SCHRIJVEN VOOR DE LEZER

Interne opleiding voor iedereen die beter wil leren schrijven in brieven, e-mails, het infoblad, de website, brochures…

Zwijndrecht | 2012-02-14

OP HET MENU VANDAAG

11.00 u.    Toegankelijke taal

11.45 u.    Schrijven volgens de huisstijl

12.30 u.    Broodjeslunch

 

13.15 u.    Bij elke tekst hoort een communicatiedoelstelling

13.45 u.    Structuur van een tekst

14.30 u.    Pauze

14.45 u.    Schrijven voor correspondentie

15.30 u.    Schrijven voor publicaties

16.00 u.    Einde 

Een tekst voor het infobladBinnen 5 minuten graag jouw mening

Een gewaarschuwd man is er twee waard!

De vele kleine groenzones op het grondgebied van onze gemeente zijn een zegen voor de inwoners en de

bezoekers en worden vaak gebruikt voor een recreatief uitje in de gezonde buitenlucht. Gelukkig wordt de natuur in

onze gemeente nog met een grote N geschreven. Een wandeling in de natuur is een zegen voor de gezondheid en

verdrijft stress en negatieve gedachten. Ook onze huisdieren worden graag op een wandeling meegenomen. Vaak

worden inwoners opgemerkt met honden die worden uitgelaten. Dit heeft niet altijd zo’n fijne consequenties voor de

andere wandelaars voor wie een wandeling het equivalent wordt van een hindernissenparcours. Vele wandelwegen

zijn immers gepolueerd met uitwerpselen. Het zijn natuurlijk niet de honden die daarvoor mogen worden

geculpabiliseerd, maar wel de baasjes, die een duidelijk gebrek aan respect tonen jegens andere wandelaars. In het

politiereglement van de gemeente wordt nochtans duidelijk vermeld dat recreatieve wandelaars steeds moeten

uitgerust zijn met een hondenpoepzakje en dat hondenuitwerpselen steeds moeten worden opgeruimd en

gedeponeerd in de daartoe voorziene hondenpoepbakjes. Het niet naleven van deze bepaling kan aanleiding geven

tot een GAS die kan oplopen tot 250 €. Het achterlaten van hondenpoep op de wandelpaden wordt immers gezien

als asociaal gedrag dat niet wenselijk is. Wie hardleers is en volhard in de boosheid moet dus bezinnen eer hij begint.

Uiteindelijk heeft iedere inwoner recht op zuivere wandelpaden en kan het niet dat enkelingen afbreuk doen aan hun

wandelplezier.

Een tekst voor het infobladLange zinnen

Passieve zinnen

Dreigende taal

Moeilijke woorden

Afkortingen

Uitroeptekens

DT-fout

Het helpt niet

Een gewaarschuwd man is er twee waard!

De vele kleine groenzones op het grondgebied van onze gemeente zijn een zegen voor de inwoners en de

bezoekers en worden vaak gebruikt voor een recreatief uitje in de gezonde buitenlucht. Gelukkig wordt de natuur in

onze gemeente nog met een grote N geschreven. Een wandeling in de natuur is een zegen voor de gezondheid en

verdrijft stress en negatieve gedachten. Ook onze huisdieren worden graag op een wandeling meegenomen. Vaak

worden inwoners opgemerkt met honden die worden uitgelaten. Dit heeft niet altijd zo’n fijne consequenties voor de

andere wandelaars voor wie een wandeling het equivalent wordt van een hindernissenparcours. Vele wandelwegen

zijn immers gepolueerd met uitwerpselen. Het zijn natuurlijk niet de honden die daarvoor mogen worden

geculpabiliseerd, maar wel de baasjes, die een duidelijk gebrek aan respect tonen jegens andere wandelaars. In het

politiereglement van de gemeente wordt nochtans duidelijk vermeld dat recreatieve wandelaars steeds

moeten uitgerust zijn met een hondenpoepzakje en dat hondenuitwerpselen steeds moeten worden

opgeruimd en gedeponeerd in de daartoe voorziene hondenpoepbakjes. Het niet naleven van deze bepaling

kan aanleiding geven tot een GAS die kan oplopen tot 250 €. Het achterlaten van hondenpoep op de wandelpaden

wordt immers gezien als asociaal gedrag dat niet wenselijk is. Wie hardleers is en volhardT in de boosheid moet dus

bezinnen eer hij begint. Uiteindelijk heeft iedere inwoner recht op zuivere wandelpaden en kan het niet dat

enkelingen afbreuk doen aan hun wandelplezier.

Toegankelijke taalSchrijf persoonlijk

Schrijf actief

Vermijd stadhuistaal

Vermijd technische termen en afkortingen

Vermijd naamwoordstijl

Vermijd verwijzingen

Schrijf korte, duidelijke zinnen

Schrijf persoonlijk

Personen die tijdens de verkiezingen in het buitenland verblijven, kunnen per volmacht stemmen.

U kan uw identiteitskaart afhalen op de dienst Bevolking.

Men kan online inschrijven.

Gebruik de tweede persoon = je (uitzondering brieven: u)

De lezer voelt zich aangesproken (men = onpersoonlijk)

Als je tijdens de verkiezingen in het buitenland verblijft, kun je per volmacht stemmen.

Je kunt je identiteitskaart afhalen bij de dienst Bevolking.

Je kunt online inschrijven.

Schrijf actief

In de loop van de volgende maand wordt er begonnen met het project.

De toelage kan aangevraagd worden bij de dienst Sociale Zaken.

Uw klacht zal worden behandeld door de dienst Ruimtelijke Ordening.

Er werd beslist dat de opdracht wordt gegund aan de firma Peeters.

Passieve zinnen geven zware zinsconstructies.

Actieve zinnen geven een directe communicatie.

Volgende maand start het project.

Je kunt de toelage aanvragen bij de dienst Sociale Zaken.

De dienst Ruimtelijke Ordening zal uw klacht behandelen.

Het college gunt de opdracht aan de firma Peeters.

Vermijd stadhuistaal

te allen tijde, met betrekking tot, reeds, slechts, te Zwijndrecht, immers

Deze maatregel gaat in per 1 mei 2012.

tot beloop van diens verlof

De aanvrager dient zich voorzien van een geldig identiteitsbewijs aan te bieden bij de dienst Bevolking.

Uitdrukkingen kunnen vaak in één woord.

Voorkeur voor spreektaal.

Te veel woorden maken je tekst omslachtig.

altijd, over, al, maar, in Zwijndrecht, toch

Deze maatregel gaat in vanaf 1 mei 2012.

tot het einde van zijn/haar verlof

Kom met je identiteitskaart naar de dienst Bevolking.

Vermijd technische termen en afkortingen

BPA

KB

AC

1 april as.

t.e.m.

Niet iedereen weet waar afkortingen voor staan.

bijzonder plan van aanleg

koninklijk besluit

administratief centrum

1 april aanstaande

tot, tot en met

Vermijd naamwoordstijl

Spaarlampen dragen bij tot het dalen van je energieverbruik.

Hij verleent zijn medewerking aan

Je krijgt subsidies voor de plaatsing van zonnepanelen.

Hij levert een inspanning om tot verbetering van zijn positie te komen.

Geef voorkeur aan de werkwoorden in plaats van aan de zelfstandige naamwoorden die daarvan afgeleid zijn.

Vaak -ing, -schap, -atie, -heid, maar ook het + infinitief.

Spaarlampen zorgen ervoor dat je minder energie verbruikt.

Hij werkt mee aan

Je krijgt subsidies als je zonnepanelen laat plaatsen.

Hij spant zich in om zijn positie te verbeteren.

Vermijd verwijzingen

Hiernavolgende richtlijnen

Bovengenoemd bedrag

Het in de rand vermelde probleem

De richtlijnen

Dit bedrag

Dit probleem

Schrijf korte duidelijke zinnen.

Het project van de vzw Natuur heeft als doelstelling het vermijden van onnodige verplaatsingen, waarbij mensen vaak de auto gebruiken in plaats van de fiets en hiermee bovendien extra CO2 in de atmosfeer blazen.

Als je twijfelt of je een zin zou splitsen, splits hem dan.

Eén idee per zin.

Met dit project wil de vzw natuur onnodige verplaatsingen vermijden. Mensen gebruiken hiervoor vaak de auto in plaats van de fiets. Bovendien blazen ze hiermee extra CO2 in de atmosfeer.

Toegankelijke taal

Schrijf persoonlijk

Schrijf actief

Vermijd stadhuistaal

Vermijd technische termen en afkortingen

Vermijd naamwoordstijl

Vermijd verwijzingen

Schrijf korte, duidelijke zinnen

Vragen?

Schrijven volgens de huisstijl

Waarom Binnormen?

Do's-and-don'ts

Lettergebruik

Juist schrijven

Hulplijn nodig?

Waarom Binnormen?zie huisstijlhandboek op www.zwijndrecht.be

Huisstijl is meer dan logo's, lettertypes en kleuren

Eenheid en herkenbaarheid

Toegankelijkheid van de informatie

Professioneel: imago, visitekaartje

Binnormen zijn algemeen erkend en goed gedocumenteerd

Do's-and-don'tsTelefoonnummers

03/250.48.00

(03) 250 48 00

0032(0)475 92 48 10

0032 (0)475.92.48.10

03 250 48 00

+32 3 475 92 48 10

Do's-and-don'tsDatum

1/6/2012

17-06-12

17.06.2012

17 juni 2010in tekst

2010-06-17In kenmerkenregel

Do's-and-don'tsTijdsaanduiding

08h30 / 8u308.00 uurvan 10.00 u. tot 12.30 u.

8u30 tot 12 u. theorie13 tot 15.30 u. praktijk

8.30 u. of 8.30 uur8 u. of 8 uur in tekstvan 10.00 tot 12.30 u.

08.30 – 12.00 u. theorie13.00 – 15.30 u. praktijk

in opsomming

Do's-and-don'tsGetallen

123.456

1.234

1234

6543210

6.543.210

12.34

123.456,7

123 456

1 234

6 543 210

12,34

123 456,70

Do's-and-don'tsGetallen voluit schrijven in tekst

van één tot twintigtientallen tot honderdhonderdtallen tot duizendduizendtallen tot tienduizendmiljoen, miljard en biljoen.

Uitzonderingen: - Datums, jaartallen, telefoonnummers, huisnummers, maten, gewichten, graden, bedragen- Opsomming met verschillende getallen.- Rangtelwoorden

De gemeente kocht drie bestelwagens.De gemeente verkocht dertig fietsen. De groendienst plantte driehonderd bomen. De drieduizendste bezoeker ontving een prijs.

14 februari 2012, 03 250 49 21, Kerkstraat 50, 20 mm, 250 g salami, -13 °C, 25,50 euroDe gemeente verkocht 3 bestelwagens, 45 fietsen en 216 houten palen1e verdieping, 25e jaargang

Do's-and-don'tsMunteenheden

15,50 EURO

15,50 €

15,50 eurovoorkeur in tekst

15,50 EURfinanciële notatie

€ 15,50

Do's-and-don'tsSpatiëringsregels

Teken voor na Voorbeeld

. 0 1 Jan is ziek._Hij komt niet werken.

. (afk.) 0 0/1 Dr._Janssens / d.w.z.

? en ! 0 1 Wil je dat boek even geven?_Ik heb het nu nodig!

, 0 1 Ik verbind je door,_een ogenblikje alstublieft.

: 0 1 De voordelen:_het is leuk en je leert bij.

() en [] 1/0 0/1 Op energiekosten_(20 %)_willen we besparen.

' ' en " " 1/0 0/1 Ze zei:_"Wees_'in', ga uit".

Do's-and-don'tsSpatiëringsregels• nog meer spatiëringsregels in het huisstijlhandboek.

Teken voor na Voorbeeld

´ 1/0 0 Auto's kunnen 's_avonds de parking vrij in-_en uitrijden.

% 1 1 Het OCMW kreeg 10_%_korting voor de aankoop.

° (temp.) 1 0 De thermometer geeft -10_°C aan.

° (graad) 0 1 Een hoek van 90°_is een rechte hoek.

§ 1 1 Artikel 17_§_2 van de Grondwet.

& 1 1 Het duo Nicole_&_Hugo bracht enkele meezingers.

Lettergebruik

Arial 10 pt

Links uitlijnen

Juist schrijvenEnkele vaak voorkomende fouten.

Je kan / kan je

Op de personeelsdienst

Dranken aan 1,50 euro

Communicatiedienst

Dienst sociale zaken

email

Gans de bevolking

Je kunt (stam + t)/ kun je

Bij de personeelsdienst

Dranken tegen 1,50 euro

communicatiedienst

dienst Sociale Zaken

e-mail (email bestaat ook)

Heel de bevolking

Hulplijn nodig?

Groene boekje: www.woordenlijst.org

Algemene Nederlandse spraakkunst: www.let.ru.nl/ans/e-ans/

Taaldatabank van de vrt: vrttaal.net

www.vlaanderen.be/taaltelefoon

Taalunieversum van de Nederlandse Taalunie: www.taaladvies.net

Schrijven volgens de huisstijl

Waarom Binnormen?

Do's-and-don'ts

Lettergebruik

Juist schrijven

Hulplijn nodig?

Vragen?

Herschrijf de paragraaf.OPDRACHT

OPLOSSING

Herschrijf de paragraaf.

Vanaf 1 januari 2011 werken het OCMW en de gemeente samen voor communicatie, ICT en financiën. Om onze ICT-omgeving aan te passen aan deze ontwikkelingen, moeten we de netwerken van beide organisaties aan elkaar koppelen. Hierdoor komen we in de toekomst tot een gemeenschappelijke ICT-omgeving en ondersteunen we ook de diensten van het OCMW. Dit vraagt ingrijpende aanpassingen aan het netwerk. Al onze computers, softwarepakketten en printers hangen aan dit netwerk. Het is dus mogelijk dat je daar hinder van ondervindt. We voeren de aanpassingen uit tussen Kerstmis en Nieuwjaar, een rustige periode.

BIJ ELKE TEKST HOORT EEN COMMUNICATIEDOELSTELLING

Teksten die werken

Jij bent onbelangrijkNiemand leest een tekst omdat jij hem geschreven hebt.

De lezer is de baasHij mag kiezen of hij je tekst leest of niet.

En hij heeft VEEL keuze

Van doelstelling naar tekst

OrganisatiedoelstellingJongeren van Zwijndrecht worden

geïnformeerd over het jeugdbeleid en de jeugdwerking.

Communicatiedoelstelling Zorgen voor een toegankelijke bron van jeugdinformatie

CommunicatieactieDe jeugddienst publiceert

wegwijsinformatie op de gemeentelijke website.

BoodschapJongeren kunnen met levensvragen terecht bij de consulent van CAW De

Terp

Effect X % van de jongeren is op de hoogte van het aanbod van CAW De Terp

Wat wil je met je tekst bereiken?

Informeren Werven

Gedragsverandering

Aandacht voor de “call to action”

De boodschapWat moet de lezer weten?

Hedendaagse kinderen hebben het te druk, volgens de Stichting Ideële Reclame (Sire). Ze hollen van balletles naar hockey, van knutselclub naar muziekschool. Zo rennen ze in alle haast hun kindertijd voorbij. Daarom is Sire een campagne begonnen, gericht op de ouders, zodat die beseffen wat ze hun kinderen aandoen door ze van hot naar haar te slepen. Met de campagne 'Kinderen hebben het druk...' wil Sire voorkomen dat kinderen slaaf worden van hun eigen agenda. Of erger, de planning van hun ouders. Het is de vraag of de verontrusting van de campagnemakers terecht is. Harde cijfers leveren ze er niet bij. Wellicht laten de bedenkers zich een beetje meeslepen door wat ze waarnemen in hun eigen blanke, randstedelijke omgeving. En speelt het gesignaleerde vooral onder de gegoeden, met genoeg geld voor al die clubjes, en een auto-met-achterbank om de kinderen erheen te brengen. Niettemin raakt Sire een gevoelige snaar. Het gemiddelde kinderleven is wel degelijk de laatste decennia ingrijpend gewijzigd - al was het maar doordat het doorsnee Nederlandse gezin nog maar 1,6 kind telt. De druk op die kinderen lijkt daardoor omgekeerd evenredig toegenomen. Het schaarse nageslacht moet getalenteerd, sportief, muzikaal, in één woord: perfect zijn. Geestelijke of lichamelijke imperfectie wordt nauwelijks meer gedoogd. Ouders willen dat het beste uit hun kind wordt gehaald - net zoals ze zichzelf maximaal willen ontplooien. En over hoe meer geld ze beschikken, des te gemakkelijker kunnen ze die verlangens verwezenlijken. Dat ouders hun kinderen zo'n tot in de puntjes geregeld leven voorschotelen, is overigens niet alléén een kwestie van ambitie. De verloedering en (verkeers)onveiligheid in de publieke ruimte zorgen ervoor dat jonge kinderen nauwelijks meer zonder toezicht kúnnen spelen. Acties voor minder verkeer en meer speelruimte in de buurt stuiten tot nu toe steevast op grote onverschilligheid van overheidswege. Niet zo gek, dat ouders zich vaak gedwongen voelen op zoek te gaan naar alternatieven. In een kinderbestaan waarin alles vastligt is hoe dan ook te weinig ruimte voor spontaniteit en fantasie. Verontrustender: in zo'n bestaan leren kinderen niet hoe ze zichzélf moeten vermaken. Hoe ze een saaie woensdagmiddag op eigen kracht te lijf moeten gaan. Geen ouder, hoe drukbezet hijzelf ook is, zou dus zijn kinderen daarom het recht op verveling moeten ontnemen.

De doelgroep Wie gaat je tekst lezen?

Ouderen

De doelgroepWie gaat je tekst lezen?

Gelukkig Nieuwjaar!!!

De keuze van het juiste kanaal

Welk soort communicatie wil je?

In de belangstelling brengen / aandacht trekken

Informeren

Overtuigen

Ondersteunen: geheugensteun, meer diepgaande info, inschrijvingsmodaliteiten

behouden/onderhouden

Ergens tussenin: het publiek betrekken

©Memori - Lessius Hogeschool Mechelen

Bij elke communicatie past een kanaal

Elk communicatiemedium heeft een specifiek “communicatievermogen”: vermogen om in de belangstelling te brengen, te informeren (kwantiteit & kwaliteit), te overtuigen, te ondersteunen.Voor elk niveau zijn verschillende communicatiekanalen meer/minder geschikt

©Memori - Lessius Hogeschool Mechelen

Bij elke communicatie past een kanaal

Enkele voorbeelden

• In de belangstelling brengen• → website ongeschikt

• Overtuigen en ondersteunen• → infoblad ongeschikt

©Memori - Lessius Hogeschool Mechelen

Analyseer de tekst

• Doelstelling• Doelgroep• Boodschap• Welk communicatievermogen nodig?• Welk kanaal gebruiken?

STRUCTUUR VAN EEN TEKST

Voor structuur is een mindmap heel geschikt

Leesvolgorde

Wat lees je eerst?

En daarna …

En daarna …

En als je niet alles leest, wanneer

haak je af?

En wat heb je dan al gelezen?

Was dat het belangrijkste?

Lezers zijn luiBouw dus geen drempels in je tekst

Serveer de lezers geen tekstomeletIntegendeel, zorg voor structuur

Boost je profiel op LinkedIn

Zoek je werk? Dan is de zakelijke, sociale netwerksite LinkedIn een goed hulpmiddel. Er zijn immers heel

wat werkgevers op aanwezig. Ze stellen zichzelf voor, publiceren vacatures en zoeken geschikte

profielen. Hoe zorg je ervoor dat jouw profiel opvalt? Netwerkexpert Jan Vermeiren geeft tips. Kies een

professionele profielfoto. Een recente foto waarop alleen je hoofd te zien is, is een prima keuze. Dit helpt

mensen om je te herkennen, en geeft aan dat je LinkedIn serieus neemt. Vakantiekiekjes met kroost of

hond, zijn hier niet op hun plaats. Kies een duidelijke ‘Professionele titel’. De ‘Professionele titel’ verschijnt

op je profiel, meteen achter je naam. Na een zoekopdracht in LinkedIn, is dit vaak het enige wat mensen

te zien krijgen. De beschrijving moet stimuleren om verder te lezen, en je woordkeuze bepaalt of je al dan

niet gevonden wordt. Gebruik dus woorden die mensen gebruiken wanneer ze op zoek zijn naar iemand

met jouw profiel. Voorbeeld: met de melding ‘Expert marketing en communicatie’ achter je naam, zal je

profiel vaker als zoekresultaat verschijnen, dan met het hippere -maar minder duidelijke- ‘Marcom expert’.

Benoem de websites die je toevoegt. Aan je profiel kan je websites of blogs koppelen. Zorg ervoor dat ze

verschijnen met de juiste benaming, en niet met de standaardmeldingen van LinkdIn, zoals:

bedrijfswebsite, blog, persoonlijke website… Hoe doe je dat? Kies -wanneer je een site toevoegt-, in de

uitklaplijst voor ‘Ander:’. Dan krijg je een extra veld waar je de naam van je site kan invullen. Zo zal op je

profiel geen link naar ‘Persoonlijke website’ te zien zijn, maar wel naar ‘De passie van Adriaan’. Klinkt

uitnodigender, niet? Vul de ‘Samenvatting’ in. Velen laten deze rubriek momenteel links liggen. Onterecht,

want hier heb je de kans om voluit te schrijven over jezelf. Zo wordt je profiel méér dan een opsomming

van waar je werkt en hebt gewerkt (rubriek ‘Ervaring’), wat je studeert of hebt gestudeerd (rubriek

‘Opleiding’), of van welke organisaties je lid bent. Weet je niet hoe te beginnen? Met een kort en krachtig

antwoord op de volgende vragen ben je goed op weg: Wie ben ik? Wat doe ik, of wat wil ik doen? Hoe ben

ik gekomen waar ik nu sta? Wat drijft mij? Wat heb ik anderen te bieden, wat is mijn expertise? Zorg ook

hier voor een heldere woordkeuze. Zo zal je profiel in de zoekresultaten verschijnen van werkgevers die

zoeken naar mensen met jouw expertise. Dit is nog maar het topje van de ijsberg. Wil je nog meer tips om

je profiel op LinkedIn optimaal te gebruiken? Volg dan onze webcursus ‘LinkedIn om een job te vinden’.

Deze cursus is gratis. Of download gratis het boek ‘Hoe LinkedIn nu ECHT gebruiken’ van Jan Vermeiren

en Bert Verdonck.

Structuur van een tekst

Structuur van een tekst• Chapeau

Geeft een nadere toelichting op de titel.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel

Geeft aan waar de tekst over gaat en zet aan tot verder lezen.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

Inleiding op de rest van het artikel. Kan heel exact aangeven waar de tekst over gaat. Kan interesse opwekken. In de meeste gevallen springt de inleiding eruit omdat ze vet of iets groter gedrukt is.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraafHet eigenlijke verhaal, verdeeld in tekstblokken. Elke paragraaf is een afgewerkt stuk informatie dat visueel als een eenheid wordt gepresenteerd. Paragrafen maken de informatie overzichtelijk.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraaf

• TussentitelsGeven aan waar het volgende tekstblok over gaat. Kan stimuleren tot verder lezen. Tussentitels zijn kort.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraaf

• Tussentitels• Slot

• Hier komt de call to action• Aanduiden dat de tekst gedaan is

Kan de tekst van het artikel samenvatten en alsnog aanzetten tot lezen van het artikel.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraaf

• Tussentitels• Slot

• Hier komt de call to action• Aanduiden dat de tekst gedaan is

• AfbeeldingenTrekken de aandacht en kunnen contact met de lezer tot stand brengen en hierdoor aanzetten tot lezen.

Geschikt om sfeer op te roepen, essentiële onderdelen van de tekst te benadrukken en informatie te positioneren.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraaf

• Tussentitels• Slot

• Hier komt de call to action• Aanduiden dat de tekst gedaan is

• Afbeeldingen• Bijschriften bij afbeeldingen

Verklaren de illustratie wanneer deze niet voor zichzelf spreekt. Geschikt om informatie te beklemtonen of uit de tekst te lichten. Kunnen aanzetten tot lezen.

Structuur van een tekst• Chapeau• Titel• Inleiding

• Waar gaat dit over?• Wat heb ik er aan?

• Paragrafen• Eén gedachte per paragraaf

• Tussentitels• Slot

• Hier komt de call to action• Aanduiden dat de tekst gedaan is

• Afbeeldingen• Bijschriften bij afbeeldingen• Kader

Apart omlijnd stuk tekst, los van het artikel. Vooral bedoeld om de interesse van de lezer voor het artikel op te wekken. Kan een interessant detail naar voor halen of iets in de rand toelichten. Geen samenvatting van het artikel.

Structureer deze tekst

Groep A: InleidingGroep B: ParagrafenGroep C: Slot

Allen: Titel en subtitels

CorrespondentieBrieven en e-mail

Brieven zijn een efficiënt communicatiemiddel

En de overheid is in het voordeel

Dankzij ons logo wordt de brief altijd geopend

Bij bedrijven is dat lang niet zo

Dankzij ons logo wordt de brief altijd geopend

Bij bedrijven is dat lang niet zo

Als deze hindernis voor ons niet bestaat, waar moet je dan op letten?

Teleurstelling over de inhoud van de envelop!

Ambtelijk of administratief taalgebruik

Ingewikkelde zinsconstructies

“Ik” of “Wij”, in plaats van “U”

Klantonvriendelijk taalgebruik

Tips voor betere brieven

• Moeilijk is niet hetzelfde als geloofwaardig

• Het is moeilijker een brief te schrijven die iedereen begrijpt dan een brief die niemand begrijpt.

• Niet iedereen is hoogopgeleid• Niet iedereen heeft Nederlands

als moedertaal

1. Gebruik begrijpelijke taal

Tips voor betere brieven

• Gebruik geen jargon“De reiniging van de straatkolken”“Hemelwaterputten”

• Afkortingen de eerste keer voluit• Moeilijk woorden uitleggen

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

Tips voor betere brieven

• Spreek de mensen aan in de brief• Naam in de aanspreking

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

Tips voor betere brieven

• Hoe sterker de structuur, hoe langer de brief kan zijn

• Maak een lijstje van de inhoud in trefwoorden

• Zet ze in de juiste volgorde• Begin dan pas te schrijven• Lengte is geen probleem, maar

niet “zwammen”

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

Tips voor betere brieven

• Niet: “De gemeente start met de heraanleg van de straat.”Wel: “Binnenkort woont u in een veilige straat.”

• Niet: “De prijs van de OCMW-maaltijden verhoogt met 1 euro.”Wel: “Het is belangrijk dat u lekker kunt blijven eten, ondanks stijgende voedselprijzen. Daarom …”

Denk aan het voordeel voor de burger

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

Tips voor betere brieven

• Niet een maand nadien• Is een vorm van respect voor de burger

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

6. Schrijf tijdig

Tips voor betere brieven

• Is ook een vorm van respect voor de burger• Doel: het richten van reacties <-> ongeleide

projectielen• “Wenst u te reageren, bel … of e-mail …”

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

6. Schrijf tijdig

7. Laat ruimte voor reactie

Tips voor betere brieven

• Op zijn minst een vriendelijk standaardbriefje“Dank u voor uw reactie.”“We zullen uw brief bespreken.”

• Liefst individueel

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

6. Schrijf tijdig

7. Laat ruimte voor reactie

8. Reageer indien mogelijk

Tips voor betere brieven

• Slecht nieuws is altijd slecht nieuws– Bied een oplossing– Bied aan te luisteren (u kunt bellen, e-mailen,

langskomen…)

• Eerlijk zijn is ook informeren zonder de loftrompet over jezelf te steken.

1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

6. Schrijf tijdig

7. Laat ruimte voor reactie

8. Reageer indien mogelijk

9. Wees eerlijk

Tips voor betere brieven1. Gebruik begrijpelijke taal

2. Ga ervan uit dat de lezer van het onderwerp niets afweet

3. Wees vriendelijk i.p.v. afstandelijk

4. Schrijf gestructureerd

5. Spreek over de burger en niet over jezelf

6. Schrijf tijdig

7. Laat ruimte voor reactie

8. Reageer indien mogelijk

9. Wees eerlijk

10. Gebruik de huisstijltips!

Fouten die vaak voorkomen

Nietszeggende begin- en slotalinea's

Gevolggevend aan uw schrijven van 23 dezer kunnen wij u het volgende mededelen.

Wij ontvingen uw brief van 23 mei waarin u ons vraagt om meer informatie over de organisatie van de braderij.

Wij hopen uw vraag hiermee voldoende beantwoord te hebben en verblijven inmiddels

Lettergebruik

• lettertype Arial 10 punt→ alle tekst behalve drukwerk

• links uitlijnen

Standaardformuleringen

• standaard: de geadresseerde is gekendGeachte heer Geachte mevrouw Mevrouw

• onbekende geadresseerde: gebruik de dubbele aansprekingGeachte mevrouw Mevrouw NIET: BesteGeachte heer Geachte heer Geachte

• aanspreking met naam/functie (indien gekend)Geachte mevrouw Peeters Mevrouw PeetersGeachte heer voorzitter Mijnheer de voorzitterMevrouw de voorzitter Mevrouw de gouverneur

• collectieve aansprekingGeacht collegeBeste projectgroep

• vertrouwelijke aanspreking of bij jongerenBeste SuzieBeste collega

• de geaddresseerde bekleedt een officiële functie, maar is een goede kennis (niet in officiële brieven)

Mijnheer de voorzitterBeste Jan

E-mail, de oplossing voor alle correspondentie?

Wie krijgt er te veel e-mailberichten?

Wie kent er dit computerspel nog?

Beter e-mailen

• Kort en concreet• Woorden in volgorde van belangrijkheid

“Communicatieplan: eerste voorstellen van ontwerp”i.p.v.“Eerste voorstellen voor het ontwerp van een nieuwe communicatieplan”

• “Ter info” wanneer het bericht enkel informatief is en er geen reactie wordt verwacht

• Gebruik kernwoorden: “dringend”, “belangrijk”, “graag reactie”, “ter herinnering”, “help”

• Voor of na het schrijven van het bericht?

1. De onderwerpregel

Beter e-mailen

• Begin met een beleefde aanspreking“Beste collega”, “Geachte mevrouw” …

• Sluit ook beleefd af“Met vriendelijke groeten”, “Beste groeten”

• E-mailhandtekening volgens de huisstijl1. De onderwerpregel

2. Begin en einde

Beter e-mailen

• Gebruik de structuur van een brief.• Een e-mailbericht moet kort en duidelijk zijn. Bij

voorkeur op één scherm te lezen.• Belangrijkste zaken vooraan• Zorg dat de bestemmeling weet wat er van hem

wordt verwacht. Weet hij wat hij moet doen en tegen wanneer?

• Bij het antwoorden is het interessant om de gestelde vraag te herhalen.

• Opletten met hoofdletters. Wordt geïnterpreteerd roepen.

1. De onderwerpregel

2. Begin en einde

3. Formuleringen

Beter e-mailen

• Verwijs steeds naar de bijlage.• Voordeel: Documenten moeten niet meer op

papier verspreid worden.• Nadeel: Er is een extra toepassing nodig.• Nadeel: Smartphone-onvriendelijk• Nadeel: Vermenigvuldiging van het aantal

bestanden• Een link is vaak een goede oplossing als iedereen

er aan kan.

1. De onderwerpregel

2. Begin en einde

3. Formuleringen

4. Bijlagen en links

Beter e-mailen

• Mailberichten moeten niet meteen beantwoord worden.

• Binnen 48 uur volstaat.• Zuinig met “antwoord allen”• Afwezigheidsassistent bij langere afwezigheden• Opletten met mailstaarten

1. De onderwerpregel

2. Begin en einde

3. Formuleringen

4. Bijlagen en links

5. Beantwoorden

Vragen?

Schrijven voor publicaties Website

Infoblad / Zwiepers / brochure

In de lay-out denken

WebsiteHet verschil met papier

De lezer wil niet lezen, maar wil wel klikken, zappen, spelen.

Een scherm leest 25 % trager.

Schermlezen is vermoeiender en je onthoudt minder achteraf.

Lezer leest scannend.

De lezer is anders

WebsiteHet verschil met papier

Je kunt het niet goed vastnemen.

De resolutie is anders.

Er staat concurrentie op.Andere tekst, links, afbeeldingen, menubalken…

Het ene scherm is het andere niet.

Het medium is anders

WebsiteTeksten aanpassen?

Niet aanpassen

Beetje aanpassen

Opnieuw schrijven

Drie mogelijkheden

WebsiteNiet aanpassen

(Officiële) documenten

Lijsten

Brochure in pdf

> Bij voorkeur als download

In sommige gevallen

WebsiteBeetje aanpassen

Witregels toevoegen

Alinea’s opsplitsen: vier tot zes regels

Links leggen voor extra informatie

Extra tussenkopjes: hoofdidee

Nog kortere zinnen: 10 tot 15 woorden

Bulletlists werken beter dan op papier

WebsiteOpnieuw schrijven

Afhankelijk van basismateriaal

Afhankelijk van tijd en mankracht

Vaak beter dan beetje aanpassen

WebsiteStijl moet levendiger

Niet aanbodgericht, maar vraaggericht

Meer dialoogstijl dan op papier

Menselijker schrijven (vermijd stadhuistaal)

Kies voor persoonlijke woorden (meer jij dan ik)

Kies voor positieve woorden.

Begin met een heel korte zin.

Infoblad / Zwiepers / brochures…Geef niet enkel beschrijvingen.

Interview

Getuigenis

Geef reliëf aan je tekst.

Infoblad / Zwiepers / brochures…Zinnen die zin geven

Begin eens met een vraag.

Onvolledige zinnen

Citaten

Aansporingen

Fietst u ook wel eens langs de Oeverkant?

En toch. Zeker weten. Heel graag.

“Mensen helpen, daar draait het om bij ons”.

Bel me dan gerust op (gebiedende wijs)

Infoblad / Zwiepers / brochures…Schrijven is schrappen.

Loze woorden, stopwoorden

Werkwoorden die niet ‘werken’

een aantal, dan ook, dus, eigenlijk, het is een feit dat, in feite, met name…

Hebben, zijn, worden, zullen, kunnen, willen

Infoblad / Zwiepers / brochures…1-2-3’tjes

Maak van je opsommingen 1-2-3’tjes.

Spelen, plezier en vrienden maken, daar draait het om bij het speelplein.

Een condensatieketel biedt enkel voordelen: je energiekosten dalen, het milieu vaart er wel bij en het is compleet veilig.

Infoblad / Zwiepers / brochures…Enkele aandachtspunten

Zuinig met het uitroepteken en …

Hou het beknopt, verwijs eventueel naar website.

Namen zijn heilig.

Gebruik harde returns enkel als je een nieuwe alinea begint.

Contactgegevens steeds onderaan, niet in een zin.

Infoblad / Zwiepers / brochures…Enkele aandachtspunten

Schrijf enkel 'wij', als je hiermee de gemeente of het OCMW bedoelt.

gemeente / gemeentebestuur

Vanaf = datum in de toekomstSinds = datum in het verleden

Straatnamen voluit schrijven.

De woorden data/uren/voor wie/waar/prijs zijn overbodig.

In de lay-out denkenTitels

Kort: essentie samengebald

Geen leestekens, geen cijfers

Maximaal twee regels

In de lay-out denkenAandacht voor beelden

Liever één sprekend beeld, dan tien slechte foto's.

Mensen

Auteursrechten

Gratis beeldbanken: www.sxc.hu of www.morguefile.com

Onderschriften

In de lay-out denkenZelf beelden maken

Fototoestel op grootste formaat

Portretten op neutrale achtergrond

Liever enkele mensen dan een grote groep

Gezichten, geen ruggen

Perspectief

Vragen?