net

ANESTHESIOLOOG ROBIN YOUNGSON OVER COMPASSIE EN MEDELEVEN

‘ Artsen gedragen zich in ieder land hetzelfde’

Opgedragen aan iedereen die de regels vergeet en zijn hart heeft geopend. Dat is de eerste regel in het boek Time to Care van de Nieuw-Zeelandse anesthesioloog Robin Youngson (56), die onlangs Nederland aandeed om een bijdrage te leveren aan het congres Ziel en zakelijkheid in de zorg. Hij vertelt hoe hij nog amper werkt als anesthesioloog, maar vooral druk is met het geven van lezingen voor Hearts in Healthcare.

‘Denk elke dag dat het een voorrecht

is om dit werk te mogen doen’

Youngson is eigenlijk een verdwaalde hippie in het no-nonsense tijdperk, maar dat

maakt hem niets uit. Hij wil korte metten maken met het taboe dat nog altijd rust op lief zijn voor de patiënt. Robin Youngson wordt door sommigen gezien als een geitenwollensok-kenfiguur, maar dat kan de anesthesioloog niet veel schelen. Hij wil zijn boodschap uitdragen, en daar heeft hij inmiddels grotendeels zijn werk van gemaakt. De kern van Youngsons verhaal is: hoe krijg je als dokter weer de passie terug in je werk? In zijn boek Time to care staan verhalen die artsen een spiegel voorhouden of juist inzicht geven in hoe het ook kan. Methoden en manie-ren die een eyeopener kunnen zijn. Zoals de uit-spraak van een patiënt: ‘De oncoloog zei: ‘Vertelt u eens iets over uzelf.’ Ik was verbijsterd omdat nie-mand dat ooit tegen mij gezegd had. Normaal gesproken ben je niet meer dan een melanoom of een bundel symptomen…’

HEARTSYoungson is geboren in Groot-Brittannië en is later verhuisd naar de andere kant van de aard-bol, naar Nieuw-Zeeland, waar hij enkele jaren geleden de organisatie Hearts in Healthcare oprichtte, een wereldwijde beweging die de menselijkheid in de zorg wil terugbrengen. Nu is hij enkele dagen in Nederland om te spreken op het congres Ziel en zakelijkheid in de zorg. Hij kan zijn ervaring in de medische wereld moeiteloos projecteren op de Nederlandse situ-atie. De medische cultuur is in de westerse wereld overal hetzelfde, meent hij. “Bij het opleiden van artsen is altijd sprake van een socialiseringsproces, artsen gaan zich allemaal

ongeveer hetzelfde gedragen. En dat is een houding waarin de zakelijkheid overheerst.”De gezondheidszorg bevindt zich volgens Youngson in een crisis. “Die crisis heeft vele gezichten”, zegt hij. “Het komt door het tempo van het werk. Daarbij ligt de focus niet op genezen maar op de taken die de arts heeft, en op de technologie. De tendens is dat de arts zich niet richt op de gehele persoon, maar zich richt op een ziekte of een symptoom.” Volgens Youngson is dit er de oorzaak van dat artsen de betekenis die zij aan het werk ontlenen, zijn kwijtgeraakt. “Jonge mensen beginnen vol ide-alen aan een studie geneeskunde. Ze willen mensen beter maken en iets voor hen beteke-nen. Daarbij spelen zaken als betrokkenheid,

liefde, genegenheid, compassie en nederigheid een rol. Maar die waarden worden minder zodra deze mensen getraind worden in hun nieuwe professie. Dan gaan velen zich als een soort robot gedragen. Ze mogen vooral geen gevoelens tonen. Voor zowel artsen, maar ook voor een beroepsgroep zoals verpleegkundigen geldt dat ze lijden onder peer pressure, groeps-druk. De groep bepaalt hoe jij je werk doet.”Youngson realiseert zich dat het soms vloeken in de kerk is wat hij doet. In zijn eigen levens-verhaal, zoals opgetekend in het boek, omschrijft hij zichzelf als troublemaker. Al tij-

dens zijn opleiding tot anesthesioloog stelde hij aan de orde dat de anesthesiologen in oplei-ding te weinig begeleiding kregen waardoor er fouten gemaakt werden die patiënten het leven kostten. Youngson was de enige assistent die daartegen protesteerde. Het leidde tot een bezoek van de inspectie, maar de gelederen van zijn collega-artsen sloten zich en er gebeurde verder niets mee.Nu is hij nog steeds die troublemaker, eentje die het opneemt voor de patiënt en de dokter die wél nadenkt. “De gedachte dat mensen zullen floreren door intellect is een sterke gedachte”, zegt hij. “Emoties zitten daarbij in de weg en dat zie je in de zorg dagelijks om je heen. We doen alsof gezondheidsorganisaties

machines zijn. Dus managers en dokters doen hetzelfde. Dokters en patiënten doen alsof ze bezig zijn met een transactie. Maar in feite moet het zorg zijn. Gewoon zorg, met compas-sie en medeleven.”Hoe het dan moet? In zijn boek geeft hij de tip om in de eerste plaats aardig te zijn. Dat hoeft volgens Youngson niet ten koste te gaan van de efficiency. Sterker nog, aardig zijn is alleen maar bevorderlijk voor de efficiency. “Je kunt aardig en zorgend zijn op hetzelfde moment. Zorgen kost geen tijd, je doet het op hetzelfde moment. Uit onderzoek blijkt dat het consult

sneller, beter en effectiever is bij een arts die echt luistert naar de patiënt. Dat heeft ermee te maken dat een patiënt zich dan gehoord voelt. Als je daar overheen walst, wordt de patiënt steeds eisender. Dat kost pas tijd. Het klinkt natuurlijk gemakkelijk, maar dat is het niet. Vooral als je dat niet gewend bent. Er is altijd tijdgebrek en er is zo veel te doen. Maar je kunt er wel de vaardigheden voor aanleren. Het komt erop neer dat je binnen drie secon-den echt contact kunt maken met de patiën-ten; luisteren en vertrouwen winnen. Als je dat doet, win je tijd.”Dit resulteert in een nieuwe visie op omgang met patiënten. In zijn boek geeft Youngson het voorbeeld van een huisarts die al zijn patiënten zijn mobiele nummer geeft. Het gaat om dr. Stephen Beeson, een huisarts in Californië. Hij geeft zijn nummer en zegt tegen de patiënt: ‘Voel je vrij me te bellen’. Youngson: “We vin-den dat natuurlijk krankzinnig. Welke arts zou dat doen? Heeft hij dan geen privéleven? Patiënten zullen hem niet meer met rust laten. Maar in werkelijkheid gaat Beesons telefoon nauwelijks over en als hij wel rinkelt dan gaat het meestal echt om iets belangrijks. Het blijkt dat het voor patiënten genoeg is om te weten

dat hij altijd bereikbaar is. Ze vallen hem alleen lastig als dat absoluut nodig is. Het is paradoxaal: artsen verwachten dat het geven een telefoonnummer resulteert in een con-stante stroom telefoontjes. Maar juist het tegenovergestelde gebeurt.” Volgens Youngson genereert het opwerpen van barrières juist extra werk. “Wie zorgt dat hij zo weinig moge-lijk beschikbaar is voor zijn patiënten, wordt juist geconfronteerd met eisende patiënten. Ze zullen steeds vaker om aandacht vragen. Helaas werkt het op die manier.”

LEZINGENRobin Youngson werkt nog wel als anesthesio-loog, maar alleen als hij geld nodig heeft. “Dan werk ik een paar weken om de tijd te over-bruggen. De overige tijd besteed ik aan het geven van lezingen over de hele wereld. Ik denk dat ik volgend jaar moet stoppen met mijn werk als anesthesioloog zodat ik me voor de volle 100 procent kan richten op mijn werk voor Hearts in Healthcare.”Hij is zich ervan bewust dat hij soms op z’n minst wat soft overkomt. Maar dat is nou juist de bedoeling, laat hij weten. “Als ik in een zie-kenhuis spreek, breek ik echt de regels”, stelt

hij. “Ik spreek over liefde en gevoelens, over kwetsbaarheid en al die dingen waar je eigen-lijk nooit over kunt praten met collega-artsen. Het moet altijd over het vak gaan, over de techniek ervan, over samenwerking, maar nooit over je eigen gevoelens. Ik praat daar dus wél over en telkens als ik klaar ben, is het muisstil in de zaal. Ik merk dat sommige art-sen daarna echt geroerd zijn. Ze zeggen: ‘Dit is waarom ik ooit arts geworden ben, maar ik ben het kwijtgeraakt’.

COMPASSION FOR CAREHearts in Healthcare is internationaal nage-noeg de enige beweging in de wereld die zich met dit onderwerp bezig houdt. Naast het Nederlandse platform Compassion for care dat zich inzet voor de terugkeer van de menselijke maat in de zorg en het zorgonderwijs.Volgens Robin Youngson begint alles bij opti-mistisch zijn. Artsen die plat gezegd met de pest in hun lijf naar hun werk gaan, beginnen de dag vanuit een verkeerd uitgangspunt. In zijn boek heeft hij een simpel rijtje ideeën om de dag optimistisch te beginnen. “Denk niet ‘Oh, wéér een dag! Ik haat mijn werk, al die veeleisende patiënten, al die luie collega’s. Bovendien verdien ik te weinig…’ Denk dat allemaal niet. In plaats daarvan zeg je tegen jezelf: ‘Wat een voorrecht om weer te begin-nen. Ik ontmoet patiënten in belangrijke fases van hun leven. Misschien maak ik een geboorte mee, misschien ben ik bij het sterven van een patiënt. Wie anders heeft dat voor-recht?’ Als je dat denkt, kom je in een heel andere state of mind op je werk. Als je dat jezelf aanleert, verdwijnt de stress en de burn- out. Daar ben ik heilig van overtuigd. En het kost niets extra’s. Je hebt van niemand toestemming nodig. Jij kunt gewoon zelf die keuze maken. Net als die andere dingen die artsen doorgaans niet meer doen, zoals meelopen met een patiënt die voor onderzoek naar een collega moet, na je dienst nog even bij een patiënt gaan zitten om naar zijn verhaal te luisteren en interesse tonen voor de nieuwe coassistent. Dit is volgens mij de manier om mensen te laten floreren.”

Robin Youngson:

“Bij het opleiden

van artsen is altijd

sprake van een

sociali seringsproces,

artsen gaan zich

allemaal ongeveer

hetzelfde gedragen”

FOTO

ROBIN

YOU

NG

SON