Kennisdag KICS – 06/06/2017

Via innovatie naar club light

Een stappenplan voor vernieuwend

projectmanagement bij sportfederaties

Elien Claes

Jeroen Scheerder

m.m.v.

Julie Borgers

Jeroen Meganck

Jan Seghers

Onderzoek in opdracht van

In samenwerking met

Overzicht

• Kader – valorisatie opdracht

• ClubSportInnovatie – CSI

• Output – praktijkinstrumenten

• Toelichting bij het stappenplan

• Timing – communicatie met het veld

• Ervaring vanuit de praktijk – Rugby Vlaanderen

Kader – valorisatie opdracht

• In opdracht van minister Muyters en Sport Vlaanderen

• Doelstelling:

o Opstellen van richtlijnen voor sportfederaties ter verlichting van het

sportaanbod in sportclubs …

o …voor de verbreding van het ledenbestand en/of retentie van leden

Verlichting: flexibilisering van het aanbod om het laagdrempeliger te maken

• Valorisatie opdracht = resultaten voorgaand onderzoek omzetten naar de

praktijk

Kader – valorisatie opdracht

Trend 1: popularisering sportdeelname

21,8

47,6 48,5

56,864,3

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1969 1979 1989 1999 2009

Percentage

Figuur. Evolutie van de actieve deelname aan sport in Vlaanderen bij 12- tot en met 75-jarigen (1969-2009), percentages in functie van de totale populatie

Bron: Scheerder e.a. (2013: 77)

Figuur. Evolutie van de actieve deelname aan sport, recreatiesport, clubsport en competitiesport in Vlaanderen bij 12- tot en met 75-jarigen (1969-2009), percentages in functie van de totalepopulatie

21,8

47,6 48,5

56,864,3

13,6

34,8 34,7

45,059,3

8,2

17,4 22,627,6 28,8

8,2

12,8 13,8 11,8 16,0

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1969 1979 1989 1999 2009

Percentage

algemene sportdeelname recreatiesport clubsport competitiesport

Bron: Scheerder e.a. (2013: 77)

Kader – valorisatie opdracht

Trend 2: verlichting sportdeelname

Parallelle trends: gouvernementalisering en commercialisering

‘Zware’ en ‘lichte’ organisatievormen

Bron: Borgers e.a.(2016), aangepaste versie van Borgers (2015), Scheerder (2014) en Scheerder e.a. (2014)

RealisatieInnovatie…

… om tot een verlichting van het sportaanbod te komen

Sportfederaties moeten ondersteuning bieden aan hun sportclubs, want de

middelen van de clubs zijn beperkt

Doorlopen van het innovatieproces met de sportfederaties om tot de selectie

en implementatie van een innovatiestrategie te komen

… via CSI naar club light

Realisatie

Club light

Richtlijnen voor sportfederaties ter integratie van een licht sportaanbod in clubs

Praktijktest 7 sportfederaties 15 praktijkvoorbeelden

DOEL

OUTPUT

INPUT

MIDDEL/ THROUGHPUT

INN

OV

ATI

EPR

OC

ES

Realisatie

Focussporten in dit onderzoeksproject:

• Solosporten:

Atletiek

Wielrennen

• Duosporten:

Badminton

• Teamsporten:

Basketbal

Rugby

• Multisporten:

Focus op één of meerdere sporttakken

Vlaamse Atletiekliga

Cycling Vlaanderen

Badminton Vlaanderen

Vlaamse Basketballiga

Rugby Vlaanderen

Sporta

GSF

Realisatie

Club light

Richtlijnen voor sportfederaties ter integratie van een licht sportaanbod in clubs

Praktijktest 7 sportfederaties 15 praktijkvoorbeelden

DOEL

OUTPUT

INPUT

MIDDEL/ THROUGHPUT

INN

OV

ATI

EPR

OC

ES

Realisatie

Solo Duo Team

1. FitFree (VAL) 1. King Pong (VTTL) 1. 3x3 Basketball (VBL)

2. We are freerunning (Gymfed) 2. sChOOL-JITSU (VJJF) 2. High5 Korfbal (KBKB)

3. Iedereen Krolft! (S-Sport) 3. Streethandbal (VHV)

4. IKSUP! (VYF) 4. Fithandbal (VHV)

5. Skateboardacademie (FROS) 5. 3 on 3 rolstoelbasketbal (Parantee)

6. Festivalwip (Vlas) 6. Voetbal op maat (VFV)

7. Elke stap telt! (OKRA-SPORT)

ClubSportInnovatie CSI - innovatieproces

• Stappenplan ontwikkeld in het kader van de verlichting van het sportaanbod –

Club light

• Stappenplan kan meer algemeen gehanteerd worden voor vernieuwend

projectmanagement

Stap 1: Analyseer je innovatiemogelijkheden

Stap 2: Zoek en selecteer een innovatiestrategie

Stap 3: Stel een projectplan op en voer

het uit

Stap 4: Streef duurzaamheid na en

ontwikkel een innovatiecultuur

I N N O V A T I E P R O C E S

Output

Deel 1: Technisch/wetenschappelijk rapport

Vanaf circa begin september online beschikbaar via

www.faber.kuleuven.be/BMS

Deel 2: Praktijkinstrumenten

I. Poster stappenplan innovatieproces

II. Praktijkgids

Richtlijnen voor sportfederaties per stap en bijhorende bouwstenen van het

innovatieproces, inclusief ondersteunende tools

III. Praktijkvoorbeelden

Ter inspiratie: 15 vernieuwende projecten van sportfederaties

Toelichting bij het stappenplan

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Stappenplan

De poster met het stappenplan zal na oplevering van het project samen met de

praktijkgids gecommuniceerd worden met het veld (zie ook timing volgende slide)

Timing

• Finalisatie valorisatieproject eind augustus 2017

• Communicatie met het veld i.s.m. VSF vanaf september – oktober 2017

Ervaring uit de praktijk – Rugby Vlaanderen

Mathias Rondou

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Inzicht over:

Leden (type, geslacht, leeftijd)

Instroom

Drop-out

Aanpassing van onze database query’s:

- Leeftijdsgroepen

- Drop-out

- Instroom

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79

0

50

100

150

200

250

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

Ma

nn

en

Vro

uw

en

< 8 jaar 8 - 11 jaar 12 - 15 jaar 16 - 18 jaar 19 - 25 jaar 26 - 45 jaar 46 - 54 jaar >= 55 jaar

Totaal 1089

Innovatie bereidheid

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

10 leden uit: ◦ Clubs

◦ Eigen bestuur

◦ 1 externe

Open brainstorm over verschillende doelgroepen

De normen en waarden van de rugbysport verdedigen, via

rugbyhelden of –ambassadeurs

Touch ipv tackle (inclusief Tag + mogelijk met het gezin)

Systeem voor het uitlenen van spelers + studentenclubs

33cl vs 50cl (voorbeeld naar rugby 10’s gaan ipv rugby 15’s)

Uitwerking

projectplan

Testfase in Antwerpen

en Leuven

Evaluatie

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Spelers langer in de sport houden via een “licht aanbod” en dit

voor: ◦ Een zo groot mogelijke doelgroep

◦ Voor mannen en vrouwen – mixed touch

Projectnaam => Stay in Touch

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Stay in Touch

Touch Belgium

Rugby Vlaanderen

Clubs

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Overtuigen van de clubs om een recreatief aanbod te bieden via:

Cijfers van hun club en in Vlaanderen algemeen

Best practice door andere clubs

Roadmap voor implementatie

Video van regels, sfeer, tornooien

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Inkomsten Uitgaven

Touch “light” licentie Initiaties op de clubs (lesgever)

Verzekering

Organisatie tornooien

Materiaal

Personeelslid RV

I N N

O V

A T

I E

P R

O C

E S

Stap 1Analyseer je

innovatiemogelijk-heden

Stap 2 Zoek en selecteer

een innovatiestrategie

Stap

3 S

tel e

en p

roje

ctp

lan

o

p e

n v

oer

het

uit

Sportfederatie Sportclubs

Stap 3.1 Opstellen

projectplan

Stap 3.2 Actie

Innovatiebereidheid en -capaciteit

Analyse (probleem)situatie

Zoektocht innovatiestrategieën

Betrokkenheid

sportclubs

Interactie sportclubs

Gedragenheid sportclubs

Testfase Uitrol/lancering

P A

R T

I C

I P

A T

I E

P R

O C

E S

Doelstelling

Promotie en

communicatie

Link met

sportclubs

Samenwerking

Inhoudelijke

uitwerking en

timing

Middelen en financiering

Stap 4Streef duurzaamheid na en ontwikkel een

innovatiecultuur

Duurzaamheid Innovatiecultuur

Initiaties door Touch Belgium

Opleidingen voor coaches

Uitnodiging voor tornooien

PromotieOud-spelers

Dames &

Mannen

Jeugdspelers

vanaf 13jaar

Geblesseerde

spelers

Bronnen

Borgers, J. (2015). ‘Sport light’. A sociological perspective on institutional change in sports participation (doctoraatsthesis). Leuven: KU Leuven /Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.

Borgers J., Pilgaard M., Vanreusel B., Scheerder J. (2016). Can we consider changes in sports participation as institutional change? A conceptualframework. International Review for the Sociology of Sport, art.nr. DOI: 10.1177/1012690216639598.

Claes, E. & Scheerder, J., m.m.v. Borgers, J., Meganck, J., Seghers, J. (2017). ClubSportInnovatie (CSI). Stappenplan voor vernieuwend projectmanagementbij sportfederaties (poster). Leuven: KU Leuven / Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.

Claes, E., Scheerder, J., Borgers, J., Meganck, J., Seghers, J. (2017). Praktijkgids voor vernieuwend projectmanagement bij sportfederaties. Via innovatienaar club light. Leuven: KU Leuven / Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.

Scheerder, J. (2014). Sport light ... te licht bevonden? Andersgeorganiseerde sport gewikt en gewogen. Een leven lang sportief en gezond (Abstractboek4de Dag van het Sportonderzoek 2013). Dag van het Sportonderzoek 2013 ‘Een leven lang sportief en gezond’. Eindhoven, 7 november 2013, 9-10.

Scheerder, J., Borgers, J., Vanreusel, B., en Vos, S. (2014). Geen loopcultuur zonder lichte loopinfrastructuur? Een studie naar het aanbod en gebruik vanFinse pistes in Vlaanderen (BMS 20). Leuven: KU Leuven/Onderzoeksgroep Sport- en Bewegingsbeleid.

Scheerder, J., Vandermeerschen, H., Borgers, J., Thibaut, E., Vos, S. (2013). Vlaanderen sport! Vier decennia sportbeleid en sportparticipatie(Sociaalwetenschappelijk onderzoek naar Bewegen en Sport 5). Gent: Academia Press.