Post on 11-Mar-2016
description
elf noemt Liesbeth van Dijk (54)
het ‘Mijn rolstoel’. Vanaf haar vierde
zag Liesbeth namelijk vreemde, maar waar-
achtige dingen die ze met veel emotie uitte.
In 1963 vertelde ze haar ouders dat binnen-
kort een ‘vriend’ zal worden doodgeschoten.
“Ik zag op de wand van mijn slaapkamer als
in een film president John F. Kennedy in een
open limousine voorbij komen. Plotsklaps
vlogen zijn hersenen door de lucht. Mijn ou-
ders waren in die periode dol op JFK. Enkele
dagen later werd hij in Dallas vermoord.”
Naarmate Liesbeth groter en mondiger werd,
gaf ze spontaan door wat ze ‘doorkrijgt’.
“Bij de hoogzwangere buurvrouw hield ik
mijn handen op haar buik en dan zei ik
zwaar geemotioneerd: ‘Het kindje leeft niet.’
Dat kwam dan nog uit ook.” Bij haar thuis
vonden regelmatig diners plaats met veel
nationale en internationale functionarissen
aan tafel. Haar vader reisde voor Shell de we-
reld af en had een enorm netwerk. Vandaar.
“Op mijn achtste zat ik naast zo’n Shell-ho-
temetoot die was vergezeld door een vrouw.
Ik zei: ‘Wat raar dat uw echtgenote zo hard
huilt, terwijl uw vrouw hier nu lacht.’ Dat
was zijn minnares, snap je. Fout, fout, fout!”
Mijn ouders stuurden me in die gevallen
vaak de kamer uit. Ze zeiden dan tegen de
gasten dat ik wel vaker erop los fantaseerde.
Pa Van Dijk was een zwaar christelijke boe-
renzoon uit Woerden die Liesbeths para-
normaliteit toeschreef aan de duivel. Haar
moeder, van Zuid-Amerikaanse afkomst, her-
kende het Zesde Zintuig wel. Ook haar vader,
Liesbeths opa, had heldere, voorspellende
dromen. Haar grootmoeder legde die dro-
men dan aan tafel uit. Maar Liesbeths moe-
der had nooit gehoopt zelf zo’n kind te krij-
gen. Op school zag Liesbeth iedereen in hun
aura met verschillende kleuren. “Leerlingen,
maar ook leraren dachten dat ik ze zag vlie-
gen.” De ouders sleurden hun dochter mee
naar allerlei deskundigen, waar ze de nodige
proeven onderging. “Ik zat een halfjaar in
een inrichting.” Medici hielden het uitein-
delijk op een hersenbeschadiging.
Handicap
Liesbeth ging zich door haar ‘handicap’ meer
en meer isoleren. Ze voelt zich nog altijd
een soort van outcast. “Vrienden noemen
me niet Nostradamus, de bekende voorspel-
ler uit de middeleeuwen, maar NostraDij-
kes, haha!” Hoewel ze op school makkelijk
mee kon komen, durfde ze niet meer over
haar Zesde Zintuig te praten. Ze trouwde
een advocaat, werd moeder van inmiddels
twee volwassenen. In Rotterdam runde ze
een eigen kinderkledingzaak. “Ik ben echt
heel aards en allerminst zo’n zweefteef met
kruidenthee en wierookstokjes!” Ze was als
netwerkster onder meer actief in de filmin-
dustrie, werkte onder anderen met Theo van
Gogh en San Fu Maltha. “Ik voel direct wie
met wie ‘matcht’.” De laatste jaren zet ze
haar gave in bij coachingsessies. Voor 180
euro per sessie ‘leest’ ze haar clientèle, be-
staande uit ondernemers, managers, produ-
centen en presentatoren, maar ook arties-
ten, zangers, acteurs en schrijvers. Na ons
interview staan twee bedrijfsdirecteuren in
haar agenda.
Op welke vragen zoeken zij antwoord?
“Op ‘Waar liggen mijn talenten?’. Hoe kan ik
me daarin verder ontwikkelen? Wat me op-
valt, in al die jaren, is dat mensen mak-
Liesbeth van Dijk brak door als finalist in het KRO-televisieprogramma ‘Het Zesde Zintuig’. Inmiddels maakt
het medium furore met haar tv-programma over paranormale kinderen. Liesbeth staat met haar gave in de
volle wereld van vandaag. Ze adviseert/coacht ondernemers, politici en artiesten. De auteur van Ik zie wat
jij niet ziet slaagt er voortdurend in zweverige zaken handen en voeten te geven. Dito trof haar in haar
woning in Den Haag.
>>
48 dito
Z
‘Je kunt het van mij zo krijgen’
Medium Liesbeth van Dijk over haar ‘zesde zintuig’
liesbeth van dijk.indd 48 22-03-10 18:33:57
>>
by ditospecial people
k zag als in een film John F. Kennedy vermoord worden’‘I
dito 49
liesbeth van dijk.indd 49 22-03-10 18:34:10
kelijker en sneller groeien door bevestiging,
erkenning. Kortom, ze maken door positieve
aandacht grotere stappen dan door pijn.”
Is het zo niet: zowel door pijn als door plezier?
“Maar waarom zouden we de pijn opzoe-
ken? Wordt het leven daar plezieriger op?
Wat ik inmiddels geconcludeerd heb, is dat
mensen het meeste geluk ervaren door in
hun werk bij hun eigen sociale groep te
blijven. Dan kom je automatisch sneller
in een flow, gaat alles makkelijker, krijg
je sneller bevestiging, liefde, steun. Dat
advies geef ik steeds vaker. Maar om de
een of andere reden laten mensen die
zekerheid toch los. Uit nieuwsgierigheid,
uit avontuur - of weet ik veel waarom -
gaan ze het geluk zoeken bij een andere
beroepsgroep, branche of wat dan ook.
Maar daarmee roepen ze dan vaak de el-
lende over zich af. Je hoort als het ware
bij de neushoorns, maar eenmaal tussen
de krokodillen ontdek je dat ze je bijten
en kapot scheuren. Zeker in deze tijd kom
ik alsmaar vaker in mijn sessies tot de con-
clusie: was toch gewoon lekker in je eigen
vaarwater gebleven.”
Promoot je daarmee niet de houding: blijf
zitten waar je zit en verroer je niet?
“Juist niet. Iemand ontwikkelt zich juist be-
ter als de schoenmaker bij zijn leest blijft.
Neem John de Mol. Zeer succesvol, maar
ook hij begon ineens een eigen tv-station
en loopt een knauw op. Of Marco Borsato.
Waarom bleef hij gewoon niet doen waarin
hij een specialist is? Waarom overstappen
naar andere disciplines, andere vakgebieden,
je ziel en zaligheid storten bij mensen van
een andere bloedgroep? Het is een klassie-
ke valkuil. Voetballers, artiesten, maar ook
ondernemers: ze zitten lekker in een flow,
hebben succes en ineens storten ze zich in
een avontuur waarin ze deuken oplopen. Die
mentaliteit is zowaar uitgegroeid tot een
wereldcrisis. Hardwerkende burgers staken
op grote schaal hun geld in aandelencon-
structies waar geen touw aan vast te knopen
was. Het gevolg is bekend. Dus blijf doen
waar je goed in bent! Maar ik snap het wel,
hoor. Heb je je eerste ton binnen, dan wil je
er altijd drie, vier of vijf van maken. Dus ben
je geneigd buiten je periferie te stappen. Je
komt daardoor misschien in aanraking met
criminele of frauduleuze wereldjes. Joop van
den Ende ontdekte dat bij zijn bouwproject
in Amsterdam Zuidoost. Leg je je energie bij
een groep waar je niet bij hoort, dan gaat
het fout. Zulke ervaringen maken je boven-
dien achterdochtig, ze doen pijn, geven
stress. Dus wat voegen dergelijke uitstapjes
toe aan je levensgeluk? Bedenk bovendien:
waar je mee omgaat, word je mee besmet.”
In welke groep zit jij?
“Haha, juist bij die ondernemers, de dur-
‘aarom zouden we de pijn opzoeken? Wordt het leven daar plezieriger op?’‘W
50 dito dito 51
liesbeth van dijk.indd 50 22-03-10 18:34:54
vers, degenen die voor zichzelf gaan, voor
hun eigen talent kiezen. Bij degenen die
springen in het diepe, met de instelling van
‘op de bodem van de zee zijn ook mooie
planten’, die buiten zichzelf kunnen kijken.
Die, gek genoeg, juist ook vaak een knauw
hebben opgelopen, omdat ze zeiden: ‘Dat
is wel mijn groep, ik weet hoe in dit milieu
de paden lopen. Maar fuck it, ik doe het zo.’
Wat mensen ook van Rita Verdonk vinden,
los ook van haar politieke programma: als
je zo in je boodschap gelooft en mensen
daarvan weet te overtuigen, knap hoor.
Ze kan straks op haar sterfbed zeggen: ‘Ik
haalde alles eruit wat erin zat, alles in mij
heb ik ontwikkeld.’ En hoeveel mensen lig-
gen niet op hun sterfbed en zeggen ‘Had ik
maar, had ik, had ik maar’?”
Maar zelfs jij stapte over naar een andere
wereld, de televisiewereld?
“Ik houd mijn hart vast, want je bent in
Hilversum gewoon een product. Scoor je,
dan blijf je en vice versa. Snoeihard al-
lemaal! Verder weet ik nu al dat colum-
nisten, bloggers en politici me straks
compleet gaan afmaken. ‘Onzin, dat tak-
kewijf met die paranormale kinderen.’ Ik
hoor het ze al zeggen, haha. Maar dat heb
ik er dus allemaal voor over. Ik wil name-
lijk echt laten zien dat paranormaliteit
iets normaals is, ik wil dat kinderen niet
hetzelfde meemaken wat mij is overko-
men. Dat taboe doorbreek ik. Verder pleit
ik in dat programma voor meer vertrou-
wen in de intuïtie, in het diepe weten.”
Mooi! Maar hoe doe je dat?
“Leef meer en meer in het hier en nu! Dan
gaat dat diepe stemmetje vanzelf luider
tegen je spreken.”
Hoe ga jij om met negativiteit?
“Door zelf zoveel mogelijk de macht in ei-
gen handen te houden. Zo nam ik in mijn
contract op dat medewerkers bij wie ik
me niet goed voel, direct kunnen worden
vervangen. Daarmee ben ik achteraf zo
blij. Een redactielid en een cameraman
hadden vanaf de eerste opnamedag geen
plezierige energie. Ze hadden niets met
paranormaliteit. Ik proefde bij hen zoveel
cynisme, zelfs boosheid en jaloezie naar
mij. Dat remde me enorm. Die stoorzen-
ders zijn dan ook vervangen en daarna
stroomde het wel door. Wat niet wil zeg-
gen dat alles van een leien dakje is ge-
gaan. Ik heb mezelf tijdens de opnames
helemaal gegeven. Dan is het zaak dat de
basis stabiel is. Ik koester meer dan ooit
mijn eigen groep mensen. Mijn vrienden,
familie, kinderen. Mijn vertrouwde sociale
netwerk. Dat geeft zo’n harmonie, zo’n
rust. Heerlijk!”
Nog een echt Dito-advies?
“Steek geen energie in afwijzingen! Het
leven is daarvoor te kort. Ik geef alleen
energie in toewijzingen, daardoor groei je
ook sneller. Dat is natuurlijk makkelijker
gezegd dan gedaan. Eigenlijk pleit ik in
mijn werk voortdurend voor zelfonder-
zoek: ga naar binnen, volg je innerlijke
stem. Maar dat is soms enorm pijnlijk.
Het gros van de mensen stopt dan ook
met dat zelfonderzoek. Ze zoeken zelfs
meer dan ooit de oorzaak van hun onge-
luk, teleurstellingen en frustraties bij de
ander. Wat me de laatste jaren zo opvalt,
is dat iedereen zulke lange tenen begint
te krijgen. ‘Niks is goed, verdomme’, en
de woede neemt toe. Inmiddels staat zo-
wat alles te trillen op zijn grondvesten:
relaties, werk, het politieke, medische,
economische en monetaire systeem. Ge-
lukkig ontdekken steeds meer mensen dat
ze zelf de slingers in het leven moeten
ophangen.”
Ben jij gelukkig met je gave?
“Ik weet niet beter, maar jij mag die zo
van mij krijgen. Echt, ik zou zo graag
uit mijn rolstoel willen springen. Het is
vaak zo heftig, ik zie regelmatig sterf-
gevallen dagen van tevoren aankomen.
Vreselijk! Met het tv-programma wilde
ik het als het ware uit mijn systeem ja-
gen, het voor eeuwig uit mijn lichaam
braken.” n
50 dito dito 51
by ditospecial people
liesbeth van dijk.indd 51 22-03-10 18:35:02
100 dito dito 101
oël bezit de gave van entertainen’‘J
joel borelli.indd 100 22-03-10 19:30:02
Rasentertainer Joël Borelli en muziekmanager Wim Franke ondernemen in muziek!
Verre van standaard. Dat is wat pianist en entertainer Joël Borelli (29)
en muziekmanager Wim Franke (43) kenmerkt. In hun doen en laten, te
maken keuzes en de manier waarop hun samenwerking verloopt. Na een
mooie, hectische tijd als ‘Crazy Pianist’ verliet Joël Borelli Scheveningen.
Sindsdien timmert hij stevig aan de weg met zijn eigen show en muziek.
Wim Franke is zijn vertrouwde ‘brother in crime’. Het duo werkt aan een
stevige opmars in muziekland. Dit jaar staan 120 optredens, een single
en een tv-project in de planning. Ondernemen in muziek, Dito vraagt
zich af hoe dat werkt.
>>
ij kan er met passie over
praten. De Amsterdamse
muziekmanager Wim Franke neemt zijn
taak serieus. Wim: “Joël maakt muziek
en bezit de gave van entertainen. Als hij
achter zijn piano plaatsneemt, gebeurt er
iets. Het woord manager? Daarmee heb
ik nog altijd moeite. Er hangt een vage
zweem omheen. Ik zie mezelf graag meer
als ondernemer in entertainment. Muziek
beschouw ik als een product. Mijn taak
is dat organiseren, profileren en vermark-
ten. Daarom hebben we een duidelijke
werkverdeling: Joël zingt en speelt piano,
ik zorg ervoor dat hij dat optimaal en zo
vaak mogelijk kan doen. Daarbij zijn we
ook nog eens kritisch op op welke locaties
we spelen. Als het aantal optredens de lol
in de weg gaat staan, trappen we gerust
op de rem. Dat lijkt niet commercieel,
maar uitgangspunt is dat het leuk moet
blijven. Gek, hè? Ik heb de opvatting dat
je in de muziek geld nooit als leidraad
moet nemen. De basis moet plezier heb-
ben blijven. Dat is namelijk je product.
Gelukkig hebben we met Joël de luxepo-
sitie om selectief te kunnen zijn. Zie het
ook als een
stukje bran-
ding. Joël
brengt feest,
maar wel al-
tijd op een
stijlvolle ma-
nier. Wanneer
een locatie
niet past bij
de uitstra-
ling die we
beogen, spe-
len we daar niet. Mijn werk bestaat eruit
dat Joël in een omgeving speelt waarin
hij past, optimaal kan presteren en geen
zorgen heeft. Als je nee kunt zeggen te-
gen geld, verdien je daardoor op termijn
meer geld, en anders maar niet. Zo werkt
ondernemen in muziek. Bij een optreden
hebben we ook te maken met techniek en
logistiek. We spelen in alle uithoeken van
Nederland, maar ook regelmatig in buiten-
landse clubs. Een team van drie mensen
zorgt ervoor dat alle instrumenten en licht
en geluid staan opgesteld. We hebben
inmiddels twee vrachtauto’s en een dub-
bel instrumentarium aangeschaft. Op die
manier kunnen we meer optredens vlak
achter elkaar doen. Dat werkt perfect. Ter-
wijl we op locatie A spelen, wordt alles
op locatie B opgebouwd. Joël komt aan,
100 dito dito 101
by ditoondernemen
H
De piano, de artiest en de manager...
oël bezit de gave van entertainen’‘J
joel borelli.indd 101 22-03-10 19:30:23
gaat zitten op zijn pianokruk en kan knal-
len. Doordeweeks ziet mijn werk eruit als
een kantoorbaan. Contracten rondmaken,
administratie, logistieke planning maken,
afspraken met platenmaatschappijen, mu-
zikanten, en crew. Bij het zien van een ge-
nietende Joël op het podium en een fees-
tende massa krijg ik altijd weer een kick.
Daaruit haal ik mijn voldoening.”
Mooie momenten verzamelen
Joël vult aan: “Mijn levensgeluk hangt niet
af van het gegeven of ik wel of niet suc-
cesvol ben als muzikant. Ik ben hartstikke
blij met hoe het nu gaat. Het liefst wil ik
iedere dag iets nieuws beleven. Leven zie
ik als mooie momenten verzamelen. Vorige
maand ben ik vanuit Eindhoven verhuisd
naar Amsterdam. Prachtig om over de
grachten te fietsen. Daar krijg ik inspira-
tie van. Wim zit hier met zijn kantoor. Het
is makkelijker voor mij om hier te wonen,
omdat we ons dit jaar volop gaan richten
op singles uitbrengen. Continu ben ik op
zoek naar acties en nieuwe uitdagingen.
Het werken in de entertainmentbranche er-
vaar ik als een ultieme hobby. Nog steeds
krijg ik kippenvel als de mensen bij mijn
optredens losgaan. Weet je? Ik kan geen
noot lezen. Als kind van zes jaar was ik
altijd te vinden achter de oude piano van
mijn opa, die als erfstuk bij mijn ouders
thuis stond. Ooit heb ik muziekles geno-
men. Toen moest ik de noten van ‘Vader
Jacob’ leren. De volgende les speelde ik
een zelfverzonnen jazzuitvoering daarvan,
haha. Mijn ouders kregen toen het advies
om mij maar gewoon mijn eigen gang op
de piano te laten gaan, en dat doe ik nog
steeds. Samen met Wim werk ik aan mijn
carrière. Ik heb iemand nodig die me struc-
tuur geeft en de zaken strak regelt. Wim
is iemand die mij bewust heeft weten te
maken van waarmee ik bezig ben. Ik heb
eerder een manager gehad. Dat was Wil-
lem van Schijndel, de ontdekker van Guus
Meeuwis. Een fantastische kerel, maar de
klik ontbrak. Sinds ik Wim heb leren ken-
nen, viel alles op zijn plaats en gaat het
keihard met mijn carrière. We vormen een
hecht team en kunnen alles tegen elkaar
zeggen, ook als we het niet eens zijn. Wat
ik fijn vind, is dat hij heel goed luistert
naar wat ik zelf wil. Hij heeft een sterke
visie en vertaalt die naar duidelijke doel-
stellingen. Wim weet daaruit precies te
pikken wat we daarvan het best kunnen
gebruiken en op welke manier. Marketing,
muziek en logistiek laten samensmelten is
een kunst. Wanneer Wim zich daarna een-
maal ergens in vastbijt, laat hij niet meer
los totdat het geregeld is. Als artiest vind
ik het heerlijk om zo’n iemand naast me te
hebben. Het geeft een veilig gevoel en ik
kan helemaal doen wat ik zelf wil.”
Moeke Spijkstra
Hoe lucratief is het om te ondernemen in
muziek? Wim: “In de muziekwereld gaan se-
rieuze bedragen om. Een optreden van een
halfuurtje van Jan Smit of Gerard Joling
kost tegenwoordig bijna twintigduizend
euro. Joël zit daar natuurlijk ver onder,
omdat hij nog nooit hits heeft gemaakt.
102 dito dito 103
arketing, muziek en logistiek laten samensmelten is een kunst’
‘M
joel borelli.indd 102 22-03-10 19:30:36
De laatste tien jaar is een grote financiële
kloof ontstaan tussen A- en B-artiesten.
Qua gagebeleid hebben we momenteel
strakke lijnen staan. Een optreden van
Joël kost drieduizend euro. Daar wijken we
niet vanaf. Hij komt dan met zijn piano,
zijn vaste drummer ‘Losjes Leo’ en een ge-
luidsinstallatie. Een optreden duurt twee
of drie keer 45 minuten. Tegen meerprijs
kan de show worden aangevuld met een
saxofonist. De klant mag zelf kiezen voor
deze optie. Momenteel doen we 120 shows
per jaar. Daaronder veel privéfeesten in het
chiquere segment. We hebben een samen-
werking met vijftien grandcafés die Joël
jaarlijks drie keer plaatsen. Daarvan maken
ze op die manier een terugkerend event
in hun zaak: Joël Borelli in concert. Daar-
omheen doen we evenementen en zien we
uit naar nieuwe mooie locaties. Van spelen
komt spelen, zeg ik altijd. Met kerst stond
Joël bijvoorbeeld in het bekende cafeetje
Moeke Spijkstra in Laren. Daaruit komen
dan gelijk zes boekingen voort. Dit jaar
staan we daardoor voor tweeduizend man
op de Blaricumse kermis. Zo bouw je iets
op. Natuurlijk willen we verder groeien.
We hebben een gezonde ambitie. In dat
opzicht denken we net als elke andere on-
dernemer. Om stappen te kunnen maken
moet je in onze business creatief worden
en exposure genereren. Wanneer je een hit
weet te scoren en met je gezicht op televi-
sie komt, gaan er deuren open. Het gekke
van muziek is dat je hetzelfde product dan
ineens voor vijf keer zo veel geld kunt ver-
kopen. Deze maand duiken we de studio
in om de eerste single op te nemen. Het
is een nummer dat Joël heeft geschreven
samen met Tjeerd Oosterhuis. In april
komt het op de markt en gaan we de pro-
motiemachine opstarten. Ook zijn we in
gesprek met diverse partijen om Joël op
televisie te krijgen. Ik kan er nog niet
veel over zeggen, maar als het doorgaat
kunnen we echt stappen vooruit maken.
Doel daarvan is om volgend jaar een stap
te kunnen maken naar de grotere podia
en events in ons land. Je moet daarbij
ook een beetje geluk hebben. Ooit heb ik
een vette nummer 1-hit weten te creëren
met een andere artiest van mij. Uit erva-
ring weet ik daarom wat een lol en moge-
lijkheden dat kan veroorzaken. Met Joël
hoop ik dat ook ooit te mogen bereiken.
En ja, als zoiets lukt, kan ondernemen in
muziek buitengewoon lucratief zijn. Ple-
zier en lol blijven echter ook dan de basis
voor beslissingen nemen.”
Afwisseling
Joël is realistisch: “Ik zal altijd doen
waarin ik zin heb.” Hij geeft daarom ook
ruimte aan zijn commerciële onderne-
mingsdrang buiten de muziek. Samen met
een leuk team runt hij een bedrijf in sms-
diensten. Voor de horeca ontwikkelde hij
daarmee een narrowcasting product. Meer
dan tweehonderd horecabedrijven maken
daarvan al gebruik. Joël: “Maar dat zie ik
puur als een hobby, hoor! Een paar keer
in de week loop ik bij het bedrijf binnen
om lekker te brainstormen. Die afwisse-
ling met muziek is geweldig.” n
102 dito dito 103
by ditoondernemen
Voor meer informatie over Joël Borelli:
www.joelborelli.nl
Boekingen & management Joël Borelli:
World of Bookings bv, 0800 777 22 27
joel borelli.indd 103 22-03-10 19:30:43
mringd door kleur-
rijke schilderijen
en beelden van diverse
goden van verschillende
godsdiensten spitst het ge-
sprek zich toe op zijn ‘roots’. De geboren
Surinamer blijkt de zoon te zijn van een
islamitische vader en een hindoemoeder.
“Maar zij dachten,” grapt Bakas in het
kantoor van het vier medewerkers tellende
bedrijf Trend Office Bakas, gevestigd in
zijn Amsterdamse woon-werkpand, “daar
komen ongetwijfeld Bosnische toestanden
van, laten we maar allebei van ons geloof
vallen en samen iets nieuws kiezen. Zo
werden ze Nederlands Hervormd.”
De goedlachse Adjiedj Bakas (46) gebruikt
de grap even om zijn jetlag goed van zich
af te schudden. De trendwatcher met een
oeuvre van elf boeken geeft jaarlijks zo’n
tweehonderd lezingen, waarvan een groei-
end aantal in China, de VS, Engeland en
Dubai. Ondanks zijn jetlag is hij weer volop
aan de slag. Hij sprak zojuist met een Phi-
lipsdelegatie. Straks haalt zijn chauffeur
hem op voor een spreekbeurt in Nijmegen.
“Een zaal met zo’n tweehonderd grafische
ontwerpers. Ik ben wel een bühnebeest. Ik
hou ervan om mensen wakker te schudden,
te provoceren, discussie te ontlokken.” De
afgelopen week was hij op familiebezoek
in Paramaribo. “Ik zocht er mijn moeder
weer op en mijn zus.” Remigratie naar zijn
moederland komt echter niet in hem op.
Suriname inspireerde de ondernemer niet
tot een leven ‘bigger than life’. Maar ook
Amsterdam begint wat dat betreft kracht
te verliezen. “Het kan niet meer tippen
aan New York en Shanghai.”
Gedurende ons anderhalf uur durend sa-
menzijn focust Bakas zich voortdurend
op mogelijkheden en kansen. Nooit op
problemen. “Niet dat ik ze ontken. Maar
als ik de keuze heb, kies ik voor het posi-
tieve.” Bakas is de verpersoonlijking van
vooruitgang en voorspoed. Zo moet de
Zwarte Zakenman 2008 niets weten van
de betuttelende bevoogding van minder-
heden in onze verzorgingsstaat. Zelf zegt
hij nooit gediscrimineerd te zijn. “Tuurlijk
maak je eens wat mee“, zegt hij. “Maar het
is iets anders wanneer je je daardoor echt
gediscrimineerd laat worden. Daar ben
je zelf bij, toch?” Hij geeft niet prijs op
welke politieke partij hij stemt, maar hij
is duidelijk voor drastische hervormingen.
“Tegen immigranten zeg
ik: alsjeblieft, integreer
niet in die Nederlandse
overlegcultuur! Je wordt
automatisch meegezogen
in dat gekissebis over atv-dagen en vakan-
tie- en pensioenregelingen. Dit poldermo-
del creëert uiteindelijk losers.”
Wat dat betreft blijft vooral China Bakas
fascineren. Uiteraard heeft hij zijn be-
denkingen over de dictatuur in dit land.
Maar de Chinezen verstaan de kunst om de
problemen van vandaag in kansen om te
buigen. “Weet je welke alternatieve straf
ze er hun gevangenen aanbieden?” vraagt
hij met twinkelende oogjes. “Werken in
Nigeria, op een van de Chinese booreilan-
den. Zware criminelen kunnen er werken,
een vak leren en bij het volbrengen van de
missie een fikse strafvermindering krijgen.
Vluchten kunnen ze moeilijk op die boor-
eilanden, de zee zit bovendien vol haaien,
haha. We zouden ook ónze gevangenen
aan het werk kunnen zetten. Waarom niet?
Geniaal, dat creëren van win-win.”
In zijn ogen schieten de westerse democra-
tieën zich uiteindelijk zelf in de voet door
problemen alsmaar naar de volgende gene-
ratie door te schuiven. “Daardoor worden
de problemen monsters die niet meer op
te lossen zijn. Kill the monster when
Trendwatcher Bakas
Wie wil weten wat de toekomst ons brengt, kan niet meer
om Adjiedj Bakas heen. De trendwatcher geldt vanwege
zijn frisse presentatie en zijn vakmanschap, resulterend in
een oeuvre van elf boeken, als de meest prominente gla-
zenbolkijker van Nederland. Wat kan Bakas betekenen voor
de Dito-ondernemer?
>>
‘De robot wordt straks beter in bed dan een mens’
118 dito dito 119
O
bakas trendwatcher.indd 118 22-03-10 19:41:09
by ditovisie
118 dito dito 119
it poldermodel creëert uiteindelijk losers’‘D
© Av
i Goo
dall
bakas trendwatcher.indd 119 22-03-10 19:41:22
it’s small. Democratische regeringen val-
len vaak in de valkuil dat ze slaaf worden
van hun stemmers. Men kiest meestal toch
degenen die hun eigen belang, vaak korte-
termijnbelang, behartigen. Door die poli-
tieke cultuur van zachte heelmeesters die
stinkende wonden maken, blijft Europa,
maar vooral ook Nederland, het oplossen
van de vergrijzing maar uitstellen. Tuurlijk
moeten daardoor mensen langer werken,
hoe moet dat anders worden betaald?”
The Muppet Show
In de glazen bol van Bakas wordt Nederland
een door senioren gedomineerd slaapland.
“Dito-ondernemers moeten daarop inspe-
len”, doceert hij over het aankomende Flo-
rida van Europa. ”Vooral de geluksindustrie
zal daardoor grote groeikansen krijgen.
Ouderen willen er bijvoorbeeld, doorgaans
meer dan jongeren, goed verzorgd uitzien
en er aantrekkelijk bij lopen. Uiterlijke
verzorging wordt alsmaar belangrijker. Dus
denk ook aan de verdere
groei van de cosmetische
industrie, entertainment,
persoonlijke ontwikkeling
en alle andere branches
die actief zijn in wellness,
gezondheid en geluk. Denk
aan therapeuten, mas-
seurs en fysiotherapeuten.
Wist je dat inmiddels één
op de vier Nederlanders
zich eenzaam voelt? Ik
ken mensen die regelmatig
een fysiotherapeut bezoe-
ken, omdat ze dan einde-
lijk weer eens worden aangeraakt.” Ook de
groene economie wacht volgens hem een
grote toekomst. Net als Maatschappelijk
Verantwoord Ondernemen en de aandacht
voor ethiek en religie. Hoewel Bakas abso-
luut geen complotdenker is, is hij kritisch
over het Al Gore-verhaal over Global War-
ming. “Veel zaken zie ik als cycli”, zegt
hij. “Ook het klimaat kenmerkt zich door
het komen en gaan van periodes van op-
warming. De zon is een vuurspuwend mon-
ster waarop de mens geen enkele invloed
heeft.”
Bakas ziet het machtsspel tussen de gro-
ten der aarden als een grote Muppetshow.
“Alles draait om de schone schijn”, aldus
de man die zich onder meer in het ver-
deel-en-heerswerk van onder anderen de
Italiaanse diplomaat en politicus Machi-
avelli heeft verdiept. Alleen de vorm zal
met al die spindoctors van tegenwoordig
beter verpakt worden. Docerend: “Google
staat positief in het nieuws vanwege hun
Chinabeleid. Ze komen op voor de men-
senrechten en voor de vrije nieuwsgaring.
Maar wat is de echte reden voor hun ver-
trek uit China? Simpel!” grijnst Bakas. “Ze
maken er geen winst, haha. Money rules
the world! Dat is van alle tijden en zal ook
in de toekomst zo blijven. Met hun actie
tegen de Chinese autoriteiten maken ze
toch nog mooie sier. Slim!” De een vindt
die windowdressing irritant huichelachtig,
maar Bakas vindt dat allemaal wel mooi
en spannend. Ook de trendwatcher schept
er genoegen in illusies in stand te hou-
den. Wat dat betreft is hijzelf absoluut
een toonbeeld. In zijn ‘tailor made suit’ is
Bakas om ‘door een ringetje te halen’. Zijn
kalende schedel kent met een krulletje op
zijn voorhoofd een fascinerend focuspunt.
“Het weinige haar dat ik heb, draag ik dan
ook in ere, haha.”
The Happy Hooker
Dat beelden vaak meer
zeggen dan woorden,
blijkt ook uit de om-
slag van De toekomst
van de liefde. Zijn nieuwe boek, waarvan
er al vele duizenden zijn verkocht. De
bestseller heeft een kleurrijke opmaak en
telt honderden foto’s. Op de omslag deelt
een sexy dame het bed met een gespierde
robot. Het is moeilijk te geloven, maar
volgens Bakas wordt deze toch bizarre sci-
encefiction sneller realiteit dan velen vre-
zen. Zeker wat seksspeeltjes betreft geldt:
het is van alle tijden, alleen de vorm ver-
andert. “De bemanning op de VOC-schepen
leefde zich ook al uit op speciale poppen”,
120 dito dito 121
egen immigranten zeg ik: alsjeblieft, integreer niet in die
Nederlandse overlegcultuur!’
‘T
© Kees Rutten
bakas trendwatcher.indd 120 22-03-10 19:41:29
doceert hij. “De sekspoppen van vandaag
zijn al uitgerust met een stem die liefko-
zende tekstjes uitspreekt. Als de techniek
zich zo blijft ontwikkelen, wordt de robot
zelfs beter in bed dan een mens ooit kan
worden. Bovendien vragen robots bij een
echtscheiding geen alimentatie, haha.”
Ondernemers moeten zich volgens hem ook
meer in de geluks- en genotbehoefte van
hun medewerkers verdiepen. “Onderzoek
wees uit dat de ultieme drijfveer van elke
medewerker niet zozeer het werk is, maar
vooral een goede relatie hebben”, vertelt
hij. “De trek naar de steden neemt daar-
door alsmaar toe. Nu al lopen Oost-Gronin-
gen, Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-Limburg
leeg. Niet alleen omdat in de Randstad
meer carrièrekansen liggen, maar vooral
omdat daar de relatie-
en genotsmarkt het
weligst tiert. Mensen
gaan meer en meer
ontdekken dat een goede relatie hen ook
in het werk beter maakt. Daardoor zitten
ze beter in hun vel, zijn ze vrolijker, voe-
len ze zich rustiger, kunnen ze meer aan.”
Wat dat betreft leert de technologie-indu-
strie heel snel. “Veel nerds die er werken
hebben weinig of zelfs geen enkele seksu-
ele ervaring. Wat zie je nu? Onder anderen
Xaviera Hollander, bekend als The Happy
Hooker, werkt nu in die branche als consul-
tant. Zij leert de mannen zich aantrekkelijk
te kleden, vrouwen aan te spreken en hoe
ze hen moeten behagen. Voormalige pros-
tituees gingen daadwerkelijk met ze naar
bed. De technologiebranche heeft daarbij
baat, want medewerkers die lekker in hun
vel zitten, presteren nu eenmaal beter.”
Prins Bernhard
Volgens de trendwatcher wachten ons op
relationeel en erotisch gebied de nodige
aardschokken. “Tot 1850 was het gemid-
delde sterftecijfer 40 jaar. Nu worden we
gemiddeld 90 jaar, straks 120. Houd jij
het tachtig tot honderd jaar vol met de-
zelfde partner? Meer monogame relaties na
elkaar hebben ligt als oplossing voor de
hand. In deze mediacratie worden mensen
bovendien op grote schaal aan allerlei ver-
lokkingen blootgesteld. Het traditionele
huwelijk komt daardoor meer en meer on-
der druk te staan. Omdat beide partners
werken, bestaat de financiële noodzaak
vaak niet langer. Bovendien nemen ook
de internationale liefdesrelaties, de ‘zebra-
paren’, toe. Verder worden senioren weer
verliefd, vervaagt de scheiding tussen
homo’s en hetero’s en biseksualiseert de
liefde. Ook slaat de ‘Surinamisering’ toe,
ofwel tegelijkertijd meer relaties hebben.”
En ook de hypocrisie en geheimzinnigheid
zullen verdwijnen. “De privacy verdwijnt
namelijk”, aldus Bakas. “Alle gangen zijn
digitaal te volgen, denk bijvoorbeeld aan
de techniek van het rekeningrijden.”
Ik zie even een pikzwarte toekomst van
vele echtelijke ruzies vol verwijten,
verdriet, jaloezie. Maar Bakas ziet
het allemaal weer heel zonnig in.
Hij denkt dat de mens zich snel-
ler aanpast dan menigeen denkt.
“Ik vroeg laatst aan
een zaal vol managers,
van wie nota bene het
grootste deel uit de Bi-
blebelt afkomstig was,
het volgende: wie van jul-
lie heeft vandaag morele bezwaren
tegen de vreemdgaanpraktijken van prins
Bernhard? De man had immers twee bui-
tenechtelijke kinderen bij twee verschil-
lende vrouwen. Van de honderd managers
staken er slechts vier hun vinger op. Toen
ik vroeg wie hun vinger zouden opsteken
als ik deze vraag twintig jaar geleden had
gesteld, telde ik ruim de helft van de zaal.”
De mens maakt van de snelle ontwikkelin-
gen gewoon geen punt meer. “In dit huis
aan de rand van het centrum woonde in de
Gouden Eeuw een buitenvrouw van een van
de rijkste VOC’ers. Hij woonde zelf binnen
de grachtengordel met zijn vrouw en ge-
zin. De buitenvrouw werd echter door hem
onderhouden en ontving hem wekelijks.
Iedereen wist het, maar niemand maakte
er een punt van.” Vandaag woont er in alle
tevredenheid een homoseksuele Surinamer
die is getrouwd met een Duits-Joodse ver-
zekeraar annex romanschrijver. “Ook daarvan
maakt niemand een punt”, aldus Bakas met
zijn volle lach. n
enioren worden weer verliefd’‘S
120 dito dito 121
by ditovisie
© M
irjam
Ver
donk
bakas trendwatcher.indd 121 22-03-10 19:41:34
ijn definitie van succes: als je de hoogste wilt zijn, moet je bereid zijn de laagste te zijn’
128dito dito 129
‘M
ben tiggelaar.indd 128 22-03-10 19:45:37
e afgelopen jaren heeft hij
duizenden mensen gecoacht.
Zijn slim gemarkete seminars hebben wel-
luidendenamenals ‘MBAop1dag’en ‘Dit
wordtjouwjaar’,eenseminardathijbijelke
start vanhet nieuwe jaar organiseert.Het
zijn populaire bijeenkomsten, waar soms
weltweeduizendmensenademloosnaarkij-
ken en luisteren.Want Tiggelaarweet hoe
hijeenpubliekaanzichmoetbinden.Met
onderhoudendeteksten,goedonderbouwde
stellingenenwaarnodigeenprovocerende
grapeneengrol.Sinds2000veroverdeTig-
gelaarmetmaarliefstdrieverschillendeboe-
kendenummer1-positieindemanagement
toptien.VanzijnbestsellerDromen, Durven,
Doen, datin2005voorheteerstverscheen,
zijnmeerdan150.000exemplarenverkocht.
Zijn passie is mensen helpen hun dromen
omtezetteninactie.Wantiedereenheeft
dromen over werk, relatie, gezondheid en
persoonlijkeontwikkeling.Maarwatisnodig
omdestapvandromennaardurvenenuit-
eindelijkdoentezetten?Watzijndegehei-
menvanechte,blijvendeverandering?Oprah
heeftDr.PhilmaarwijhebbenDr.Ben,zoals
dehoofdredactricevanhetzakenblad Inter-
mediairhemooitomschreef.
Ben jij een managementgoeroe?
“Mensendenkenbijhetwoordgoeroevaak
aanzweveriggedoe.ZijhebbenerMaha-
rishi-achtigebeeldenbij.Daarhouikniet
van.Watikdoeisjuistheelpraktisch.Ik
helpmensenenorganisatiesominactiete
komenenhundromenterealiseren.”
Jouw claim to fame is onder meer de succes-
volle seminarreeks ‘MBA in 1 dag’, waarbij in
één dag alle bekende managementthema’s
de revue passeren. Hoe is dat ontstaan?
“Ikdoehetnuvijfjaar.Opjaarbasiskomen
erzo’ntweeduizendmensendieiederzo’n
995eurobetalen.Detitelisnatuurlijkton-
gue-in-cheekbedoeld.Heteerstejaarhad-
denwetotonzeverrassingalvierhonderd
bezoekers.Verbazingwekkendalsjebedenkt
dateengemiddeldNederlandsseminarzo’n
honderdmensentrekt.Hetisooitbegonnen
meteenserieluister-cd’swaaropikdebe-
langrijkste managementdenkers bespreek.
Bijna2,5tot3jaarzijnwedaarmeebezig
geweest.SamenmetmijnpartnerDenkPro-
ductiesbedachtenwe‘MBAin1dag’omer
-aanvankelijkeenmalig-eenleukedagvan
temaken.Datwerdenerdusmeer.”
Wat is jouw belangrijkste boodschap?
“Ik vind debasics over ondernemerschap,
leiderschapenmanagementrazendinteres-
sant.Watishetdateigenlijkiedereenzou
moeten weten om überhaupt een bedrijf
tekunnenleiden?Ikmerkdatmensendat
vaaktochniethelemaalopeenrijtjeheb-
ben.MijnboekDromen, Durven, Doengaat
vooraloverhetthemaverandering.Eigenlijk
de basics over veranderingsmanagement,
vooralhetpersoonlijkeaspect.”
Wat interesseert jou zo in verandering?
“Hetisnueenmaalheelmoeilijkomgedrag
teveranderen.Datgeldtvoorhetgedragvan
anderen,bijvoorbeeldalswedewereldwillen
veranderen,maarookvoorjeeigengedrag.”
Wat heb je bij jezelf veranderd?
“Ikweegnu88kilo,maarooitwasik110
kilo.Datvondikonplezierig.Datwildeik
niet meer. Ik ben kleinere porties gaan
eten.En ikbengestoptmetetenbuiten
drie dagelijkse maaltijden om. Dat zijn
simpeleveranderingen,maargeenmakke-
lijkeveranderingen.”
Ben Tiggelaar spreekt!
BenTiggelaar(1969)isonafhankelijkonderzoeker,schrijverenveel-
gevraagdtrainerenspreker.MetzijnbestsellerDromen, Durven, Doen
(ruim 150.000 verkochte exemplaren) weet hij le-
zersdaadwerkelijkinbewegingtekrijgen.Niksiszo
moeilijkalsveranderen,weethijookuitpersoonlijke
ervaring.Entochisdatmogelijk,aldusDr.Ben.
>>
D
by ditospecial people
128dito dito 129
BenTiggelaar
ben tiggelaar.indd 129 22-03-10 19:45:40
Hoe verander je succesvol?
“Met motivatie en wils-
krachtalleenkomjeerniet.
Dekunstisomeenperma-
nente gedragsverandering
terealiseren.Alsjestelsel-
matigiederedagéénding
consequent verandert en
jeweetdatvoltehouden,
danveranderenerdingen
injeleven.Datwerktbe-
terdaneenquick fix.”
Heb je nog een voor-
beeld?
“Hetgaatookopinrelatiesofineencar-
rière. Neem een ondernemer die klanten
nodigheeft.Diemoetvoortdurendzaaien
omervoortezorgendathijindetoekomst
genoegklantenhoudt.Datiseenzaakvan
de langeadem.Of jewiltvan jeklanten
ambassadeurs maken. Dan moet je stel-
selmatigheelhoogscorenopklanttevre-
denheid. Zoiets doe je niet even op een
achternamiddag.”
Het klinkt wel erg logisch.
“Ja,endatstuitsomsookopscepsis.Ishet
zosimpel?Jadus.Endat roeptweerstand
op.Zosimpelkanhetnietzijn,anderswas
hetmij ook alwel gelukt, zeggenmensen
dan.Datiseenvormvanzelfbescherming.
Eenanderverschijnsel isdatals jenieuwe
kennis tot je neemt, je je niet meer kunt
voorstellendatjediekenniseerderniethad.
Datgebeurtookmetdekennisdieikdeel.”
Wilde je altijd al een groots spreker wor-
den?
“Ik heb nooit het vooropgestelde idee
gehaddat ikmanagementboekenschrijver
wordendaarovergavertellen.Toenik17
jaarwaswildeikcopywriterworden.Daar-
meekun jemensen inbewegingkrijgen.
Maar ikwasniethetgrootste talent van
Nederland.Ikhadtochmoeiteteschrijven
datproductxhetallerbesteis.”
Hoe heb jij je talent ontdekt?
“Vaak zien andere mensen eerder waar
je goed in bent dan jijzelf. In ieder ge-
valwasdatzobijmij.Ikstondwelvaker
voorgroepentijdensmijnstudieCommu-
nicatiewetenschap.Toeniknamijnstudie
redacteurwerdbijhetreclamevakbladAd-
formatie,werdiksteedsvakergevraagdbij
verschillendemarketingclubjesomalsmo-
deratoroptetreden.Ikgingooklesgeven
enmerkte dat ik daar stapje voor stapje
beterinwerd.Vanafdatmomentdachtik,
rond2001:ikgaditprofessionelerdoen.
Ditiseenvak.Toenbenikgaankijkenhoe
anderesprekersditdoen.”
Wie vind je goed?
“IkvondenvindTomPetersheelerggoed.
Hijbrengthetuitstekend.Peterskanzich
heel boos maken, deels geacteerd, maar
hetkloptwel.Hijbehoortechttotdetop-
sprekers in Amerika. Zo is er in Amerika
nogeenhandjevolsprekersdatminimaal
50.000dollarkanvragen.DeepakChopra
en Stephen Coveybehorendaar ook toe.
Hetzijneensoortpopsterren.”
Ambieer jij dat ook?
“Nee.Ikdoeookdingendiegeengeldop-
leverenmaardie ik inhoudelijkwel inte-
ressantvind.”
Ben jij succesvol?
“Naarmijneigenmaatstavenbeniktevre-
130dito dito 131
Bens tips voor spreken in het openbaar
1 Bereid je inhoudelijk goed voor.
2 Bedenk hoe je het podium op wilt.
Wil je meteen als een enthousiaste-
ling het podium bestormen? Of wil
je eerst rustig contact maken met
de zaal?
3 Een goede anekdote is belangrijker
dan de theorie.
4 Het is beter om zonder papier te
spreken, maar dat is ook eng. Je krijgt
pas het zelfvertrouwen door het aan-
tal geheugensteuntjes stap voor stap
te reduceren. Eerst lees je van papier,
daarna met behulp van een paar
steekwoorden en vervolgens helemaal
uit je hoofd.
5 En… maak je vlieguren. Er is geen
vervanging voor oefenen.
12
3
4
5
prekers als Deepak Chopra en Stephen Covey zijn in Amerika een soort popsterren’
‘S
ben tiggelaar.indd 130 22-03-10 19:46:15
den.Ikdoezo’nhonderdsessiesperjaar.
Datvarieertvaneenhalvedagmettwee-
honderdmantoteenheledagmeteenma-
nagementteamvantienman.Ikhebgeluk
dat ik werk doe dat ik enorm uitdagend
vind.Ookgeniet ikvanmijngezinsleven
metvierkinderen.Alszoonvaneenpost-
bode uit Oost-Groningen heb ik ervaren
dat er in Nederland een enorme sociale
mobiliteitis.”
Hoe deel jij je werk in?
“Ikmaakmijn urenheel efficiënt.Als ik
eendrukkedagheb,laatikmijdooreen
chauffeurrijden.Mijntijdbesteedikaan
werken aanmijn proefschrift en aan co-
lumnsenspreekbeurtenschrijven.Ikwerk
vanuit een huis waar ik ook een goede
werkplek heb. Ik vind het belangrijk om
metdekinderentekunnenzijn.”
Hoe belangrijk is het geloof voor jou?
“Ik kom uit een gereformeerd milieu en
benactiefchristen.Ikvoelmijergthuis
bij de traditionele B ijbelse boodschap.
Probleemvoormijisalleendatchristenen
vaakinhetnieuwskomenoverdingendie
nietmogen.Zoalswinkelenopzondagof
geenhomohuwelijk.Datvindikdeminder
interessantekantvanhetchristendom.”
Wat trekt je daarin wel aan?
“De kernboodschap van het christendom
is: je bent hier op aarde om te dienen.
Mijn definitie van succes is: als je de
hoogstewilt zijn,moet jebereid zijnde
laagste te zijn. De vraag die ik mij stel
vooreenzaal:hoekanikmijnpubliekvan
dienstzijnzodatzeerechtwataanheb-
ben?Datisvoormijookdekernvanhet
ondernemerschap. Je kunt niet langdurig
succesvolzijnalsjejeklantniettotdienst
bentenjejepermanentprobeertteverbe-
teren.Klanttevredenheidisgeentrucjeom
rijkteworden.Alsjeklanttevredenis,is
geldverdienennietmeerdaneenlogisch
vervolg.”
Welk inzicht heeft het werken met suc-
cesvolle ondernemers jou gebracht?
“Desuccesvolsteondernemershebbenal-
tijdlolinwatzijdoen.Andershoujehet
nietvolomaldieurentemakendieno-
digzijn.Wanneerbenjebereidomhardte
werken?Nietalleenmaaromdefinanciële
beloningdieermisschienopheteindevan
deritligt,jemoeterookonderwegallol
in hebben. Malcolm Gladwell analyseert
inzijnboekOutliershetgeheimvansuc-
cesvollemensen.Als jeergensheelgoed
inwiltworden, echtwereldklasse in bij-
voorbeeld muziek, sport of zaken, moet
jejeurenmaken.Ophetmomentdathun
kans voorbijkwam, hadden ze al tiendui-
zend uren oefening erop zitten. Toen de
pckwamvanIBMhadBillGateszijnuren
algemaakt.IdemvoorRichardKrajicekof
TigerWoods.Omdieurentemakenhebje
vaakeenomgevingnodigdiejedaarinsti-
muleert.Enjemoetdiepassiehebben.”
Wat was jouw kansmoment gedurende
jouw carrière?
“Toenik30jaarwashadikeenboekover
internetstrategie geschreven. Twee jaar
laterklaptedieheleinternetmarktin.De
aandacht voor internet droogde volledig
opin2001.Ikwas32jaarendacht:hoe
gaatmijnlevennuverder?Ikmoestmij-
zelfopnieuwuitvinden.Ookrealiseerdeik
mijdatikeenpaardingengoedkon.Zoals
spreken voor mensen en moeilijke zaken
tot simpele proporties terugbrengen. Ik
hebtoeneenserieusstappenplangemaakt
waarin ik heb vastgelegd wat nodig was
omtekomenwaariknuben.Watkomter
kijken bij een sessie organiseren en een
boek schrijven? En dat heeft wonderwel
gewerkt.”n
by ditospecial people
130dito dito 131
Materiele genoegensAuto
Audi A8
Huis
in ‘t Gooi, inclusief goede werkkamer
Restaurants
onder andere Karel V in Utrecht
en eetvilla Van den Brink in Soest
Vakantiehuis
een tweede huis in
het noorden van het land
Pakken
Ralph Lauren en Zegna
..
ben tiggelaar.indd 131 22-03-10 19:46:37