7/03/2019

1

Waarom doen bosvlinders het goed in het bosarme West-Vlaanderen?

Dirk Maes

Bossen in VlaanderenWest-Vlaanderen is de

bosarmste provincie!

16.3% 18.8%

12.1%

6.3%

2.4%

7/03/2019

2

Over welke vlinders gaat het?

Grote weerschijnvlinder

Iepenpage Kleineijsvogelvlinder

Eikenpage

Keizersmantel

Grote vos

Rouwmantel

Eikenpage

Zomereik

Begin juni – eind augustus

Honingdauw, Sporkehout, Braam …

Ei

7/03/2019

3

Iepenpage

Ploegsteertbos

Iep

Begin juni – midden augustus

Honingdauw, (nectar)

Ei

(Bos)wilg

Grote weerschijnvlinder

Forêt de Nieppe (F)

Begin juni – midden augustus

Honingdauw, boomsap

Rups

7/03/2019

4

Keizersmantel

Palingbeek

Viooltjes

Begin juni – begin september

Koninginnenkruid, distels, honingdauw

Rups op schors

Kleine ijsvogelvlinder

Galgenbossen

Kamperfoelie

Begin juni – midden augustus(september)

Braam, Sporkehout

Rups

7/03/2019

5

Verspreiding door de jaren heen …

Kleine ijsvogelvlinder

2000

7/03/2019

6

Kleine ijsvogelvlinder

2001

Kleine ijsvogelvlinder

2002

7/03/2019

7

Kleine ijsvogelvlinder

2003

Kleine ijsvogelvlinder

2004

7/03/2019

8

Kleine ijsvogelvlinder

2005

Kleine ijsvogelvlinder

2006

7/03/2019

9

Kleine ijsvogelvlinder

2007

Kleine ijsvogelvlinder

2008

7/03/2019

10

Kleine ijsvogelvlinder

2009

Kleine ijsvogelvlinder

2010

7/03/2019

11

Kleine ijsvogelvlinder

2011

Kleine ijsvogelvlinder

2012

7/03/2019

12

Kleine ijsvogelvlinder

2013

Kleine ijsvogelvlinder

2014

7/03/2019

13

Kleine ijsvogelvlinder

2015

Kleine ijsvogelvlinder

2016

7/03/2019

14

Kleine ijsvogelvlinder

2017

Kleine ijsvogelvlinder

2018

7/03/2019

15

Keizersmantel

2000

Keizersmantel

2001

7/03/2019

16

Keizersmantel

2002

Keizersmantel

2003

7/03/2019

17

Keizersmantel

2004

Keizersmantel

2005

7/03/2019

18

Keizersmantel

2006

Keizersmantel

2007

7/03/2019

19

Keizersmantel

2008

Keizersmantel

2009

7/03/2019

20

Keizersmantel

2010

Keizersmantel

2011

7/03/2019

21

Keizersmantel

2012

Keizersmantel

2013

7/03/2019

22

Keizersmantel

2014

Keizersmantel

2015

7/03/2019

23

Keizersmantel

2016

Keizersmantel

2017

7/03/2019

24

Keizersmantel

2018

Grote weerschijnvlinder

2000

7/03/2019

25

Grote weerschijnvlinder

2001

Grote weerschijnvlinder

2002

7/03/2019

26

Grote weerschijnvlinder

2003

Grote weerschijnvlinder

2004

7/03/2019

27

Grote weerschijnvlinder

2005

Grote weerschijnvlinder

2006

7/03/2019

28

Grote weerschijnvlinder

2007

Grote weerschijnvlinder

2008

7/03/2019

29

Grote weerschijnvlinder

2009

Grote weerschijnvlinder

2010

7/03/2019

30

Grote weerschijnvlinder

2011

Grote weerschijnvlinder

2012

7/03/2019

31

Grote weerschijnvlinder

2013

Grote weerschijnvlinder

2014

7/03/2019

32

Grote weerschijnvlinder

2015

Grote weerschijnvlinder

2016

7/03/2019

33

Grote weerschijnvlinder

2017

Grote weerschijnvlinder

2018

7/03/2019

34

Iepenpage

2000

Iepenpage

2001

7/03/2019

35

Iepenpage

2002

Iepenpage

2003

7/03/2019

36

Iepenpage

2004

Iepenpage

2005

7/03/2019

37

Iepenpage

2006

Iepenpage

2007

7/03/2019

38

Iepenpage

2008

Iepenpage

2009

7/03/2019

39

Iepenpage

2010

Iepenpage

2011

7/03/2019

40

Iepenpage

2012

Iepenpage

2013

7/03/2019

41

Iepenpage

2014

Iepenpage

2015

7/03/2019

42

Iepenpage

2016

Iepenpage

2017

7/03/2019

43

Iepenpage

2018

Trends

7/03/2019

44

Boshotspots3 typische bossoorten

4 typische bossoorten

5 typische bossoorten

5 bossoortenHeuvelland: Kemmelberg

4 bossoortenIeper-Poperinge: Galgebossen - Palingbeek

Boshotspots

7/03/2019

45

Bosvlinders zijn mobieler dan we denken

Oorzaken van uitbreiding?

Klimaatopwarming

Sprongsgewijze uitbreidingWarme jaren (2018!)

Warmer microklimaatBetere overleving in de winter

Snellere groei rupsenTweede generatie Kleine ijsvogelvlinder

Nabije grote bronpopulatiesZuiden

Forêt de Nieppe (Frankrijk)

Ploegsteertbos (Wallonië)

Oorzaken van uitbreiding?

OostenDrongengoedbos (Knesselare)

Het Leen (Eeklo)

7/03/2019

46

Oudere en structuurrijkere bossen

Beheer

Brede, onverharde bospaden

Mantel-zoomvegetaties met nectar

Dunningen zorgen voor licht

Potenties

7/03/2019

47

Kleine weerschijnvlinderPloegsteertbos – Forêt de Nieppe

BraamparelmoervlinderDrongengoedbos

Nog te verwachten soorten?

Bosvlinders doen het goed in West-Vlaanderen!

Wat hebben we vandaag geleerd?

Het kan nog beter in het noorden van de provincie

Een samenspel van factoren verklaart dit succes

Er zijn nog nieuwe soorten op komst

7/03/2019

48

Bijzonder veel dank aan …

Karin Gielen

Olivier Dochy

Vilda

7/03/2019

49

3 bossoortenDe Panne: Calmeynbos

ZuidenPoperinge – Vleteren: Helleketelbos – Couthofbos –Canadabossen – Dozinghembos – De LovieIeper – Zonnebeke: Vlamertinge Kemmelbeek - Gasthuisbossen -PolygoonbosHeuvelland: Wijtschaatse bossenHouthulst : HouthulstbosRoeselare: Bergmolenbos – Speelbos – SterrebosZwevegem: Vaarttaluds Moen

NoordenKoekelare: Praatbos – StaatsbossenTorhout: WijnendalebosZedelgem – Oostkamp: Doeveren – MerkenveldWingene – Ruiselede: Vagevuurbossen – Predikherenbos – Gulke Putten

Boshotspots

TextText

Title