Heet U van harte welkom op deze inleiding in de EHBSO

21 november 2012

Even voorstellen• Joost van Deursen

• 33 jaar ambulanceverpleegkundige- bij GGD Brabant Zuid-Oost nu met FLO

• Sportmasseur sinds 1981

• Eigen praktijk bij TopSupport, Antoon Coolenlaan 1-3a, Eindhoven

• Masseur bij profselectie PSV voetbal

• Medic/masseur bij Eindhoven Kemphanen Ijshockey

• Docent EHBSO soigneursopleiding KNWU

• Docent reanimatie/AED/BLS/PBLS Nederlandsereanimatieraad

• Medical steward Muziekcentrum Frits Philips

Valpartij

Doel van deze avond is:

• Informatief/uitbreiden kennis

• Eens op een andere wijze met je favoriete sport omgaan

• Praktijk

• Motiverend

• Met nog meer plezier nog fijner fietsen!

Algemene inleiding

• Er zijn momenteel meer dan 18 miljoen fietsen in Nederland! Een groot aantal daarvan zijn race/mountain/sportfietsen

• Volgens het LIS 2011 (Letsel Informatie Systeem) bezochten in Nederland in 2010 ongeveer 1800 wielrenners de Spoedeisende hulp van een ziekenhuis. Echter door ingevulde vragenlijsten blijkt dit getal een onderwaardering weer te geven en betreft het waarschijnlijk 5600 wielrenners!

• 87% daarvan is mannelijk en 2/3 deel daar weer van is > 35 jaar. (met alle respect, redelijk op leeftijd!)

• 90% ten gevolge van een val

• 7% ten gevolge van een botsing

Mijn voorzichtige conclusie:

• “In de wielersport kunnen zich gevaarlijke situaties voordoen die helaas slachtoffers eisen. Maar… gezien het aantal mensen dat aan wielersport doet is het aantal slachtoffers relatief laag! Edoch… het zal je maar gebeuren.”

Hoog energetisch

• Wielrennen gaat over het algemeen met snelheden hoger dan 30 km/u

• Hoe hoger de snelheid, hoe groter het verwachte letsel.

• E- kinetisch = ½ M V(kwadraat).

• Een wielrenner heeft weinig bescherming, alleen een helm, handschoenen, schoenen en een tenue.

• Bij een val heeft men de neiging om in ieder geval het stuur vast te houden en pas als het echt niet meer kan een arm uit te steken.

• Daarnaast zitten door de click-pedalende voeten vast aan de fiets wat mogelijk een oorzaak is voor een deelvan het letsel doordat je je voet nietsnel genoeg kunt bijzetten.

Wielrennen gevaarlijke sport?

Een aantal cijfers

• Van de 1800 slachtoffers geteld in het LIS (Landelijke Informatie Systeem)

- 50% letsel aan de armen- daarvan 15% letsel aan sleutelbeen/schouder en 6%een luxatie (ontwrichting)

- 22% hoofdletsel, ondanks de helm- 1% daarvan ernstig schedel/hersenletsel

Meest voorkomende letsels/blessures bij wielrenners

• Hersenschudding/kneuzing• Letsel van de nekwervels/wervels• Sleutelbeen en ontwrichting van het schoudergewricht• Snij- en schaafwonden• Kneuzingen en fracturen• Nek-, rug- en knieklachten ten gevolge van overbelasting van het

bewegingsapparaat of eenzijdige beweging of onderbelichting van functionele aspecten van bv. Core Stability

• Een voorbeeld; af en toe trainen op een tijdrijdfiets is eigenlijk onvoldoende voor een goede tijd bij een echte wedstrijd. Aanslag op je spieren.

• Afhankelijk van de leeftijd en sexe; fysieke/mentale aspecten zoals bijvoorbeeld groeipijn, zelfbeeld, eetstoornis etc.

• Diarree door voedingshygiëne (verkeerd bewaard voedsel, onhygiënische bidons etc.)

Daarnaast:

• Hondenbeet

• Zonverbranding

• Schrammen van takken, brandnetels of prikkeldraad

• Insectenbeten

Johnny Hoogerland, Tour de France 2011

Preventie is een belangrijk onderdeel van je prestatie.

• Een goede persoonlijke hygiëne, waaronder de tandarts en eventueel een pedicure.

• Wonden en geïrriteerde plekken in het kruis verdienen extra aandacht!

• Het is belangrijk dat de sportkleding schoon is en goed past. Dit geldt ook voor schoenen.

• Je fiets moet goed afgesteld staan om blessures te voorkomen

• Controleer bevestigingen van wielen, stuurpen, zadelpen, trappers, maar ook de werking van de remmen en de bevestiging van je schoenplaatjes.

• Draag altijd een goed passende helm en een zonne- of veiligheidsbril

• Onder de 18 Celsius wordt een lange broek en shirt met lange mouwen aanbevolen.

• Smeer je zo nodig in met een zonnebrandcrème

• Douche als het mogelijk is kort na de sportbeoefening in een hygiënische omgeving. Gebruik hierbij slippers en een neutrale zeep/shampoo

• Bewaar je voeding in een koele omgeving. Controleer of het dopje van je bidons niet los kan schieten en spuit voordat je drinkt een deel van de vloeistof door de opening om de doorgang te reinigen van vuil

• Neem voldoende nachtrust. Rust is even belangrijk als trainingsarbeid!

Controleer elkaar!

• Help elkaar waar mogelijk op het gebied van preventie.

• Waarschuw elkaar voor obstakels en spreek daartoe met elkaar een gebarencode af…

• Spreek van tevoren af hoe men bidons aangeeft en etenszakken aan moet pakken.

Wielrennen gevaarlijk?

• Even een bidon aangeven…

Sportkeuring?

• Een goede sportkeuring gericht op de wielersport verdient de voorkeur

• Wielersport is over het algemeen duursport en stelt specifieke eisen aan de sporter

• Er is verschil in uitgebreidheid van sportkeuringen

• Informeer vooraf bij je ziektekostenverzekering naar de vergoedingen!

Sport dopingvrij!

Verzorging

• Scheer je benen (op een hygiënische wijze). Het voorkomt veel ellende bij schaafwonden en het is makkelijker voor de masseur

• Laat je regelmatig masseren door een soigneur. Het is te overwegen dat dat een soigneur is van je eigen verenigingen. Die kom je ook tegen bij wedstrijden

• In zijn/haar administratie of in jouw logboek volgt hij/zij samen met jou je status en dit kan wellicht blessures voorkomen

• Bovendien inspecteert hij gedurende zijn behandeling je huid op ongeregeldheden

Basisprincipes binnen EHBSO

• Denk aan eigen veiligheid en die van het slachtoffer. (Denk bv. aan het verkeer, aanstormend peloton, het aantrekken van handschoenen).

• Help het slachtoffer zo mogelijk op de plaats van het incident (om verder letsel te voorkomen).

• Laat zo snel mogelijk een melding uitgaan naar 112.

• Laat daartoe, indien mogelijk, de weg afsluiten of het verkeer omleiden. Als dit niet gaat, verplaats het slachtoffer middels de Rautekgreep of schepbrancard.

• Houdt naast de fysieke- rekening met de psychische- en sociale aspecten.

Eigen veiligheid

• Aanstormend verkeer?

Vanuit een andere hoek

• Let op!

Rautekgreep

Alleen als je weet/vermoedt dat er géén nekwervelletsel is!

Schepbrancard

Competentie

• Besef dat niemand de wijsheid in pacht heeft. Vraag altijd hulp, twee weten meer dan één!

• Doe wat je moet doen, kent en kunt en draag je slachtoffer zo snel als je kunt zo goed mogelijk over aan een volgend deskundigheidsniveau;- De eerste lijn- Reguliere EHBO-er- Ambulancebemanning- Huisarts- Spoedpost- Spoedeisende Hulp van een ziekenhuis- Fysiotherapeut- Tandarts- Verloskundige etc.

Eerste lijn

• Traumahelikopter

Ravitaillering

Ongeval tijdens de ravitaillering

Even een gewetensvraag ter overweging

• Stel; jij bent begeleider van je ploeg tijdens een koers

• Er vindt zich een incident plaats waarbij een coureur van een andere vereniging of een toeschouwer letsel oploopt

• Je staat bij de ravitaillering met nog vijf tasjes in je hand

• Wat doe je?

Methodisch werken

• In principe werkt men bij ongevallen volgens de ABC-methode en bij reanimatie volgens de CAB-methode

• Bewustzijnscontrole

• A – Airway, staat voor het vrijmaken van de ademweg en stabilisatie van het hoofd en de nekwervels

B – Breathing, staat voor ademhaling

C – Circulation, staat voor circulatie

Benadering slachtoffer• Over het algemeen benadert men het slachtoffer op een rustige, behoedzame wijze waarbij

men zich al een beeld vormt van het ongevalmechanisme en over het bewustzijn van het slachtoffer.

• Let op eigen veiligheid!

• Neem je EHBSO-koffer/tas meteen mee.

• Indien men vermoedt of weet dat het om een hoog-energetisch ongeval gaat: laat indien mogelijk de manuele fixatie van het hoofd aan een tweede hulpverlener over en creëer indien nodig een vrije ademweg.

• Als slachtoffer een vrije ademweg heeft heb je je handen vrij om eventuele grote bloedingen te stelpen.

• Spreek het slachtoffer aan; indien het slachtoffer reageert kan men zich al een beeld vormen over de ademweg, over de kwaliteit van de ademhaling en het bewustzijn.

• Vraag of roep om hulp en bel zelf of laat 112 bellen! Geef de plaats van het ongeval door, het ongevalmechanisme, of het in jouw ogen een levensbedreigende situatie/reanimatie is (2 ambulances), en of het een volwassene is of een kind.

Indien het slachtoffer bewusteloos is

• Als het een slachtoffer is met een hoog-energetisch letsel en je vermoedt nekwervelletsel, dan is het raadzaam het slachtoffer op de rug te laten liggen onder continuering van de manuele fixatie van het hoofd. De andere hulpverlener zal dan indien nodig m.b.v. de jaw thrust, de chinlift of de hoofd-kantel-kinlift methode de ademweg vrij moeten houden.

• Als het slachtoffer op de zij ligt en de ademweg is niet vrij, dient het slachtoffer met inachtneming van de manuele fixatie van het hoofd op de rug gelegd te worden, waarna onmiddellijk begonnen kan worden met jaw thrust, chinlift of hoofd-kantel-kinlift methode.

• Geen ademhaling reanimatie

Manuele fixatie cervicale wervelklom en vrijmaken ademweg

• Continueer zoveel mogelijk de manuele fixatie van het hoofd en de nekwervels

• Maak indien nodig de ademweg vrij door de chin-lift, de hoofd-kantel-kinlift methode of de jaw thrust

Manuele fixatie

• Ter stabilisatie hoofd/nekwervels

Chinlift (kinlift)

Jaw Thrust (kaak zekeren)

Stelpen bloedingen

• Kijk of er grote bloedingen zijn en stelp deze door druk uit te oefenen op de wond. Verbind indien de situatie het toelaat de wonden d.m.v. een snelverband en/of een wonddrukverbrand

• Als het tot een reanimatie komt en er zijngrote bloedingen die niet gestelpt worden, dweilen we met de kraan open!

Als er geen ademhaling is!

Reanimatie eventueel met behulp van AED

Reanimatie Handelingen

Valkuil

• First things first!

• Laat je bij de hulpverlening niet beïnvloeden door zichtbare botbreuken en/of door het aanduiden door het slachtoffer van een pijnlijke plaats.

• Die pijn kan eventueel belangrijk letsel aan de nek/ruggenwervels of grote bloedingen maskeren!

• Wacht niet te lang met bellen of laten bellen van 112. Afschalen of afbellen kan altijd nog al verdient dat niet de voorkeur.

Stabiele zijligging

Het vervolg

• Verzorg, indien nog niet gedaan, de wonden met indien nodig continuering van eventueel manuele fixatie van het hoofd.

• Denk hierbij aan shock ten gevolge van grote inwendige bloedingen. Het slachtoffer kan bleek en klam zien en pijn aangeven. Dit kan een levensbedreigende situatie zijn!

• Stel het slachtoffer gerust en dek hem of haar eventueel toe met een deken of een aluminium deken tegen de koude/wind/stof.

Manuele fixatie hoofd/nekwervels

Met een stifneck (alleen aan te leggen door professionals)

Bij kneuzingen ICE

Ijs, Compressie en Elevatie

Voorbeeld Melding Incident Formulier

En nu verder

• Als je door de urgentie binnen de hulpverlening al niet eerder een keuze maakte;

• Blijft het bij eerste hulp ter plaatse met advisering?

• Ga je of gaat men met het slachtoffer naar een huisarts met eigen vervoer?

• Gaat men met het slachtoffer met eigen vervoer naar een spoedpost of spoedeisende hulp van een ziekenhuis?

• Wordt het ambulancevervoer/traumahelikopter?

Samenvatting

• Eigen veiligheid!• Melding 112 of laat dit doen• Manuele fixatie hoofd of laat dit doen• Hoe is het bewustzijn?• Vrijmaken ademweg; kinlift• Stelp grote bloedingen• Geen ademhaling; reanimatie, indien AED aanwezig; inzetten!• Bewusteloos; manuele fixatie plus kinlift of indien geen gevaar voor

nekwervelletsel, stabiele zijligging• Fixeer fracturen en verzorg wonden• Vul formulier medling incident/EHBSO in• Draag over aan eerste lijn

Hoofd/nekwervelletsel

Over de kop

Breuken

framebreuk

Schaafwonden

Pijnlijke plek

Breuken

Sleutelbeen fractuur

Schaafwonden?

Waarom ook geen hoofd/nekletsel?

De praktijk

• Er wordt geprobeerd om de verschijnselen aan te duiden

• De eventuele oorzaak/aanleiding/ongevalmechanisme

• Een naam te geven aan de aandoening

• De EHBSO handelingen voor te doen

• Daar waar nodig het verschil tussen volwassenen en kinderen aan te duiden m.b.t. EHBSO.

Nu, de praktijk!

• Hersenschudding/kneuzing

• Nekwervelletsel; manuele fixatie hoofd

• Vrijmaken ademweg (Jaw thrust, chin lift, hoofd-kantel-kinlift methode)

• Shock

• Verstikking/verslikking (Heimlich methode)

• Verplaatsen slachtoffer, Rautekgreep, schepbrancard

• Stelpen van bloedingen

• Hartfalen/reanimatie/AED

• Verzorgen van schaafwonden/wonden; schoonmaken, snelverband, wonddrukverband.

Verstikking/verslikking

Heimlichgreep of methode

Oogletsel

Het oog is meestal goed beschermd door de oogkassen

Allergische reactie op insectenbeet

Allergische reactie gelaat

Tekenbeten

Praktijk, vervolg:

• Flauwte

• Oogletsel

• Verstuikingen (distorsies)

• Hematomen (blauwe plekken)

• Astmatische bronchitis, COPD

• Aangeboren hartafwijkingen

• Allergische reactie op voedingsmiddelen, insectenbeet

• Tekenbeet

• Taaislijm ziekte

• Epilepsie

• Diabetes

EHBSO-koffer

Inhoud van de EHBSO-koffer aangepast aan wielersport

Dat betekent dat er naast de basisartikelen extra materiaal aanwezig dient te zijn voor het verzorgen van schaafwonden, wonden en sleutelbeenfracturen en dat er naast een koffer het beste een EHBSO-kit in de vorm van een rugzak aanwezig zou kunnen zijn in verband met het mobiele karakter van de wielersport.

EHBSO-kit rugzak

Nogmaals: doel van deze avond, in overeenstemming met de visie

• Verdieping in kennis over Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen

• Motivering voor aspecten van begeleiding in de wielersport

• Motivering voor het volgen van een cursus EHBO/reanimatie AED/BHV

Heb ik het doel bereikt?

Evaluatie

• Dit is een dynamische presentatie die open staat voor uw suggesties waardoor wij bij een volgende presentatie in kunnen spelen op uw wensen en aanbevelingen.

• Deze presentatie kan desgewenst ook voor andere verenigingen worden verzorgd in ons mooie paviljoen of op locatie

• www.hetsnellewiel.nl/contact/overige_twc_het_snelle_wiel/ Joost van Deursen

•

Einde presentatie inleiding in EHBSO

Dank u voor uw aandacht en tot ziens bij de koersMet dank aan: