Post on 26-Feb-2019
Katholieke processies
° christelijk begrafenisritueel ten tijde van
het Romeinse Rijk
Wereldwijde verspreiding door
missionering en kolonisering
Uiteenlopende vormen
• Boeteprocessie
• Paardenprocessie
• Bidprocessie
• Rozenkransprocessie
Sint-Veroonprocessie Lembeek
Rozenkransprocessie
• Tractorprocessie
• Kaarsenprocessie
• Sacramentsprocessie
• Palmezelprocessie
• …
Typologie
(1) Cyclische processies
A. Gedachtenisprocessies (kerkelijke
kalender)
B. Heiligingsprocessies (agrarische kalender)B. Heiligingsprocessies (agrarische kalender)
(2) Incidentele processies
Typologie
(1) Cyclische processies
A. Gedachtenisprocessies 1. Goede week
* Palmzondag
* Witte Donderdag en Goede Vrijdag
2. Paastijd2. Paastijd* Pasen
* Onze-Heer-Hemelvaart
* Pinksteren
3. Drievuldigheidszondag
4. Sacramentsdag
5. Heiligen* Patroonsprocessies
* Mariale processies
* Allerheiligen
Typologie
(1) Cyclische processies
A. Gedachtenisprocessies 1. Goede week
* Palmzondag
* Witte Donderdag en Goede Vrijdag
2. Paastijd2. Paastijd* Pasen
* Onze-Heer-Hemelvaart
* Pinksteren
3. Drievuldigheidszondag
4. Sacramentsdag
5. Heiligen* Patroonsprocessies
* Mariale processies
* Allerheiligen
Typologie
(1) Cyclische processies
B. Heiligingsprocessies
Voorbeeld: Voorbeeld:
kruisprocessies tijdens
kruisdagen
Tractorprocessie Orsmaal,
2007
Typologie
(2) Incidentele processies
A. Smeek- en
dankprocessiesdankprocessies
Kaarskensprocessie Scherpenheuvel
Typologie
(2) Incidentele processies
A. Smeek- en
dankprocessiesdankprocessies
B. Feest- of
jubelprocessies
Kroning OLV ter Koorts Leuven, 1907
Een rijke geschiedenis
Eén processie vertelt vele verhalen
• Ontstaansgeschiedenis
• Historische levensloop
Verhaal van een gelovige gemeenschap, maar
ook van een sociale, culturele en politieke
gemeenschap
Ontstaansgeschiedenis
• Hoogdagen op
kerkelijke kalender
• Vereren patroonheilige
• Epidemieën, oorlogen,
hongersnood
• …
Sint-Rochus
Historische levensloop
Link tussen lokale processies en geschiedenis
van Vlaanderen:
Voor 1830 drukken verschillende buitenlandse Voor 1830 drukken verschillende buitenlandse
overheersers hun stempel op de lokale
processiecultuur
Bourgondische tijd
(14de, 15de eeuw)
• Levendige religieuze
feestcultuur tijdens
middeleeuwen
• Bourgondische
hertogen introduceren
de zgn. generale
processies
Spaanse tijd
(16de eeuw)
• Sacramentsprocessie als
strijdmiddel in conflict
protestanten
• Spaanse “sporen”
- verkleden beelden
- boete- en
geselprocessies
- nieuwe heilige plaatsen
Filips II (1527-1598)
Franse tijd
(1795-1815)
• 1795-1801: eerstfeitelijk en nadienwettelijkprocessieverbodprocessieverbod
• Geestelijken op de vlucht, relieken en beelden verborgen
Drogo-ommegang Bellingen
Rijke Roomse Leven
(late 19de eeuw - ca.1960)
• Grootse opgezette religieuze feestelijkheden
• Maria-devotie
• Wereldoorlog I en II
- onderbreking
- smeek- en dankprocessies
Drastische neergang vanaf jaren 1960
• Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965)
• Gebrek aan enthousiasme bij deelnemers en pastoorspastoors
• Vooruitgang geneeskunde
• Uitbreidend verkeersnet
• …Sint-Apollonia
21ste eeuw
• Processierevival?
• Nieuwe pistes• Nieuwe pistes
- (Im)Materieel erfgoed
- Religieus toerisme