1

Onderzoekend leren

Helpen zelf een antwoord te vinden op hun vragen:* Niet losstaande feiten: leer verbanden te zien* Laat leerling zelf het probleem structureel benaderen* Gebruik operationele vragen* Stimuleer kritisch nadenken

Werkvorm die kinderen aanspoort de wereld om zich heen op een actieve manier te

onderzoeken/ontdekken

???? ?

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

WAT weten we over deze factoren/elementen?

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

WAT weten we over deze factoren/elementen?

Verdonkerde Maan, rode bol

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

WAT weten we over deze factoren/elementen?

Verdonkerde Maan, rode bol

Aarde, Zon, Maan, schaduw

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

Schaduw van de Aarde

Waarom is de Maan niet donker?

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

WAT weten we over deze factoren/elementen?

Verdonkerde Maan, rode bol

Aarde, Zon, Maan, schaduw

“Waarom is de Maan rood tijdens een maansverduistering?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

WAT weten we over deze factoren/elementen?

Verdonkerde Maan, rode bol

Aarde, Zon, Maan, schaduw

Zon fungeert als achtergrondlicht, Maan is in de schaduw van de Aarde, de Aarde heeft een atmosfeer

“Waarom wordt de hemel rood bij

zonsondergang?”

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

-Blauw licht vanuit elke richting

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

WAT zien we?

WELKE factoren/elementen spelen een rol?

- Blauw licht vanuit elke richting

-Zonlicht-Lucht / Atmosfeer-Onze ogen

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

WAT weten we over deze factoren/elementen?

ZonlichtBestaat uit meerdere kleuren, die samen optellen tot wit

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

WAT weten we over deze factoren/elementen?

AtmosfeerLaag van verschillende gassen (deeltjes van stikstof, zuurstof, ........)

“Waarom is overdag de lucht blauw?”

De zonnestralen worden verstrooid door de lucht en door stofdeeltjes in de atmosfeer

O2

O2

O2

O2

O2

O2

O2

O2

O2

O2

O2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

N2

Blauw zonlicht

Rood zonlicht

Blauw licht wordt verstrooid in alle richtingen, en lijken daarom vanuit alle kanten te komen: blauwe hemel

18

“Dus: Waarom wordt de hemel rood bij zonsondergang?”

De zon staat veel lager aan de hemel. Zijn stralen leggen een langere afstand af door de atmosfeer: Alle kleuren, behalve rood, worden zo erg verstrooid, dat alleen het rode licht overblijft: rode lucht.

“Dus: Hoe vertalen we dit naar een rode maansverduistering?”

Atmosfeer van de Aarde

“Dus: Hoe vertalen we dit naar een rode maansverduistering?”

Atmosfeer van de Aarde

Mysterie opgelost!

21

22Roque de los Muchachos, La Palma

23Roque de los Muchachos, La Palma

De MelkwegIs een Sterrenstelsel:

- Grote verzameling sterren, bijeen gehouden d.m.v. zwaartekracht- Veel sterren: 100 miljoen tot vele biljoenen- Veel lege ruimte

Melkwegstelsel - ~200-300 miljard sterren - schijf: ~1000 lichtjaar dik - Roteert: ~200 miljoen jaar

~100.000 lichtjaar

U bent hier

25

Stof

Pinwheel galaxyPinwheel galaxy

ANDROMEDA ANDROMEDA GALAXYGALAXY

28

M87M87

Sombrero GalaxySombrero Galaxy

Antennea GalaxyAntennea Galaxy

32

Mice GalaxyMice Galaxy

Botsende Botsende sterrenstelselssterrenstelsels

Botsing duurt Botsing duurt miljoenen jarenmiljoenen jaren

Botsen sterren ook?Botsen sterren ook?

Mice GalaxyMice Galaxy

NEENEE

Op dit moment...Op dit moment...

Komt het Andromedastelsel op onze Melkweg Komt het Andromedastelsel op onze Melkweg af: af:

Geen noodGeen nood: botsing over ~: botsing over ~4.5 miljard4.5 miljard jaar jaar

snelheid = 120 km/snelheid = 120 km/ss

Vraag: Hoe groot is het heelal?

37

38

39

Heelal: inhoud

x 100.000.000.000

=200.000.000.000 x 100.000.000.000

=20.000.000.000.000.000.000.000 sterren!

Heelal: omvangLichtjaar = afstand

Een lichtjaar is de afstand die het licht aflegt in 1 jaar.

Snelheid licht: ~ 1 miljard km/u

-> 1 lichtuur = 1 miljard km

-> 1 lichtjaar = 1 miljard x 24 x 365 =~ 9 biljoen km

Leeftijd heelal: ~ 13,8 miljard jaar

-> Op hoeveel lichtjaar afstand liggen de verste objecten die we kunnen zien?

Heelal: omvang

13,8 miljard lichtjaar

Heelal: omvang

46,5 miljard lichtjaar

Heelal: omvang

????????

45

Vraag: Hoe groot is de kans op een

meteorietinslag?

StenenAsteroide

Meteoriet

Meteoor

Meteoren

Rond de 50.000 ton aan ruimtegruis per jaar

49

Meteorieten

18.000 – 84.000 stenen groter dan 10 gram per jaar

Meteorieten-Dinosauriers

-Maan

-Verschillende grote inslagen, maar niet verwoestend

-near-earth objects (groter dan 1 km)

Vraag: Zit de Aarde in een uniek zonnestelsel?

Exoplanetenhttp://planetquest.jpl.nasa.gov/

3.625 exoplaneten ontdekt

Waarvan 844 bevestigd

Waarvan 2.781 kandidaat (90% klopt)

54

Exoplaneten: kopie Aarde

-Leefbare zone

-Vaste bodem

-Ongeveer 10 exoplaneten voldoen

Exoplaneten: kopie Zonnestelsel

-20 triljard sterren

-Schatting: meer planeten dan sterren

-Kans op kopie Zonnestelsel: groot

Exoplaneten-Directe detectie

-Wiebelende sterren

-Overgangenhttp://www.planethunters.org/