Technische richtlijn grondwaterhandelingen:

Kristel Lauryssen24/3/2015

Technische richtlijn grondwaterhandelingenAfbaking onderwerp: grondwaterhandeling• mogelijke directe invloed op de waterhuishouding van de

bodem • en aldus de grondwaterstand en/of stroming • de aard als het doel van de handeling kan divers zijn

Wat kan fout lopen?

Anno 2008

Wat kan fout lopen?Tankstation

Benzineverontreiniging : • 5 meter dieper en 35 m verder dan verwacht• Saneringskost >> x 2

Wat kan fout lopen?En nog:• binnenstad: bemalingswater: per > lozingsnorm

Werf stilgelegd• stookolieverontreiniging in winningszone grondwaterwinning

veel onderzoekskosten; geen probleem• herverkaveling in laaggelegen gebied (grachtenstelsel)

water in kelder bij buren• verontreinigingspluim benzine wordt naar drinkwaterwinning

getrokken Onderzoeks- en saneringkosten ↗ ↗ ↗

Wat kan fout lopen?Conclusie:• zettingen + eraan verbonden risico • verplaatsen van grond- en/of grondwaterverontreinigingen• invloed op het ecosysteem of de omgevende flora : bomen,

gewassen, landbouw,…• invloed op waterwinningen, waterputten, vijvers (o.a. gevaar op

droogvallen)• invloed op de begrenzingen van zoet en brak water• …

Technische richtlijn grondwaterhandelingGoogleterm:

Technische richtlijn grondwaterhandelingStappenplan

1) Is de geplande handeling opgenomen in de lijst met grondwaterhandelingenwie (1)? Bouwheerhoe(1)? (minimum) lijst handelingen

2) Is er een bodemverontreiniging aanwezig in de invloedstraal van de handelingen?3) Is er een invloed van de grondwaterhandeling op de aanwezige

bodemverontreiniging?4) Kan die invloed als nadelige impact worden beoordeeld?

wie (2,3,4,)? Ontwerper, bemaler, MER-deskundige, saneringsdesk,…

Technische richtlijn grondwaterhandelingStappenplan

1) Is de geplande handeling opgenomen in de lijst met grondwaterhandelingenwie (1)? Bouwheerhoe(1)? (minimum) lijst handelingen

2) Is er een bodemverontreiniging aanwezig in de invloedstraal van de handelingen?3) Is er een invloed van de grondwaterhandeling op de aanwezige

bodemverontreiniging?4) Kan die invloed als nadelige impact worden beoordeeld?

wie (2,3,4,)? Ontwerper, bemaler, MER-deskundige, saneringsdesk,…

→ impactanalyse overhandigen aan beheerder bodemverontreiniging

→ preventieve maatregelen overhandigen aan beheerder bodemv.

Technische richtlijn grondwaterhandelingenGrondwaterhandeling• Bemalingen t.b.v. grondwaterstandsverlaging i.k.v. bouwwerkzaamheden• Grondwateronttrekkingen t.b.v.

exploitatie en/of gebruik van het grondwater als drinkwater of ander watergebruik voor geothermische toepassingen / koude-warmteopslag …

• Proefpompingen; • Infiltratie (kunstmatig aanvullen van grondwater) ten behoeve van :

een optimale waterbalans; injectie van overtollig (afval)water; injectie van toeslagstoffen aan het grondwater; herinfiltratie bemalingswater; ...

• Irrigatie of drooglegging ten behoeve van akker- of tuinbouw (exploitatie cultuurgronden);• Drooglegging ten behoeven van de exploitatie van tunnels;• Creëren van overstromingszones voor water- en of natuurbeheer; • Vernattingsmaatregelen voor water- en of natuurbeheer;• Aanleg infiltratiebekkens en -grachten;• Maatregelen ten behoeve van een verhoogde infiltratie van het regenwater…

Technische richtlijn grondwaterhandelingen

Case studies

Samsonite, Oudenaarde

klantvraag: evaluatie en raming van potentiële meerkosten bij

- grondverzet- impact verontreiniging op bemaling- impact bemaling op verontreiniging

aankoop braakliggend terrein in 2012

bodemattest vermeldt OBO’s en BBO’s

potentieel verspreidingsperceel

(sterk) verhoogde gehaltes aan zware metalen, minerale olie en/of gechloreerde solventen in grond en/of grondwater

Samsonite, Oudenaarde

evaluatie en voorstel monitoring:

- grondverzet geen specifiek risico- impact verontreiniging op bemaling staalname bemalingswater en analyse op VOCl

concentraties VOCl < ‘indelingscriterium GS’, dalende trend

- impact bemaling op verontreiniging opvolging grondwaterstand, debietsmeting

P25

P26

bemalingszone voor liftkoker en opvang hemelwater

lozingspunt

Schenker, Mechelen

aanleg trailerparking

(ondoorlatend)

nieuw kantoorgebouw

klantvraag: bepaling van locatie voor infiltratie-/buffervoorzieningen hemelwater zodat kosten door impact van en op bodemverontreiniging minimaal zijn- grondverzet- impact verontreiniging op bemaling- impact bemaling op verontreiniging- impact op uitloogbaarheid verontreiniging

aanleg trailerparking(doorlatend)

Schenker, Mechelen

verontreiniging met VOCl in grondwaterOVAM zal ambtshalve optreden

gesaneerde tankpiste waarvoor eindverklaring afgeleverd

voormalige stortplaats

evaluatie van rapporten bodemonderzoek en -sanering

infiltratie-/buffervoorzieningen in groenzonetechnisch verslag voor grondverzet (incl. uitloogbaarheid)afwerking boringen tot peilbuis i.f.v. opmeting grondwaterstand, infiltratietesten (diverse dieptes, diverse methodes)

technisch advies infiltratie-/buffervoorzieningen

Beveren: aanleg binnengebied

50.000 m³

4 m -mv

Verontreiniging met stookolie; drijflaag

Beveren: aanleg binnengebied

basisbemaling +

•retourbemaling

•extra bemaling

•wand 13 m

Mechelen : binnengebied

5.000 m³

3,5 m -mv

Verontreiniging met stookolie; drijflaag

Invloedszone bemaling tot tegen verontreingingszone

Weinig mobiele verontreiniging

→ monitoring controle peilbuis en -bemalingswater

Mechelen : binnengebied

5.000 m³

3,5 m -mv

Verontreiniging met stookolie; drijflaag

Invloedszone bemaling tot tegen verontreingingszone

Weinig mobiele verontreiniging

→ monitoring controle peilbuis en -bemalingswater

Mechelen : binnengebied

Vaststelling drijflaag :

• zuivering actief kool

• klasse 3 melding

Haven Linkeroever

Groenknolorchis (Liparis loeselii)Rode Lijst: “met uitsterven bedreigd”Hoge grondwaterstand – weinig fluctuatie

Waaslandhaven, BeverenNatuurgebied Haasop

Project 1:Aanleg vijver

Project 2:Bemaling/fundering WT

Project 1: Aanleg vijverInvloed op Liparis?

Variant 1:één aaneengesloten plas

Variant 2: twee niet-aaneengesloten deelplassen

Invloed op GWstand (simulaties met MODFLOW grondwatermodel)

Conclusie: • invloed gedempt door persdijken• geen invloed op Liparis• variant 2 gekozen• plassen aangelegd in 2014

Project 2: bemaling voor fundering WTInvloed op Liparis?

Schema fundering:

Onttrekkingsfilters:

Retourfilters:

9 m

2,3 m

13 m

40 m

Grens Liparis-gebied:

50 m

Project 2: bemaling voor fundering WT Invloed op Liparis?

Variant 1:bemaling

zonder retour

Variant 2: bemaling met 100% retour

Invloed op GWstand (simulaties met MODFLOW grondwatermodel)

Variant 3: bemaling met

50% retour

Conclusie: • bemaling met ± 50% retour is best• minimale invloed op Liparis • bij uitvoering: finetuning bemaling + monitoring GW-stand

Conclusie

• Grondwaterhandeling: check potentiële risico’s→ omgeving

• Multidisciplinariteit

• Grondige studie→ maatregelen <> monitoring