsoefeningen. Verder krijg je informatie over de zwangerschap en het verloop van de bevalling.

ZWANGERSCHAPSCURSUS MENSENDIECK

De naam ‘mensendieck’ komt van een Amerikaanse oefentherapeute die een bepaalde bewegingsleer introduceerde waarbij bewustwording van de houding en het gebruik van de spieren centraal staat. De cursus is gericht op het verbeteren van de houding tijdens dagelijkse activiteiten als staan, lopen, dragen, tillen en bukken. Verder wordt aandacht besteed aan spierversterkende en ontspanningsoefeningen en krijg je veel informatie over de bevalling en tips en individuele aandacht voor zwangerschapsklachten.

ZWANGERSCHAPSYOGA

Alle oefeningen zijn tijdens deze cursus gericht op ontspanning door een goede ademhaling en bewustwording van de houding met behulp van beelden en klank. De oefeningen zijn heel rustgevend.

ZWANGERSCHAPSFITNESS OP MUZIEK

Bij deze cursus krijg je voorlichtingen over de zwangerschap en bevalling in combinatie met oefeningen op swingende muziek om in conditie te blijven.

12

CURSUS ‘SAMEN BEVALLEN’

Deze cursus is bedoeld als een gezamenlijke voorbereiding van de partners op de bevalling. Het betrekken van de partner tijdens de zwangerschap en de bevalling is een belangrijk aspect van deze cursus. Uitgangspunt is dat vrouwen positief met baringspijn leren omgaan.

HYPNOBIRTHING

HypnoBirthing is een nieuwe stroming die een natuurlijke en soepele geboorte voorstaat. Het is een methode die makkelijk te leren is en maakt gebruik van diepe ontspanning en geconcentreerde ademhalingstechnieken. HypnoBirthing is gebaseerd op de gedachte dat als een moeder goed voorbereid aan de bevalling begint - op het fysieke, emotionele, spirituele en mentale vlak- en als de moeder goed uitgerust is, dat ze de vreugde van een gemakkelijke, harmonieuze, snelle bevalling kan ervaren, zonder het gevoel van pijn en discomfort.

ZWANGERSCAPSCOACHING

Met ZwangerschapsCoaching leer je jezelf in je zwangerschap te coachen. ZwangerschapsCoaching heeft een enorme toegevoegde waarde tijdens de zwangerschap voor zowel moeder als kind. Met ZwangerschapsCoaching leer je om je te ontspannen en je leert te luisteren naar hetgeen je lichaam aangeeft. Je leert om een open kanaal met je baby te hebben en als vanzelf zal je aan al je baby's behoeften voldoen. Je krijgt een groot vertrouwen in je eigen lichaam en je komt weer in je kracht te staan. Daarnaast wordt je geleerd hoe de baarmoeder eigenlijk werkt tijdens het geboorteproces, waardoor het veel makkelijker voor je zal zijn om je aan je lichaam over te geven en een natuurlijke harmonieuze geboorte te ervaren.

ZWANGERSCHAPSMEDITATIE

Mediteren is een methode die ons in staat stelt ons lichaam en geest grondig te relaxen. Bovendien verlossen wij zo onze geest van onnodige gedachten en hersenactiviteit.

Een zwangere vrouw kan door middel van meditatie o.a. leren om:

Contact te maken met - de essentie van – je ongeboren kind. Emoties en instincten die je tegenkomt te ervaren en te onderzoeken. Op zoek te gaan naar innerlijke vrede en stilte.

ADEMTHERAPIE VOOR ZWANGEREN

Een ademtherapeut gaat er vanuit dat adembewustzijn én inzichten je helpen een beter contact te hebben met de baby in je buik. Waar nodig kunnen ademprocessen en nieuwe inzichten helpen om blokkades naar je eigen "innerlijke kind" op te heffen. Het is voor een baby zeer belangrijk om te ervaren dat er een goed contact is met de moeder. Dat contact maken gaat beter wanneer de moeder goed contact heeft met haar eigen "kind zijn".De vraag die je jezelf kunt stellen is:" Hoe beleef ik mijn eigen gevoelens eigenlijk?Tijdens de sessies bij een ademtherapeut zullen er veelal gevoelige momenten in je eigen

13

leven worden aangeraakt. Het is daarom van belang de focus te houden op een vloeiende ademhaling. Het vermogen om "door" te ademen als je spanningen voelt in je lichaam is de juiste methode om je gevoelens te hanteren. Er dienen zich tal van situaties aan tijdens je zwangerschap die je emotioneel zullen aangrijpen. Volgens een ademtherapeut is het dan werkelijk een steun dat je in ademsessies met jezelf hebt "gewerkt". Je leert inzien dat jouw reacties op situaties je niet uit je evenwicht hoeven te halen. Het middel is verbonden ademhaling. Hiermee kun je je beter blijven concentreren op het contact met je eigen gevoelens en gemakkelijker in contact blijven met het kindje in je buik.Tevens geeft een ademtherapeut aan dat trauma's in de ademhaling hebben geleid tot onbewuste angsten. De natuurlijke verbonden ademhaling werd in feite op een "traumatische" manier beïnvloed toen de navelstreng bij jezelf als baby werd doorgesneden. Bijna niemand beseft dat het doorknippen van de navelstreng een werkelijk ingrijpende gebeurtenis is in het leven van een mens. Het gaat voor ons als volwassenen zo gemakkelijk en stelt weinig voor. De baby daarentegen maakt voor het eerst mee hoe het voelt om van het "veilige" moeder gevoel te worden afgesneden. In samenhang met het geboren worden, waarbij de baby de veilige moederschoot verlaat, is het moment van het zelfstandig gaan ademhalen cruciaal. Tegenwoordig is er op zeer geringe schaal werkelijk aandacht voor het doorsnijden van de navelstreng. Wat er gebeurt, is dat de eerste ingeademde lucht de "tere" longen van de pasgeboren baby vult. Daarvoor, in de baarmoeder, heeft de baby met vruchtwater de longen kunnen oefenen, maar dit is een heel andere ervaring geweest. De ervaring van de geboorte en de eerste kennismaking met het ademhalen aan de lucht is bepalend voor ontelbaar veel gedachten en gevoelens in ons verdere leven. De wijze waarop onze geboorte heeft plaatsgevonden bepaalt veel van ons gedrag en onze voorkeuren.De ademtherapeut is een voorstander van het "bevallen in warm water", omdat het ter wereld laten komen van een baby in een zachte omstandigheid zoals het warme water, een mens voor altijd een veilig en gelukkig gevoel geeft. Het water zorgt voor een gelijkmatige overgang van de baarmoeder naar de "buitenwereld" bij het omschakelen naar zelfstandige ademhaling. Als je het kunt uithouden is het beter de navelstreng pas door te knippen als het pulseren van de navelstreng minder wordt en de baby zelfstandig is gaan ademen.

BEVALLEN ONDER HYPNOSE

Veel vrouwen gaan er door verhalen die ze gehoord hebben vanuit dat een bevalling bijna onmenselijk pijnlijk is. Een natuurlijke geboorte, zonder verkramping door verkeerde of overdreven informatie kan bijna pijnloos zijn. Want juist door die verkramping ontstaat pijn, met andere woorden: de angst voor de pijn veroorzaakt juist de pijn. Als een vrouw geleerd heeft de geboorte heel ontspannen en rustig op zich af te laten komen, dan zal ze heel verrast de ervaring ondergaan dat de geboorte niet alleen snel verloopt, maar ook nauwelijks pijn veroorzaakt. Er zijn verscheidene mogelijkheden om de pijnen bij de bevalling te reduceren of geheel uit te schakelen. Een van de meest waardevolle is de zelfhypnose. De werking berust er op dat de verkramping bij de geboorte verminderd wordt en dat pijn door bewustzijnsvernauwing bijna niet wordt waargenomen.

Cursusaanbod waarbij Hypnotherapie een rol speelt:

Zoals te lezen is er een groot aanbod van cursussen voor de zwangere vrouw. In mijn praktijk gedeelte ga ik me verder verdiepen in de hierboven genoemde cursussen waarin hypnotherapie een belangrijke rol speelt, om zo antwoord te krijgen op mijn eerdergenoemde onderzoeksvragen.

14

HOOFDSTUK 4

Zwangerschapsbegeleiding in de praktijk

Aangezien ik een medische achtergrond mis rondom de zwangerschap, heb ik er voor gekozen om nog niet zelf aan de slag te gaan met zwangerschapsbegeleiding.

Om een goed beeld te krijgen van de resultaten in de praktijk en vanuit hier antwoorden te vinden op mijn onderzoeksvragen, heb ik:

Een kleine enquête inlaten vullen door verloskundigen. Drie interviews gehouden met personen die aan zwangerschapsbegeleiding doen en

hierbij een vorm van hypnotherapie gebruiken. Een workshop pijnloos bevallen met behulp van hypnotherapie gevolgd.

Bij de hypnotherapeuten die zwangerschapsbegeleiding geven ligt de aandacht bij het leren ontspannen en op de voorbereiding voor de bevalling. Vrouwen komen veelal niet in een vroeg stadium van hun zwangerschap. Persoonlijke problemen en belemmerende factoren die niet zwangerschapsgerelateerd zijn willen ze vaak niet aanpakken tijdens een zwangerschap. Vrouwen willen dan vooral zwanger zijn. Ze komen veelal omdat ze iets missen in het reguliere aanbod of om hun angst voor een bevalling te verminderen.

Enquête onder de verloskundigen

Ik heb onderzoek gedaan naar de bekendheid van hypnotherapie bij zwangerschapsbegeleiding onder de verloskundigen.Van de 50 verloskundigen die ik via de mail om hun medewerking heb gevraagd, het ik 14 ingevulde vragen lijsten retour gehad.

Hier volgt een samenvatting per gestelde vraag, vanuit de reacties van de verloskundigen.

Zijn de onderzoeksresultaten zoals vermeld in mijn schrijven je bekent (in het kort heb ik aangegeven welke invloed stress heeft op het ongeboren kind volgens de onderzoeksresultaten)

Drie verloskundigen geven aan niet bekend te zijn met de onderzoeksresultaten. Zes verloskundigen geven aan dat de resultaten bekend zijn en de anderen melden dat niet alles hun bekent is.

Maak jij als verloskundige aan een vrouw al vroeg in de zwangerschap bekend, dat stress gevolgen kan hebben op het ongeboren kind?

Vijf keer wordt er aangegeven dat dit niet besproken wordt, waarvan één iemand aangeeft dat stress bijna nooit op valt te lossen. Er is maar één verloskundige die aangeeft dit te bespreken. Verder wordt er door de andere verloskundigen aangegeven pas informatie te geven als er vragen over zijn of als ze zelf signaleren dat stress of psychische problemen een issue zijn. Wel wordt er gewezen op de negatieve gevolgen van een zware baan.

15

Doe je zelf iets aan het verminderen van stress bij een zwangere vrouw?

Er word aangegeven dat er stressfactoren bespreekbaar gemaakt worden en dat er adviezen worden gegeven wanneer stress aan de orde is. Er vinden wel eens extra consulten plaats en ook het geruststellen door altijd bereikbaar en beschikbaar zijn helpt. Adviezen zijn o.a. gericht op minder werken. Ook worden zwangere wel eens doorverwezen naar derden. Eén verloskundige geeft aan continue steun belangrijk te vinden en probeert een zwangere vrouw haar eigen kracht te laten ervaren zodat ze vertrouwen in haar lichaam en zichzelf kan krijgen.

Verwijs je vrouwen wel eens door naar een hypnotherapeut?

Er is maar één verloskundige die aangeeft dit te doen. Aan hun praktijk is een psycholoog verbonden die ook hypnotherapeut is. Twee geven aan soms door te verwijzen waarvan één aangeeft bij hoge uitzondering 1 keer in de paar jaar. De andere verwijzen niet door.

Ken je vrouwen die hypnotherapie als zwangerschapsbegeleiding hebben gevold en zo ja, heb je gemerkt dat dit een positief effect had op het verloop van de zwangerschap?

De verloskundige die een psycholoog verbonden heeft aan haar praktijk geeft aan dat vrouwen met een traumatische ervaring in een vorige zwangerschap, bevalling of op het gebied van seks, hier zeer veel baad bij hebben. De andere kennen geen vrouwen die zich door een hypnotherapeut hebben laten begeleiden.

Heb je wel eens vrouwen begeleid tijdens een bevalling die een cursus bevallen met behulp van hypnotherapie hebben gevolgd en zo ja, verliepen deze bevallingen over het algemeen soepeler en dacht je hiervan enig effect te kunnen zien, bij een pasgeborene?

Eén verloskundige geeft duidelijk aan niet overtuigt te hoeven worden van de voordelen. Deze voordelen zijn al meer dan 15 jaar bekend.Eén verloskundige geeft aan een bevalling meegemaakt te hebben onder hypnose. De ontspanning was effectief en nuttig. Kinderen komen rustiger ter wereld als de vrouw rustig is wordt hier aangegeven. Eén verloskundige gaf aan dit twee keer te hebben begeleid er was effect te zien tijdens de bevalling door een beter pijnmanagement. De andere hebben dit niet mee gemaakt.

Interview met Elisabeth van de Berkmortel

Elisabeth is zwangerschapscoach en heeft een training tot Hypnobirthing practioner gevold in de VS. Elisabeth vraagt mij om voor mijn komst eerst het boek “moeder worden zonder vrees” van Dr Grantly Dick Read te lezen. De hypnobirting is gebaseerd op de ideeën van deze engelse gynaecoloog waarover hij in de eerste helft van vorige eeuw een boek heeft geschreven.Hij is gaan onderzoeken waarom sommige vrouwen zoveel pijn ervaren tijdens het baren en anderen niet. Hij kwam tot de ontdekking dat niet de pijn voorop staat met angst tot gevolg, maar dat omgekeerd angst spanning veroorzaakt en spanning pijn. Als de angst wordt weggenomen tijdens de zwangerschap en de vrouw voorlichtingen krijgt over het natuurlijke baringsproces met daaraan gekoppeld de juiste ontspanningsoefeningen, dan verdwijnt vrijwel

16

elke pijn. Tijdens het begeleiden van een barende vrouw maakt hij gebruik van zes steunpilaren:

Geduld Rust Persoonlijke belangstelling Vertrouwen Opgewektheid Nauwkeurige observatie

Elisabeth geeft aan dat verloskundigen in Nederland deze zorg en begeleiding zoals die geboden werd door Dr Read helaas niet op deze manier kunnen bieden. Dit heeft o.a. te maken met het minimaal aantal uren (3,5) dat vergoed wordt aan verloskundigen voor het begeleiden van een bevalling. Verloskundigen werken volgens de richtlijnen van protocollen, hierin staat o.a. vermeld hoeveel tijd er gemiddeld staat voor de ontsluitingsfase. Als een vrouw hier erg vanaf wijkt wordt er toch veelal gekozen om in te grijpen om het geboorteproces te versnellen. Aangezien er weinig tijd is om vrouwen te begeleiden bij het op de juiste manier ontspannen van hun lichaam tijdens de ontsluitingsfase en er in het ziekenhuis altijd een anesthesist aanwezig is voor een eventuele ruggenprik, komen vrouwen toch sneller in de verleiding om hiervan gebruik te maken.

Elisabeth begeleid als zwangerschapscoach vrouwen en hun eventuele partner individueel. Coaching gebeurt in de meeste gevallen tijdens de eerste weken van de zwangerschap.Zij doet aan stressvermindering door lichaamswerk en d.m.v. het geven van inzichten op mentaal niveau. Daarbij geeft ze instructies aan de partners over hoe zij hun vrouw bij kunnen staan.

Voorbeelden van lichaamswerk:

Aanleren van zelfhypnose die ingezet kan worden bij de bevalling. Cursisten krijgen een boek en een CD mee naar huis met oefeningen en geleidemeditaties.

Zwangere vrouwen werken veelal gewoon door tijdens hun zwangerschap. Vaak willen ze de keuze niet maken om dit sterk te verminderen. Het is echter al heel effectief als een zwangere vrouw ieder half uur één minuut pauze neemt en even de tijd neemt om de ademhaling te verdiepen. Hierdoor blijft het lijf meer in ontspanning.

Probeer te vertrouwen op je lichaam en hier naar te luisteren. Er staan heel veel voedingstips op papier maar als je goed kunt luisteren naar je lichaam zul je merken dat deze signalen af geeft doormiddel van een sterke trek hebben in iets. Het vraagt dan om voedingsstoffen die het op dat moment nodig heeft.

EFT (Emotional Freedom Techniques): In de EFT gaat men er vanuit dat iedere gedachte een emotionele lading heeft. Door te kloppen op een aantal specifieke punten op het lichaam, terwijl de vrouw zich focust op de negatieve emotie, begint de energie weer vrij te stromen en de vervelende en ongewenste gevoelens en sensaties worden verdreven. Als energie weer vrij door je lichaam stroomt voel je je lichamelijk en geestelijk weer goed.

Een goede ademhaling en ontspanningstechnieken aanleren. Door te lachen en plezier te maken schiet je lichaam meer in de endorfine (lichaam

ontspant) i.p.v. in de adrenaline (lichaam spant) Lichamelijk en geestelijke ontspanning zorgt er voor dat je niet continu alert bent. Als

je alert bent maakt je lichaam adrenaline aan wat weer voor stress zorgt.

17

Bij een stuitligging kun je door middel van een hypno sessie het kindje laten draaien. Je kunt de baarmoeder toestemming geven om het kindje te laten draaien en het kindje vertellen dat je het snapt dat hij de moeder wil helpen door naar haar hart toe te gaan maar dat het beter helpt door zich toch te draaien om op een goede natuurlijke manier op de wereld te kunnen komen. De vrouw kan doormiddel van zelfhypnose dit een aantal keer herhalen. Bij 80% van de stuitliggingen zal het kindje draaien. Bij handmatig draaien is het resultaat maar 35%

Inzichten op mentaal niveau:

Als je zwanger bent werkt het goed om regelmatig even een moment voor jezelf te nemen en opzoek te gaan naar de ruimte die de baby brengt op emotioneel en spiritueel gebied. (veelal staan vrouwen meer stil bij de ruimte die de baby in neemt)

Als je je naar binnen richt kun je contact maken met je baby. Je kunt je kind vertellen dat het alle zorg zal krijgen die het nodig heeft en dat het goed zal groeien door alles wat jij eet.

Door contact te maken met je kindje creëer je vertrouwen en een veilige basis. Je zult een natuurlijke moeder zijn die er op vertrouwd te weten wat goed is voor haar kind.

Als je zicht krijgt op je eigen gedachten patronen zul je merken dat je veel aan het oordelen bent. Stress is gerelateerd aan dit oordelen. Door het oordeel weg te halen over wat goed is en wat fout, ervaar je minder stress.

Ook wordt het lichaam continu blootgesteld aan stress door gedachten als; red ik het allemaal wel, kan ik het financieel wel aan, zal ik wel een goede moeder zijn. Deze gedachten zorgen voor een waakzaam lichaam. Hierdoor wordt adrenaline aangemaakt, staat het lichaam in paraatheid waardoor de doorbloeding minder is. Er gaat dan minder bloed naar je spijsverteringskanaal en minder bloed naar je baby.

Vertrouw er op dat als je zelf emotioneel oké bent, de baby ook oké is.

Aandachtspunten voor de partner

Als de man weet wat er gebeurt tijdens een bevalling en wat hem te wachten staat zal hij zich zekerder voelen. Het helpt hem ook als je doorspreekt welke taken hij kan hebben.

Als je als man weet wat de wensen van je vrouw zijn dan kun je dit bespreekbaar maken tijdens de bevalling met de verloskundige. Een vrouw is hier zelf niet altijd toe in staat

Intimiteit ontspant en werkt dus goed om de ontsluitingsfase te versnellen. Ook kan seks als ontspanning en het masseren van het perineum goed helpen

Het is goed om te weten dat een vrouw vanuit nature geneigd is om te gaan moederen over de man. Het is goed als er evenwicht komt tussen moeder zijn en vrouw zijn.

Zowel de vrouw als de man kan een lijst met angsten maken. De angst zal veelal verdwijnen door hierover te praten.

Bijkomende weetjes:

Cursisten die van Elisabeth zwangerschapscoaching hebben gehad geven vaak terug dat ze wel een moment pijn hebben gehad maar dat dit in herinnering niet zo terug komt.

Doordat de vrouwen zich zo goed kunnen ontspannen tijdens het geboorteproces verloopt de ontspanningsfase sneller.

18

Verpleegkundige in het ziekenhuis kunnen verkeerd interpreteren hoever een zwangere vrouw heen is aangezien ze van ontspanning aangeven wat ze voelen wordt vaak niet ingeschat hoe ver ze zijn. (risico is dat verloskundige te laat wordt ingeschakeld)

Kinderen die een goede vlotte bevalling hebben gehad vanuit ontspanning komen relaxed op de wereld. Kenmerkend is dat deze kindje hun handjes direct open hebben als ze slapen.

Interview met Yvonne Tjilpe

Yvonne is verpleegkundige op de afdeling verloskunde-gynaecologie in een ziekenhuis. Hiernaast heeft ze natuurgeneeskunde en hypnotherapie gestudeerd en draait ze vanuit huis een eigen praktijk.Al direct geeft Yvonne aan dat ze met heel veel enthousiasme een zwangerschapscursus heeft opgezet. Ze bood een cursus aan van 8 lessen van 1 uur. Dit heeft ze bekent gemaakt via adverteren, folders bij de verloskundigen in de buurt en door op een stand te gaan staan op een braderie. Ondanks haar bevlogenheid en enthousiasme is er niemand op af gekomen. Iets wat Yvonne uiteraard erg betreurt. Dit hoorde ik niet voor het eerst. Er zijn meerdere hypnotherapeuten die zwangerschapsbegeleiding aanbieden maar hier in de praktijk geen cliënten voor krijgen.Ze heeft twee cliënten individueel begeleid. Een van de cliënten heeft haar terug gegeven vlot en soepel te zijn bevallen.

Haar aanbod ziet er als volgt uit:

Visualisatie oefeningen gericht op ontspanning en ter voorbereiding op de bevalling Ademhalingsoefeningen Ontspanningsoefeningen waarbij de vrouw leert alle lichaamsdelen te ontspannen Het aanleren van zelfhypnose. Zodat ze dit in kunnen zetten tijdens de bevalling. Ze laat een vrouw ervaren hoe je tijdens een zelfhypnose door suggestie een

handschoen aan kunt trekken die endorfine bevat. Deze hand kun je op iedere plek op je lichaam leggen die gespannen aanvoelt. De aanraking met deze hand zal zorgen voor ontspanning. Ieder deel van je lichaam kun je zo prettig en gevoelloos maken.

Ze laat vrouwen ervaren hoe je contact kunt maken met je kind. Het vergroten van het zelfvertrouwen m.b.t. de bevalling. Het weg nemen van angsten en stress die een vrouw ervaart.

Yvonne brandt iedere sessie die ze met een cliënt heeft gehad op een CD. Cliënten kunnen dit thuis terugluisteren. Het voordeel hiervan is dat de inducties en de meditatie oefeningen die zij aanbied specifiek gericht zijn op de cliënt.

Op de afdeling verloskunde heeft ze nooit terug gehoord van vrouwen dat ze hypnotherapie als zwangerschapsbegeleiding hebben gevolgd. Jammer is ook dat vrouwen in het ziekenhuis vaak meer aan zichzelf overgelaten worden. Om de twee uur komt er even iemand kijken. Als de ontsluiting niet snel genoeg verloopt, krijgt en vrouw vaak een infuus om het proces te versnellen. Zelf probeert ze wel wat extra aandacht te creëren voor de vrouwen. Helaas is hier niet veel tijd voor.

19

Bijkomende weetje:

Yvonne wees me op het volgende onderzoek naar het verband tussen chocolade en stress tijdens de zwangerschap:

Chocolade eten tijdens de zwangerschap beïnvloedt het latere gedrag van het kind positief, zo blijkt uit een Finse studie. De baby's van moeders die tijdens hun zwangerschap dagelijks aan het bruine snoepgoed hadden gezeten, schenen actiever te zijn en vaker te lachen.De reden hiervoor kan de aanwezigheid van geluksgevoelbevorderende stoffen in de chocolade zijn die via het lichaam van de moeder op de baby overgedragen worden, veronderstelt onderzoekster Katri Räikkönen van de universiteit van Helsinki.

Verder bleek bovendien dat baby's van gestresste moeders minder angstig waren dan anderen wanneer deze vrouwen tijdens hun zwangerschap regelmatig chocolade gegeten hadden.Het onderzoeksteam heeft de chocoladeconsumptie van meer dan 300 zwangere vrouwen onderzocht en hen zes maanden na de geboorte ondervraagd over het gedrag van hun baby's. Het is evenwel niet uitgesloten dat andere nog onbekende factoren zowel voor een hoge chocoladeconsumptie als voor een gelukkige babytijd zorgen.

Interview met Barbara Corsetto

Barbara is fysiotherapeut en heeft zich van hieruit gespecialiseerd in zwangerschapsbegeleiding. Hierna heeft ze een cursus Haptonomie en zwangerschap gedaan. Vervolgens heeft ze een studie hypnotherapie en psychotherapie gevolgd.Ze heeft een praktijk aan huis en geeft al jaren individuele zwangerschapsbegeleiding. Hier is veel animo voor. Mensen komen uit het hele land naar haar toe voor deze cursus.Het eerste wat ik dan ook graag wilde weten is wat volgens haar de rede is waarom de zwangerschapsbegeleiding bij veel hypnotherapeuten niet van de grond komt.Barbara vermoed dat dit komt door het missen van een medische achtergrond rondom de zwangerschap en het bevallingsproces onder de hypnotherapeuten. Als fysiotherapeut en docent zwangerschapsbegeleiding beheerst zij deze kennis. Ze begeleide al zwangere vrouwen voor zij met de hypnotherapie cursussen begon. Een vrouw die bij haar komt krijgt een totaalpakket aangeboden. Vrouwen krijgen informatie over wat er gebeurt met je lichaam tijdens een zwangerschap en bevalling en ze krijgen technieken aangeleerd om zich beter te kunnen ontspannen tijdens de zwangerschap en bevalling. Een enkele keer maakt ze tijdens de cursus een zijstap om puur hypnotherapeutisch aan de slag te gaan. Dit gebeurt alleen als er grote angsten of emotionele problemen aanwezig zijn. Zelf is ze er een voorstander van als vrouwen samen met hun partner komen. Toch is het in de praktijk zo dat de meeste vrouwen tegenwoordig alleen komen, de mannen lijken weinig tijd te willen maken voor de zwangerschap. Vaak komen ze wel 1x mee.Vrouwen komen bij haar om verschillende redenen. Dit valt globaal onder te verdelen in drie groepen:

1. Gewoon uit interesse, omdat het ze aanspreekt, omdat ze denken met deze cursus wat dieper te gaan, omdat ze eerder yoga hebben gevolgd maar hier niets aan hadden of omdat ze individuele begeleiding willen.

2. Omdat ze angst ervaren door eerdere bevallingen en de stress toeneemt naarmate de bevalling dichterbij komt.

3. Omdat ze zich niet goed kunnen ontspannen.

20

Wat er aan bod komt tijdens de cursus:

Uitgebreide intake:Waarom komt iemand bij mij, wat denkt iemand te kunnen halen, waar zit de pijn bij de bevalling (indien eerder bevallen), waar ben je bang voor, waar zie je tegen op, wat is het probleem (bang voor pijn is vaak de angst voor controleverlies)Tijdens de intake is er ook ruimte voor hun eerdere bevallingsverhalen.

Voorlichting:Uitleg over de verschillende fases van een bevalling, wat gebeurd er met het lichaam.

Meegeven dat het belangrijk is dat een vrouw vertrouwen in zichzelf heeft. Dat je er op vertrouwd te weten wat goed voor je is en dat je leert te luisteren naar je lichaam.

Aandacht voor de bekkenbodem spieren: oefenen hoe je deze kunt aanspannen en loslaten.

Ontspanningsinductie:In iedere sessie zit een inductie opbouwend richting de bevalling. Indien een vrouw eerder is bevallen laat ze het bevallingsverhaal hierin terugkomen.

Het aanleren van zelfhypnose met de vijf fase inductie. (ogendicht, ontspannen, terugtellen, dromen, visualiseren van een plek die goed voelt)

Een stukje haptonomie: hoe je door aanraking je lichaam zacht kunt maken, hoe de vrouw en haar partner contact kunnen maken met hun kindje. Hoe vaker je oefent hoe meer het kind reageert.

Vrouwen laten ervaren wat ze kunnen doen om pijn te verminderen door te ontspannen, door te dissociëren en van een afstandje naar jezelf als bevallende vrouw te kijken, door je te focussen op iets anders bij het ervaren van pijn, door in gedachten je handen warm te maken om zo pijn te verzachten en weeën te kunnen reguleren.

Praktische handvatten geven aan wat de mannen kunnen doen. Ze leert mannen verschillende manieren, van hoe ze hun vrouw kunnen ondersteunen tijdens een bevalling en hoe ze hun vrouw kunnen helpen met de ademhaling en geeft de opdracht dit thuis te oefenen. Tevens verteld ze wat je kunt tegenkomen bij een bevalling. Als je weet dat iets normaal is, hoef je niet zo te schrikken en als dingen er bij horen kun je je hier bij neerleggen.

Visualisatie waarin je contact maakt met het kind, je voor te stellen hoe het is als het kindje er straks is, het kindje verwelkomen. Dit kan een vrouw ook helpen om tijdens de bevalling te doen.

Ook kun je vrouwen leren dat ze tijdens een bevalling kunnen visualiseren hoe hun lichaam zich opent.

Aandacht voor de kraamtijd. Hierin legt ze o.a. uit wat er na de geboorte met moeder en kind gebeurd.

De kracht van de hypnose zit hem in het feit dat een vrouw voelt dat ze zelf iets kan doen. Je kunt niet bepalen hoe je weeën verlopen maar je hebt wel invloed op hoe je hier mee om gaat. Het is belangrijk dat de zelfhypnose al vroeg wordt ingezet bij de eerste ontsluitingsweeën. Als je al veel pijn ervaart lukt dit niet meer. Barara geeft aan dat ze denkt dat verloskundigen vaak niet op de hoogte zijn van wat zelfhypnose inhoud. De angst bestaat dat een vrouw door zich “te hypnotiseren” er niet meer bij is. Het tegendeel is waar. Als een vrouw zich in zichzelf keert is ze juist instaat zich goed te focussen op het gehele geboorteproces. Tevens wordt bij vrouwen die goed naar binnen gekeerd zijn de endorfine productie aangezet. Het zou fijn zijn als verloskundigen en hypnotherapeuten samen hun kennis zouden uitwisselen. Ook Barbara geeft aan dat een bevallingsproces bij een vrouw die zelfhypnose inzet nog wel

21

eens snel verloopt. Aangezien de vrouw vaak wel rustig oogt, loopt ze het risico dat de verloskundige verkeerd inschat hoe ver ze is, waardoor ze weer alleen wordt gelaten omdat ze volgens de verloskundige nog niet zo ver is. Verloskundigen verwijzen vrouwen zo nu en dan door naar haar door. Barbara hoort van haar cliënten nog al eens terug dat de verloskundige hun vertelde verbaasd te zijn over hoe rustig ze waren tijdens de bevalling. De pijnbeleving van haar cliënten is wisselend maar vrouwen die helemaal geen pijn hebben gevoeld zijn in de minderheid. Barbara geeft aan dat ze er voor kiest niet aan te bieden bij de bevalling aanwezig te zullen zijn. Dit omdat dit de suggestie wekt dat een vrouw het niet zonder haar kan, terwijl het juist belangrijk is dat de vrouw er op vertrouwd het zelf te kunnen. Als vrouwen haar vragen of ze bij de bevalling wil zijn, zegt ze vaak: ik kan het niet beloven maar je kunt me altijd bellen. Vaak is de wetenschap dat ze mogen bellen al genoeg.

Workshop pijnloos bevallen met hypno-psychotherapie

Op 23 April heb ik een workshop pijnloos bevallen met hypnotherapie gevolgd in Apeldoorn. De workshop had als doel hypnotherapeuten meer bekend te maken met wat je kunt doen om een zwangere vrouw te begeleiden richting de bevalling. Dit fenomeen is in Nederland nog niet zo bekend. De workshop werd gegeven door Aniba Kruts (hypnotherapeut) en Ytje Akkerman. (fysiotherapeut, hypno-psychotherapeut en cranio sacraal therapeut)

Weergave van de inhoud van de workshop:

Ytje Akkerman geeft informatie over en laat een ieder ervaren:

De veranderingen die er optreden in een vrouwenlichaam tijdens de geboorte. Wat gebeurt er precies tijdens de baring. Hoe je cliënten kunt begeleiden in het maken van contact met je kindje in de prenatale

periode door middel van een geleide meditatie. Bijv : Afdalen naar die geborgen ruimte diep daar binnen...............

Hoe je cliënten kunt begeleiden in het loslaten van de baby als voorbereiding op de geboorte.

De grote reis. Hoe zou jij je dat wensen als aanstaande moeder.Dit kun je terug geven op CD als voorbereiding op de geboorte. (Passieve Imaginatie) Zie bijlage 4

Mariska Aniba geeft informatie over het begeleiden van haar dochter met hypnotherapie.

Zij heeft 11 sessies beschreven in een reader en geeft dit als lijdraad mee voor diegene die in de praktijk zwangerschapsbegeleiding willen gaan aanbieden. Hierin komen diverse interventies aan bod die de bevalling vergemakkelijken.

Tijdens de workshop kregen we uitgebreide informatie over wat er gebeurt met een vrouwenlichaam vanaf het moment dat de bevalling zich aandient. Deze kennis is zeer belangrijk om een zwangere vrouw op een goede manier te kunnen ondersteunen. Als je uit kunt leggen wat er in het lijf gebeurt tijdens de verschillende fases van ontsluiting en tijdens de uitdrijving, dan geeft dit vertrouwen. Als je weet dat bepaalde sensaties er bij horen dan hoef je je hier geen zorgen over te maken en kun je je blijven richten op het ontspannen van je lijf. Ook deze therapeuten geven aan dat als vrouwen zich ondanks de sensaties die ze voelen

22

zich kunnen blijven ontspannen, deze vrouwen een vlotte bevalling kunnen hebben zonder hierbij extreme pijn te ervaren. Vrouwen leren namelijk hoe ze met de juiste technieken los kunnen komen van de pijn die ze ervaren. Tevens kunnen vrouwen invloed uitoefenen op het verloop van de bevalling door hun lichaam en hun kind te helpen met positieve, sturende affirmaties. (zo kun je de baarmoeder vragen om met iedere wee steeds soepeler en soepeler te worden zodat het zich steeds meer opent voor het kind en je kunt het kind vertellen dat het steeds verder mag afdalen zodat je het in de armen kunt sluiten) Het is verbazingwekkend hoe het lichaam lijkt te reageren op dit soort affirmaties.

23

HOOFDSTUK 5

Samenvatting en eigen mening

Uit Nederlandse onderzoeksgegevens is gebleken, dat als een vrouw angst of stress ervaart tijdens de zwangerschap, dit gevolgen kan hebben op het latere gedrag van het kind. Er is aangetoond dat dit zich bij baby’s kan uiten in o.a. veel huilen, prikkelbaarheid, het last hebben van krampjes en onregelmatigheid van biologische functies. Op latere leeftijd zie je o.a. leerstoornissen, concentratieproblemen en chaotisch gedrag. Volgens deze onderzoeksresultaten zijn de risico’s voor een kind het grootst als de moeder stress of angst ervaart tijdens de 8 tot 24 zwangerschapsweken. Hiernaast kwam na een groot Amerikaans onderzoek aan het licht dat moederlijke angst tijdens de 32e week van de zwangerschap een verhoogt risico betekende voor het op vierjarige leeftijd voordoen van hyperactief gedrag en angststoornissen bij jongens, emotionele problemen bij zowel jongens als meisjes en gedragsproblemen bij meisjes.Angst voor de bevalling kan rond deze maand een enorm issue zijn voor een zwangere vrouw.Dat een hypnotherapeut veel voor een zwangere vrouw kan betekenen is in Nederland nog niet zo bekend. Vaak komen vrouwen pas aan de weet dat deze mogelijk van begeleiding er is als ze opzoek gaan naar een cursus zwangerschapsbegeleiding die aansluit bij hun gevoel of wanneer ze op zoek gaan naar hulp als ze angst ervaren voor de komende bevalling. Er zijn weinig verloskundigen die bekend zijn met wat een hypnotherapeut kan betekenen en die ook doorverwijzen. Dat een zwangere vrouw ver voor de 24e zwangerschapsweek in aanraking komt met een hypnotherapeut is dus vrijwel nihil. Zelf betreurt het mij dat de meeste verloskundigen aangeven een vrouw niet te vertellen wat de risico’s van stress op het ongeboren kind kunnen zijn. Iedere zwangere vrouw wordt wel verteld wat de effecten van roken zijn en het is bewezen dat de risico’s van stress even zo groot zijn. Heel veel vormen van stress kun je onder begeleiding van een hypnotherapeut prima wegnemen of in ieder geval aanzienlijk verminderen. Dit is blijkbaar nog niet zo bekend. Hiernaast is het zo dat het aanbod van zwangerschapsbegeleiding in Nederland nog niet zo groot is en ook veelal gericht is op de komende bevalling. Meespeelt dat een vrouw vooral ook zwanger wil zijn en het werken aan persoonlijke problemen tijdens deze maanden liever even uitstelt. De resultaten van vrouwen die een hypnotherapeut hebben bezocht, zijn zeer positief te noemen. Kort samengevat leren vrouwen te luisteren naar hun eigen lichaam, te vertrouwen op hun eigen kracht, hoe ze zich kunnen ontspannen, hoe ze om kunnen gaan met pijn en hoe ze op deze manier invloed kunnen uitoefenen op de verloop van hun bevalling. Je hebt geen invloed op hoe de weeën verlopen maar wel op hoe je hier mee omgaat. Als je dit vanuit ontspanning op een positieve wijze kunt aangaan ervaar je minder pijn en verloopt de bevalling over het algemeen soepeler en sneller.Ik ben van mening dat het voor een hypnotherapeut van belang is om op de hoogte te zijn van wat er gebeurt in het lichaam van een zwangere vrouw wanneer de bevalling zich aan dient, om de vrouw goed te kunnen begeleiden. Als je hiervan goed op de hoogte bent, kun je de vrouw informeren over wat er gebeurt met hun lijf en wat ze tegen kunnen komen. Het is voor een vrouw namelijk lastig om zich te kunnen ontspannen als ze niet weten wat hun te wachten staat en wat ze zelf kunnen doen om de bevalling goed aan te kunnen. De nadruk van een hypnotherapeut ligt op het je volledig kunnen ontspannen. Als je instaat bent om je goed te ontspannen zul je minder stress ervaren. Het directe gevolg hiervan is dat dit een positief effect heeft op het ongeboren kind.

24

HOOFDSTUK 6

Conclusie

Hypnotherapie kan voor vrouw een ideale vorm van zwangerschapsbegeleiding zijn. Er is veel aandacht voor de vrouw zelf, voor het lichaam, voor haar emoties, voor de partner en voor het nog ongeboren kind. Een vrouw leert te vertrouwen op zichzelf en leert om goed te ontspannen. Hiermee verminderd de aanwezige stress. In de begeleiding ligt de nadruk op de komende bevalling. Doordat een vrouw die naar een hypnotherapeut gaat op zichzelf leert vertrouwen en leert hoe zij pijn kan reduceren, ervaart zij de bevalling veelal als een bijzondere positieve gebeurtenis. Tevens vinden er door de grote mate van ontspanning minder complicaties plaats en wordt er nog zelden gebruik gemaakt van pijnbestrijding en medische ingrepen. Dit geld uiteraard niet indien er sprake is van een werkelijke medische complicatie. Het aanbod in de geboden zwangerschapsbegeleiding is er op gericht om een vrouw doormiddel van oefeningen en het aanleren van zelfhypnose voor te bereiden op de komende bevalling. Als er tijdens deze cursus grote angsten of stress naar voren komen, is er naast de cursus ook ruimte om hier aan te werken. Dit zal zeker positief doorwerken op het ongeboren kind. Ook is het mogelijk om doormiddel van hypnotherapie een kindje dat in stuit ligt te draaien. Dit fenomeen is in Nederland nog weinig bekend.Het is jammer dat het aanbod in Nederland nog maar klein is en dat onder de mensen (inclusief de verloskundigen), de angst bestaat dat een vrouw door zich “te hypnotiseren” er niet meer bij is. Het tegendeel is waar. Als een vrouw zich in zichzelf keert is ze juist instaat zich goed te focussen op het gehele geboorteproces. Tevens wordt bij vrouwen die goed naar binnen gekeerd zijn de endorfine productie aangezet. Het zou fijn zijn als verloskundigen en hypnotherapeuten samen hun kennis zouden uitwisselen. Ik ben er van overtuigt dat als dit meer gebeurt, veel vrouwen het geboorteproces werkelijk zullen ervaren als een bijzondere gebeurtenis en dat een bevalling tot iets positiefs wordt omgezet i.p.v. tot een zware pijnlijke gebeurtenis. Ook ben ik er van overtuigt dat het effect van hypnotherapie bij stress groot is. Je kunt het ervaren van stress namelijk tot een minimum beperken. Als vrouwen weinig stress ervaren tijdens de zwangerschap en een bevalling vanuit ontspanning kunnen aangaan, dan komen kinderen veel meer ontspannen ter wereld en lopen ze minder risico om op latere leeftijd concentratie en gedragsstoornissen te ontwikkelen.

Ieder kind heeft recht op een goed begin. Op een goede basis van waaruit het zich positief kan ontwikkelen. Ik wil me dan ook zeker in gaan zetten om zwangere vrouwen en hiermee hun kinderen met alles wat ik geleerd heb, te begeleiden.

25

BRONNEN

Literatuur:

Veilig zwanger : Beatrijs Smulders & Mariel CroonAllen Elkin, Ph.D : Stress voor dummiesRiet van Rooij : Zwanger met hart en zielKurt tepperwein : Handboek van de hypnoseIngeborg Bosch : De onschuldige gevangeneDr Grantly Dick Read : Moeder worden zonder vrees

Informatie internet:

communicatie centrum de Eik hypnobirthing.nl zwangerschapschoaching.nl ademhuis.nl

26

BIJLAGE 1

Voorbeeld visualisatie voor het creëren van een innerlijke stilteplek:

Met behulp van je verbeeldingskracht kun je in je binnenste plaats maken voor een ontspannen, meditatieve geestengesteldheid. Je kunt die plek opzoeken als je rust nodig hebt, als je bij je ware gevoelens wilt komen, of als je wijsheid behoeft bij moeilijke beslissingen. Hieronder volgt een voorbeeld hoe je door middel van geleide fantasie je eigen innerlijke stilte plek kunt creëren.

Ga ergens zitten of liggen waar je ongestoord naar binnen kunt keren en neem de tijd om je Ga ergens zitten of liggen waar je ongestoord naar binnen kunt keren en neem de tijd om je te ontspannen.te ontspannen.Stel je eens voor dat je je in een natuurlijke omgeving bevindt … In een bos, langs een Stel je eens voor dat je je in een natuurlijke omgeving bevindt … In een bos, langs een rivier, op het strand, in de bergen, waar dan ook … Het kan een plek zijn die je in de fysieke rivier, op het strand, in de bergen, waar dan ook … Het kan een plek zijn die je in de fysieke werkelijkheid kent, maar het mag ook een volkomen nieuwe plek voor je zijn … Je loopt op werkelijkheid kent, maar het mag ook een volkomen nieuwe plek voor je zijn … Je loopt op een pad … Je stapt rustig voort en neemt de omgeving in je op. Wat groeit er? Wat bloeit er een pad … Je stapt rustig voort en neemt de omgeving in je op. Wat groeit er? Wat bloeit er …? Wat zie je allemaal? Hoe is de temperatuur? Aangenaam warm? Aangenaam fris …? …? Wat zie je allemaal? Hoe is de temperatuur? Aangenaam warm? Aangenaam fris …? Voel de wind op je huid, de zon … Wat ruik je …? Laat de geluiden van je omgeving tot je Voel de wind op je huid, de zon … Wat ruik je …? Laat de geluiden van je omgeving tot je doordringen … Of is het volkomen stil? Zijn er misschien dieren in de buurt? Hoor je die doordringen … Of is het volkomen stil? Zijn er misschien dieren in de buurt? Hoor je die …? Zie je die …? Vliegt, kruipt of huppelt er misschien een met je mee? Wellicht is het een …? Zie je die …? Vliegt, kruipt of huppelt er misschien een met je mee? Wellicht is het een maatje … een helper. Als dat zo aanvoelt, neem dan rustig de tijd om te ontdekken wat het maatje … een helper. Als dat zo aanvoelt, neem dan rustig de tijd om te ontdekken wat het betreffende dier je te zeggen heeft. Laat het tot je spreken door wat het doet en sta stil bij betreffende dier je te zeggen heeft. Laat het tot je spreken door wat het doet en sta stil bij wat jij voelt bij zijn aanwezigheid.wat jij voelt bij zijn aanwezigheid.Terwijl je zo voortstapt, merk je dat je omgeving je er toe aanzet je pas te vertragen. Je voeltTerwijl je zo voortstapt, merk je dat je omgeving je er toe aanzet je pas te vertragen. Je voelt dat het hier anders is … Dan zie je een plek die jou speciaal aantrekt … Je blijft staan en dat het hier anders is … Dan zie je een plek die jou speciaal aantrekt … Je blijft staan en kijkt … voelt … luistert … Deze plek blijkt alles te hebben wat haar tot ‘jouw plek’ maakt. kijkt … voelt … luistert … Deze plek blijkt alles te hebben wat haar tot ‘jouw plek’ maakt. Misschien was je hier al vaker, misschien nooit …maar je herkent haar als jouw plek. Dat Misschien was je hier al vaker, misschien nooit …maar je herkent haar als jouw plek. Dat weet je, dat voel je. … Het kan een weitje zijn … een boom … een grot … een bergtop … eenweet je, dat voel je. … Het kan een weitje zijn … een boom … een grot … een bergtop … een bootje op zee … Hoe dan ook, het is jouw plek … Hier wil je een poosje blijven. Hier heb je bootje op zee … Hoe dan ook, het is jouw plek … Hier wil je een poosje blijven. Hier heb je alle tijd …Maak het je makkelijk …Ga lekker zitten … of liggen … Of wil je liever klimmen alle tijd …Maak het je makkelijk …Ga lekker zitten … of liggen … Of wil je liever klimmen … of hollen … of dansen …?… of hollen … of dansen …?Neem de omgeving in je op … Welke details vallen je op? … Hoe is de sfeer? … Het kan zijnNeem de omgeving in je op … Welke details vallen je op? … Hoe is de sfeer? … Het kan zijn dat hier een lievelingsplant van je groeit en dat die als het ware tot je spreekt … Stel je er dat hier een lievelingsplant van je groeit en dat die als het ware tot je spreekt … Stel je er maar voor open … Volg rustig je intuïtie, luister naar je ware gevoelens … en doe wat je maar voor open … Volg rustig je intuïtie, luister naar je ware gevoelens … en doe wat je wilt. Eer je stemming, volg je impulsen … Dit is jou stilte plek. Neem je tijd je er tegoed aan wilt. Eer je stemming, volg je impulsen … Dit is jou stilte plek. Neem je tijd je er tegoed aan te doen … Dit is een plaats waarbij je helemaal bij jezelf kunt zijn, waar helemaal niets te doen … Dit is een plaats waarbij je helemaal bij jezelf kunt zijn, waar helemaal niets moet … Laat de energie van deze plek zo diep mogelijk op je inwerken … Laat de weldaad moet … Laat de energie van deze plek zo diep mogelijk op je inwerken … Laat de weldaad toe en vertoef zo een poosje met jezelf … Neem de tijd …toe en vertoef zo een poosje met jezelf … Neem de tijd …Dan wordt het zo zoetjesaan tijd om af te ronden; je kunt dat doen door het pad dat je op Dan wordt het zo zoetjesaan tijd om af te ronden; je kunt dat doen door het pad dat je op weg hierheen bent gegaan, weer terug te lopen. Neem eerst rustig afscheid van de plek, en weg hierheen bent gegaan, weer terug te lopen. Neem eerst rustig afscheid van de plek, en doe dat in de wetenschap dat je hiernaar terug kunt keren wanneer je maar wilt. Deze plek doe dat in de wetenschap dat je hiernaar terug kunt keren wanneer je maar wilt. Deze plek is er speciaal voor jou. Er komt niemand anders, tenzij jij dat wenst.is er speciaal voor jou. Er komt niemand anders, tenzij jij dat wenst.Keer tenslotte met je aandacht terug naar je lijf. Voel hoe je zit of ligt, voel hoe je ademt. Keer tenslotte met je aandacht terug naar je lijf. Voel hoe je zit of ligt, voel hoe je ademt. Neem de tijd … Rek je uit en gaap of beweeg wat. Mijmer gerust nog een poosje na, Neem de tijd … Rek je uit en gaap of beweeg wat. Mijmer gerust nog een poosje na, eventueel met mooie muziek op de achtergrond.eventueel met mooie muziek op de achtergrond.

Als je wilt kun je de plek waar je zojuist geweest bent een plaats geven in je lijf. In je hoofd, in je buik of in je hart. Daar kun je haar dan altijd terug vinden. Dit is jou krachtplek, jouw innerlijke heiligdom. Je hebt je eigen stilteplek gecreëerd.

27

BIJLAGE 2

Voorbeeld visualisatie waarbij contact gemaakt wordt met het ongeboren kind:

Communiceren met je kind is een kwestie van ‘onthaasten’.De volgende visualisatie kan je helpen de relatie met jezelf, met je partner en met je ongeboren kind te verdiepen. Je kunt haar met zijn tweeën doen, maar ook alleen. Zij wordt hier beschreven voor samen.

Zet twee rechte stoelen tegenover elkaar op minstens zo’n afstand, dat je elkaars voeten niet Zet twee rechte stoelen tegenover elkaar op minstens zo’n afstand, dat je elkaars voeten niet kunt raken als je zit. Ga dan allebei zitten en sluit je ogen: dit als hulpmiddel om naar kunt raken als je zit. Ga dan allebei zitten en sluit je ogen: dit als hulpmiddel om naar binnen te keren. Voel je billen op de stoel … Laat je lekker breed worden … Adem rustig in binnen te keren. Voel je billen op de stoel … Laat je lekker breed worden … Adem rustig in en uit … Stel je voor dat je onder een warme douche zit … Het wegstromende water neemt en uit … Stel je voor dat je onder een warme douche zit … Het wegstromende water neemt de overtollige spanning in je nek en je schouders mee … Neem de tijd …de overtollige spanning in je nek en je schouders mee … Neem de tijd …Voel je lichaam … Voel hoe je zit … Ergens ongemak? Maak het je gemakkelijk … Nog Voel je lichaam … Voel hoe je zit … Ergens ongemak? Maak het je gemakkelijk … Nog ergens spanning? Laat deze zachtjes wegstromen met je uitademing … Beetje bij beetje. Nietergens spanning? Laat deze zachtjes wegstromen met je uitademing … Beetje bij beetje. Niet duwen, niets moet. Laten gebeuren …duwen, niets moet. Laten gebeuren …Ga nu met je aandacht naar je borst. Adem rustig in en uit de ruimte waar je hart huist: je Ga nu met je aandacht naar je borst. Adem rustig in en uit de ruimte waar je hart huist: je hartcentrum. Maak contact met het gevoel in je hart … Zeg dan stilletjes van binnen je eigenhartcentrum. Maak contact met het gevoel in je hart … Zeg dan stilletjes van binnen je eigen naam, langzaam … Herhaal je naam een paar keer aandachtig … en breng hem naar je hartnaam, langzaam … Herhaal je naam een paar keer aandachtig … en breng hem naar je hart …Adem hem in en uit, speel er mee. Misschien heb je een bijnaam, een koosnaam … Neem …Adem hem in en uit, speel er mee. Misschien heb je een bijnaam, een koosnaam … Neem rustig de tijd om jezelf te begroeten. Maak contact met het wezen dat jou naam draagt … jij rustig de tijd om jezelf te begroeten. Maak contact met het wezen dat jou naam draagt … jij … met alles erop en eraan … Blijf intussen rustig doorademen en voel wat het met je doet.… met alles erop en eraan … Blijf intussen rustig doorademen en voel wat het met je doet.

Realiseer je nu dat er tegenover je nog een menselijk wezen zit: je partner. Stem je af op Realiseer je nu dat er tegenover je nog een menselijk wezen zit: je partner. Stem je af op hem of haar … Haal hem of haar voor de geest zonder je ogen te openen … Noem in stilte hem of haar … Haal hem of haar voor de geest zonder je ogen te openen … Noem in stilte zijn/haar naam … Herhaal hem een paar keer langzaam … Begroet je partner innerlijk met zijn/haar naam … Herhaal hem een paar keer langzaam … Begroet je partner innerlijk met de naam die hij/zij draagt, roep hem in stilte vanuit je hart … Speel eventueel met een de naam die hij/zij draagt, roep hem in stilte vanuit je hart … Speel eventueel met een bijnaam, een troetelnaam.bijnaam, een troetelnaam.Open je hart …Open je hart …Stel je nu voor, dat datgene wat er tussen jullie is, zichtbaar wordt als een verbinding die Stel je nu voor, dat datgene wat er tussen jullie is, zichtbaar wordt als een verbinding die van lichaam naar lichaam gaat … Dat kan een rustige stroom zijn … woeste golven … een van lichaam naar lichaam gaat … Dat kan een rustige stroom zijn … woeste golven … een of meer kleuren … een groene wei … of iets heel anders. Deze verbinding kan van hart tot of meer kleuren … een groene wei … of iets heel anders. Deze verbinding kan van hart tot hart gaan, van buik tot buik, of nog anders. Misschien zie je niet zozeer iets, maar voel je hart gaan, van buik tot buik, of nog anders. Misschien zie je niet zozeer iets, maar voel je meer wat daar loopt … of danst … of trilt … of zingt … Neem de tijd. Adem rustig in en uit. meer wat daar loopt … of danst … of trilt … of zingt … Neem de tijd. Adem rustig in en uit. Bedenk dan eens dat op de verbinding die tussen jullie tweeën bestaat een nieuw mensje is Bedenk dan eens dat op de verbinding die tussen jullie tweeën bestaat een nieuw mensje is afgekomen … Laat de gedachte eens toe, dat een kind jou gekozen heeft als moeder … en afgekomen … Laat de gedachte eens toe, dat een kind jou gekozen heeft als moeder … en jou gekozen heeft als vader … Precies om wie jullie zijn en wat er tussen jullie is … Dat er jou gekozen heeft als vader … Precies om wie jullie zijn en wat er tussen jullie is … Dat er een kind, dit kind, bij jullie geboren wil worden … Wat doet die gedachte met je …?een kind, dit kind, bij jullie geboren wil worden … Wat doet die gedachte met je …?

Het kindje is al bij je … jullie kind-in-wording … Je kunt het nu, als je wilt, uitnodigen voor Het kindje is al bij je … jullie kind-in-wording … Je kunt het nu, als je wilt, uitnodigen voor een ontmoeting … Stel je daar maar rustig op in … Laat het verlangen toe dat je kind een ontmoeting … Stel je daar maar rustig op in … Laat het verlangen toe dat je kind zichtbaar wordt op die verbinding tussen jullie beide … en vertrouw op wat je ziet of voelt zichtbaar wordt op die verbinding tussen jullie beide … en vertrouw op wat je ziet of voelt … Het kan zijn dat je een baby gewaarwordt … maar het kan ook een kleuter of zelfs een … Het kan zijn dat je een baby gewaarwordt … maar het kan ook een kleuter of zelfs een opgegroeid mens zijn waar je een beeld van krijgt …Het kan best zijn dat je geen scherp opgegroeid mens zijn waar je een beeld van krijgt …Het kan best zijn dat je geen scherp beeld waarneemt, maar toch de aanwezigheid van je kind ervaart … Probeer toe te laten beeld waarneemt, maar toch de aanwezigheid van je kind ervaart … Probeer toe te laten wat er gebeurt nu je je openstelt voor een ontmoeting met het wezen van je ongeboren kind wat er gebeurt nu je je openstelt voor een ontmoeting met het wezen van je ongeboren kind … Begroet je kindje, maak contact … Misschien komt er een naam boven waarmee je haar … Begroet je kindje, maak contact … Misschien komt er een naam boven waarmee je haar

28

of hem wilt benoemen .. een troetelnaam die jullie tijdens de zwangerschap gebruiken … of of hem wilt benoemen .. een troetelnaam die jullie tijdens de zwangerschap gebruiken … of een échte’ naam … Wie weet komt er spontaan een naam boven …een échte’ naam … Wie weet komt er spontaan een naam boven …Als er iets is dat je tegen je kind wilt zeggen: ga je gang … Als je vragen hebt over je kind, Als er iets is dat je tegen je kind wilt zeggen: ga je gang … Als je vragen hebt over je kind, stel ze dan nu aan hemzelf of aan haar. Je kunt bijvoorbeeld vragen wat je kindje van je stel ze dan nu aan hemzelf of aan haar. Je kunt bijvoorbeeld vragen wat je kindje van je nodig heeft, of wat hij je in deze periode komt brengen. Ook kun je vragen wat de essentie nodig heeft, of wat hij je in deze periode komt brengen. Ook kun je vragen wat de essentie van haar levensopdracht is, of wat zijn taak is in jou leven of in dat van jullie. Op van haar levensopdracht is, of wat zijn taak is in jou leven of in dat van jullie. Op zielsniveau kun je alles uitwisselen wat je maar wilt. Jullie zijn als menselijke wezens zielsniveau kun je alles uitwisselen wat je maar wilt. Jullie zijn als menselijke wezens volkomen gelijkwaardig … De antwoorden kunnen helder zijn in woorden of in beelden, of volkomen gelijkwaardig … De antwoorden kunnen helder zijn in woorden of in beelden, of als een krachtig gevoel. Ze kunnen ook vaag zijn of uitblijven. Probeer open te staan voor als een krachtig gevoel. Ze kunnen ook vaag zijn of uitblijven. Probeer open te staan voor wat er is. Deel eventueel je ontroering … je ‘tobbers’ als je die op dit moment hebt … Deel wat er is. Deel eventueel je ontroering … je ‘tobbers’ als je die op dit moment hebt … Deel je vreugde, of wat dan ook … Maak plezier als je wilt, het hoeft nergens over te gaan. Volg je vreugde, of wat dan ook … Maak plezier als je wilt, het hoeft nergens over te gaan. Volg je gevoel, je fantasie, je verlangen … kijk … luister … en neem waar wat er gebeurt. je gevoel, je fantasie, je verlangen … kijk … luister … en neem waar wat er gebeurt. Misschien zegt of doet je kindje iets als reactie, als antwoord … Misschien weet je wat je Misschien zegt of doet je kindje iets als reactie, als antwoord … Misschien weet je wat je kind je wil laten weten, hier en nu … Of jullie zijn gewoon een poosje samen. Neem de tijd kind je wil laten weten, hier en nu … Of jullie zijn gewoon een poosje samen. Neem de tijd ……Als je zover bent, neem dan afscheid op een manier die je bevalt. Je kunt afspreken elkaar Als je zover bent, neem dan afscheid op een manier die je bevalt. Je kunt afspreken elkaar regelmatig op te zoeken, op deze wijze of weer anders …regelmatig op te zoeken, op deze wijze of weer anders …Rond het dan af … en keer terug naar je lichaam. Voel hoe je zit, voel de stoel en zijn poten, Rond het dan af … en keer terug naar je lichaam. Voel hoe je zit, voel de stoel en zijn poten, voel je billen, je benen, de aarde onder je. Adem rustig in en uit en kom weer helemaal in voel je billen, je benen, de aarde onder je. Adem rustig in en uit en kom weer helemaal in het hier en nu. Voel je lichaam, beweeg wat, rek je uit. Open dan je ogen en wissel – naar het hier en nu. Voel je lichaam, beweeg wat, rek je uit. Open dan je ogen en wissel – naar behoefte – met je partner uit wat je beleefd hebt.behoefte – met je partner uit wat je beleefd hebt.

29

BIJLAGE 3

Voorbeeld instructie zelfhypnose

Ga lekker liggen en maak het jezelf makkelijk.

Doe je ogen dicht en zeg in gedachten tegen jezelf dat jezelf op iedere uitademing nog meer, nog dieper ontspant. Dat gaat helemaal vanzelf.

Ontspan de spieren van je rechterbeen en voet…………En voel het verschil tussen gespannen en ontspannen spieren.Ontspan de spieren van je linkerbeen en voet……..Ontspan je bilspieren………..Ontspan je bekkenbodemspieren………..Ontspan de spieren van je rug……….Ontspan de spieren van je buik en je borst………Ontspan de spieren van je schouders…………Ontspan de spieren van je nek en hals…………Ontspan de spieren van je rechterarm en –hand…………Ontspan de spieren van je linkerarm en –hand……………Ontspan de spieren van je hoofd en je gezicht…………..

En ga voor jezelf na of er nog ergens in je lichaam spanning is en laat dan ook die spieren helemaal los…………….

Sta jezelf maar toe wat weg te doezelen, weg te dromen……….En laat je maar niet afleiden door allerlei geluiden of gedachten die in je opkomen………straks heb je daar weg alle tijd voor en nu neem maar helemaal tijd voor jezelf……………zodat je kunt wegdromen, net alsof je zou gaan slapen………

En tel maar terug van 20 tot 1, waarbij je iedere tel 1/20ste dieper in slaap, dieper in hypnose gaat…………(eventueel kun je je voorstellen dat je een trap van 20 treden afloopt)

En zeg maar tegen jezelf dat je kunt dromen en slapen, zo diep en vast als nodig is om die dingen aan te pakken en op te lossen die zo belangrijk voor je zijn. En je weet zelf wel welke dingen dat voor jou zijn, niet waar?

En stel je dan prettige, aangename plek voor, ergens buiten in de natuur of misschien binnen in je eigen huis………………En geniet van die plek. Vul alle details maar in. Hoe ziet het eruit, wat hoor je voel je etc.

En wil je weer uit hypnose komen, dan doe je je ogen open en zeg je tegen jezelf dat je helemaal klaar, helder wakker bent, uitgerust en fit

Eventueel tel je voor jezelf van 1 tot en met 5, waarbij je op de 5e tel helemaal fit en klaar helder wakker bent.

30

BIJLAGE 4

Passieve imaginatie als ondersteuning bij de bevalling.

Je voelt je heel ontspannen. Je weet dat de tijd gekomen is. De tijd om de reis te beginnen, en jullie zijn er helemaal klaar voor.Heel rustig met een diep vertrouwen zie je de aankomende storm tegemoet.

De plek waar je nu bent voelt prettig aan. Precies zoals je je dat wenst. Met een sfeervol muziekje, sfeervol licht, een ontspannen boekje of iets anders……..je hebt alles zo om je heen gecreëerd dat er een sfeer ontstaat waarin je je neer kunt geven, je over kunt geven aan dat wat je lijf moet doen, zich helemaal ontsluiten, zich openen.Je voelt je in blijde verwachting, klaar voor de ontmoeting, de ontvangst in de wereld.Je voelt hoe je buik zich zo helemaal samentrekt, hoe alles hard wordt, hoe alle vezels samen trekken in je baarmoeder, heel effectief, als een geheel.En je geniet er van. Je voelt je heel ontspannen.De spieren in je voeten en je benen zijn helemaal los. Bij elke wee, elke golf die door je lijf heen trekt voel je dat de ontsluiting weer een stapje dichter bij komt.Ook de spieren rond je bekken en je heupen, zo heel ontspannen.Je ademhaling gaat rustig, diep, helemaal in contact, in verbinding met je kindje.Om zo samen iedere samentrekking, iedere contractie te omarmen.En je ademt uit. Alles wat geweest is achter je latend, volledig precent in het nu.Je voorbereidend op de volgende golf.In een overgave, een ritme, mee gaand op het ritme.Helemaal ontspannen. Ook de spieren in je borst en nek. Je laat alles even helemaal los. Ook je handen zijn ontspannen, zo heel open.Langzaam worden de golven hoger, de krachten die er in je buik werkzaam zijn nemen toe, de wind neemt toe in kracht. Maar je bent goed voorbereid en je geniet er van. Steeds intenser, steeds dichter bij de ontsluiting. Je stuurt je schip zo heel feilloos door de golven, je overgevend aan de beweging. Helemaal ontspannen maar present.De tijd verstrijkt als je zo intens, je door die storm heen beweegt, zo heel ontspannen, geheel op koers, iedere golf opvangend, puffend, ook al worden ze steeds heftiger en langer.Maar aan iedere golf komt een eind, en kun je even opgelucht ademhalen. Je opladen.Je weet dat je op weg bent naar een veilige haven, en je ligt op koers. Samen met je kindje.Steeds opener, steeds dichter bij.

En je voelt ook dat je er niet alleen voor staat, je wordt volop ondersteund, gecoacht vanaf de wal. Mensen die je bij staan, die je ondersteuning bieden daar waar die nodig is.En je weet ook hoe heftiger het stormt, hoe dichter je bij…..En elke wee, elke golf die je opgevangen hebt laat je achter je.Je blijft zo helemaal aanwezig, zo helemaal wakker, zo heel ontspannen….Adem in….en adem uit….

Tot het moment dat je het teken krijgt dat de haven in zicht is.Je weet dat er dan een andere activiteit van je gevraagd wordt.Een nauw kanaal, zo helmaal op maat, heeft zich geopend.Persend. Je komt in actie. De beweging in je lijf ondersteunend.

31

Met volle kracht, maar tegelijkertijd precies passend, in het juiste tempo.Het weefsel de tijd gevend. Af en toe gas gevend, af en toe remmend.Je wordt nauwkeurig gecoacht, geloodst naar een veilig haven.Heel soepel, heel zacht. Er is voldoende ruimte.

Je wordt toegejuicht, vanaf de kant wordt je kindje zichtbaar.Meestal 2 stappen voorwaarts, 1 terug.Zich een weg zoekend, krachtig ondersteunend door jou perskracht.Jij geeft richting, je kracht sturend naar de juiste plek, richting de nieuwe thuishaven, de grote wereld.

Een laatste zucht, niet te snel, zo heel gecontroleerd, alles de tijd gevend, glijdt jullie nieuwe wereldwondertje naar buiten, de haven in.Opgevangen in warme verwelkomende handen.Een golf van vreugde en moederlijke gevoelens. Alles leeft. Heel intens.Zo omarm je je kindje.En zo neemt jullie kindje jou in zich op, met diepe ademteugen. Zich verbindend met zijn moeder in de nieuwe wereld.

Geschreven door: Ytje Akkerman.

32

en zwangersc… · Web viewInhoudsopgave...

Documents

Transcript of en zwangersc… · Web viewInhoudsopgave...