Post on 28-Jun-2020
099.00.01.10.00
I n h o u d s o p g a v e
1 I n l e i d i n g 7 1.1 Samenstelling structuurvisie 7 1.2 Procedure 8 1.3 Doelstelling en strekking 9 1.4 Leeswijzer 9
2 P r o g r amma 11 2.1 Regionale positionering 11 2.2 Natuur en landschap 11 2.3 Infrastructuur 12 2.4 Wonen 13 2.5 Bedrijvigheid 14 2.6 Glastuinbouw 14 2.7 Wijze van uitvoering 14
3 Be s t aande s i t u a t i e 17 3.1 Ontstaansgeschiedenis 17 3.2 Occupatiepatronen en onderliggen lagen 19
3.2.1 De eerste laag (Geomorfologie, bodem, water en
landschap) 19 3.2.2 De tweede laag (infrastructuur) 22 3.2.3 De derde laag (occupatie) 22
4 Ru im te l i j k B e l e i d s k ade r 29 4.1 Nota Ruimte 29 4.2 Provinciale Interim structuurvisie en paraplunota ruimtelijke
ordening 30
5 Ve r an twoo r d i n g en on der bouw in g 37 5.1 Regionale positionering 37 5.2 Natuur en landschap 37 5.3 Infrastructuur 40 5.4 Wonen 41 5.5 Bedrijvigheid 42 5.6 Glastuinbouw 43
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
7
1 I n l e i d i n g
Met de structuurvisie "Ideeën voor een plek" maakt de gemeenteraad van Heus-
den duidelijk wat haar ambities zijn voor de periode 2010 - 2030. Omdat een
planhorizon van 20 jaar ver weg ligt, ligt het accent in deze structuurvisie
vooral op de periode 2010 - 2020. Voor deze periode worden meer concrete
uitspraken gedaan in de zin van programma en tijd dan voor de periode 2020-
2030. Het ligt dan ook in de lijn van de verwachtingen dat uiterlijk rond 2020
weer behoefte zal bestaan aan een actualisering van deze visie.
1 . 1
S a m e n s t e l l i n g s t r u c t u u r v i s i e
De gemeentelijke ambities staan niet op zichzelf; ze zijn verankerd in de
maatschappelijke context, de specifieke ruimtelijke situatie van de gemeente
Heusden en in het beleidskader. Om die reden is de structuurvisie opgebouwd
uit de volgende onderdelen:
De p l an k aa r t
Deze geeft aan waar de ruimtelijke ontwikkelingen binnen de gemeente zullen
plaatsvinden. Deze kaart heeft een globale opzet. Het geeft in hoofdlijnen aan
op welke plaatsen welke ingrepen worden beoogd. Bij infrastructurele werken
bijvoorbeeld is dat gedaan met pijlen. Deze pijlen geven geen uitsluitsel over
de situering op kadastraal niveau of over het ontwerp. Dat zijn aspecten die in
een later stadium worden uitgewerkt.
Hetzelfde geldt voor de andere aanduidingen. Ook deze geven globaal de be-
grenzing en ligging aan van de voorgenomen ingrepen binnen de bestaande
ruimtelijke structuur.
De bestaande situatie is in lichte kleuren weergegeven als ondergrond. Deze
weergave heeft uitsluitend tot doel om oriëntatie aan de hand van de bestaan-
de situatie mogelijk te maken. De aanduidingen geven dus niet aan tot welke
beleidscategorieën deze gronden worden gerekend.
He t v i s i ed o cumen t
De ambities, ingrepen en ontwikkelingen zoals die op de plankaart zijn aange-
geven zijn op hoofdlijnen verwoordt in het visiedocument. Per aandachtsge-
bied geeft dit document het ruimtelijke investeringsprogramma voor de
komende 15 tot 20 jaar.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 8
He t a ch t e r g r onddo cumen t
In voorliggende achtergronddocument wordt het programma in de ruimtelijke,
historische en beleidsmatige context geplaatst. Het geeft ruimtelijk de onder-
bouwing van de daarin opgenomen ontwikkelingen en ambities. Verder geeft
het achtergronddocument een uitvoeringsparagraaf waarin wordt verwezen
naar een bijlage die een indicatieve fasering geeft voor de ruimtelijke projec-
ten zoals ze in deze structuurvisie zijn opgenomen.
Gezamenlijk vormen deze documenten een structuurvisie met gemeentelijke
ruimtelijk beleid voor de komende tien tot twintig jaar.
Verder gaat de structuurvisie gaat verder vergezeld van:
- D e n o t a v a n i n s p r a a k
In deze nota worden de inspraakreacties zoals die zijn ingekomen be-
handeld.
- D e n o t a v a n o v e r l e g
Deze bevat de uitkomsten van de raadpleging van de overlegpartners.
1 . 2
P r o c e d u r e
De wetgever heeft besloten om geen voorschriften op te leggen over de wijze
van totstandkoming van een structuurvisie. Wel heeft hij aangegeven dat in de
structuurvisie moet worden aangegeven "op welke wijze burgers en maat-
schappelijke organisaties bij de voorbereiding zijn betrokken".
Voor deze structuurvisie geldt dat het ontwerp van deze structuurvisie in de
vorm van een ontwerp visiedocument en de ontwerp plankaart op 23 juni 2008
ter inzage is gelegd. De burgers van de gemeente Heusden kregen conform de
inspraak verordening vier weken de tijd om op dit ontwerp in te spreken. Om-
dat deze inspraakperiode deels overlapte met het begin van de schoolvakan-
ties, heeft ons college besloten om ook alle inspraakreacties die buiten de
termijn zijn ingekomen, in behandeling te nemen. Daarnaast is er op
2 juli 2008 een inspraakavond gehouden in de Voorste Vennen in Drunen. Daar
werd de visie gepresenteerd en kregen de aanwezigen de gelegenheid om vra-
gen te stellen of met de vertegenwoordigers van het college in discussie te
gaan.
In de nota van inspraak zijn alle ingekomen inspraakreacties samengevat weer-
gegeven en beantwoord. Tevens is per opmerking aangegeven of deze een
bijstelling van de visie tot gevolg heeft gehad. Ook is de structuurvisie naar 11
maatschappelijke organisaties toegezonden die betrokken zijn bij het ruimte-
lijke beleid van de gemeente Heusden. De reacties van deze organisaties en de
beantwoording daarvan zijn ondergebracht in de "nota van overleg". In het
voorjaar van 2009 heeft er ook nog een informatieve bijeenkomst plaatsgevon-
den waarin een concept van de bijgestelde structuurvisie werd besproken met
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
9
het cluster ruimte van de gemeenteraad van Heusden en een aantal in- en
medesprekers. De beantwoording van de vragen die tijdens deze avond naar
voren zijn gebracht is toegevoegd aan het raadsvoorstel.
Overigens zijn er na het vervallen van het zoekgebied glastuinbouw in deze
structuurvisie geen onderdelen opgenomen die m.e.r.-plichtig zijn. Dat bete-
kent dat de procedurele verplichtingen voor een planMER niet op deze struc-
tuurvisie van toepassing zijn.
1 . 3
D o e l s t e l l i n g e n s t r e k k i n g
De structuurvisie geldt voor het gehele grondgebied van de gemeente Heus-
den, maar is niet vlakdekkend voor het totale ruimtelijke beleid van de ge-
meente. Met het oog op het formuleren van een duidelijk ruimtelijk
ontwikkelings- en investeringsprogramma, richt deze structuurvisie zich vooral
op die ruimtelijke ingrepen waarbij de gemeente zelf een initiërende en/of
(mede)ontwikkelende rol heeft. Ook het schaalniveau is medebepalend ge-
weest bij het opstellen van deze visie.
Daarnaast zal de gemeente Heusden ook een visie opstellen voor het landelijk
gebied die een kader moet bieden voor de ontwikkeling en bescherming van dit
gebied. Deze visie krijgt eveneens de formele status van een structuurvisie.
Maar daar waar deze structuurvisie zich vooral richt op de grotere ontwikke-
lingsopgaven, zal de ontwikkelingsvisie buitengebied zich meer richten op het
behouden en versterken van bestaande kwaliteiten. Op basis van een analyse
van de kernkwaliteiten van het buitengebied van onze gemeente en een daar-
op gebaseerde zonering, biedt de ontwikkelingsvisie in de toekomst een ont-
wikkelings- en beschermingskader waaraan kleinschaliger -veelal particuliere-
initiatieven kunnen worden getoetst.
Door deze structuurvisie te beperken tot het gemeentelijke ruimtelijk investe-
ringsprogramma, is het mogelijk om dit te presenteren in een overzichtelijke
plankaart en een beknopt visiedocument. Deze geven een heldere weergave
van alle geprioriteerde ruimtelijke ingrepen en/of gebiedstransformaties voor
de komende 20 jaar. De onderbouwing van deze ambities word gegeven in dit
achtergronddocument.
1 . 4
L e e s w i j z e r
In hoofdstuk 2 wordt het voorgenomen programma voor de periode tot aan
2030 gegeven inclusief een uitvoeringsparagraaf. In hoofdstuk 3 volgt een
weergave van de bestaande situatie, haar ontstaansgeschiedenis en de lagen-
structuur waarin dit programma tot stand moet worden gebracht. De aanstu-
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 10
rende beleidskaders worden gegeven in hoofdstuk 4. De afstemming van het
ruimtelijk programma met de onderliggende lagen en de ruimtelijke beleids-
kaders wordt vervolgens verantwoord in hoofdstuk 5.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
11
2 P r o g r a m m a
Het ruimtelijk programma dat in het visiedocument en op de plankaart wordt
gegeven laat zich als volgt opsommen:
2 . 1
R e g i o n a l e p o s i t i o n e r i n g
- Behoud en versterking van de kernkwaliteiten van Nationaal park Loonse
en Drunense Duinen. Voor dit gebied worden geen grootschalige ingre-
pen in de bestaande structuren voorzien. Wel is Natuurmonumenten op
dit moment bezig met het rooien van bomen om het areaal aan duinge-
bied weer te vergroten. De taak van de gemeente Heusden ligt meer op
het gebied van het bieden van een adequate bestemmingsregeling en
het verbeteren van de toegankelijkheid van het gebied.
- Respecteren en verder ontwikkelen van de Ecologische Hoofdstructuur,
met onder andere een natte ecologische verbindingszone ter hoogte van
de Koningsvliet en de Groene Delta. Dit betekent dat samen met Water-
schap gewerkt wordt aan de inrichting en het beheer van deze zones.
Soortgelijke ontwikkelingen worden ontplooid voor de Hedikhuizense
Maas, Bossche sloot en Nieuwe Loonse Vaart.
- Versterken van de cultuurhistorische en ruimtelijke betekenis van de
dijkenstructuur. Dit betekent dat gewerkt zal gaan worden aan de aan-
kleding van de dijken en dat bijvoorbeeld aan de Elshoutse Zeedijk ge-
werkt zal worden aan landschapversterking in combinatie met
waterberging. Verder zal worden gewerkt aan herstel en/of reconstruc-
tie van de cultuurhistorisch waardevolle inundatiewerken. Een en ander
gekoppeld aan het tot stand brengen van wandel- en fietsroutes.
2 . 2
N a t u u r e n l a n d s c h a p
- Ontwikkelen van drie landschapszones met potenties voor natuur en
water; ten oosten van Vlijmen, ten westen van Drunen en een verbin-
dende zone ten zuiden van Haarsteeg.
- Ontwikkelen van een landschapszone met recreatieve potentie tussen
de Loonse en Drunense Duinen en Heusden, met recreatieve potentie,
waarbij het gebied "Poort van Heusden" conform het daarvoor opgestel-
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 12
de gebiedsplan ruimte biedt aan een bovenregionale voorziening en een
transferium.
- Transformatie van de Jonker Frislocatie tot een gebied dat de aantrek-
kingskracht en de recreatieve functie van Heusden-Vesting aanvult en
versterkt.
- Ontwikkelen van natuurparels zoals Vlijmensch Ven en Hooibroeken door
onder meer samenwerking met Natuurmonumenten bij grondverwerving
en kavelruil zowel als beheersmaatregelen.
- Ontwikkelen van een landgoederenzone tussen Drunen en Nieuwkuijk.
Vanwege de ligging tussen sterk verstedelijkte gebieden wordt het mo-
gelijk maken van landgoederen gezien als een na te streven te ontwik-
keling. Landgoederen bieden niet alleen de mogelijkheid om een
economische drager te vinden voor de landschappelijke ontwikkeling
van het gebied, maar ook voor creëren van een stedelijk uitloopgebied
vanwege de openstellingsverplichting.
- Realiseren van een hoogwaterberging volgens het principe van de Groe-
ne Rivier. Hiermee wordt niet alleen een bijdrage geleverd aan de land-
schappelijke zone zoals die op de plankaart staat aangegeven, maar ook
aan de opgaven die voortvloeien uit het MER., dat voor de
Groene Rivier + wordt vastgesteld.
- Het herstel van het Oude Maasje tussen Herpt en Oudheusden, waardoor
er niet alleen een cultuurhistorisch waardevol landschapselement wordt
hersteld, maar ook een bijdrage kan worden geleverd aan de waterop-
gave voor de woningbouwlocatie aan de Oosters.
2 . 3
I n f r a s t r u c t u u r
- Het realiseren van drie nieuwe volwaardige aansluitingen op rijksweg
A59. Met deze nieuwe volwaardige aansluitingen en met de bestaande
aansluiting Nieuwkuijk, wordt niet alleen uitvoering gegeven aan de uit-
komsten van de Corridorstudie. Daarnaast leveren deze aansluitingen
een bijdrage aan de veilige ontsluiting van de kernen Drunen en Vlijmen
en Waalwijk. Tevens wordt de doorstroming van de A59 bevorderd door
de nieuwe structuur.
- De aanleg van een randweg ten oosten van Vlijmen met een aansluiting
op de Tuinbouwweg en in ieder geval één (ter hoogte van de Vijfhoeven-
laan), en mogelijk een tweede (ter hoogte van de Hongerenburgweg) af-
slag naar de kern Vlijmen. Door deze ingreep wordt er een betere
spreiding tot stand gebracht van de verkeersstromen door, naar en van
de kern Vlijmen.
- Het opwaarderen van de Tuinbouwweg tot een volwaardig onderdeel
van de randwegenstructuur. De Tuinbouwweg krijgt een belangrijke
functie als ontsluiting van de kernen Haarsteeg en Vlijmen (inclusief de
nieuw te ontwikkelen woongebieden Geerpark en De Grassen).
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
13
- De realisatie van een nieuwe aansluiting op de N267. Met de realisatie
van deze aansluiting wordt niet alleen een verbinding gemaakt tussen de
N267 en de Tuinbouwweg, maar wordt ook de aansluiting van bedrijven-
terrein Meeuwaert op de hoofdverkeersstructuur (A59) verbeterd. Te-
vens verzorgt dit een zuidelijke ontsluiting van Oudheusden.
- Het opheffen van twee bestaande aansluitingen op de A59. Zowel de
aansluiting Vlijmen Oost, als de aansluiting ter hoogte van de Lipsstraat
zijn (ook na aanpassing c.q. reconstructie) niet in staat om de (toekom-
stige) verkeersstromen op een adequate wijze af te wikkelen. Om die
reden dienen deze aansluitingen te vervallen.
- Het realiseren van een parallelstructuur aan de A59. Deze binnenge-
meentelijke oost-weststructuur ontlast de A59 waardoor de ook de door-
stroming op deze weg verbetert.
- Een westelijke randweg tussen de Overlaatweg en de nieuwe aansluiting
Drunen-West. Met deze randweg wordt niet alleen de kern Drunen ont-
last, maar wordt er ook een goede oostelijke aansluiting tot stand ge-
bracht voor de kern Waalwijk.
- Het reconstrueren van de Wolput ter hoogte van de doorgang naar
Nieuwkuijk. Door deze maatregel wordt een bestaand verkeerskundig
knelpunt opgelost.
2 . 4
W o n e n
U i tb r e i d i n g s l o c a t i e s 2 0 1 0 / 2 0 2 0 ( a a n t a l l e n i n d i c a t i e f ) :
- Geerpark (Vlijmen): 750 woningen, waarvan 200 herstructurering.
- De Grassen (Vlijmen): 850 woningen waarvan 200 herstructurering.
- Elshout V: 120 woningen.
- Zuidkant Oudheusden: 150 woningen.
- Locatie Verdoorn (Heesbeen) 45 woningen.
- Victoria (Haarsteeg) 160 woningen.
- Donkhof (Haarsteeg) 50 woningen.
- Nassaulaan e.o (Vlijmen): 60 woningen waarvan 20 herstructurering.
- Koesteeg (Nieuwkuijk) 10 woningen.
- Willy van der Berkstraat (Haarsteeg) 24 woningen.
I n b r e i d i n g s - e n he r s t r u c t u r e r i n g s l o c a t i e s 2 0 1 0 / 2 0 2 0
- Dillenburgstraat (Drunen): 150 woningen.
- Middelweg-zuid: 90 woningen
- Centrumplan Vlijmen: 160 woningen.
L o ca t i e s v o o r 2 0 2 0 / 20 3 0
- Industrieterrein Vliedberg (transformatie/herstructurering).
- Locatie kloosterstraat (inbreiding).
- Locatie Tuinbouwweg Hongerenburgweg (uitbreiding).
- De zone aan de oostzijde van Elshoutseweg in Elshout (uitbreiding).
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 14
- Een gebied ten oosten van de Wolfshoek in Elshout (uitbreiding).
- De zone rondom Heverslo/Herptseweg in Oudheusden (herstructurering).
- Afronding Geerpark aan de zuidwestkant (bestaand kassencomplex en
aangrenzende gronden (uitbreiding).
2 . 5
B e d r i j v i g h e i d
- Uitbreiding van bedrijventerrein Het Hoog in westelijke richting, voor
bedrijven met een regionale uitstraling en voor bedrijfsverplaatsingen
van lokale bedrijven.
- Uitbreiding op noordkant van de locatie Verdoorn in Heesbeen voor
lichte categorieën bedrijvigheid.
- Herstructurering bedrijventerrein Groenewoud en revitalisering Nieuw-
kuijk. Waarbij voor bedrijventerrein Groenwoud de nadruk ligt op het
intensiveren van het bestaande ruimtegebruik.
- Mogelijk transformatie van de voormalige vuilstort aan de Bakkersdam
tot bedrijventerrein. Deze transformatie dient niet alleen het belang
van een verdere sanering van de voormalige vuilstort, maar kan ook als
compensatie dienen voor het verlies aan areaal aan bedrijventerreinen
als gevolg van de transformatie van het buitendijks gelegen voormalige
Jonker Fris terrein.
- Lichte vormen van bedrijvigheid als intermediair tussen bestaande be-
drijventerreinen en nieuwe woningbouwlocaties, wellicht in de vorm van
woon/werk landschappen: ten zuiden van de Middelweg in Nieuwkuijk
en ten westen van de Lipsstraat in Drunen.
- Het mogelijk maken van voorzieningen en bedrijvigheid in een parkach-
tige setting aan de oostzijde van de Poort van Heusden.
2 . 6
G l a s t u i n b o u w
- Samen met de sector, de provincie en de gemeenten in de regio op zoek
gaan naar één of meerdere vestigingsgebieden.
- Intensivering en herstructurering bestaande glastuinbouwgebieden op
basis van de notitie "Ontwikkelingsmogelijkheden Glastuinbouw".
- Behoud van het glastuinbouwgebied Naulandseweg/Mayweg bij Elshout,
met ruimte voor innovatie.
2 . 7
W i j z e v a n u i t v o e r i n g
De Wro schrijft voor dat een structuurvisie "ingaat op de wijze waarop de raad
zich voorstelt die voorgenomen ontwikkeling te doen verwezenlijken". Dat wil
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
15
niet zeggen dat er een uitvoerig en gedetailleerd uitvoeringsprogramma dient
te worden gegeven met een uitputtende beschrijving van alle projecten die
gedurende de planperiode tot uitvoering zullen worden gebracht. Uitgangspunt
van de wetgever was om de hoofdlijnen van beleid vast te leggen in de struc-
tuurvisie.
Dat er aan dit achtergronddocument een bijlage is toegevoegd met een be-
schrijving van projecten heeft vooral te maken met de wens om in deze struc-
tuurvisie een basis te leggen voor het gebruik van het instrumentarium van de
Grondexploitatiewet. Vooral gaat het om de eis dat in de structuurvisie ten
behoeve van bovenplanse verevening via anterieure overeenkomsten de ver-
bindende schakel tussen bepaalde gebieden geduid moet worden. Verder geeft
deze lijst een zeer globaal en indicatief beeld van de beoogde fasering.
De strictuurvisie bevat nog niet de omschrijving van bovenplanse kosten ten
behoeve van fondsbijdragen uit exploitatieplannen. Ook zijn er nog geen pro-
jecten en gebieden aangeduid waar rood voor rood- alsmede rood voor groen
arrangementen kunnen spelen. Deze kunnen bij de verdere uitwerking van het
gemeentelijk grondbeleid aan deze structuurvisie worden gekoppeld.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
17
3 B e s t a a n d e
s i t u a t i e
3 . 1
O n t s t a a n s g e s c h i e d e n i s
Het noordelijk deel van Midden-Brabant wordt gekenmerkt door een 35 km
langgerekt lint van dorpen en steden dat loopt van Geertruidenberg tot
's-Hertogenbosch: de Langstraat. Het bevat drie duidelijk verschillende land-
schappelijke eenheden. De westelijke Langstraat, met dorpen als Raamsdonk,
Waspik, Sprang-Capelle, Kaatsheuvel en Waalwijk. Dit is een veenkoloniaal
gebied dat vanaf de twaalfde eeuw uit een uitgestrekte wildernis is ontgon-
nen. Oostelijk daarvan, in wat ook wel de Boven-Langstraat wordt genoemd,
vindt men elementen uit het rivierenland, het zandgebied en het veendistrict
naast en door elkaar. Ten noorden van deze west-oost-as ligt het typische
stroomruggen- en kommenlandschap van het land van Heusden en Altena, ter-
wijl zich naar het zuiden tenslotte het echte zandige Brabant met de Loonse
en Drunense Duinen uitstrekt.
De dorpen in de Langstraat liggen over het algemeen op de grens van hoog
naar laag, van droog naar nat. De nabijheid van verschillende bodemtypen en
waterhuishoudkundige omstandigheden maakte deze grens uitermate geschikt
voor de eerste occupatie en allerlei grondgebruiksvormen. De heidevelden en
bossen op het zandgebied leverden plaggenmest, eikenschors en hout, terwijl
de kleigronden in de rivierkomgebieden en de veengronden voor beweiding van
het vee werden gebruikt. De dorpen zijn met elkaar verbonden door een stel-
sel van wegen -en in latere tijden ook door een spoorlijn- die vooral in west-
oostrichting gelegen zijn. Voorheen liepen de van betekenis zijnde wegen door
de dorpen; tegenwoordig wordt de belangrijkste ontsluitingsroute gevormd
door de A59 (de Maasroute). De dorpen liggen als het ware als kralen aan een
snoer.
Vergelijking van de huidige situatie met oude kaarten leert dat de dorpen in de
loop der tijd met name langs de ontsluitingswegen zijn gegroeid en dat er nu
bijna sprake is van één langgerekt bebouwingslint tussen Geertruidenberg en
's-Hertogenbosch. Hier en daar wordt dit lint onderbroken door niet-
verstedelijkte, landschappelijke gebieden, zodat de meeste oorspronkelijke
kernen nog steeds als zelfstandige eenheden te herkennen zijn. Enkele dorpen
zijn -mede onder invloed van de economische ontwikkeling en de nabijheid van
rijkswegen 2, 27 en 59- uitgegroeid tot grotere kernen of steden: Geertruiden-
berg/Raamsdonksveer, Waalwijk, Drunen, Vlijmen en 's-Hertogenbosch.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 18
Veel cultuurhistorische elementen en structuren die gevormd zijn vóór 1850,
zijn nu nog steeds duidelijk aanwezig en te herkennen. De ligging van deze
elementen en structuren concentreert zich voornamelijk op de oeverwallen
langs het Oude Maasje, rondom de Hooibroeken, op de zandrug tussen het
bebouwingslint van Elshout/Haarsteeg en de Heidijk, in het Vlijmensch Ven, in
de omgeving van Giersbergen en in de Loonse en Drunense Duinen.Het gaat
daarbij met name om gebieden met weinig veranderd slagenlandschap, open
akkercomplexen, oude bossen, resterende heidevelden, forten en linies, dijken
en dijkringen, wielen, eendenkooien, wegen en de oude Maaslopen (Maas en
Oude Maasje) en het bebouwingslint van de Langstraat.
Daarnaast is door de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemkundig onder-
zoek een aantal gebieden als archeologisch zeer waardevol aangewezen:
- Heesbeen: nederzetting uit de Romeinse tijd en de Late Middeleeuwen.
- Heesbeen: kasteel(terrein) uit de Late Middeleeuwen.
- Elshout: klooster(terrein) Klooster Mariëndonk uit de Late Middeleeuwen.
- Drunen/Fellenoord/De Pestert/De Knijperij: groot gebied met archeolo-
gische resten, waaronder resten van menselijke bewoning uit de steen-
tijd en kampementen uit het Laat Paleolithicum.
(Bron: Provincie Noord-Brabant, Ontwerp-Cultuurhistorische waardenkaart, 2005)
C u l t u u r h i s t o r i s c h e w a a r d e n k a a r t g em e e n t e H e u s d e n
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
19
3 . 2
O c c u p a t i e p a t r o n e n e n o n d e r l i g g e n l a -
g e n
In deze paragraaf wordt de ruimtelijke situatie binnen de gemeente Heusden
nader bekeken volgens de lagenbenadering. Laag 1 betreft de ondergrond, van
geomorfologie, water en landschap. Laag 2 staat voor de netwerken (infra-
structuur), terwijl in laag 3 het feitelijke grondgebruik, de occupatie, aan bod
komt.
3 . 2 . 1
D e e e r s t e l a a g ( G e o m o r f o l o g i e , b o d e m , w a -
t e r e n l a n d s c h a p )
Het zuidelijk gebied van de gemeente Heusden (grofweg het gebied ten zuiden
van het bebouwingslint Elshout/Haarsteeg) maakt onderdeel uit van het zand-
gebied; het noordelijk deel van de gemeente ligt in het rivierengebied van de
Maas. Het zandgebied ligt op het zogenaamde Brabants Massief, waar door een
kantelende beweging een stelsel van zuidoost-noordwest gerichte breuken is
ontstaan. Langs deze breuken zijn delen van de aardkorst afgeschoven dan wel
opgeheven (horsten en slenken). Het zandgebied in de gemeente Heusden is
gelegen in de zogenaamde Centrale Slenk.
V e r e e n v o u d i g d e b o d em k a a r t g em e e n t e H e u s d e n
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 20
De oorsprong van de huidige verschijningsvorm van het zandgebied ligt in de
laatste ijstijd. In de koudste perioden van de laatste ijstijd -toen alles bevro-
ren was en weinig vegetatie aanwezig was- had de wind vrij spel op de zandige
bodem van het gebied. Ten noorden van het kanaal hebben zich door de wind
dekzanden afgezet, waardoor daar een relatief grote zandrug is ontstaan. Ten
zuiden van het Afwateringskanaal hebben enkele eeuwen van winderosie een
reliëfrijk landschap doen ontstaan met hoge randwallen, forten, instuifheu-
vels, paraboolduinen en al dan niet vochtige uitgestoven laagten. Gezien deze
grote verscheidenheid aan vormen en nog steeds actieve geologische processen
is het gebied van de Loonse en Drunense Duinen aangeduid als zogenaamd
GEA-object (aardwetenschappelijk belangwekkend object).
Het rivierengebied is -zoals de naam al zegt- ontstaan onder invloed van de
rivier de Maas. Vooral na de laatste ijstijd is deze invloed enorm toegenomen
en bepalend geweest voor de huidige verschijningsvorm van het landschap.
De rivieren brachten een sedimentatieproces met zich mee, waarbij dicht bij
de rivieren de zandige sedimenten werden afgezet en verder van de rivieren
de lichtere kleideeltjes. De zandige sedimenten vormden in de loop der tijd
langs de rivieren lichte verhogingen in het landschap: de oeverwallen. De klei-
afzettingen klonken -vooral na verbetering van de ontwatering- in en werden
laagten in het landschap: de rivierkommen. Door de lage ligging heeft in deze
kommen plaatselijk ook veenvorming plaatsgevonden. Nadrukkelijk moet ver-
melden worden dat niet de Bergsche Maas verantwoordelijk is voor de ontwik-
keling van het rivierengebied maar de oorspronkelijk Oude Maas die door het
gebied liep en waarvan nu nog tal van restanten te vinden zijn. De Bergsche
Maas is pas aan het eind van negentiende eeuw gegraven.
De gemeente Heusden herbergt twee grote waterlopen en diverse kleine wa-
terlopen en andere waterelementen. De Maas/Bergsche Maas in het noorden
van de gemeente is de meeste opvallende waterloop. Deze rivier is gedeelte-
lijk van natuurlijke oorsprong en deels gegraven. Ze vormt de noordgrens van
de gemeente en heeft een belangrijke functie in de waterhuishouding, de
scheepvaart en de recreatievaart. Het Afwaterings-kanaal 's-Hertogenbosch-
Drongelen is de andere grote waterloop. Deze verzorgt een belangrijk deel van
de afwatering van het gebied ten zuiden van 's-Hertogenbosch en heeft daar-
mee de functie van het Vlijmensch Ven en de Baardwijkse Overlaat overgeno-
men. Het kanaal neemt in het watersysteem van de gemeente een tamelijk
autonome positie in, ook in ecologisch opzicht.
De geohydrologische opbouw van de ondergrond van midden-oostelijk Noord-
Brabant wordt bepaald door breukentektoniek. In de ondergrond van de Cen-
trale Slenk komen twee watervoerende pakketten voor welke zijn gevormd in
het Kwartair (Pleistoceen). Door de verschillende factoren die voor de afzet-
tingen hebben gezorgd, zoals wind en smeltwater, heeft dit pakket een wisse-
lende doorlatendheid. Op enkele plaatsen komen veen- en leemlaagjes voor
die de doorlatendheid verminderen.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
21
Regionaal gezien vindt er infiltratie plaats in de Loonse en Drunense Duinen. In
de kern van dit gebied bereikt het infiltrerende regenwater de diepere water-
voerende pakketten. Dit infiltratiewater komt in de laaggelegen zandgronden
weer naar boven in de vorm van kwel. Dit kwelgebied bevindt zich globaal ten
zuiden van de Hei- en Meerdijk. Tussen dit kwelgebied en het infiltratiegebied
ligt het Afwateringskanaal en in hoeverre de aanleg van dit kanaal het systeem
beïnvloedt, is onduidelijk. In het noorden van de gemeente Heusden treedt er
kwel op vanuit de Maas/Bergsche Maas, welke bij hoge rivierwaterstand ver-
sterkt wordt.
Het landschap binnen de gemeente Heusden kent een ruime diversiteit onder
invloed van de geomorfologische en bodemkundige opbouw van het zandgebied
naar het rivierkleigebied.
In het zuidelijk deel van de gemeente is met de Loonse en Drunense Duinen
sprake van een sterk besloten landschap met enkele open ruimten. Dit natuur-
gebied is in de loop der tijd -door verlies van de landbouwkundige betekenis-
grotendeels bebost geraakten.
Ten noorden van het afwateringskanaal 's-Hertogenbosch-Drongelen verandert
het landschap sterk. Het gebied tussen het kanaal en de bebouwingsgrenzen
van Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen ligt enigszins lager dan de omringende
zandgronden. Deze zone functioneerde als de zogenaamde overlaat van de
Dommel en enkele Brabantse 'zand'beken, en zorgden in vroegere tijden voor
de afstroming van overtollig rivierwater ten zuiden van 's-Hertogenbosch naar
de Maas. Het gebied kenmerkt zich door een grote openheid en wordt aan de
noordzijde afgebakend door de Heidijk.
Tussen Heidijk en het bebouwingslint Elshout/Haarsteeg is het hoogste deel
van de zandrug gelegen. Hier is sprake van een stedelijk landschap met het
grootste woon- en werkgebied van de gemeente Heusden. Ten noorden van de
A59 hebben zich intensievere vormen van agrarische activiteiten voorgedaan,
zoals tuinbouw, glastuinbouw en zaad- en grasveredelingsbedrijven.
Ten noorden van Elshout/Haarsteeg verandert het landschap naar meer open-
heid met een voornamelijk agrarische functie.
De relatief grootschalige openheid van het riviergebied wordt soms doorbroken
door enkele verspreid liggende woonkernen (Heusden, Doeveren, Oudheusden,
Herpt en Hedikhuizen), enkele boscomplexen en bosschages, en laanbeplantin-
gen langs de ontsluitingswegen.
Zeer typerend voor het gebied ten zuiden van de Oude Maas is het zogenaamde
'slagenlandschap'. Dit landschap is ontstaan als gevolg van ontginning van het
veengebied. Deze ontginning begon vanuit de oeverwallen van de Oude Maas,
wat de enige plek voor bewoning was binnen het moerassige gebied (Doeveren,
Heesbeen, Oudheusden, Herpt en Hedikhuizen). Door sloten te graven werd
het naar de Maas afhellende veengebied ontwatert en geschikt gemaakt voor
akkerbouw. Zo ontstonden de noord-zuid verlopende stroken land, gescheiden
door sloten, die nog herkenbaar zijn in het landschap van de gemeente Heus-
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 22
den. Doordat de ontwatering tot inklinking leidde, breidde de ontginning zich
uit in zuidelijke richting. Op hoger gelegen plaatsen, die door de inklinking
ontstonden, werden nieuwe nederzettingen gesticht (Elshout en Haarsteeg).
3 . 2 . 2
D e t w e e d e l a a g ( i n f r a s t r u c t u u r )
Binnen de gemeente zijn diverse soorten infrastructuur aanwezig. Een belang-
rijk kenmerk daarbij is de overheersende oost-west richting, die te maken
heeft met de aanwezigheid van de Maas, de ontwikkeling van de Langstraat
zoals eerder is beschreven, en het Afwateringskanaal.
De A59 vormt het belangrijkste element (stroomweg) in de hoofdstructuur voor
het wegverkeer. Deze weg biedt in oostelijke richting goede verbindingen met
's-Hertogenbosch en de A2 (Utrecht/Eindhoven); in westelijk richting met
Waalwijk (en via de N261 met Tilburg), de A27 (Breda/Utrecht) en de A16
(Breda/Rotterdam). In de huidige situatie is de gemeente Heusden aangesloten
op de A59 via twee volledige en twee halve aansluitpunten. Een belangrijke
regionale verbinding haaks op de A59 is de N267 naar het noorden. Deze biedt
Heusden een goede verbinding met de regio vormt een belangrijke verbinding
tussen de provincies Noord-Brabant en Gelderland. Ten noorden van Herpt
vormt een pontje een tweede verbinding tussen beide provincies. Gebiedsont-
sluitingswegen verbinden de belangrijke woon- en werkgebieden van de ge-
meente Heusden met de A59 en N267.
Binnen de gemeente Heusden zijn op een groot aantal plaatsen fietsvoorzie-
ningen beschikbaar. De fietsverbindingen bestaan uit directe routes tussen alle
gemeentelijke kernen en de belangrijkste doorgaande routes binnen de keren.
Diverse routes zijn bewegwijzerd.
Het openbaar vervoer in de gemeente Heusden bestaat voornamelijk uit bus-
vervoer. Railinfrastructuur is niet meer aanwezig. Het personenvervoer op de
in 1890 aangelegde verbinding van 's-Hertogenbosch naar Lage Zwaluwe is in
1950 gestaakt; het goederentransport in 1972. De grotere kernen zijn middels
busvervoer en collectief vraagafhankelijk vervoer (CVV) redelijk ontsloten. De
verbinding met 's-Hertogenbosch is goed. Met Waalwijk en Tilburg bestaat een
redelijk tot goede busverbinding. Een groot deel van het buitengebied wordt
momenteel niet of slechts beperkt bediend met het openbaar vervoer, wel met
CVV.
3 . 2 . 3
D e d e r d e l a a g ( o c c u p a t i e )
Deze laag betreft het feitelijk gebruik van de grond. Het gaat dus om de func-
ties zoals die van nature zijn ontstaan of door de mens aan de grond zijn toe-
gekend.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
23
Na t u u r
Het grondgebied van de gemeente Heusden herbergt veel natuurwaarden. De
Loonse en Drunense Duinen is een natuurgebied van formaat. De natuurwaar-
den zijn vooral gelegen in de oorspronkelijkheid en relatieve ongereptheid van
(delen van) het gebied en het voorkomen van diverse landschappelijke eenhe-
den. Daarnaast ligt verspreid over de gemeente nog een aantal grotere en
kleinere natuurgebieden, waaronder delen van het Vlijmensch Ven, Nieuw-
kuijksche Bosje, Nieuwe Wiel, Heidijk/Zeedijk met wielen, Hooibroeken met
eendenkooien, Haarsteegse Wiel, Zooislagen en enkele kleinere gebieden.
Deze gebieden hebben zo hun eigen intrinsieke waarden en eigen verschij-
ningsvorm. Tussen sommige gebieden bestaan duidelijke ecologische relaties;
andere gebieden liggen meer geïsoleerd.
L a n d - e n t u i n b ouw
De land- en tuinbouw heeft een belangrijke betekenis in de hele gemeente.
Enerzijds vanwege het aspect werkgelegenheid en anderzijds door de visuele
uitstraling in het buitengebied van de gemeente. Ten aanzien van het agrarisch
gebruik van de gronden is een aantal gebieden te onderscheiden met elk hun
eigen landbouwkundige karakteristiek en daarmee ook hun eigen visuele uit-
straling.
In het noordelijk, westelijk en oostelijk deel van de gemeente -in het rivieren-
gebied- vinden we vooral grondgebonden veeteeltbedrijven en akkerbouwbe-
drijven, en enkele gemengde bedrijven. In het zuidelijk deel van de gemeente
-in het Vlijmensch Ven en de Baardwijkse Overlaat- zijn vooral grootschalige,
grondgebonden veeteeltbedrijven gelegen. De gebieden zijn grootschalig en
goed ontsloten, en kennen een goede bodemkundige situatie.
Een bijzondere situatie binnen de gemeente Heusden neemt het gebied tussen
de A59 en het bebouwingslint van Elshout/Haarsteeg in. Op de zandige onder-
grond zijn tuinbouwbedrijven tot ontwikkeling gekomen, zowel vollegronds- als
glastuinbouwbedrijven. Het gebied kenmerkt zich door een relatieve kleinscha-
ligheid, smallere kavels en verspreid voorkomende kassen, zowel geconcen-
treerd als losstaand.
De sector bevindt zich in een fase van herstructurering. De glastuinbouwbe-
drijven zijn thans gevestigd in drie clusters:
1. West: gebied tussen Elshout en de A59 (Naulandseweg, Kapelstraat).
2. Midden: Tuinbouwweg ten zuiden van Haarsteeg.
3. Oost: gebied rond oostelijk deel Tuinbouwweg, tussen de Mommersteeg
en de Voordijk.
Vollegrondstuinbouwbedrijven liggen in tegenstelling tot de glastuinbouw meer
verspreid over de gemeente. Desalniettemin zijn er enkele concentraties aan
te wijzen in de Baardwijkse Overlaat, langs de Overstortweg/Kanaalweg en de
Kampgraafweg, aan de Tuinbouwweg tussen de N267 en Het Hoog en in de
omgeving van De Hoeven/Het Zand.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 24
Re c r ea t i e en t oe r i sme
De gemeente Heusden speelt op het gebied van recreatie en toerisme een
bovenregionale rol. Het voormalige attractiepark Land van Ooit, de vesting van
Heusden en het uitgestrekte natuurgebied de Loonse en Drunense Duinen zijn
daarbij de belangrijkste publiekstrekkers.
Naast de grote publiekstrekkers, beschikt de gemeente Heusden over meerde-
re aantrekkelijke voorzieningen voor recreatie en toerisme en sport. Het be-
treft hier bijvoorbeeld fiets- en wandelroutes, overdekte en openlucht-
zwemvoorzieningen, diverse roei- en visvijvers, twee natuurijsbanen, een ac-
commodatie voor onder meer baanwielrennen, skeeleren en modelautosport.
De meeste sportvoorzieningen liggen in het verstedelijkte gebied van Drunen,
Nieuwkuijk en Vlijmen, met name daar waar het gaat om hoogwaardiger voor-
zieningen. Maar ook in de overige kernen komen kleinschalige sportvoorzienin-
gen voor.
Voor de watersport en het toerisme zijn de twee jachthavens te Heusden van
belang. Daarnaast speelt ook de Maas/Bergsche Maas voor water- en oeverre-
creatie een rol. De gemeente kent geen grote verblijfsrecreatieve voorzienin-
gen. Het aanbod bestaat uit minicampings, groepsaccommodaties/
groepskamperen, hoevelogies, camperplaatsen, bed&breakfast, hotels en ver-
blijven in jachthavens.
De gemeente wil wat betreft recreatie en toerisme optimaal profiteren van de
vele actuele/potentiële mogelijkheden binnen de gemeente door versterking
van de samenhang binnen het totale toeristisch-recreatieve product.
Wonen
De gemeente Heusden telt ongeveer 43.000 inwoners en bijna 17.000 wonin-
gen. Het gros van de inwoners woont in de verstedelijkte zone van Drunen,
Nieuwkuijk en Vlijmen. In deze zone woont meer dan 75% van alle inwoners.
Drunen is met circa 17.900 inwoners de grootste kern van de gemeente Heus-
den.
In vergelijking met het gemiddelde in Nederland kent de gemeente Heusden
een relatief jonge bevolking. De afwijking is echter niet groot. De afgelopen
jaren heeft zich een proces van veroudering voorgedaan. Het aandeel inwoners
tot 25 jaar en in de categorie 25-34 is afgenomen. In de overige leeftijdscate-
gorieën is sprake geweest van een relatieve groei. Wat betreft leeftijdsopbouw
lopen de verschillende kernen niet veel uiteen. De kernen Heusden, Oudheus-
den en Nieuwkuijk kennen een relatief groter aandeel jongeren, terwijl Haars-
teeg duidelijk onder het gemiddelde zit. Heusden-Vesting is het sterkst
vergrijsd.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
25
A a n t a l i n w o n e r s p e r km 2
(Bron: CBS, Gemeente op maat 2002, 2003)
De bevolkingssamenstelling heeft een sterke invloed op de woningvoorraad.
Vergelijking met regionale cijfers (Woningmarktmonitor regio 's-
Hertogenbosch/Oss) laat zien dat de gemeente Heusden relatief veel koopwo-
ningen telt. 28% van de woningvoorraad betreft een huurwoning, tegenover
72% koop. 93% van de woningen betreft een eengezinswoning, waarbinnen de
het grootste aandeel uit rijwoningen bestaat (44%). Slechts 7% is een meerge-
zinswoning. De ontwikkeling van de bevolking uitgesplitst naar demografische
componenten, laat een verdergaande daling zien van de huishoudensgrootte
per woning van 2,62 in 2005 tot 2,22 in 2030.
Van de bevolking woont 78% of circa 34.000 inwoners in de verstedelijkte zone
Drunen, Nieuwkuijk en Vlijmen. Momenteel is Drunen met bijna 18.000 inwo-
ners (nog) de grootste kern van de gemeente Heusden. Met de voorgenomen
bouwontwikkelingen zullen naar verwachting Drunen en Vlijmen wat het aantal
inwoners betreft naar elkaar toe groeien.
Op grond van de geactualiseerde bevolkings- en woningbehoefteprognose van
November 2008 wordt door de provincie ingeschat dat de gemeente Heusden
zal groeien naar ca. 47.400 inwoners in 2030.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 26
B ed r i j v i g h e i d
De gemeente Heusden kent een grote variatie aan bedrijvigheid. Deze bedrij-
vigheid komt, behalve in de oude dorpsstructuren, met name voor op speciaal
daarvoor ingerichte bedrijventerreinen. In de huidige situatie is sprake van een
grote spreiding van bedrijventerreinen. Het grote aantal terreinen en de ver-
spreide ligging ervan houdt verband met de voormalige bestuurlijke indeling en
begrenzing.
Belangrijke ontwikkelingen in de naoorlogse industrialisatiefase zijn de vesti-
ging van enkele 'sterke' bedrijvencomplexen welke zijn uitgegroeid tot vol-
waardige bedrijventerreinen. Voorbeelden hiervan zijn de scheepswerf op
bedrijventerrein Bakkersdam, conservenfabrikant Jonker Fris op industrieter-
rein Heesbeen, chemische industrie Sanders op industriepark Vliedberg en
Wärtsilä en SAPA (voormalig Alcoa) op bedrijvenpark Groenewoud.
Voorts zijn er gemengde bedrijventerreinen aanwezig, zoals Nieuwkuijk en
Nassaulaan Noord. Uitbreidingen van de laatste jaren zijn Meeuwaert I en II en
Groenewoud II aan de A59, voor diverse soorten lokale bedrijven van middel-
grote schaal. Groenewoud I en Groenewoud II zijn goed over de weg ontsloten.
Bedrijventerrein Het Hoog is in ontwikkeling voor regionale bedrijvigheid.
De grotere bedrijventerreinen zijn allen goed bereikbaar middels het hoofdwe-
gennet. Dat geldt in mindere mate voor industriepark Vliedberg. De nieuwere
bedrijven presenteren zich deels direct aan de A59 (zichtlocatie). De terreinen
Bakkersdam en Heesbeen zijn via het water bereikbaar.
Naast genoemde concentraties van bedrijvigheid zijn er nog enkele grotere
individuele vestigingen, waarvan de steenfabriek de grootste is. Tenslotte
bevinden zich voorts op diverse plaatsen, zowel in de kernen als in het buiten-
gebied, overwegend kleinschalige (niet-agrarische) bedrijfjes. Voor sommige
van deze terreinen geldt dat ze een matige ontsluiting kennen.
V o o r z i e n i n g en
Verspreid in de gemeente komen op een aantal plaatsen concentraties van
winkelvoorzieningen voor. Drunen is de belangrijkste winkelconcentratie, zo-
wel naar aantal vestigingen en totaal verkoopvloeroppervlak, als naar de ster-
ke mate van concentratie. Drunen heeft een vrij compact centrumgebied
waarin ook veel ondersteunende voorzieningen voorkomen.
In Vlijmen is sprake van twee concentraties. Het centrumgebied van Vlijmen
(Plein/De Akker/Oliemaat) is een redelijk geconcentreerd centrumgebied, dat
in omvang wat kleiner is. Hier overheersen voorzieningen in de dagelijkse
sfeer. In Vlijmen dorp zijn winkelvoorzieningen en overige voorzieningen wat
meer van elkaar gescheiden. De Akker vormt evenwel in beperkte zin een
overgang naar andere, meer publieke voorzieningen, zoals een postagentschap
en andere voorzieningen in westelijke richting. Voor het centrum van Vlijmen
wordt op dit moment gewerkt aan een herstructureringsplan.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
27
Een tweede concentratie is gelegen aan het Burgemeester van Houtplein. De
ruimtelijke structuur in het gebied -met name de doorsnijding van de A59-
heeft in het verleden geleid tot de keuze voor de ontwikkeling van twee vrij
zelfstandige winkelconcentraties.
In Heusden-Vesting en Oudheusden zijn de voorzieningen voor het noordelijk
deel van de gemeente geconcentreerd. Het merendeel van de winkels is samen
met andere voorzieningen gelegen in Heusden-Vesting. Een deel van de winkels
richt zich uiteraard op toeristische koopkracht, terwijl andere winkels daar
een bepaalde aanvullende omzet uit halen. Het totaal aan voorzieningen is
gemiddeld voor de totale bevolkingsconcentratie, maar op het niveau van
Heusden-Vesting ruimer dan louter op grond bevolking verwacht zou mogen
worden. De winkelvoorzieningen in Oudheusden zijn complementair aan die
van Heusden-Vesting (onder andere supermarkt). De kleinere kernen als Herpt,
Haarsteeg, Nieuwkuijk, Elshout zijn voor wat betreft de dagelijkse voorzienin-
gen aangewezen op de voorzieningenconcentraties in eerder genoemde of
andere kernen gelegen buiten de gemeente.
Ten aanzien van (semi-)overheidsvoorzieningen is in de gemeente Heusden
sprake van een grote mate van spreiding over de verschillende kernen. Er is
geen sprake van één dominante kern waarin het gros van de voorzieningen is
gesitueerd. Zo is als vestigingsplaats voor het (hoofd)bureau van politie geko-
zen voor Drunen, met een steunpunt in Heusden-Vesting. Brandweerposten zijn
thans aanwezig in Vlijmen, Drunen en Heusden-Vesting.
Basisonderwijs wordt gegeven in Drunen, Nieuwkuijk, Vlijmen, Haarsteeg,
Elshout, Oudheusden en Heusden. Wat betreft het voortgezet onderwijs zijn er
keuzemogelijkheden. De scholengemeenschap d'Oultremontcollege voor VMBO-
HAVO-VWO is (verspreid) gevestigd in Drunen. Een deel van de onderwijsbe-
hoefte wordt opgevangen door aanbod in Waalwijk en 's-Hertogenbosch. Voor
vervolgonderwijs (MBO, HBO en WO) bestaat geen aanbod in de gemeente
Heusden.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 28
In de gezondheidszorg heeft de thuiszorg locaties in Vlijmen, Drunen en Oud-
heusden. Er is verder een mini dependance van de GGD voor de jeugdgezond-
heidszorg in Vlijmen. Voor het ziekenhuis is men aangewezen op 's-
Hertogenbosch en Waalwijk.
Van de zorg- en welzijnsvoorzieningen kunnen met name de zorgcentra voor
ouderen, te Vlijmen (St. Janshof), Drunen (St. Jacobushof) en Heusden (Anto-
niushuis), genoemd worden. In Oudheusden, Drunen en Vlijmen zijn bibliothe-
ken, terwijl Elshout wordt bediend door een bibliobus.
Voorzieningen op het gebied van kunst en cultuur zijn met name aanwezig in
Drunen, zoals De Voorste Venne, creativiteitscentrum en muziekschool. In
Heusden-Vesting is een Creatief Centrum aanwezig, een (particulier) 'filmhuis'
en verschillende galeries.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
29
4 R u i m t e l i j k
B e l e i d s k a d e r
4 . 1
N o t a R u i m t e
Het rijksbeleid op het gebied van de ruimtelijke ordening is vastgelegd in de
Nota Ruimte. Deze nota is op 17 januari 2006 door de Eerste Kamer goedge-
keurd en daarmee definitief van kracht geworden. Vanaf dat moment ligt bij
provincies en gemeenten de verantwoordelijkheid er voor te zorgen dat het
geformuleerde beleid doorwerkt op het regionale en lokale niveau.
Hoofddoel van de Nota Ruimte is ruimte scheppen voor de verschillende ruim-
tevragende functies op het beperkte oppervlak dat in Nederland ter beschik-
king staat. Meer specifiek richt het kabinet zich hierbij op vier algemene
doelen: versterking van de internationale concurrentiepositie, bevordering van
krachtige steden en een vitaal platteland, borging en ontwikkeling van belang-
rijke (inter)nationale ruimtelijke waarden, en borging van de veiligheid.
Voor de gemeente Heusden is zowel het beleid ter bevordering van krachtige
steden, als het streven naar een vitaal platteland van belang. Het streven naar
een vitaal en aantrekkelijk landelijk gebied staat voor het rijk in relatie met
het streven naar vitale en aantrekkelijke steden. In dat licht kiest het rijk voor
voortzetting van het beleid van bundeling van verstedelijking en economische
activiteit. Dit betekent dat nieuwe bebouwing grotendeels geconcentreerd tot
stand komt, bij voorkeur in het bestaand bebouwd gebied. Het streven is erop
gericht dat 40% van het totale uitbreidingsprogramma voor wonen en werken
daar tot stand komt. De nieuwe bouwopgave dient daarnaast zoveel mogelijk
gerealiseerd te worden in de bundelingsgebieden (stedelijke regio's). Het ste-
delijke gebied van de gemeente Heusden vormt samen met Waalwijk, 's-
Hertogenbosch en Oss (Waalboss) één van de drie bundelingsgebieden van
Noord-Brabant.
In het landelijke gebied is op beperkte schaal ruimte voor nieuwe ontwikke-
ling. Uitgangspunt is dat in iedere gemeente voldoende ruimte wordt geboden
om te voorzien in de natuurlijke bevolkingsaanwas en in de ruimtevraag van
lokaal georiënteerde bedrijvigheid.
In zijn ruimtelijke visie en doelstellingen gaat de Nota Ruimte uit van een dy-
namisch, op ontwikkeling gericht ruimtelijk beleid en een heldere verdeling
van verantwoordelijkheden tussen rijk en decentrale overheden. Het rijk gaat
daarbij minder 'zorgen voor' anderen en meer 'zorgen dat' anderen eigen afwe-
gingen kunnen maken.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 30
V e r s t e d e l i j k i n g s k a a r t N o t a R u im t e
(Bron: Ministerie VROM, Nota Ruimte, 2006)
4 . 2
P r o v i n c i a l e I n t e r i m s t r u c t u u r v i s i e e n
p a r a p l u n o t a r u i m t e l i j k e o r d e n i n g
Provinciale Staten van Noord-Brabant hebben op 27 juni 2008 de Interimstruc-
tuurvisie "Brabant in Ontwikkeling" vastgesteld. Met deze interimvisie werd het
Streekplan 2002 aangepast aan de vereisten van de nWro. Met deze Interimvi-
sie werd het beleid Streekplan voortgezet en aangevuld met een uitvoerings-
agenda. Het beleid van de provinciale Interimstructuurvisie bouwt voort op het
rijksbeleid. Per regio is er een gebiedspecifieke uitwerking. In lijn met het
rijksbeleid voor de ruimtelijke ordening stelt de Interimstructuurvisie het stre-
ven naar zorgvuldig ruimtegebruik de komende jaren centraal. Dit doel vormt
de leidraad voor de ruimtelijke visie en het ruimtelijk beleid. Gedeputeerde
Staten onderscheiden vanuit het hoofddoel verschillende leidende principes.
Z u i n i g r u im teg e b r u i k
De Interimstructuurvisie legt een zwaar accent op inbreiding en herstructure-
ring als alternatief voor uitbreiding ten koste van het open gebied. Intensief en
meervoudig ruimtegebruik moeten dit mogelijk maken. De provincie spreekt
de wens uit dat economische groei gepaard gaat met een minder dan evenre-
dige groei van het ruimtebeslag. Dat economische groei telkens samen gaat
met uitbreiding van het ruimtebeslag mag volgens GS geen vanzelfsprekend-
heid meer zijn. Hier is wat dat betreft winst te behalen.
C o n c e n t r a t i e v a n v e r s t e de l i j k i n g
De Interimstructuurvisie onderstreept het doel om landelijk gebied open te
houden en steden ook echte steden te laten worden. Om dit te faciliteren
onderscheidt de provincie vijf stedelijke regio's en vijftien landelijke regio's.
Heusden is zowel gelegen in de stedelijke regio Waalboss als in de landelijke
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
31
regio Groot Langstraat. Binnen stedelijke regio's liggen er mogelijkheden voor
verdere verstedelijking. Stedelijke regio's moeten zich tot complete stedelijke
gebieden ontwikkelen, waarbinnen ook belangrijke groene en open gebieden
de ruimte moeten krijgen. In landelijke regio's staat het voorkomen van verde-
re aantasting van het buitengebied centraal. Er is ruimte voor zoveel woningen
als nodig voor de natuurlijke bevolkingsgroei en lokaal of regionaal gebonden
kleinschalige en middelgrote bedrijvigheid. Grote, bovenlokale bedrijvigheid
dient zich te concentreren in de stedelijke regio's en in enkele regionale be-
drijventerreinen in de landelijke regio's.
Z o n e r i n g v a n h e t b u i t e n ge b i ed
Het Noord-Brabantse buitengebied moet bestemd blijven voor (combinaties
van) de drie hoofdfuncties: landbouw, natuur en recreatie. Om deze functies
te beschermen blijven de groene hoofdstructuur uit het Streekplan van 1992 -
behoudens enkele kleinere aanpassingen- en de agrarische hoofdstructuur ge-
handhaafd. In de groene hoofdstructuur (GHS) is in beginsel alleen plaats voor
natuur, extensieve landbouw, extensieve recreatie en andere laagdynamische
functies, zoals bosbouw en waterbeheer. De Agrarische Hoofdstructuur (AHS),
waarin landbouw de boventoon blijft voeren, vormt het uitgangspunt bij de
revitalisering van het landelijk gebied (reconstructie).
Een nieuw element in het Streekplan 2002 betrof de Regionale Natuur- en
Landschapseenheid (RNLE). Een RNLE is een gebied dat bestaat uit één of meer
begeleid natuurlijke eenheden en kleinere bos- en natuurgebieden, met tus-
sengelegen of omringende landbouwgronden. De RNLE valt grotendeels onder
de groene hoofdstructuur en voor een beperkt deel onder de agrarische hoofd-
structuur en kent daarmee een vergaande bescherming tegen hoogdynamische
activiteiten zoals woningbouw, bedrijventerreinontwikkeling, plaatsing van
windmolens, etc. De RNLE'n zijn in het Streekplan 2002 globaal begrensd en
zijn in het kader van de reconstructie van het landelijk gebied nader geconcre-
tiseerd.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 32
(Bron: Streekplan Noord-Brabant, 2002)
Uitsnede plankaart 1: Ruimtelijke Hoofdstructuur
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
33
Uitsnede plankaart 2: Elementen van de onderste laag
(Bron: Streekplan Noord-Brabant, 2002)
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 34
P a r a p l u n o t a r u im te l i j k e o r d en i n g
Het streekplanbeleid voor de regio's Waalboss en Groot Langstaat werd uitge-
werkt in twee documenten: de uitwerkingsplannen Waalboss en Groot
Langstraat. Beide plannen zijn met de betrokken gemeenten opgesteld en op
21 december 2004 door GS vastgesteld. Deze uitwerkingsplannen zijn tegelij-
kertijd met het inwerkingtreden van de Interimstructuurvisie omgezet in de
Paraplunota ruimtelijke ordening.
De uitwerking van de stedelijke regio Waalboss in de Paraplunota gaat over
grote delen van het grondgebied van acht gemeenten: 's-Hertogenbosch, Oss,
Waalwijk, Loon op Zand, Heusden, Vught, Bernheze en Maasdonk.
Van de woningbouw wordt ongeveer 50% binnen het bestaand stedelijk gebied
gerealiseerd, de rest via uitbreiding. Het betreft hier onder andere de afron-
ding van bestaande plannen zoals Groote Wielen, Piekenhoef en Landgoed
Driessen, maar ook nieuwe locaties als de stedelijke knoop Avenue2 en Oss-
West. De hoogwaardige bedrijvigheid in de regio wordt geconcentreerd in 's-
Hertogenbosch langs de A2, op de locaties Kloosterstraat en Meerendonk. De
overige bedrijventerreinen worden in de twee stedelijke gebieden van Oss en
Waalwijk gerealiseerd. In Waalwijk wordt in het noordoosten Baardwijk Buiten
ontwikkeld. Bij de realisatie van dit terrein wordt het landschap in de open
ruimte tussen Waalwijk en Drunen een stedelijke impuls gegeven. Voor Heus-
den waren zijn verder de ontwikkeling van glastuinbouw, de herontwikkeling
van de locatie Mommersteeg Graszaden, de aansluitingen op de A59, de ont-
wikkeling van het Land van Ooit en de openheid van de Baardwijkse Overlaat
van belang.
P l a n k a a r t U i t w e r k i n g s p l a n W a a l b o s s
(Bron: Provincie Noord-Brabant, Uitwerkingsplan Waalboss, 2004)
De landelijke regio Groot-Langstraat omvat gebieden die behoren tot de ge-
meenten Waalwijk, Loon op Zand, Heusden, Vught en 's-Hertogenbosch. Voor
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
35
deze regio omvat de verstedelijkingsopgave 1.000 woningen en 27 ha bedrij-
venterrein. De meeste dorpen kunnen een groot deel van de woningbouwopga-
ve binnen de bebouwde kom opvangen. Bij de dorpen Waspik, Rondneusden,
Loon op Zand, De Moer en Cromvoirt kunnen nieuwe woonwijken worden ge-
bouwd.
De toekomstige ontwikkeling van bedrijventerreinen kan een plek krijgen aan-
sluitend aan de bedrijventerreinen Maasoever-Scharlo en De Hoogt. Voor Heus-
den is het lokaliseren van 350 woningen van belang, met name nabij
Oudheusden..
P l a n k a a r t U i t w e r k i n g s p l a n G r o o t - L a n g s t r a a t
(Bron: Provincie Noord-Brabant, Uitwerkingsplan Groot-Langstraat, 2004)
G e b i e d s p l a n W i j d e B i e s b o s c h e n R ec on s t r u c t i e p l a n D e Me i -
e r i j
Onder de projectnaam Revitalisering Landelijk Gebied wordt op regionaal ni-
veau gewerkt aan een duurzame toekomst voor het Brabantse platteland. De
verschillende functies als landbouw, natuur, water, landschap en recreatie
moeten daarin een plaats krijgen. Op basis van een gebiedsgerichte aanpak
hebben regionale commissies plannen voor revitalisering opgesteld. Het grond-
gebied van de gemeente Heusden valt in twee verschillende plannen: het Ge-
biedsplan Wijde Biesbosch en het Reconstructieplan De Meierij. Beide plannen
zijn op 22 april 2005 door PS vastgesteld.
De gebiedscommissie voor de Wijde Biesbosch constateert in haar plan dat het
gebied in grote lijnen nog vitaal is. De Wijde Biesbosch is een mooi en afwisse-
lend gebied met fraaie landschappen, belangrijke natuurgebieden en een rijke
cultuurhistorie. In het landelijke gebied is de landbouw sterk ontwikkeld: met
name akkerbouw en (glas)tuinbouw, maar ook de melkveehouderij zijn goed
vertegenwoordigd. Voor de toekomst is het van belang de vitaliteit van het
gebied te behouden en waar mogelijk te vergroten. Hiervoor zal is het nodig
maatregelen te nemen tegen wateroverlast, de teruglopende milieukwaliteit
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 36
en de leefbaarheid in de kleine kernen. Verder is het van belang te investeren
in de Ecologische Hoofdstructuur en ruimte te bieden voor recreatieve en toe-
ristische voorzieningen. De manier waarop dit volgens de gebiedscommissie
dient te gebeuren, is vastgelegd in een ambitiekaart.
De reconstructiecommissie voor De Meierij wil de typerende afwisseling van
landbouwgebieden, rustige beekdalen en cultuurhistorisch waardevolle buurt-
schappen in deze regio behouden. Daarvoor is het nodig de natuur-, water- en
landschapsfuncties van de vele beken en beekdalen die het gebied kent, te
herstellen. In en rond de vele bossen en natuurgebieden die het gebied kent,
moeten aankopen gedaan worden om meer bos te krijgen. Bescherming vindt
plaats door een aantal veehouderijbedrijven dat in de buurt van voor verzuring
gevoelige bossen gelegen is, te verplaatsten of beëindigen. Nieuwe natuur zal
vooral in de beekdalen gerealiseerd worden. Daarnaast zullen op vele plaatsen
ecologische verbindingszones gerealiseerd moeten worden, om daarmee grote-
re eenheden natuur met elkaar te verbinden.
Door het instellen van de Regionale Natuur- en Landschapseenheid (RNLE)
Loonse en Drunense Duinen en de RNLE het Groene Woud wil de reconstructie-
commissie de aanwezige grootschalige natuurgebieden beschermen tegen ver-
stedelijking en aanverwante grootschalige versteningen. Ten aanzien van de
intensieve veehouderijsector zijn de ontwikkelingsmogelijkheden vastgelegd in
een zoneringskaart, waarbij zoals in ieder Reconstructieplan het onderscheid
gehanteerd wordt in gebieden voor extensivering, verweving en landbouwont-
wikkeling. Om de recreatie te optimaliseren is het voorts van belang recreatie-
ve routestructuren te versterken, kleinschalige recreatiebedrijven en
agrotoerisme uit te bouwen en de kwaliteit van bestaande dag- en verblijfsre-
creatie te vergroten.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
37
5 V e r a n t w o o r d i n g e n
o n d e r b o u w i n g
5 . 1
R e g i o n a l e p o s i t i o n e r i n g
De gemeente Heusden vormt een knooppunt van stedelijke en landschappelijke
structuren. Dat betekent dat zij op beide gebieden een taakstelling heeft. Als
geïntegreerde uitdaging geformuleerd kan met zeggen dat de gemeente haar
verstedelijkingsopgave moet koppelen aan het behoud en het versterken van
haar groene en cultuurhistorische structuren. Hoewel deze structuurvisie ont-
wikkelingsgericht is, wordt in het kader van de regionale positionering ook
prioriteit gegeven aan het behoud en versterken van belangrijke onderdelen
van die bestaande structuren. Het gaat dan met name om:
- Behoud en versterking van de kernkwaliteiten van Nationaal park Loonse
en Drunense Duinen.
- Respecteren en verder ontwikkelen van de Ecologische Hoofdstructuur,
met onder andere een natte ecologische verbindingszone ter hoogte van
de Koningsvliet en de Groene Delta.
- Versterken van de cultuurhistorische en ruimtelijke betekenis van de
dijk.
5 . 2
N a t u u r e n l a n d s c h a p
Op de kaart van de provinciale Interimstructuurvisie is in de stedelijke regio
Waalboss een aantal landschapsecologische zones aangegeven. Dit zijn structu-
rerende groene bufferzones tussen twee stedelijke gebieden. Ze bestaan uit
een combinatie van gebieden voor grondgebonden landbouw, natuur en recre-
atie en hebben tevens een verbindende functie voor aangrenzende landelijke
regio's, zowel in landschappelijk als in ecologisch opzicht. In de gemeente
Heusden zijn drie landschapsecologische zones gelegen. In het westen gaat het
om de Baardwijkse Overlaat en in het oosten betreft het de Bokhovense en
Vlijmense polder-Moerputten. Beide zones liggen ter hoogte van de lagere en
natte gebieden tussen de stedelijke concentraties. Ter hoogte van de Poort
van Heusden is de derde landschapsecologische zone gelegen, die meer van
lokale betekenis is.
Het beleid in deze zones dient in algemene zin gericht te zijn op kwalitatieve
verbetering van de inrichting van het landschap. Met bestaande stedelijke
functies mag geschoven worden indien daarmee de kwaliteit van het landschap
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 38
verbetert. Ook sluit de ontwikkeling van de landschapsecologische zones re-
creatieve functies niet uit. Voor beide zones geldt dat de doorsnijding van de
A59 een belemmering vormt voor de gebruiks- en belevingswaarde.
Door het opnemen van de een oostelijke en westelijke landschapszone met
potentie voor natuur en water bouwt de structuurvisie voort op het provinciaal
beleid zoals dat in de Interimstructuurvisie en de Paraplunota is vastgesteld.
Ook de centraal gelegen landschapszone met recreatieve potentie sluit aan op
de landschappelijke geledingszone zoals die in het provinciaal beleid is opge-
nomen. Daarnaast biedt met name de oostelijke landschapszone de mogelijk-
heid om uitvoering te geven aan de realisatie van de aanbevelingen uit de
Corridorstudie en het realiseren van de Groene Rivier (+) die als voorkeursvari-
ant is naar voren is gekomen in de lopende milieu effect rapportage voor HO-
WABO. Hierbij kan met name gedacht worden aan het "op poten" zetten van de
A59 ten behoeve van de afvoer van water en het opheffen van de bestaande
ecologische barrière.
De westelijke zone biedt met name de mogelijkheid om te komen tot de ont-
wikkeling van een natuurgebied ten zuidwesten van Drunen. Verder is het be-
houd van de openheid van het gebied een belangrijk aandachtspunt, omdat het
gebied een ruimtelijke buffer vormt tussen Drunen en Waalwijk. Ook de natte
oost-westelijke ecologische verbindingszone langs de Koningsvliet is evenals de
andere op de kaart opgenomen ecologische verbindingszones, onderdeel van
het provinciaal beleid zoals dat is neergelegd in Interimstructuurvisie en de
paraplunota.
De landschapszone tussen Haarsteeg en Vlijmen (noordelijk van de Tuinbouw-
weg) heeft niet alleen de potentie om een verbinding te vormen tussen de
centrale landschappelijke zone en de oostelijke landschapszone, maar is te-
vens bedoeld als een groene buffer tussen de kernen Haarsteeg en Vlijmen.
Tevens biedt de zone mogelijkheden om bij te dragen aan de oplossing van de
wateropgave die ontstaat als gevolg van de uitbreiding van de kernen Haars-
teeg en Vlijmen. De zone zal naar aanleiding van de besprekingen in het Regi-
onaal planningsoverleg Waalboss (Rpo) waarschijnlijk worden verwerkt in de
actualisering van het duurzaam ruimtelijk structuurbeeld (DRS) voor de stede-
lijke regio Waalboss.
De landschappelijke zones worden in het visiedocument als "robuust" betiteld.
Daarmee wordt niet verwezen naar de vrij recent geïntroduceerde "robuuste
ecologische verbindingszones (REVZ) die geschikt zijn als corridor voor grotere
diersoorten als Edelhert en Bever. Wel is het zo dat er gestreefd wordt naar
zones die breed genoeg zijn om te kunnen functioneren als ecologische verbin-
ding.
De landgoederenzone tussen Drunen en Nieuwkuijk past uitstekend bij de be-
leidscategorie "Stedelijke groene drager" zoals die in het uitwerkingplan Waal-
boss voor dit gebied wordt gegeven. Met name de verplichte publieke
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
39
toegankelijkheid van landgoederen maken een landgoed tot een geschikt ste-
delijk uitloopgebied.
Met het begrip landgoed wordt aangesloten op de omschrijving zoals die in de
provinciale nota "Rood voor Groen" is gegeven. Deze luidt: Een functionele
eenheid, bestaande uit bos of natuur al dan niet met agrarische gronden met
een productiedoelstelling. Vormen van bos- en landbouw kunnen onderdeel
uitmaken van de bedrijfsvoering. Het geheel omvat minimaal tien hectaren
grond en is overwegend openbaar toegankelijk. Op het landgoed staan één of
meer wooncomplexen met tuin van allure en uitstraling. Als ruimtelijk ken-
merk geldt dat er een raamwerk van wegen, waterlopen, lanen en singels is,
waarbinnen de verschillende ruimtegebruikvormen zijn gerangschikt. Het ge-
heel is een ecologische, economische en esthetische eenheid waarvan de invul-
ling is geïnspireerd door het omringende landschap, de cultuurhistorie en de
bodemgesteldheid.
De versterken van de cultuurhistorische en ruimtelijke betekenis van de dij-
kenstructuur zal levert een bijdrage aan de cultuurhistorische betekenis en
waarde van de betrokken dijklichamen. De cultuurhistorische waardenkaart
kent met name een hoge waarde toe aan de Elshoutse Zeedijk en omgeving.
Met het herstel van het Oude Maasje keert een historisch element in het ri-
vierkleilandschap terug. Op verschillende plekken in het landschap is de loop
nog duidelijk te herkennen. Door de lage ligging en de cultuurhistorische
waarde is deze zone niet alleen landschappelijk interessant, maar tevens een
goede plek voor het zoeken naar mogelijkheden voor waterberging. In het
Gebiedsplan Wijde Biesbosch is dit gebied als zoekgebied regionale waterber-
ging aangewezen.
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 40
5 . 3
I n f r a s t r u c t u u r
De basis voor de infrastructurele voorstellen in deze structuurvisie wordt ge-
vormd door de Corridorstudie. In deze studie werd de onderstaande verkeers-
structuur gegeven als onderdeel van een integrale oplossing voor de gehele
corridor.
Deze structuur is nagenoeg integraal verwerkt in deze structuurvisie. Het enige
element dat niet is overgenomen is de westelijke ontsluiting van Elshout via de
Naulandse weg. De reden om die ontsluiting te laten vervallen was dat deze
route voor teveel sluipverkeer zou zorgen en ook conflicteerde met een fiets-
route. Voor de westelijke verkeersstromen van en naar Elshout voorziet deze
structuurvisie in een route via de Spoorlaan naar het viaduct ter hoogte van de
Elshoutseweg.
De verkeersstructuur in deze structuurvisie is modelmatig doorgerekend. Zij
laat over de gehele linie een zeer gunstig beeld zien. Niet alleen omdat de
spreiding van verkeersstromen zeer goed is, maar ook omdat een aantal be-
staande knelpunten zoals de route Grote Kerk, Akker en Wolput, ten opzichte
van de bestaande situatie ontlast worden. Met de nieuwe structuur wordt ook
een bijdrage geleverd aan het behoud van de historische lintstructuur. Met
name de ontlasting van de huidige oost-west verbinding door de kern Vlijmen
zorgt ervoor dat een reconstructie van dit lint niet meer aan de orde is.
Voor de randweg van en naar de aansluiting Drunen West geldt dat deze zal
worden aangelegd in een RNLE gebied. Dat betekent dat bij de bij de verdere
planvorming voor deze weg met de provincie afstemming dient plaats te vin-
den over een eventuele noodzakelijke herziening of actualisatie van het pro-
vinciaal beleid in dit gebied. Daarbij blijft overigens (conform de
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
41
Corridorstudie) de opgave gehandhaafd dat de te treffen maatregelen geen
negatieve effecten hebben op de grondwaterstand en de grondwaterkwaliteit
in het gebied.
Voor de oostelijke ontsluiting van Vlijmen geldt eveneens dat er sprake is van
waarden die, waar mogelijk, ontzien dienen te worden. Hier gaat het dan met
name om de openheid van het gebied en de toekomstige ecologische noord-
zuid verbinding die ontstaat zodra de A59 ter plaatse wordt opgetild.
Een belangrijke ontwikkeling voor de infrastructuur op regionaal en provinciaal
niveau is tevens de realisatie van het ei van Drunen en de gebiedsontwikkeling
van de Poort van Heusden. Door deze plannen is het mogelijk om in dit gebied
een transferium te realiseren dat niet alleen de Poort van Heusden een directe
openbaar vervoersverbinding biedt, maar dat ook een bijdrage levert aan het
totale OV netwerk van de regio.
5 . 4
W o n e n
Het woningbouwprogramma voor de periode 2010-2030 is door de gemeente
taakstellend vastgelegd op 3580 woningen tot 2030. Dat blijft achter bij de
meeste actuele provinciale prognoses, waarin wordt aangegeven dat de ge-
meente Heusden 5385 woningen in deze periode zou moeten bouwen om haar
aandeel te leveren aan de geprognosticeerde provinciale woningbouwopgave.
Van deze 5385 woningen zouden er volgens diezelfde provinciale prognoses
3.320 woningen tot aan 2020 gerealiseerd moeten worden
De planologische capaciteit zoals die in deze structuurvisie is opgenomen biedt
ruimte voor de realisatie van zo'n 2620 woningen in de periode 2010-2020. De
resterende 960 woningen dienen te worden gerealiseerd in de gebieden die
zijn aangewezen als ontwikkelingslocaties voor de langere termijn. Het totale
oppervlak van deze locaties die zijn aangewezen voor de langere termijn, la-
ten waarschijnlijk een hoger volume toe. Hierbij moet worden echter opge-
merkt dat nog onduidelijk is in welke mate deze locaties ook inderdaad
beschikbaar komen voor woningbouw, zodat het opnemen van een wat ruimere
capaciteit zeker zin heeft.
De gemeente Heusden is deelnemer aan het Regionaal planningsoverleg (Rpo)
Waalboss. Dit planningsoverleg heeft mede tot doel om de voortgang bij van de
ruimtelijke plannen en de realisatie daarvan te monitoren en te actualiseren.
De gemeente Heusden zal in het kader van dit overleg met de overige gemeen-
ten in de regio haar aandeel in de provinciale woningbouw blijven afstemmen.
Zuinig ruimtegebruik is een belangrijk uitgangspunt bij het zoeken en invullen
van nieuwe woningbouwlocaties. Het provinciaal beleid is dat gestreefd wordt
naar het realiseren van 50% van de nieuwe woningbouw binnen bestaand stede-
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009 42
lijk gebied. In de planperiode van het voormalige streekplan en de huidige
Interimstructuurvisie is door de gemeente Heusden ruimschoots aan die opgave
voldaan.
Bouwvergunningen verleend
2002/2008
In procedure of verleend
2009
Totaal 1638 229
Inbreiding en herstructure-
ring
1226 175
uitbreiding 412 54
Op basis van deze aantallen heeft de gemeente Heusden in de periode
2002/2009 de bouw mogelijk gemaakt van 1.867 woningen, waarvan 1.401 in
de vorm van inbreiding en herstructurering. Een aandeel van 75%. Omdat de
voorraad herstructurerings- en inbreidingslocaties langzamerhand uitgeput
raakt zal in de periode 2010-2020 deze verhouding niet meer te handhaven
zijn. Voor de periode 2010/2020 is er biedt de structuurvisie een capaciteit
van ruim 820 woningen op inbreidings- en herstructureringslocaties. De overige
1800 woningen zullen worden gerealiseerd in uitleggebieden. Indien deze
planningsopgave wordt opgeteld bij de verleende capaciteit aan bouwtitels
vanaf 2002, dan is de verhouding inbreiding en herstructurering/uitbreiding in
de periode ongeveer 50/50. Daarmee wordt over de gehele periode 2002/2020
voldaan aan de provinciale ambitie c.q. taakstelling.
De locaties die voor de periode 2020/2030 zijn aangeduid bieden maximaal
ruimte aan een kleine 300 woningen in de vorm van inbreiding en herstructure-
ring. Dat betekent dat de uitbreidingslocaties die voor deze termijn zijn opge-
nomen ruimte moeten bieden aan minimaal 700 woningen.
De uitbreidingslocaties liggen voor een belangrijk deel in het gebied dat in het
uitwerkingsplan Waalboss is aangegeven als Integratie Stad Land. Die aandui-
ding lijkt echter in de actualisatie van het DRS Waalboss grotendeels te worden
omgezet naar "Transformatie afweegbaar". Dat geldt echter niet voor de zone
ten zuiden van de Abdij Mariënkroon. Deze zal naar alle waarschijnlijkheid
worden aangeduid als "stedelijke groene drager".
5 . 5
B e d r i j v i g h e i d
Met de goedkeuring van bestemmingsplan Het Hoog ll heeft de gemeente
Heusden voor de korte en middellange termijn een buffer voor (middel)grote
bedrijven met een regionale uitstraling. Dat betekent dat voor deze categorie
waarschijnlijk voldoende planologische capaciteit is voor de komende 5 tot 10
jaar. Deze structuurvisie biedt de ruimte voor een uitbreiding in westelijke
richting van Het Hoog, die kan worden ingezet zodra er zicht komt op de volle-
dige uitgifte van de bestaande plancapaciteit. Deze uitbreidingsmogelijkheid is
099.00.01.10.00 - Structuurvisie Achtergronddocument - 15 juni 2009
43
ook reeds opgenomen in de provinciale paraplunota, c.q. het uitwerkingsplan
Waalboss.
Ook aan de provinciale en nationale taak en de doelstelling tot het intensive-
ren van het gebruik van bestaande bedrijventerreinen wordt in deze structuur-
visie tegemoet gekomen. Op bedrijventerrein Groenewoud zal een
herstructurering plaatsvinden van het SAPA terrein die ertoe leidt dat er zo'n
10 ha uitgeefbare grond wordt gewonnen ten opzichte van de bestaande situa-
tie. Op bedrijventerrein Nieuwkuijk zal worden gewerkt aan het revitaliseren
van het terrein zodat de aantrekkingskracht en de functionaliteit van dit ter-
rein wordt versterkt.
De structuurvisie kent twee locaties die mogelijkheden bieden voor de vesti-
ging van lichtere en kleinere bedrijven. De eerste is de locatie Middelweg-zuid.
Deze locatie ligt in bestaand stedelijk gebied, en vormt een zone tussen een
bedrijventerrein en een woongebied. Door in dit gebied de vestiging mogelijk
te maken van lichte bedrijfstypen gecombineerd met woningen kan er een
functiemenging worden gecreëerd die past binnen de provinciale beleidska-
ders. De andere locatie ligt ten westen van de Lipsstraat. Hier zijn de moge-
lijkheden voor functiemenging beperkter. De oorzaak daarvoor ligt in de 55 dB
contour van bedrijventerrein Groenewoud die over deze locatie ligt. Binnen
deze contour is woningbouw niet mogelijk, waardoor deze zone vooral geschikt
is voor maatschappelijke voorzieningen, kantoren en praktijkruimtes.
5 . 6
G l a s t u i n b o u w
Omdat het zoekgebied zoals dat in de ontwerp structuurvisie was opgenomen
op teveel landschappelijke bezwaren stuitte, is de aanwijzing van dit gebied
vervallen. Dat wil echter niet zeggen dat de gemeente Heusden zich aan haar
committent voor het vinden en ontwikkelen van een goede locatie voor de
sector wil onttrekken. Samen met de provincie zal de gemeente in de toe-
komst in overleg treden met gemeenten in de regio om zo snel mogelijk per-
spectief te creëren voor die bedrijven die de ambitie en het perspectief
hebben om de komende tien tot twintig jaar door te groeien. Gedurende de
overbruggingsperiode zal de gemeente trachten om binnen de bestaande ge-
bieden te komen tot een optimale benutting van de bestaande vestigingsmoge-
lijkheden.
B i j l a g e
P r o j e c t en l i j s t
Project 1
Naam: Aanleg natte ecologische verbindingszones
Omschrijving De aanleg van natte ecologische verbindingszone ter hoogte van
de Koningsvliet, de Hedikhuizense Maas, Bossche sloot en Nieu-
we Loonse Vaart.
Fasering: 2009/2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Minnelijke grondverwerving/Kavelruil
Partners: Waterschap Aa en Maas
Ruimtelijke koppeling: Projecten 3, 4, 5
Toelichting De ruimtelijke koppeling met de landschappelijke zones komt
voor uit de ecologische verbinding die tussen deze zones wordt
gelegd.
Project 2
Naam: Versterken van de cultuurhistorische en ruimtelijke betekenis
van de dijk.
Omschrijving Het verbeteren van de aankleding van de dijken en het herstellen
van cultuurhistorische werken. Daarnaast het zoveel mogelijk
voorkomen van bebouwing in een zone van 25 meter aan weers-
zijden van de dijken.
Fasering: 2009-2015
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplannen
Partners: Waterschap Aa en Maas
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 3
Naam: Ontwikkelen oostelijke landschapszone
Omschrijving Ontwikkeling van een landschapszone met potentie voor natuur
en water; ten oosten van Vlijmen. Deze landschapszone biedt
de mogelijkheid om mede uitvoering te geven aan het gemeen-
tegrens overschrijdende project Groene Delta, waardoor een
natuurverbinding ontstaat tussen de Midden- en Oostbrabantse
bekenstelsel en het Maasdal, ten westen van ’s Hertogenbosch.
Onderdeel van dit project is het passeerbaar maken van de
A59.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplan
Grondverwerving en kavelruil
Onteigening
Partners: Provincie Noord Brabant
Waterschap Aa en Maas
Rijkswaterstaat
Gemeente ’s Hertogenbosch
Gemeente Vught
Ruimtelijke koppeling: Projecten 1, 12, 16, 24, 42
Toelichting Voor de genoemde woningbouw locaties geldt dat de land-
schapszone een bijdrage kan leveren aan het uitgangspunt
“hydrologisch neutraal bouwen”. Verder dient in de zone de
nieuwe randwegenstructuur te worden ingepast met de aanslui-
ting op de A59.
Project 4
Naam: Ontwikkeling westelijke landschapszone.
Omschrijving Het ontwikkelen van een landschapsecologische zone die een
buffer vormt tussen het stedelijk gebied van Waalwijk en Drunen.
De inrichting van deze natuurlijke zone zal aansluiten op de ecolo-
gische verbindingszone langs het Drongelens kanaal. De zone zal
geschikt worden gemaakt voor extensief recreatief medegebruik.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving en kavelruil
Partners: • Waterschap Aa en Maas
• Natuurmonumenten
• Rijkswaterstaat
• Gemeente Waalwijk
Ruimtelijke koppeling: Project 1
Toelichting Deze landschapszone wordt door de natte ecologische verbin-
dingszones zoals koningsvliet gekoppeld met andere natuurge-
bieden en landschapszones
Project 5
Naam: Ontwikkeling centrale landschapszone
Omschrijving Ontwikkelen van een landschapszone die een recreatieve schakel
vormt tussen de Loonse en Drunense Duinen en Heusden. Deze
zone is tevens een groene geledingszone tussen de het verstede-
lijkte gebieden van Drunen en Nieuwkuijk.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving en kavelruil
Partners: • Natuurmonumenten
Ruimtelijke koppeling: Project 1
Toelichting Deze landschapszone wordt via de natte ecologische verbin-
dingszone Koningsvliet verbonden met de andere landschappelij-
ke zones.
Project 6
Naam: Ontwikkeling noordelijke landschapszone
Omschrijving Ontwikkelen van een landschapszone die een groene geleding
vormt tussen de kernen Haarsteeg en Vlijmen (inclusief Geer-
park) en tussen Haarsteeg en het bedrijventerrein Het Hoog
Fasering: 2010-2015 oostelijk zonedeel tussen Haarsteeg en Vlijmen
2010-2020 westelijk zonedeel tussen Haarsteeg en Geerpark/Het
Hoog
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving en kavelruil
Partners: • Waterschap Aa en Maas
Ruimtelijke koppeling: Projecten 23, 25, 26, 42
Toelichting Met de aanleg van deze landschappelijke zone kan een deel van
de opgave om de woningbouw in Vlijmen noord hydrologisch
neutraal te realiseren worden opgepakt. Verder dient het gebied
als een stedelijk uitloopgebied voor de kernen Haarsteeg en
Vlijmen.
Project 7
Naam: Ontwikkeling Poort van Heusden
Omschrijving Het mogelijk maken van de vestiging van een bovenregionale
voorziening op het grondgebied van het voormalige land van Ooit.
Met eventueel aan de westzijde bedrijven en voorzieningen in een
parkachtige setting.
Fasering: 2010-2011
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Wvg
• Grondverwerving
• Gebiedsconcessie
Partners: • Toekomstige concessiehouder
Ruimtelijke koppeling: Project 13
Toelichting Het project Poort van Heusden is in sterke mate gekoppeld aan
de nieuwe ontsluitingsstructuur en de realisatie van de aanslui-
ting van het Ei van Drunen. Daarnaast ontstaat door de aanleg
van het transferium een optimale aansluiting van de nieuwe
voorziening op het openbaar vervoernetwerk.
Project 8
Naam: Transformatie van de Jonker Frislocatie
Omschrijving De Jonker Fris locatie buitendijks dient te worden getransfor-
meerd naar een locatie die toevoegt aan de aantrekkingskracht
van de vesting Heusden.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
Partners: • Waterschap Aa en Maas
• Rijkswaterstaat
• Toekomstige ontwikkelaar
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 9
Naam: Ontwikkelen van natuurparels.
Omschrijving De ontwikkeling van potentiële of reeds aanwezige natuurparels.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving en kavelruil
• Beheersmaatregelen op aangrenzend gebied
• Bestemmingsplan
Partners: • Natuurmonumenten
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 10
Naam: Landgoederenzone tussen Drunen en Nieuwkuijk.
Omschrijving Het bevorderen van de ontwikkeling van landgoederen ten zuiden
van de Bosscheweg tussen Drunen en Nieuwkuijk.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving en kavelruil
• Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Beheersafspraken
• Erfdienstbaarheden
Partners:
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 11
Naam: Herstel Oude Maasje.
Omschrijving Terugbrengen van de voormalige waterloop het “Oude Maasje”
tussen OudHeusden en Herpt
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving en kavelruil
• Bestemmingsplan
Partners: • Waterschap Aa en Maas
Ruimtelijke koppeling: Project 27
Toelichting Met het terugbrengen van het “Oude Maasje” wordt niet alleen
een landschappelijk waardevol element aan het landschap
teruggegeven, maar ontstaat ook een mogelijkheid om een
bijdrage te leveren aan het hydrologische neutraal bouwen in
OudHeusden.
Project 12
Naam: Oostelijke aansluiting op de A59 ter hoogte van het Engeler-
meer.
Omschrijving Het realiseren van drie nieuwe volwaardige aansluitingen op
rijksweg A59.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving
• Onteigening
Partners: • Rijkswaterstaat
Ruimtelijke koppeling: Projecten 3, 16, 23, 24, 25, 26, 42
Toelichting Met het aanleggen van deze nieuwe aansluiting worden de
voorwaarden gecreëerd voor een adequate afwikkeling van het
verkeer in de kernen Vlijmen en Haarsteeg. Daarmee wordt niet
alleen de autonome groei opgevangen, maar ook de extra ver-
keersbewegingen die ontstaan door de bouw van de nieuwe
woongebieden en de opwaardering van het centrumgebied.
Project 13
Naam: Het Ei van Drunen
Omschrijving Nieuwe volwaardige aansluiting op de A59 ter hoogte van de Poort
van Heusden met transferium
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving
• Wvg
• Onteigening
Partners: • Rijkswaterstaat
• Provincie Noord-Brabant
Ruimtelijke koppeling: Projecten 7, 34, 35, 37
Toelichting Met het Ei van Drunen wordt een aansluiting gemaakt die niet
alleen de Poort van Heusden direct verbindt met de A59, maar
die mede een bijdrage levert aan een goede ontsluiting van het
te herstructureren bedrijventerrein Groenewoud en de ontwik-
kelingslocatie Dillenburg.
Project 14
Naam: Aansluiting Drunen-west
Omschrijving Nieuwe volwaardige aansluiting aan de westzijde van Drunen, die
niet alleen Drunen verbindt met de A59, maar ook de oostzijde
van Waalwijk via de Overlaatweg en de nieuw aan te leggen
westelijke randweg.
Fasering: 2010 - 2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving
• Onteigening
Partners: • Rijkswaterstaat
• Gemeente Waalwijk
Ruimtelijke koppeling: Project 15
Toelichting Deze aansluiting verbindt de westelijke aansluiting met de A59.
Project 15
Naam: Westelijke randweg
Omschrijving Randweg die de verbinding tot stand brengt van de westzijde van
Drunen en de oostzijde van Waalwijk met de aansluiting Drunen-
west
Fasering: 2010 - 2020
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
Partners: • Gemeente Waalwijk
Ruimtelijke koppeling: Project 14
Toelichting De westelijke randweg verbindt de westelijke aansluiting met
de Overlaatweg.
Project 16
Naam: Randwegenstructuur Oost
Omschrijving De aanleg van een randweg ten oosten van Vlijmen met een
aansluiting op de Tuinbouwweg twee afslagen naar de kern
Vlijmen (Vijfhoevenlaan en Hongerenburgweg) en een aanslui-
ting op de Tuinbouwweg .
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving
• Onteigening
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Projecten 12, 24, 25, 26, 35
Toelichting Deze randwegenstructuur vormt een belangrijke ontsluiting voor
de ontwikkeling van de nieuwe woningbouwgebieden in Vlijmen
en Haarsteeg.
Project 17
Naam: Opwaarderen Tuinbouwweg
Omschrijving Het opwaarderen van de Tuinbouwweg tot een volwaardig
onderdeel van de randwegenstructuur.
Fasering: 2010 - 2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Project 23, 25, 26, 42, 46
Toelichting Dit project levert een bijdrage aan de ontsluiting van woning-
bouw en bedrijvenlocaties in Haarsteeg en Vlijmen.
Project 18
Naam: Aansluiting N267
Omschrijving De realisatie van een nieuwe aansluiting op de N267.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Grondverwerving
• Onteigening
Partners: • Provincie Noord-Brabant
Ruimtelijke koppeling: Projecten 43, 44, 45, 46
Toelichting Dit project levert een bijdrage aan de ontsluiting van de woning-
bouwlocaties in Elshout en aan de Westelijk uitbreiding van Het
Hoog.
Project 19
Naam: Opheffen bestaande aansluitingen op A59
Omschrijving Het opheffen van de bestaande aansluiting Vlijmen Oost en de
aansluiting ter hoogte van de Lipsstraat/Wolfshoek in Drunen.
Fasering: 2010 -2015
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplan
Partners: Rijkswaterstaat
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 20
Naam: Oost-westelijke randwegenstructuur A59
Omschrijving Het realiseren van een parallelstructuur aan de A59.
Fasering: 2010 - 2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Projecten 31, 34, 37
Toelichting
Project 21
Naam: Reconstructie Wolput
Omschrijving Het reconstrueren van de Wolput tussen de aansluiting op de
A59 en het viaduct naar Nieuwkuijk.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Project 23
Toelichting
Project 22
Naam: Zuidelijke aansluiting OudHeusden
Omschrijving Het realiseren van een zuidelijke aansluiting van OudHeusden op
de N267
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
Partners: • Provincie Noord Brabant
Ruimtelijke koppeling: Project 27
Toelichting
Project 23
Naam: Geerpark
Omschrijving Het realiseren van een woongebied voor ongeveer 750 woningen
waarvan ongeveer 200 door herstructurering van het voormalige
bedrijfsterrein Mommersteeg
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
Partners: • Woonveste
Ruimtelijke koppeling: Projecten 6, 12, 17, 21
Toelichting
Project 24
Naam: De Grassen
Omschrijving Realiseren woongebied voor ongeveer 850 woningen, waarvan
ongeveer 200 door herstructurering van het bedrijfsterrein Inno-
seeds.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Projecten 3, 12, 17
Toelichting De locatie de Grassen wordt ontsloten door de oostelijke rand-
wegenstructuur. Verder kan de Oostelijke landschappelijke
zone een bijdrage leveren aan het oplossen van de wateropga-
ve.
Project 25
Naam: Victoria
Omschrijving Realiseren woongebied voor 160 woningen ten oosten van de kern
Haarsteeg
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving
• Bestemmingsplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Projecten: 6, 12, 16, 17
Toelichting Dit gebied wordt mede ontsloten door de op te waarderen Tuin-
bouwweg en de oostelijke randweg. Daarnaast biedt de noorde-
lijke landschapzone mogelijkheden voor de wateropgave en als
uitloopgebied.
Project 26
Naam: Donkhof
Omschrijving Realiseren woongebied voor 50 woningen
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Grondverwerving
• Bestemmingsplan
• exploitatieplan
Partners: Woonveste
Ruimtelijke koppeling: Projecten: 6, 12, 16, 17
Toelichting Dit gebied wordt mede ontsloten door de op te waarderen Tuin-
bouwweg en de oostelijke randweg. Daarnaast biedt de noorde-
lijke landschapzone mogelijkheden voor de wateropgave en als
uitloopgebied.
Project 27
Naam: OudHeusden (De Oosters)
Omschrijving Realisatie woongebied voor 150 woningen
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• exploitatieplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Projecten 11, 22
Toelichting
Project 28
Naam: Elshout V
Omschrijving Realisatie van woongebied voor 120 woningen
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
• exploitatieplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 29
Naam: Heesbeen
Omschrijving Realisatie van een woningbouwlocatie voor 45 woningen met
aangrenzend enkele percelen voor lichte bedrijvigheid.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Project 37
Toelichting De uitbreiding van het aansluitende bedrijventerrein maakt
onderdeel uit van de stedenbouwkundige opzet voor dit ge-
bied.
Project 30
Naam: Willy van den Berkstraat Haarsteeg
Omschrijving Realisatie van een woningbouwlocatie van 24 woningen
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplan
Partners: Projectbureau Ruimte voor Ruimte
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 31
Naam: Plan Nassaulaan/Gemeentewerf
Omschrijving Realisatie van een woningbouwgebied aan de noordoostzijde van
Vliedberg
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Project 20
Toelichting Dit gebied bestaat voor een deel uit een transformatiegebied
dat al op kortere termijn te realiseren is (voormalige gemeen-
tewerf: 20 woningen), en voor een andere deel uit een zone die
vooral gekenmerkt wordt door kleinschalig agrarisch gebruikt en
verspreide woonbebouwing en snippergroen (40 woningen).
Voor dit tweede deel geldt een verwervingsopgave alvorens
realisatie mogelijk is.
De door te trekken parallelstructuur levert een bijdrage aan de
ontsluiting van dit gebied.
Project 32
Naam: Centrumplan Vlijmen
Omschrijving Realisatie van een nieuw centrumgebied met 16.000 m2 aan
winkeloppervlak, 1.500 m2 aan horeca en ongeveer 160 woningen
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Wvg
• Grondverwerving
• Onteigening
• Bestemmingsplan
• exploitatieplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 33
Naam: Ruimte voor Ruimte Koesteeg Vlijmen
Omschrijving Realisatie van een tiental woningen aan de Koesteeg te Vlijmen
in het kader van Ruimte voor Ruimte.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: Bestemmingsplan
Partners: Projectbureau Ruimte voor Ruimte
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 34
Naam: Middelweg-zuid
Omschrijving Realisatie van een gemengd woon- en bedrijvengebied mogelijke
in de vorm van een woon/werk landschap. Hierbij wordt uitge-
gaan van z0’n 90 wooneenheden en in van lichte categorieën
bedrijvigheid.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Projecten 13, 20
Toelichting
Project 35
Naam: Ontwikkeling Dillenburglocatie
Omschrijving Ontwikkeling van een inbreidingslocatie tussen de Lipsstraat en de
Dillenburgstaat te Drunen. Maximaal 150 woningen en vooral aan
de oostzijde maatschappelijke voorzieningen en kantoren en
praktijkruimtes.
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners: • Stichting OMO
Ruimtelijke koppeling: Projecten 13,16
Toelichting De oostelijke zone van het gebied valt onder de 55 dB contour
van bedrijventerrein Groenewoud, waardoor woningbouw in dit
deel onmogelijk is. Verder bestaat de mogelijkheid dat de Prins
Hendrikstraat vervalt als doorgaande route, om het gebied beter
aan te sluiten op het (sport)park aan de noordzijde.
Project 36
Naam: Uitbreiding bedrijventerrein Heesbeen
Omschrijving Uitbreiding aan de noordzijde van de locatie Verdoorn voor lichte-
re categorieën bedrijvigheid
Fasering: 2010 - 2015
In te zetten instrumenten: • Bouwvergunning
• uitgifte
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Project 29
Toelichting Deze ontwikkeling is al opgenomen in bestemmingsplan Hees-
been, maar mede afhankelijk van de realisatie van het aangren-
zende woongebied.
Project 37
Naam: Herstructurering bedrijventerrein Groenewoud
Omschrijving Het herstructureren van bedrijventerrein Groenewoud door de
onbebouwde delen van het bedrijventerrein van SAPA toegankelij-
ke en bouwrijp te maken.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
Partners: • Brabantse Ontwikkelings Maatschappij
• Heusdens Bedrijvenplatform
• Stichting Parkmanagement Heusden
Ruimtelijke koppeling: Projecten 13, 20
Toelichting Het terrein is inmiddels aangekocht door de gemeente Heusden
en het bestemmingsplan is in voorbereiding.
Project 38
Naam: Revitalisering bedrijventerrein Nieuwkuijk
Omschrijving Het opwaarderen van het bestaande bedrijventerrein Nieuwkuijk
door de structuur en uitstraling van het terrein te verbeteren.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Herinrichtingsmaatregelen openbaar gebied
Partners: • Heusdens Bedrijvenplatform
• Stichting Parkmanagement Heusden
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 39
Naam: Transformatie voormalige stortplaats Bakkersdam
Omschrijving Het omzetten van de voormalige stortplaats Bakkersdam naar een
bedrijventerrein
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• exploitatieplan
• saneringsplan
Partners:
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 40
Naam: Intensivering gebruik bestaande glastuinbouwgebieden
Omschrijving Binnen de bestaande glastuinbouwgebieden zoeken naar uitbrei-
dingsruimte voor bestaande, en eventueel nieuw te vestigen
bedrijven.
Fasering: 2010-2015
In te zetten instrumenten: • bestemmingsplan
• kavelruil
• grondverwerving
Partners: • Stichting Herstructurering glastuinbouw
• Tuinbouw ontwikkelingsmaatschappij
• ZLTO
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
Project 41
Naam: Transformatie bedrijventerrein Vliedberg
Omschrijving Herontwikkelen van bedrijventerrein Vliedberg tot woongebied
Fasering: 2015-2025
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners: •
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting Bedrijventerrein Vliedberg huisvest onder meer een bedrijf
(Koninklijke Sanders) dat valt onder de risicovolle bedrijfscate-
gorieën. Daarnaast is de bereikbaarheid van het terrein niet
optimaal vanwege de verbinding door bestaande woongebieden.
Om die reden wordt er actief gezocht naar mogelijkheden om
de bedrijven op Vliedberg te herplaatsen en het terrein (en
wellicht ook de omgeving) te herontwikkelen.
Project 42
Naam: Transformatie glastuinbouwcomplexen en omliggende gronden
aan de noordzijde van Vlijmen en de zuidzijde van Haarsteeg tot
woongebied
Omschrijving Ontwikkeling van woongebieden nadat de bestaande glastuin-
bouwbedrijven zijn her- en/of uitgeplaatst
Fasering: 2020-2030
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Projecten 12, 17
Toelichting Voor de bestaande glastuinbouw bedrijven wordt uitgegaan van
een resterende vestigingsperiode van 10 tot 15 jaar.
Project 43
Naam: Woningbouw aan de westzijde van Elshout V
Omschrijving Het vergroten van deze woningbouwlocatie in westelijke richting
tot aan de Elshoutseweg
Fasering: 2020-2030
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Wvg
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners:
Ruimtelijke koppeling: Project 18
Toelichting Het gebied wordt mede ontsloten door het nieuw aan te leggen
viaduct over de A59.
Project 44
Naam: Locatie Jonkers Elsthout
Omschrijving Woningbouwlocatie ten westen van de Wolfshoek
Fasering: 2020-2030
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Project 18
Toelichting Het gebied wordt mede ontsloten door het nieuw aan te leggen
viaduct over de A59.
Project 45
Naam: Oostzijde Wolfshoek
Omschrijving Woningbouwlocatie aan de oostzijde van de Wolfshoek
Fasering: 2020-2030
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
Partners: •
Ruimtelijke koppeling: Project 18
Toelichting Het gebied wordt mede ontsloten door het nieuw aan te leggen
viaduct over de A59.
Project 46
Naam: Westelijk uitbreiding bedrijventerrein Het Hoog
Omschrijving Uitbreiding in westelijke richting van bedrijventerrein het Hoog
vanaf de Touwslager tot aan de centrale landschappelijk zone.
Fasering: 2020-2030
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving
• Parkmanagement
Partners: • Vestigingscommissie Het Hoog
• Stichting Parkmanagement
Ruimtelijke koppeling: Projecten 17, 18
Toelichting
Project 47
Naam: Woongebied Heverslo OudHeusden
Omschrijving Transformatie van de locatie Heverslo/Herptseweg naar een
woongebied met voorzieningen
Fasering: 2010-2020
In te zetten instrumenten: • Bestemmingsplan
• Exploitatieplan
• Grondverwerving Partners:
Ruimtelijke koppeling:
Toelichting
C o l o f o n
O p d r a c h t g e v e r
Gemeente Heusden
C o n t a c t p e r s o o n
De heer Mr. M. Kuper
R a p p o r t
BügelHajema Adviseurs
P r o j e c t l e i d i n g
De heer ing. H.J.M. van Arendonk
BügelHajema Adviseurs
P r o j e c t n umme r
099.00.01.10.00
BügelHajema Adviseurs bv
Bureau voor Ruimtelijke
Ordening en Milieu BNSP
Utrechtseweg 7
Postbus 2153
3800 CD Amersfoort
T 033 465 65 45
F 033 461 14 11
E amersfoort@bugelhajema.nl
W www.bugelhajema.nl
Vestigingen te Assen,
Leeuwarden en Amersfoort