23 Roque de los Muchachos, La Palma

De Melkweg Is een Sterrenstelsel:

- Grote verzameling sterren, bijeen gehouden d.m.v. zwaartekracht - Veel sterren: 100 miljoen tot vele biljoenen - Veel lege ruimte

Melkwegstelsel - ~200-300 miljard sterren - schijf: ~1000 lichtjaar dik - Roteert: ~200 miljoen jaar

~100.000 lichtjaar

U bent hier

25

Stof

Pinwheel galaxy

ANDROMEDA GALAXY

28

BALK

M87

Sombrero Galaxy

Antennea Galaxy

32

BALK

Mice Galaxy

Botsende sterrenstelsels Botsing duurt miljoenen jaren

Botsen sterren ook?

Mice Galaxy

NEE

Op dit moment... Komt het Andromedastelsel op onze Melkweg af:

Geen nood: botsing over ~4.5 miljard jaar snelheid = 120 km/s

Vraag: Hoe groot is het heelal?

37

39

Heelal: inhoud

x 100.000.000.000

= 200.000.000.000 x 100.000.000.000

= 20.000.000.000.000.000.000.000 sterren!

Heelal: omvang

13,8 miljard lichtjaar

Heelal: omvang

46,5 miljard lichtjaar

Heelal: omvang

????????

Vraag: Hoe groot is de kans op een meteorietinslag?

Stenen

Asteroide Meteoriet Meteoor

Meteoren

Rond de 50.000 ton aan ruimtegruis per jaar

49

Meteorieten

18.000 – 84.000 stenen groter dan 10 gram per jaar

Meteorieten

-Dinosauriers -Maan -Verschillende grote inslagen, maar niet verwoestend -near-earth objects (groter dan 1 km)

Vraag: Zit de Aarde in een uniek

zonnestelsel?

Exoplaneten

http://planetquest.jpl.nasa.gov/ 3.625 exoplaneten ontdekt Waarvan 844 bevestigd Waarvan 2.781 kandidaat (90% klopt)

54

Exoplaneten: kopie Aarde

-Leefbare zone

-Vaste bodem -Ongeveer 10 exoplaneten voldoen

Exoplaneten: kopie Zonnestelsel

-20 triljard sterren -Schatting: meer planeten dan sterren -Kans op kopie Zonnestelsel: groot

Exoplaneten

-Directe detectie -Wiebelende sterren -Overgangen http://www.planethunters.org/