Post on 15-Aug-2020
Toegankelijkheidvan scholen
De keuze van een school is voor leerlingen met een beperking niet vanzelfsprekend. Veel scholen zijn niet of beperkt toegankelijk. Daardoor moeten sommige leerlingen dagelijks lange afstanden afleggen of zijn ze genoodzaakt een school voor buitengewoon onderwijs te kiezen.
Zowel leerlingen met als zonder beperking moeten samen naar school kunnen gaan. Dit werkt integratiebevorderend en werpt een buffer op tegen discriminatie.
Een toegankelijke infrastructuur is essentieel om iedereen dezelfde kansen en keuzemogelijkheden te geven. Het is een voordeel voor de leerlingen, maar ook voor ouders of leerkrachten met een (tijdelijke) beperking.
Ditwenkenbladiseenleidraadomdetoegankelijkheidvanscholenteverhogen.
Hetgeeftontwerpers,bouwherenendirectiesvanscholeneenaantaltipsomhungebouwenbereikbaarenbruikbaartemakenvooriedereen.
Parkeerplaatsen•Min.1parkeerplaatsisaangepastenvoorbehoudenvoorpersonenmeteenbeperking.
•Dezeparkeerplaatsenzijnmin.3,50mbreeden5mlang(6mlangalsdeauto’sachterelkaargeparkeerdworden)enliggenzodichtmogelijkbijdetoegangtothetgebouw(bijvoorkeurnietverderdan25m).
•Zewordenduidelijkgesignaleerd(gemarkeerderandeneneenofficieelbord).
•Hetparkeervakheefteendwarshellingvanmax.2%enheefteenrolstoelvasteondergrond(effen,aaneengeslotenenstroef).
•Eenvoorrijdmogelijkheidvormteenmeerwaardevoorpersonenmeteenbeperking.
Toegangspaden•Toegangspadenzijnmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).Alleobstakelswordenaanéénzijdevandelooproutegeplaatst.
•Zehebbeneenrolstoelvasteondergrond(effen,aaneengeslotenenstroef).Ookinvochtigetoestandzijnzeslipvrij.
•Niveauverschillenvanmeerdan2cmwordenopgevangendoorminstenseenhellingeneentrap.
•Depadencontrasterenmetdeomgevingenzijnsteedsgoedverlicht.
•Luifelsenoverhangendgroenhangennietlagerdan2,30m.
•Aansluitendepaden,voetpadenentrottoirafrittenzijngoedbereikbaar.
Toegang•Detoegangtothetgebouwisgoedzichtbaar(signalisatie,vormgeving,kleurgebruik,tactieleenvisuelecontrasten,…).
•Detoegangisdrempelvrij.Eenniveauverschiltotmax.2cmistoegelaten.
•Devrijedoorgangsbreedtevandedeurbedraagtmin.90cm.
•Eenzelfsluitendpompmechanismebijmanueelbedienbaredeurenisvoldoendelichtafgesteld(max.3kg).Bijhetvolledigautomatiserenvandetoegangsdeurgenietenschuifdeurendevoorkeur.
•Erisvoldoendevrijeruimtevoorenachterdedeur(min.1,50mdiameter)ommeteenrolstoeltekunnenmanoeuvreren.Aandezijdevandedeurkrukiseenopstelruimtevanmin.50cmvoorzien.
•Glazendeurenzijnvoorzienvaneencontrasterendekleurmarkeringopdriehoogtes:opooghoogte,opheuphoogteenopvloerniveau.
•Mattenvormengeenobstakelindienzekortehaartjeseneenantisliponderlaaghebben.Zeliggenbestverzonkenindevloer.
•Aandebuitenzijdevandetoegangiseeninformatiebordvoorzienmetdegegevensvandeschool(contact-
gegevens,onderwijsvorm,…).
150cm
Circuleren in het gebouw•Allelokalenenbuitenruimtenzijnintegraalbereikbaarentoegankelijk.
•Drempelsenobstakelsopdelooproutewordenvermeden.Gangenendoorgangenzijnmin.1,50mbreed(terhoogtevanobstakelsmin.90cm).
•Devrijedoorgangsbreedtevandeurenbedraagtmin.90cm.Bijmanueelbedienbaredeureniservoldoendevrijeruimtevoorenachterdedeur(min.1,50mdiameter).Aandezijdevandedeurkrukiseenopstelruimtevanmin.50cm.
•Glazenbinnendeurenenwandenzijnvoorzienvaneencontrasterendekleurmarkeringopdriehoogtes.
•Kleineniveauverschillen(tot18cm)wordenoverbrugddooreenhelling.Grotereniveauverschillenwordenoverbrugdmeteencombinatievaneenhellingoftrapeneenlift.
•Trappenzijnvanhetrechtetypeenvoldoenaandetrapformule.Onder-enbovenaandetrapenopdetussenbordessenzijndetrapneuzenoverdevolledigebreedtevoorzienvancontrastmarkering.
•Dehellingsgraadvanhellingenisafgestemdophettotaalteoverbruggenhoogteverschilenvarieert: -max.10%bijniveauverschillentot10cm; -max.5%bijniveauverschillenvan50cmofgroter.
•Hellingenentrappenzijnvoorzienvaneengoedomgrijpbare,dubbeleleuning.
•Deliftkooiismin.1,10mbreeden1,40mdiep.Deautomatischeliftdeurheefteenvrijedoorgangsbreedtevanmin.90cm.Voordeliftdeuriseenvrijedraairuimtemeteendiametervan1,50m
aanwezig.Klaslokaal•Elklokaalisvoor-enachteraanvoorzienvanminstenséénvrijeenvlakkeruimte,waareenrolstoelgebruikereendraaicirkelvan1,50mkanmaken.
•Zorgvooreenrechtlijnigeschikkingvanhetmeubilair.Doorgangentussenhetmeubilairzijnmin.90cmbreed.Rekendaarbijdegebruiksruimtevanstoelenin.
•Hetmeubilairisverplaatsbaar,bestaatuitlossetafelsenstoelen,heeftafgerondehoekenencontrasteertmetdeomgeving.
•Tafelszijnonderrijdbaar.Deruimteonderdetafelsismin.70cmhoog,60cmdiepen90cmbreed.
•Erwordtzoveelmogelijkgebruikgemaaktvanaudiovisueellesmateriaal.Voorziestandaardaansluitpuntenvoorprojectors.Losliggendekabelswordenvermeden.
•Voorzievoldoendestopcontacten.Knoppenenschakelaarsbevindenzichopeenhoogtetussen90cmen1,20m.
•Hetindehoogteverstelbarebordisbereikbaarengebruiksvriendelijkvooriedereen.
•Allelokalenzijngoedengelijkmatigverlicht.Schaduw,hetrechtstreeksbinnenvallenvanzonlicht
enreflecties(opcomputerschermen)wordenvermeden.•Slechthorendeenslechtziendeleerlingenzittenbestvooraan.Hetisideaalalsdeleerkrachtopeenafstandvanongeveer2mstaatenrustigenduidelijkspreekt.
•Belangrijkeinformatieenafsprakenwordenherhaaldenophetbordgeschreven.
150cm
70cm
90cm
150cm
Speelplaats •Voorblindeofslechtziendeleerlingenishetbelangrijkdatervisueleentactielegeleidingaanwezigisvandeschoolpoortnaardespeelplaats,vandespeelplaatsnaardeklaslokalen,opdespeelplaatsnaardespeeltoestellenendezitbanken,…Dezegeleidingkanbijvoorbeeldeengevelzijn,maarookeenverschilinbestrating.
•Ineengroteopenruimtewordtvaakwildenbeweeglijkgespeeld.Kleine,beschutteruimtesbiedenplaatsaanleerlingendiehettijdensdespeeltijdlieverrustighouden.
•Gebruikvoordespeelplaatsinrichtingmaterialenmetzoveelmogelijkcontrasterendekleuren.
•Vermijdlage,moeilijktraceerbareobstakelswaarovermenkanvallenenuitstekendeofhangendedelenwaartegenmenkanbotsen.
•Erbestaanheelwatspeeltoestellendieookbruikbaarzijnvoorkinderenmeteenbeperking.Eenonderrijdbarezandbak(optafelhoogte)biedtbijvoorbeeldookaanleerlingenineenrolstoeldemogelijkheidommeetespelen.
•Geefbijeenhoorbaarsignaal(bel)ookeenvisueelsignaal.
Multifunctionele ruimte•Voorzieinderuimteenkeleplaatsendievrijgehoudenwordenvoorrolstoelgebruikers.Dezevrijeruimtebedraagtmin.90cmop1,40menhetgangpadisvoldoendebreedomtekunnenmanoeuvreren.
•Alsdezevoorbehoudenplaatsenzichnietopdebeganegrondbevinden,zijnzebereikbaarmeteenhellingofeenlift.
•Eenpodiumkanuitgerustwordenmeteen(verplaatsbare)helling.
Sportinfrastructuur•Eenschoolheeftvaakeeneigensportinfrastructuurterbeschikking.Ookdezedientintegraaltoegankelijktezijn.
•Erbestaanspecifiekerichtlijnenvoordetoegankelijkheidvansportinfrastructuurzoalssporthallenenzwembaden.
Aangepast toilet•Voorzieindesanitaireruimtenperblokminstenséénaangepasttoilet.
•Detoiletruimteismultifunctioneelenkandooriedereengebruiktworden.
•Eenaangepasttoiletismin.1,65mx2,20mof1,90mx1,95mgroot.
•Dedeurdraaitnaarbuitenopen.Eenhorizontaalgeplaatstegreepaandebinnenzijdevandedeurvergemakkelijkthetdichttrekken.Onderdedeurisvoldoenderuimteomineennoodsituatiemeteendoveofslechthorendepersoontecommuniceren.
•Detoestellenzijnzogeplaatstdateenvrijedraaicirkelvan1,50mmogelijkis.
•Naastdetoiletpotisminstenséénvrijebreedtevanmin.90cmenvoordetoiletpoteenvrijeruimtevanmin.1,20momeentransfertekunnenuitvoeren.
•Voorzieeenvastebeugeltegendewandeneenopklapbarebeugelaandeopenzijdevandetoiletpot.
•Dewastafelisonderrijdbaar(eenvrijeruimtevanmin.70cmhoog,60cmdiepen90cmbreed).Debovenrandvandewastafelbevindtzichopeenhoogtetussen80en90cm.
•Maakgebruikvaneenéénhendel-ofautomatischekraanenzeepdispensereneenautomatischhanddoeksysteem.
•Detoiletruimteisgoedonderhouden(deurensluitenprobleemloos,geenwateropdevloer,voldoendetoiletpapier,…).
Algemene aandachtspunten•Dekleurenvandewandenenhetplafondcontrasteren.•Hethelegebouwisvoldoendeengelijkmatigverlicht.•Voorziegoedesignalisatie.Maakgebruikvancontrasterendekleurenenvoldoendegroteletters.Bijvoorkeurwordenlettersen(universele)pictogrammenookuitgevoerdinreliëf,zodatblindeenslechtziendepersonenbepaaldedelenvandebewegwijzeringkunnenbetasten.
•Allelokalenzijnduidelijkgesignaleerdmetdenaamofhetlokaalnummer.
•Kledinghaakjesdieopverschillendehoogteshangen,kunnendooriedereengebruiktworden.Voorzieerenkeleopeenhoogtetussen90cmen1,20m.
•Indeleslokalenenaula’siseenringleidingvoorzien.Zokunnenpersonenmeteenhoorapparaathetgeluidvaneenmicrofoonversterktontvangen.Deringleidingisaangegevenmethetuniverselepictogram.
•Erisééncontactpersoonaangesteldompersonenmeteenbeperkingtebegeleiden.BijvoorkeurisminstenséénpersoneelsliddeVlaamseGebarentaalmachtig.
80cm
70cm70
cm80cm40cm
50cm
150cm
90cm70cm
45cm
90cm
90cm
90cm
150cm
Ondersteuning en begeleidingOmkinderenmeergelijkekansentebiedeninhetonderwijsiserhetgeïntegreerdonderwijs(GON).HetGONiseensamenwerkingsvormtussenhetgewoonenhetbuitengewoononderwijs.Leerlingenmeteenbeperkingkunnenmetondersteuningvaneenbegeleideruithetbuitengewoononderwijsdelessenvolgenineenschoolvoorgewoononderwijs.
Inclusiefonderwijs(ION)gaateenstapverder.Hetgaatervanuitdatdeonderwijsdoelstellingenperkindkunnenverschillen.Jongerenmeteenmatigofernstigmentalebeperkingkunnenaansluitenbijhetgewoonlagerofsecundaironderwijs.Daarkrijgenzehulpdieaangepastisaanhunspecifiekenoden.Denadrukligtopdesocialeintegratieindeklas.
Eentoegankelijkgebouwiseennoodzakelijke voorwaardeomschooltelopen. Aanpassingswerkenomschoolgebouwen toegankelijktemakenzoalshetaanleggenvaneen helling,hetinstallerenvaneenliftofhet aanpassenvansanitair,kunnengesubsidieerd wordendoorhetAgentschapvoorInfrastructuurin hetOnderwijs(AGION).AGION (Hendruk Consciencegebouw)Koning Albert II-laan 15 - 1210 BrusselTel. 02 221 05 11 – Fax 02 221 05 31info@agion.be – www.agion.be
DefinancieringvantechnischehulpmiddelenvoorleerlingenmeteenbeperkinginhetgewoononderwijsgebeurtdoorhetAgentschapvoorOnderwijsdiensten,celSpecialeOnderwijsleermiddelen.AgODi (H.Consciencegebouw)KoningAlbertII-laan15-1210BrusselTel.025539246–Fax.025539245
Indezelfdereekszijnookdevolgendewenkenbladenverschenen:
Toegankelijkheidvan...appartementsgebouwen,bankgebouwen,bibliotheken,cultuur-engemeenschapscentra,gebeds-enbezinningshuizen,groengebieden,hogescholenenuniversiteiten,hotels,kantorenvanvrijeberoepen,medischepraktijken,publiekdomein,restaurantsencafés,signalisatieeninformatieinenrondhetgebouw,socialediensten,speeltuinen,sporthallenenzwembaden,stembureaus,studiedagen,voetbalstadions,voetpaden,winkels.
RegelgevingScholenwordenbeschouwdalspubliektoegankelijkegebouwen.Gaje(ver)bouwen,dandienjeinVlaanderenrekeningtehoudenmetde‘GewestelijkeStedenbouwkundigeVerordeningvan5juni2009inzaketoegankelijkheid’.
Surfnaarwww.toegankelijkgebouw.bevoormeerinformatieoverdezeregelgeving.Jevindterookhet‘Handboektoegankelijkheidpubliekegebouwen’,werktoolsenheelwattipsvoorhetrealiserenvantoegankelijkegebouwen.
Databank Toegankelijk VlaanderenWiljeeentoegankelijkeschoolvindenofwiljedetoegankelijkheidvanjeschoolbeterkenbaarmakenvoorbezoekers,surfdannaarwww.toegankelijkvlaanderen.be.
Praktische informatie
Dit wenkenblad is een publicatie van Inter, met de steun van het Vlaamse Gelijkekansenbeleid.
Hoofdzetel InterBelgiëplein 13510 HasseltTel. 011 26 50 30info@inter.vlaanderenwww.inter.vlaanderen
Vestigingen Inter
Ditwenkenbladvermeldteenaantal basisrichtlijnen. Voormeerspecifiekerichtlijnenenadviesopmaat vanuwprojectkuntuterechtbijInter:
Kantoor Sint-NiklaasParklaan 115b9100 Sint-NiklaasTel. 03 766 49 68
Kantoor Roeselare - EventsSint-Jorisstraat 18800 RoeselareTel. 051 24 22 06
Kantoor BruggeBaron Ruzettelaan 7/08310 BruggeTel. 050 60 20 75
U kunt dit wenkenblad ook aanvragen bij: Vlaamse OverheidAgentschap Binnenlands BestuurAfdeling Gelijke Kansen, Integratie en InburgeringHavenlaan 88 bus 701000 BrusselTel. 02 553 58 46gelijkekansen@vlaanderen.be
© Inter