Post on 25-Feb-2019
21/03/2014
1
Wennen in kinderopvang
Wennen - WAT
Kind, ouder en begeleider(s) leren elkaar kennen voordat het kind alleen en voor een lange periode in de opvang blijft. De start van de opvang wordt geleidelijk opgebouwd.
21/03/2014
2
Wennen - WAAROM
• Belang voor kind
• Belang voor ouder
• Belang voor onthaalouder
Belang voor kind
21/03/2014
3
Belang voor kind
• Wennen tegen stress
• Wennen tegen angst
• Wennen voor welbevinden
• Wennen voor veilige hechting
• Wennen ter preventie van wiegendood
Belang voor kind
Wennen tegen stress
21/03/2014
4
Wennen tegen stress
Esther Albers onderzocht bij 64 baby’s (3 tot 9 mnd) in 38 kinderdagverblijven de relatie tussen;
- De kwaliteit van de geboden zorg thuis
- De kwaliteit van de geboden zorg opvang
- Het temperament van de baby’s
- Mate van stress (cortisol hormoon)
Wennen tegen stress
Ongeacht de kwaliteit van de zorg & het temperament van het kind, hebben kinderen in de opvang stress
• Evenveel stress ondanks goede zorg kinderopvang
• Bij goede zorg thuis, meer stress ‘s ochtends, maar gemiddeld minder stress over hele dag
Voor baby’s rond 3 maand is vooral de eerste maand bijzonder stresserend
21/03/2014
5
Wennen tegen stress
Wat leren we hieruit?
Goede zorg van kinderopvang geen invloed op mate van stress
Geen duidelijke negatieve signalen sluit stress niet uit
Onthaalmoment, afscheid van de ouder grote impact op kind
Ouders cruciale rol bij verlagen stress kind
Wennen tegen stress
Kinderopvang is vaak de eerste stap buiten de familiale / gekende context. Kinderopvang kent heel wat vreemde prikkels wat een andere zintuiglijke waarneming geeft;
• Horen (andere kinderen, meer lawaai, hartslag,…)
• Ruiken (thuisgeur, geur van voeding, parfum,…)
• Zien (andere omgeving, zoeken naar herkenning,…)
• Voelen (manier van troosten, vastnemen,…)
• Smaken (voeding)
21/03/2014
6
Wennen tegen stress
Kinderen nog volop in verstandelijke ontwikkeling
Verwerking van deze prikkels vergt heel wat energie
Afhankelijk van temperament;
• Mate van sensitiviteit
• Mate van flexibiliteit
Wennen tegen stress
Wat leren we hieruit?
Kind beleeft overgang bijzonder intens, vergt veel energie om dit te verwerken
Aandacht voor alle zintuiglijke ervaringen
Kinderen geleidelijk aan vertrouwd maken aan nieuwe prikkels
Ouder en onthaalouder maken de brug tussen vertrouwd en nieuw
21/03/2014
7
Belang voor kind
Wennen tegen angst
Wennen tegen angst
Angsten bij jonge kinderen
• Objectpermanentie / scheidingsangst
• Angst voor vreemden
• Angst door een ingrijpende gebeurtenis
21/03/2014
8
Wennen tegen angst
Wat leren we hieruit?
Ouder heeft cruciale rol om kind over angsten heen te helpen
Stap naar kinderopvang niet laten samenvallen met andere ingrijpende gebeurtenissen (vb; stoppen borstvoeding, verhuis, terug gaan werken,…)
Belang voor kind
Wennen voor welbevinden
21/03/2014
9
Wennen voor welbevinden
Positief zelfbeeld; Je krijgt een beeld van jezelf door reacties uit je sociale omgeving.
Sensitief responsieve begeleidersstijl bevordert de ontwikkeling van een positief zelfbeeld
Ouders als experten van hun kind
• Herkenning van signalen + betekenis
• Gewoontes opgebouwd + effect
Wennen voor welbevinden
De groepen waartoe je behoort weerspiegeld in kinderopvang
Ik ben OK + ‘mijn’ groepen zijn OK
Reflectie in handelingen (gewoontes)
Reflectie in beelden (foto’s, boeken), voeding (menu, organisatie eetmoment), taal (plaats voor thuistaal),…
21/03/2014
10
Wennen voor welbevinden
Kinderen moeten zich psychisch veilig voelen / op hun gemak voelen;
Sensitief responsieve begeleidersstijl / geborgenheid
Structureren / voorspelbaarheid / rituelen / gewoontes
Link hechting
Wennen voor welbevinden
Sensitief Responsieve Begeleidersstijl
Ouder als expert inzake volgen & interpreteren van de signalen van zijn/haar kind
Ouder heeft bepaalde gewoontes, bepaalde reacties op signalen van kind
Aan de hand van wenprocedure slaan opvoeders de brug, in plaats van het kind
21/03/2014
11
Wennen voor welbevinden
Welke structuren, rituelen, gewoontes hebben ouders opgebouwd?
Belang kennis ervan
Is overname mogelijk / al dan niet aangepast
Is er een gezamenlijke actie noodzakelijk
Is er geen toenadering mogelijk
Belang voor kind
Wennen voor veilige hechting
21/03/2014
12
Wennen voor veilige hechting
Een kind is bij de geboorte ‘hulpeloos’ en is ‘geprogrammeerd’ om zorg te verkrijgen door te huilen of nabijheid van vaste verzorgers te zoeken.
Indien een kind deze zorgen ontzegd worden, dan spreken we van ‘aangeleerde hulpeloosheid’
Wennen voor veilige hechting
Wat leren we hieruit?
Ondersteunen van band tussen ouder en kind
• Ouder plek geven in opvang
Zelf investeren in veilige hechting
• Veiligheid & geborgenheid bieden
• Ingaan op signalen van kinderen
• Positieve opvoedingsstijl
21/03/2014
13
Belang voor kind
Wennen ter preventie van wiegendood
Wennen ter preventie van wiegedood
Wiegedood is een plotse dood tijdens de slaap waarvoor geen medische aanleiding lijkt te zijn.• 104 sterftes in 1994. • Sinds de richtlijnen rond veilig slapen, 18 sterftes in
2008. • Een kwart van die gevallen doet zich voor terwijl het
kind in de opvang verblijft (4à5 per jaar)• Één derde van deze sterftes in kinderopvang komen
voor tijdens de eerste opvangdagen. De helft daarvan op de eerste dag.
• Een plotse verandering kan het slaappatroon beïnvloeden wat de kans op wiegedood verhoogt.
21/03/2014
14
Wennen ter preventie van wiegendood
Preventiemaatregelen van K&G;
Wennen • Kort voor de start / Na lange afwezigheid
• Verlaagt stress
• Geleidelijke verandering
Extra toezicht• In de woonkamer / leefgroep
• Normaal dat zeer jonge kinderen geregeld wakker worden overdag
Belang voor kind
• Wennen tegen stress
• Wennen tegen angst
• Wennen voor welbevinden
• Wennen voor veilige hechting
• Wennen ter preventie van wiegendood
21/03/2014
15
Wennen - WANNEER
• Kort voor de eigenlijke start van de opvang (maximaal 1à2 weken voor de opvang start)
• Na een lange afwezigheid van het kind (aangepast aan duur afwezigheid en leeftijd / draagkracht kind)
Wennen - HOE
• Wennen als onderdeel van de onthaalprocedure & kennismaking
• Heeft (dienst)verantwoordelijke al dan niet een wenprocedure uitgeschreven?
• Zijn er aanpassingen mogelijk in functie van de noden van het gezin? (vb; specifieke zorgbehoefte, crisisopvang)
21/03/2014
16
Wennen - HOE
Voorbeeld
- Wenmoment 1; kort – ouder
- Wenmoment 2; langer – kind samen met ouder
- Wenmoment 3; kort – kind even alleen & afscheid nemen
- Wenmoment 4; langer – kind alleen & eten en slapen in de opvang
Kort – ouder
Wengesprek
• Open, luisterende houding
• Praatpapier; gewoontes / rituelen / dagritme
• Check verwachtingen van ouder van jou
• Benoem ‘knopen’
• Geef informatie
21/03/2014
17
Langer – kind samen met ouder
• Rustig moment
• Ouder doet alle handelingen met eigen kind
• Begeleider behoudt gewoontes, observeert
• Onmiddellijk communiceren, afstemmen
Kort – kind even alleen & afscheid
• Ouder blijft even in de opvang en draagt het kind bewust over aan de begeleider zodat de ouder ‘toestemming’ geeft aan het kind om de begeleider te vertrouwen
• Ouder neemt duidelijk & kort afscheid
• Ouder verlaat voor korte tijd (half uurtje of vol uurtje) de opvang
• Dit moment valt buiten de eet- of slaapmomenten van het kind
21/03/2014
18
Langer – kind alleen & eten/slapen
• Ouder verblijft kort in de opvang
• Ouder neemt bewust afscheid
• Kind blijft een half dagje in de opvang
• Kind slaapt en/of eet de eerste keer in de opvang
Belang voor ouders
21/03/2014
19
Belang voor ouders
• Wennen voor welbevinden
• Wennen voor betrokkenheid
Belang voor ouders
Wennen voor welbevinden
21/03/2014
20
Wennen voor welbevinden
• Kinderopvang als eerste stap buiten de familiale / gekende context
• Kinderopvang mogelijks als ‘noodzakelijk kwaad’ / mogelijks geen gewenste keuze
• Kinderopvang als ‘verdachte’ context (media)
Stress bij de ouder die sowieso ook negatieve effecten heeft op het kind
Wennen voor welbevinden
Wennen verhoogt het welbevinden van ouders;Erkenning van hun plaats als eerste opvoederErkenning van hun kennis en expertise inzake hun
kindWetenschap dat jij rekening houdt met hun
wensen en gewoontesVertrouwen dat jij niets te verbergen hebt
Het welbevinden van de ouder straalt hoe dan ook af op dat van het kind.
21/03/2014
21
Belang voor ouders
Wennen voor betrokkenheid
Wennen voor betrokkenheid
• Ouder heeft vaak geen concreet idee hoe kinderopvang werkt
• Ouder is niet altijd even betrokken op het kinderopvanggebeuren
• Ouders houden niet altijd rekening met de intensiteit van de job, de specifieke eigenschappen van groepsopvang
Dit leidt vaak tot ongenoegen en ergernisDit terwijl ouders eerste opvoedingspartners zijn
21/03/2014
22
Wennen voor betrokkenheid
Wennen verhoogt de betrokkenheid van ouders;
Wennen geeft ouder duidelijke positie; wij staan naast elkaar bij de opvoeding van zijn/haar kind.
Tijdens het wennen krijgt ouder beeld van ‘dag in de opvang’ wat meer erkenning oplevert voor de specifieke context en het werk van de onthaalouder.
Belang voor onthaalouder
21/03/2014
23
Belang voor de onthaalouder
• Wennen voor pedagogische kwaliteit
• Wennen voor efficiëntie
Belang voor de onthaalouder
Wennen voor pedagogische kwaliteit
21/03/2014
24
Wennen voor pedagogische kwaliteit
• Wennen vergroot kennis inzake opvoedingsgewoontes en aanpak van het kind
• Diverse opvoedingsgewoontes en aanpak worden onmiddellijk zichtbaar & bespreekbaar
• Betrokkenheid van ouders maakt ‘samen opvoeden’ makkelijker
Belang voor de onthaalouder
Wennen voor efficiëntie
21/03/2014
25
Wennen voor efficiëntie
Een ouder die toont hoe hij/zij met het kind omgaat;
• Beeld zegt meer dan 1000 woorden,
• Beeld overstijgt taal,
• Onbewuste overtuigingen worden blootgelegd en bespreekbaar gemaakt.
Bespaart heel wat tijd en energie
Wennen voor onthaalouder
Wat leren we hieruit?
Wennen maakt dat ouders ons beter begrijpen / erkennen, wat voldoening geeft & de communicatie vergemakkelijkt
Wennen maakt dat we het kind sneller en beter leren kennen waardoor de druk op onszelf en de groep tot een minimum wordt herleid & onze pedagogische kwaliteit stijgt
Wennen bespaart ons tijd en energie
21/03/2014
26
Ondersteunende acties
• IK-boekje
• Familiemuur / familiemap
• Eigen knuffel, tutje
• Herkenningspunten van thuis; geur, muziek, eten, speelgoedje, …
Aandachtspunten
• Verzekering
• Inschrijving & facturatie
• Afspraken met ouders en onthaalouders
21/03/2014
27
Tips voor dienstverantwoordelijke
• Ontwikkel een wenbeleid / wennota die je opneemt in je huishoudelijk reglement
• Bespreek wenprocedure en facturatie vooraf met ouders
• Duid ouders op meerwaarde van wennen, ook bij tweede kind
• Duidt ouders op inzet van onthaalouders bij wennen, respect voor privé van onthaalouder
• Duidt ouders op belang observatie• Zorg voor flexibiliteit in wenprocedure• Bereikbaarheid ouders tijdens wenmoment
Bij deze een warme oproep
Wennen in ieders belang