Woordenschat en ICT

Agenda

• Opening

• Voorstellen

• ……

Stelling 1

Expliciet onderwijzen van woorden is

niet nodig

De noodzaak van het onderwijzen van

woorden

Stelling 2

De betekenis van een woord kun je vaak

opmaken uit de tekst

‘Als we de kwansels van de

groepels willen zoffelen

hebben we een kwanselzoffel

of een blurk nodig’

Stelling 3

Het is simpel: een woord betekent wat het

betekent

Stelling 4

• Alle woorden zijn even belangrijk – ik weet niet welke woorden ik moet aanleren –

WAK: ondersteuning binnen het

woordenschatonderwijs

• Terugkerende thema’s

• Leerkracht maakt woordclusters

• Woord met meerdere betekenissen

– Groep 3: ‘de bui’ (natuur)

– Groep 5: ‘de bui’ (gedrag/gevoelens)

• Woord nogmaals aangeboden

– Belangrijke functie binnen het thema

sd522002

9

Stelling 5

• Leerlingen weten zelf wanneer ze een

woord niet kennen

Passieve woordenschat (R. Appel, e.a.)

Eentalige Nederlandse

kinderen

Tweetalig Mediterrane

kinderen

4-jarigen 3200 1000

5-jarigen 3800 1800

6-jarigen 4400 2500

7-jarigen 5000 3100

8-jarigen 5600 3600

9-jarigen 8300 4000

10-jarigen 11000 5500

11-jarigen 14000 7800

12-jarigen 17000 9800

Jouw school…

• Op welke manier vergroot jij de woordenschat

van je leerlingen?

Goed woordenschatonderwijs

intentioneelintensief

systematischeherhaling

geen losse woorden

diepeverwerving

actieveverwerving

betekenisverwervingdoor gebruik van grafische modellen

rijke leeromgeving

socialeinteractieve

context

Verhallen

Woorden leren:

• Labelen

• Categoriseren en betekenisuitbreiding

• Netwerkopbouw en het mentale lexicon

Labelen

de hondde neus

Categoriseren en

betekenisuitbreiding

http://popplet.com/app/#/3483952

De Viertakt

De didactische basisregel is dat het leren van

woorden nooit in één keer zal gebeuren.

Er moeten een aantal fasen worden doorlopen

voordat we kunnen zeggen: ‘de leerling kent het

woord’.

1. Voorbewerken

• Betrokkenheid van leerlingen bewerkstelligen

– Kort

– Pakkend

– Gefocust

• Context van de woorden

– Aansluiten bij voorkennis

2. Semantiseren

• Aanbieden van het te leren woord en toelichten

betekenis door ‘de drie uitjes’ en het gouden uitje:

https://www.thinglink.com/scene/582306700938182657

• Verwerking met de leerlingen

(grafische modellen)

Uitbeelden

Uitleggen

Uitbreiden

Uitproberen

Grafische modellen-een beeld zegt meer dan 1000 woorden-

De woordenstarter

De verzamelplaats

De woordenparaplu

De woordentrap

De overlapper

http://www.harmhofstede.nl/digibord/spelenmetwoorden/

http://drichard.org/mindmaps/#

3. Consolideren

• Inoefening van woord en betekenis

• Niet alleen begrijpen, maar ook onthouden

• Veel en gevarieerd herhalen (woorden en

betekenissen zijn zichtbaar!)

• Klassikaal en individueelhttps://quizlet.com/58883146/thema-8-taal-actief-6-woordenschat-82-flash-cards/

4. Controleren

• Leerkracht gaat na of het woord en de

behandelde betekenissen verworven zijn

– Passief of actief

– Oppervlakkig of diep

– Mondeling of schriftelijk

https://kahoot.it/#/

sd522002

23

4 niveaus van woordkennis

Woord Kent het woord goed,

kan het woord

verklaren en gebruiken

(Her)kent het

woord in een

bepaalde context

Heeft het woord

gezien of

gehoord

Kent het woord

niet

Oppervlakkig Diep