EXPERTISE IN DE TANDARTS-EXPERTISE

Patrick Zonderman

Dewallens & Partners

Inleiding

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken• Vragenronde

Voorval

Els is een knappe, jonge vrouw van 26 jaar, die regelmatig op bezoek gaat bij haar tandarts. Op een zwoele zomeravond gaat zij uit met vriendinnen. Tijdens het dansen komt zij onzacht in aanraking met het hoofd van de iets te enthousiaste Dave. Els ondervindt hevige tandpijn. Zijgaat de volgende week op bezoek bij haar vaste tandarts, die een barst in de onderste snijtandvaststelt. De tandzenuw van deze tand blijkt ook afgestorven (pulpanecrose) met een ontstekingvan de tandwortel tot gevolg. Er wordt voorgesteld om het wortelkanaal te ontzenuwen en het wortelkanaal te openen en te reinigen. De tandontzenuwing vindt plaats en de barst in de tandwordt hersteld. Het wortelkanaal blijkt echter wegens verkalking zeer smal en verstopt te zitten. Bij het openen van het wortelkanaal wordt een “fausse route” gemaakt en ontstaat eenperforatie halverwege de tand. Els wordt door haar tandarts niet in kennis gesteld van de perforatie, maar wel doorverwezen naar endodontoloog Bea. Els annuleert haar afspraak bij Bea en maakt zelf een afspraak bij endodontoloog Dirk. Dirk sluit de perforatie, doch kan eveneenshet wortelkanaal niet vinden. Els verneemt van Dirk dat een gedeelte van de wortel chirurgischzal dienen te worden weggenomen en de tand misschien volledig zal dienen te wordenverwijderd. Els wenst een second opnion en gaat langs bij endodontoloog Eva, die er uiteindelijkzes maanden later wel in slaagt om het wortelkanaal te vinden, dit uit te ruimen, te spoelen en terug te sluiten. Vervolgens wordt ook de barst aan betreffende tand, die door de verschillendeingrepen terug was ontstaan, hersteld. Eva waarschuwt Els wel dat zij mogelijk blijvende hinder zal ondervinden bij het bijten en de tand in de toekomst misschien nog dient te wordenbijgewerkt.

INLEIDINGDoel van het aansprakelijkheidsmechanisme

Schadeloosstelling(rechtsgevolg)

Schade (rechtsfeit)

Causaal verband (rechtsfeit)

Fout of ander aanknopingspunt

(rechtsfeit)

Inleiding

• Schade• Schadeloosstelling• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken• Concrete toepassingen• Vragenronde

Schade

• Definitie• Bewijs• Vergoedbaar• Soorten

SCHADE – definitie • Schade = het negatief resultaat van de vergelijking

tussen twee toestanden, nl.:o de actuele toestand v/h SOo de hypothetische toestand v/h SO zonder het feit

waarover men zich beklaagt

(J.Ronse)

SCHADE – definitie

• SO moet zich dus in een minder gunstige positie bevinden

SCHADE – bewijs

• Diegene die beweert schade te hebben geleden (SO) en hiervoor vergoeding wenst draagt de bewijslast

SCHADE – bewijs

• Bewijs: o Schade o Oorzaako Aansprakelijkheido Vergoeding

SCHADE – bewijs

• Bewijsmiddeleno Medisch verslago Onderzoeko Getuigeno Vermoedens

SCHADE – bewijs

• Medisch verslago Rol tandartso Preventiefo Voorbehoud

SCHADE – bewijs

• Onderzoeko Zie deskundig onderzoek

• Burgerlijk of strafrechtelijk

SCHADE – bewijs

• Strafonderzoek o Ondervragingeno Opvragen/ inbeslagnameo Aanstellen deskundige (eenzijdig)

SCHADE – bewijs

• Beoordeling van het bewijs o Minnelijke faseo Gerechtelijke fase

SCHADE – bewijs

• Minnelijke fase o Onderlinge contacten met patiënt / SOo Onderlinge contacten met VZMo Overeenkomst/dading

SCHADE – bewijs

• Gerechtelijke procedure o Beoordeling bewijswaarde door rechtero Soevereine beoordelingsvrijheid over de feiteno Belang van oorzakelijk verband

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband

• Oorzakelijk verband o Algemene principeso Bewijso Doorbreking door vreemde oorzaak

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband

Oorzakelijk verband en equivalentieleer:elke fout, zonder dewelke de schade zich niet zou hebben voorgedaan, zoals ze zich in concreto voordeed, wordt als oorzaak van de schade beschouwd

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband

• Elke fout is een noodzakelijke voorwaarde van de schade en leidt tot aansprakelijkheid

• Al de fouten zijn allemaal oorzaak en gelijkaardig (equivalent)

• Voorbeeld: Door een fout van een tandarts tijdens een ingreep moet de patiënt onmiddellijk naar een ziekenhuis worden overgebracht. Tijdens de overbrenging raakt de ziekenwagen in een verkeersongeval betrokken, waardoor kostbare tijd verloren gaat en de patiënt sterft. Zonder de fout van de tandarts had de schade zich niet voorgedaan zoals ze zich in concreto voordeed, zodat de tandarts voor het schadegeval aansprakelijk kan gesteld worden.

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband

• Indien verschillende oorzaken hebben bijgedragen tot het schadegeval, dan heeft het SO de keuze om elke oorzaak voor het geheel aan te spreken (elke oorzaak is immers equivalent)

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband • Wat met schade die pas duidelijk wordt na verloop van

tijd? Voorbeeld: Tijdens een weekend met de vrienden komt de linkervoortand van Jan onzacht in aanraking met de elleboog van Rik. Onmiddellijk na het ongeval stelt de tandarts niets vast en stuurt hij Jan opgelucht naar huis. Een paar maanden later begint Jan pijn aan zijn linkervoortand te ondervinden. De tandarts stelt vast dat er zich een breuk heeft voorgedaan op deze tand. Is deze breuk nog het gevolg van die slag of van een andere oorzaak? Zal de VZM van Rik al dan niet nog willen tussenkomen?

• Hoe moeilijkheden met VZM aansprakelijke vermijden? Voorbeeld: Jan ging onmiddellijk na het weekend bij zijn tandarts langs. De tandarts stelt niet onmiddellijk schade vast aan de linkervoortand van Jan, doch weerhoudt in het dossier van Jan een uitdrukkelijk voorbehoud voor eventuele latere schade aan deze tand.

SCHADE – bewijs – oorzakelijk verband

• Vreemde oorzaak o Overmacht + medische risico’s o Fout van een derdeo Eigen fout SO / patiënt

SCHADE – vergoedbaar

• ONTVANKELIJKHEIDSVOORWAARDEo Verlies van een rechtmatig belang

• GEGRONDHEIDSVOORWAARDE

SCHADE – vergoedbaar

• RECHTMATIG BELANG o Beoordelen op ogenblik schadeverwekkend feit o Evoluerend volgens normen/waarden maatschappij o In principe verlies ‘onrechtmatig’ voordeel niet

vergoedbaar bv. zwartwerk

SCHADE – vergoedbaar

• Gegrondheidsvoorwaarden o Zekere schade o Persoonlijke schade

SCHADE – vergoedbaar

• Zekere schade o Geen hypothetische schade wel toekomstige

Nuance: o verlies van een kans o Voorzorgsbeginsel

SCHADE – soorten

• Personenschade schade door (fysieke of psychische) aantasting persoon

• Zaakschade

SCHADE - soortenPersonenschade in de Indicatieve Tabel

vóór 2012

Invaliditeit (louter medisch begrip)

Arbeidsongeschiktheid(medico-legaal begrip)

verwarring

na 2012

Persoonlijke ongeschiktheid (PO)

Huishoudelijke ongeschiktheid (HO)

Economische ongeschiktheid (EO)

SCHADE – soorten

• Subdivisie o Materiële schade of patrimoniale schade: schade

door aantasting van een vermogensbestanddeel• Personenschade: bv. Inkomstenverlies door EO• Zaakschade: bv. Verlies van een voertuig

o Morele schade of extra – patrimoniale schade: andere schade dan de aantasting van het vermogen

SCHADE – soorten Morele schade in de Indicatieve tabelo Sensu stricto: pijn, ongemakken, frustraties, angst,

etc.• Personenschade: bv. pijn bij PO, frustratie door EO• Zaakschade: bv. overlijden huisdier, schade aan

verzamelobjecten

o Sensu lato: afzonderlijke begroting voor bepaalde vormen van moreel leed• Genoegenschade• Seksuele schade• Esthetische schade

SCHADE – soorten – opdeling volgens situering in de tijd

• Verleden schade – Toekomstige schade• ijkpunt: datum van uitspraak• toekomstige schade brengt specifieke

begrotingsmoeilijkheden met zich mee (vergoeding per punt, jaarlijkse of maandelijkse rente, kapitalisatie)

• Tijdelijke schade – blijvende schade

• ijkpunt: consolidatiedatum (rechtshandeling die de overgang van TS naar BS bepaalt en waarbij alleelementen worden vastgelegd voor de begrotingvan de BS)

• voorbehoud mogelijk voor evolutie van zekere schade

SCHADE – soorten – opdeling volgens aard • Voorzienbare schade bij contractuele aansprakelijkheid

(art. 1150 BW)

• Beperkte draagwijdte• Enkel de oorzaak moet voorzienbaar zijn, niet de

omvang (Cass. 23 februari 1928)

• Buitengewone schade

• Vergoeding van abnormale, uitzonderlijke nadelen veroorzaakt door een administratieve overheid

• Louter residuaire mogelijkheid

SCHADE – soorten – opdeling volgens aard

• Ernstige schade (art. 5 Wet Medische ongevallen):

• Blijvende invaliditeit van 25% of meer• Tijdelijke arbeidsongeschiktheid van 6 maanden• Bijzonder zware verstoring van de

levensomstandigheden• Overlijden

• Overige bijzondere wetgeving

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken • Vragenronde

SCHADELOOSSTELLING - integraal

• Principe van integrale of volledige schadevergoeding• art. 1382 BW bepaalt omvang van de

schadevergoeding niet• SO zo goed mogelijk terugplaatsen in toestand vóór

schadegeval• geen verarming, geen verrijking• nuance: bv. art. 11,§2 Wet Productaansprakelijkheid (€

500,- franchise bij zaakschade)

SCHADELOOSSTELLING - integraal

• Concreet schadebegrip• <-> abstract schadebegrip: vergoeding van schade die

zich in een normaal geval voordoet, ongeacht specifieke elementen van het schadegeval ( bv. art. 1153 BW)

• Concreet schadebegrip laat begroting zowel in conreto als in abstracto toe

• Objectief herstel• Beoordeling op basis van effectief geleden schade• Geen rekening houden met andere factoren

(bv. verzekering, financiële toestand, ernst, fout, …) • Nuance: bv. art. 1386bis BW

(billijkheidsoverwegingen)

SCHADELOOSSTELLING - integraal

• Vorm• in natura > bij equivalent• Cass. 3 april 2017: rechter moet herstel in natura

bevelen• indien gevraagd door een partij• indien mogelijk

Zaakschade (bv. herstel van wagen)Personenschade (bv. herstel-ingreep? verontschuldiging?)

• indien geen rechtsmisbruik

SCHADELOOSSTELLING - integraal

• Voordeelstoerekening• Voordeel door schadegeval• Toerekening kan in bepaalde gevallen

• Voorafbestaande schadetoestand• Predispositie voor bepaalde schade alle schade vergoeden (the wrongdoer must take the victim as he finds him)

• Verhaasting van bestaande schade enkel vergoeding voor verhaaste periode

• Verergering van bestaande schade alle schade vergoeden, maar discussie

SCHADELOOSSTELLING - plichten

• Schadebeperkingsplicht:• Redelijke maatregelen treffen om nadeel te beperken

zoals een normaal, zorgvuldig persoon in dezelfdeomstandigheden

• Geen plicht om schade zoveel mogelijk te beperken (Cass. 14 mei 1992 en 13 juni 2016)

• Vrijheid van therapie en keuze tandarts tegenoverkostprijs en belang VZM

• Grondslag: • theorie van eigen fout van SO• algemene zorgvuldigheidsnorm (art. 1382 BW)

SCHADELOOSSTELLING - plichten

• Gevolg van schending schadebeperkingsplicht:• Fout – causaal verband - schade• SO draagt zelf (het deel van) de schade die

verminderd/vermeden had kunnen worden• Geen verdeling van aansprakelijkheid voor de ‘meerdere’

schade

SCHADELOOSSTELLING - plichtenVoorbeeld 1 – schadebeperkingsplicht:

De Volkswagen Polo van Tom wordt beschadigd bij een aanrijding. In de periode vereist voor het herstel van zijn VW huurt Tom een Porsche om de gebruiksderving op te vangen.

Wat als de Volkswagen perte totale is, maar Tom het wrak niet meteen verkoopt en het sterk in waarde daalt door roest?

Schending schadebeperkingsplicht:door handelen Porsche is overdrevendoor nalaten waarde wrak laten dalen

SCHADELOOSSTELLING - plichtenVoorbeeld 2 – schadebeperkingsplicht

Carla is door de fout van een derde verminkt in het gezicht. Er bestaat weliswaar een chirurgische ingreep die deze esthetische schade aanzienlijk kan verminderen. De ingreep is weliswaar duur en gaat gepaard met een risico op complicaties.

Zelfbepalingsrecht:Recht op weigering (art. 8,§4 Wet Patiëntenrechten)Rechtsmisbruik weliswaar mogelijk:

• toetsing aan de algemene zorgvuldigheidsnorm (art. 1382 BW)• kennelijke schending (Cass. 10 september 1971)

SCHADELOOSSTELLING - plichtenVoorbeeld 2 – schadebeperkingsplicht

• Kostprijs van de schadebeperkende maatregelen:• integrale schadevergoeding kosten van ingreep

vergoedbaar, zelfs indien geen resultaat• algemene zorgvuldigheidsnorm enkel redelijke kosten

SCHADELOOSSTELLING - plichtenVoorbeeld 3 – schadebeperkingsplicht

Door een diagnosefout van de gynaecoloog bevalt een vrouw van een ongewenst, gehandicapt kind. Ze vordert o.a. vergoeding voor opvoedings- en opleidingskosten, alsook voor verpleegkundige thuishulp. Kan de vrouw verplicht worden om het kind voor adoptie af te staan?

Cass. 14 november 2014:• motivering feitenrechter: adoptie niet redelijk gelet op

huidige sterke emotionele band met kind• geen schending van foutbegrip

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken • Vragenronde

SCHADEBEGROTING

• Algemene principes

• Indicatieve tabel

SCHADEBEGROTING - principes

• Peildatum: tijdstip dat het effectieve schadeherstel het meest benadert

• Recapitulatie: • recht op integrale vergoeding,• (vermoedelijke) datum rechtelijke uitspraak of akkoord• onderscheid verleden schade – toekomstige schade

SCHADEBEGROTING - principes

• In principe begroting in conreto• op basis van concrete gegevens (bv. factuur, aankooplijst

apotheker,…)• Uitzondering begroting in abstracto / naar billijkheid

(ex aequo et bono) • Objectiveren van schade / forfait

• Vaste Cassatierechtspraak: “rechter mag ex aequo et bonobegroten, maar moet motiveren waarom schade in casu onmogelijk anders kan worden begroot”

SCHADEBEGROTING – I.T.Inhoudstafel Indicatieve tabel 2016 1. Principes2. De tijdelijke schade

2.1. Medische kosten voor consolidatie2.2. De Hulpmiddelen

2.2.1. Materiële hulpmiddelen2.2.2. Hulp van derden

2.3. De persoonlijke ongeschiktheid2.4. De huishoudelijke ongeschiktheid2.5. De economische ongeschiktheid

2.5.1. Verlies van inkomen2.5.2. Verhoogde inspanningen

2.6. Schade ontstaan tijdens de studie 2.6.1. Verhoogde inspanningen2.6.2. Verlies van een studiejaar

2.6.2.1. Kosten2.6.2.2. Morele schade2.6.2.3. Achterstand loopbaan

2.7. Schade geleden door de naastbestaanden

SCHADEBEGROTING – I.T.Inhoudstafel Indicatieve tabel 2016 Hoofdstuk II. Schade aan voorwerpen en kosten1. Voertuigschade

1.1. Principe1.2. De btw1.3. Takel- en stallingskosten1.4. Gebruiksderving

1.4.1. Wachttijd1.4.2. Herstellingsduur1.4.3. Vervangdagen1.4.4. Vergoeding wegens gebruiksderving1.4.5. Financiering

2. Verplaatsingskosten 3. Administratiekosten4. KledijschadeHoofdstuk III. Interest en provisie1. De vergoedende interest2. De moratoire interest3. Provisie Bijlage deskundigenopdracht

SCHADEBEGROTING – I.T.Inhoudstafel Indicatieve tabel 2016 3. De blijvende schade

3.1. De wijzen van vergoeding ( rente, kapitalisatie, forfait)3.2. Medische kosten na consolidatie 3.3. De hulpmiddelen

3.3.1. De materiële schade3.3.2. Hulp van derden

3.4. De persoonlijke, huishoudelijke en economische ongeschiktheid3.4.1. De persoonlijke ongeschiktheid

3.4.1.1. Algemeen3.4.1.2. De specifieke schade

a. De pijnb. De esthetische c. De seksuele schaded. De genoegenschade

3.4.2. De huishoudelijke ongeschiktheid3.4.3. De economische ongeschiktheid

SCHADEBEGROTING – I.T.Inhoudstafel Indicatieve tabel 2016

3.4.3.1. Algemeen3.4.3.2. Inkomensverlies3.4.3.3. Verhoogde inspanningen3.4.3.4. Forfaitaire vergoeding 3.4.3.5. Postprofessionele schade

3.4.4. Tabel van de forfaitaire vergoedingen3.5. Schade geleden door de naastbestaanden3.6. Voorbehoud

4. Het overlijden4.1. Begrafeniskosten4.2. Schade ex haerede4.3. Schade van de naastbestaande

4.3.1. De morele schade4.3.2. De materiële schade

4.3.2.1. Schade wegens het verlies van het inkomen van de overledene

4.3.2.2. Schade geleden door verlies van de bijdrage in de huishoudelijke activiteiten geleverd door het slachtoffer

SCHADEBEGROTING – I.T.

• 3 soorten ongeschiktheid

• Persoonlijke ongeschiktheid (PO)

• Huishoudelijke ongeschiktheid (HO)

• Economische ongeschiktheid (EO)

SCHADEBEGROTING – I.T. – PO

• PO: persoonlijke (extra-patrimoniale) leven“niet-economisch waardeerbare gevolgen van de aantasting van de fysieke en psychische integriteit in het dagelijkse leven (excl. huishoudelijke activiteiten)

• Morele schade: pijn, ongemakken, frustraties, angsten, invloed op hobby’s, relaties,…

SCHADEBEGROTING – I.T. – PO

Begroting PO volgens IT 2016

• deskundige bepaalt % PO

• forfait:• hospitalisatie: € 34,- per dag a rato 100% PO• geen hospitalisatie: € 28,- per dag a rato 100% PO

• louter indicatief

SCHADEBEGROTING – I.T.

Verwante schadeposten: morele schade sensu lato

• Specifieke pijnschade • pretium doloris/quantum doloris• aparte vergoeding indien specifiek belang• IT 2016:

o schaal van 1 op 7o verhoogd forfaitair dagbedrag

SCHADEBEGROTING – I.T.

• Seksuele schade• verschillende aspecten: verminderd genot,

onmogelijkheid tot lichamelijkheden, voortplantingsvermogen, verlies huwelijkskansen

• parameters: leeftijd, familiale situatie, ernst,…

• RS: tot wel € 50.000,-

• schadebeperkingskosten (bv. KI):ook vergoedbaarparameter voor begroting van resterende seksuele schade

• reflectieschade partner

SCHADEBEGROTING – I.T.

• Esthetische schade• ontsiering aantasting eigenbeeld• parameters: ernst (schaal van Julin), leeftijd, plaats,

activiteiten, geslacht (?)• IT 2016: forfait op basis van leeftijd en ernst• schadebeperkingskosten (bv. esthetische ingreep):

o ook vergoedbaaro parameter bij begroting van resterende esthetische

schade

Ps.: kan gepaard gaan met materiële schade

SCHADEBEGROTING – I.T. • Genoegenschade:

• sport en hobby’s

• IT 2016: apart indien uitzonderlijke bedrevenheid

• RS: eerder beperkte vergoedingen (bv. € 2.500)

SCHADEBEGROTING – I.T.

Verwante schadeposten: genegenheidsschade

• eigen schade van naaste (iure proprio)• door rechtstreeks SO te zien lijden

o affectieve band (bloedband?)o ernst van leed van rechtstreeks SO

• IT 2016: enkel bij uiterst zorgwekkende toestand <-> recht op integrale SV

• RS: uiteenlopende bedragen

Ps.: ook eigen materiële schade van naasten

SCHADEBEGROTING – I.T.

• 3 soorten ongeschiktheid

• Persoonlijke ongeschiktheid (PO)

• Huishoudelijke ongeschiktheid (HO)

• Economische ongeschiktheid (EO)

SCHADEBEGROTING – I.T. – HO

HO: huishoudelijke activiteiten“aantasting van energetisch of functioneel potentieel met economisch waardeerbare weerslag op geschiktheid tot vervullen van huishoudelijke taken”

Cass. 15 juni 1959: “aantasting van fysieke integriteit van huisvrouw is materiële schade van huisvrouw”

Voorbeeld: onderhoud woning/tuin, huishoudelijke aankopen en verplaatsingen, koken, wassen, opvoeding kinderen, administratief beheer

SCHADEBEGROTING – I.T. – HO

Begroting HO volgens IT 2016

• deskundige bepaalt % HO• forfait

o € 20,- per dag a rato 100% HOo + € 7,- per kind ten laste (recht op kinderbijslag?)o verrekening van huishoudelijke bijdrage:

– Concrete gegevens (bv. professionele activiteiten)– Geen concrete gegevens: 65% vrouw - 35% man – Kritiek?– Alleenstaande

SCHADEBEGROTING – I.T.

Verwante schadepost: hulp van derden

• overlap met HO (bv. poetshulp)• betalen kosten indien redelijk (Cass. 11 maart 1999)• afwijzing of in mindering brengen van HO

• geen overlap met HO (bv. thuisverpleging): afzonderlijke schadepost• zowel professionele, als niet-proffesionele hulp• werkelijk uurloon - anders: € 10,- per uur (IT 2016)

SCHADEBEGROTING – I.T.

• 3 soorten ongeschiktheid

• Persoonlijke ongeschiktheid (PO)

• Huishoudelijke ongeschiktheid (HO)

• Economische ongeschiktheid (EO)

SCHADEBEGROTING – I.T. – EO

• EO: professionele leven“gevolgen van aantasting van de fysieke en psychische integriteit op de handelingen en gedragingen in het professioneel en lucratief leven, incl. concurrentievermogen op de arbeidsmarkt”

Deskundige bepaalt % EO

Onderscheid:•niet werken: inkomstenverlies•wel werken: verhoogde inspanningen

SCHADEBEGROTING – I.T. – EO

Inkomstenverlies

• Basis:loontrekkenden: nettoloon op dag van ongevalzelfstandigen: netto-inkomen over periode van X jaren; gemiddelde van beroepsgroep; … ambtenaren: loondoorbetaling

• In principe geen pro rata begroting (soms wel in praktijk)

SCHADEBEGROTING – I.T. – EO

Verhoogde inspanningen

• IT: € 20,- per dag a rato 100% EO

• enkel effectief gewerkte dagen236d. per jaar (365d. – 104d. weekend – 25 verlof/feestdagen)factor van 4,5/7 per jaar

Ps.: ook mogelijk voor buitenprofessionele inspanningen (bv. school, HO, hobby’s,…)

SCHADEBEGROTING – I.T. Overige schadeposten:

• Studies• Postproffesionele schade• Adminstratiekosten

• IT 2016: € 100• Verplaatsingskosten

• IT 2016: € 0,33/km• Medische kosten

• tussenkomst mutualiteit• maximumfactuur• extra verzekering

• Materiële hulpmiddelen

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken • Vragenronde

DESKUNDIG ONDERZOEK

• Burgerlijk

• Gerechtelijk - voor rechtbank

• Minnelijk - op basis van overeenkomst ( aantal, kosten, enz.)

• Strafrechtelijk • op vraag onderzoeksrechter

• Dading / Arbitrage

DESKUNDIG ONDERZOEK

• Minnelijke expertise • Zelfde waarde als gerechtelijke -> art. 962 Ger. W.: niet bindend• Bijstand door deskundige en juridische raadsman• Belangrijk: tekst overeenkomst

wijze van organiseren

• Gerechtelijke expertise • Controle rechter• Tegensprekelijk• Advies rechter • Mogelijk te betwisten door rechter• Bijstand technische en juridische raadsman

• Dading / Arbitrage • Bindend akkoord

DESKUNDIG ONDERZOEK

• Belang deskundigheid van expert

• zowel van de aangestelde deskundige als van de technische (én juridische) raadsman• bijscholing • aangepaste tarieven voor toe te kennen vergoedingen• invloed op schadebegroting

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken • Vragenronde

BIJZONDERE VRAAGSTUKKEN - ALGEMEEN

• Verjaring

• Elektronisch dossier

• Overmaken van medisch dossier

• Belang opleiding

• Recht op inzage en afgifte patiëntendossier

• Informed Consent

BV - VERJARING

• Onrechtmatige daad : 5 jaar• Contractueel : 10 jaar• Verzekering : 3 jaar• Voorbehoud : 20 jaar

BV – Elektronisch dossier

• BelangZowel voor tandarts als voor patiënt

• Objectiviteit Aanvullingen achterafValsheid in geschriften? Klacht met BP-stelling voor onderzoeksrechter?

BV – overmaken dossier

• Deskundige

• Verzekeringsmaatschappij

• Patiënt

• Onderzoeksrechter

• Fonds Medische Ongevallen (artikel 15 Wet betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg d.d. 31.03.2010)

BV – belang opleiding

• Vertrouwd wettelijk kader• Medico – legale begrippen• Formalisme: opbouw dossier• Preventie:

belang patiënt en tandarts• Richtlijnen zorgvuldig handelen • Contacten met VZM

collega’s patiënt / SOonderzoeksrechter

BV – inzag & afschrift

• Art. 9 Wet betreffende de rechten van de patiënt d.d.22.08.2002

• Artikel 16 Wet betreffende de vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg d.d. 31.03.2010

BV – informed consent

• Arrest van het Hof van Cassatie van 25 juni 2015 (bewijslast informatieverplichting advocaat tegenover zijn cliënt)

• Arresten Hof van Beroep te Antwerpen van 21 november 2016 en 12 december 2016 (eerste arresten in Vlaanderen die rechtspraak HvC volgen)

BV – informed consent

• Bewijslast van de geïnformeerde toestemming rust op de arts en niet op de patiënt: “de arts moet bewijzen dat hij zich van zijn plicht heeft gekweten om zijn patiënt in te lichten, de patiënt dient geen negatief bewijs te leveren van het feit dat de arts hem de vereiste informatie niet heeft gegeven”.

• Bewijsrisico bij arts –> probleem bij tegenstrijdige verklaringen arts – patiënt (belang goed ingevuld patiëntendossier)

BV – informed consent

• Beperkt tot niveau van de informatieverstrekking en de fout

• Verplichting informatie te verstrekken betreffende: diagnose, behandelingsalternatieven, nut, doeltreffendheid, nadelige gevolgen, kostprijs, risico’s van behandeling en van niet-behandeling.

BV – informed consent

• Het causaal verband dient in elk geval door de patiënt te worden bewezen -> patiënt dient te bewijzen dat hij de ingreep zou hebben geweigerd, indien hij wel afdoende door zijn arts zou zijn geïnformeerd (al dan niet vitale of noodzakelijke karakter ingreep, frequentie en ernst risico, behandelingsalternatieven, persoonlijke kenmerken patiënt,…)

• Bij gebrek aan causaal verband geen aansprakelijkheid arts en geen vergoeding voor patiënt

• Schade• Schadeloosstelling• Schadebegroting• Deskundig onderzoek• Bijzondere vraagstukken• Vragenronde