Leefmilieu Brussel

Energiemonitoring: uitdagingen, implicaties en voordelen

Jonathan FRONHOFFS

Cenergie cvba

Opleiding Duurzaam Gebouw:

Follow-up en monitoring van duurzame gebouwen

2

Doelstelling(en) van de presentatie

● Inzicht in de praktijk van een goed energiebeheer

● Praktische voorbeelden van energiemonitoring binnen patrimoniumbeheer

● Hoe energiebesparing meten en opvolgen?

3

● Energiebeheer in de praktijk: wat en waarom?

● Voorbeelden van energiemonitoring binnen een goede energiezorg in de praktijk

● Van eenvoudige naar advanced monitoring

Algemeen schema van de presentatie

Energiezorg: wat?

● Het op een structurele en economisch

verantwoorde wijze uitvoeren van:

► organisatorische maatregelen

► technische maatregelen

► gedragsmaatregelen

.... om het gebruik van energie te

minimaliseren.

4

Energiezorg: waarom?

● Substantiële besparing

● Besparing behouden gedurende langere tijd

● Hoger comfort en tevredenheid gebruikers

● Positieve maatschappelijke uitstraling

● Positieve milieu-impact

● Beter inzicht in beheer gebouwenpark

5

Monitoring en

Energiezorg

Optim

alis

atie r

egelin

gen

Effic

iënte

insta

llaties

Dreigende ontsparing

100%

90%

70%

Energiezorg: waarom?

6

Energiezorg binnen levenscyclus gebouw

0j 10j 20j 60j 30j 40j 50j

MWh

Business-as-usual Trend energieverbruik

Preventief

onderhoud

Optimalisatie

Investering

Curatief onderhoud

Investering Trapsgewijs op weg naar energieneutraliteit

Comfort

Investering

7

De 5 taken van een goede energiezorg

T a a k 1 :

e n e rg ie zo rg sys te e m re a lise re n

T a a k 2 :

in ve n ta r ise re n

g e b o u w e n

T a a k 5 :

d u u rza a m b o u w e n

e n re n o ve re n

T a a k 3 :

e n e rg ie b o e kh o u d in g

o p sta r te n e n

o p vo lg e n

T a a k 4 :

b e sta a n d e g e b o u w e n

e n e rg e tisch

o p tim a lise re n

8

Taak 3: Energieboekhouding

T a a k 1 :

e n e rg ie zo rg sys te e m re a lise re n

T a a k 2 :

in ve n ta r ise re n

g e b o u w e n

T a a k 5 :

d u u rza a m b o u w e n

e n re n o ve re n

T a a k 3 :

e n e rg ie b o e kh o u d in g

o p sta r te n e n

o p vo lg e n

T a a k 4 :

b e sta a n d e g e b o u w e n

e n e rg e tisch

o p tim a lise re n

9

● Energieboekhouding:

“Een energieboekhouding is een instrument

om het energie- en waterverbruik doorheen

de tijd te kunnen registreren, analyseren,

evalueren en rapporteren.”

Energieboekhouding: wat?

10

“Energiezorg zonder energieboekhouding is even

rationeel als bedrijfsvoering zonder (financiële)

boekhouding”

Energieboekhouding : Waarom ?

11

Consommations standards

100.000

150.000

200.000

250.000

300.000

350.000

1983

1984

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Evolution par année

Co

nso

mm

ati

on

en

m³/

an

Energieboekhouding : Waarom ?

12

Enkele voorbeelden…

13

VB 1: Opsporen lekken/problemen

14

Defecte waterontharder

15 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

15

E r b i s we b

W e rk e lijk V e rw ac h t

jan

2 0 0 4

fe b m rt ap r m e i ju n ju l au g se p o k t n o v d e c jan

2 0 0 5

fe b m rt

Ko

ste

n (€

)

6 0 .0 0 0

5 5 .0 0 0

5 0 .0 0 0

4 5 .0 0 0

4 0 .0 0 0

3 5 .0 0 0

3 0 .0 0 0

2 5 .0 0 0

2 0 .0 0 0

1 5 .0 0 0

1 0 .0 0 0

5 .0 0 0

Defecte thermostaat

16 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Permanente verwarming op hoge temperatuur

16

VB 2: Opvolgen onderhoud/regeling

17

18 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Energetische handtekening

18

19 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Energetische handtekening

19

+ 60 %

VB 3 : Opvolgen resultaten

20

21 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Opvolgen tegen verwachting

21

22 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Resultaat

22

VB 4 : Rendement PV-installatie

23

24 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Rendement met schaduw

24

25 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Rendement zonder schaduw

25

Rendementsverlies opvolgen

● Ook op te volgen rendementsverlies door:

► Vuil

► Defect

► Leeftijdsgebonden verlies

26

VB 5: Eenvoudige monitoring

27

Eenvoudige monitoring

28

Klimaatgecorrigeerde verwachtingen

29

Vergelijken van werkelijke verbruiken

30

Vergelijken met anderen

31

Hardware

Belgische producten:

● Flukso ( www.flukso.net )

● Smappee ( www.smappee.com )

● Cloudcake ( www.cloudcake.be )

● OneSmartControl ( www.onesmartcontrol.com )

32

VB 6: Advanced monitoring

33

Advanced monitoring

● Automatische datacaptatie

● Data op kwartierbasis

● Webbased analyse

● Automatische alarmering en rapportering

● Budgetbewaking en doorfacturatie

34

Advanced monitoring

Energie

Monitoring

Systeem CTS

server Netbeheerder

(slimme meters)

Gebouw

Beheer

Systeem

Energiebedrijf

Meetbedrijf

(grootverbruik)

Datalogger,

PDA of

handmatig

grafieken alarmen analyses rapporten

Andere

data zoals

productie

of weer

35

Metering

● Puls captatie

► Pulsuitgang: mechanische of elektronisch uitgang op de

meter die kortstondig kortsluit bij verstrijken van bepaald

verbruik, bijv 1 puls per 0,1 kWh

► Verbonden met datalogger die pulsen telt en omzet naar

een verbruikshoeveelheid per tijdseenheid, bijv. kwartier

of uur

► Nadeel: Indien men pulsen mist, zal het verbruik niet

meer kloppen.

► Toepassing

› Oudere elektriciteitsmeters

› Klassieke gas- en watermeters

› Caloriemeters

Metering

● Bus systeem

► Meter heeft busuitgang (M-bus, Modbus, KNX-bus) en

beschikt intern over registers die via bus kunnen

uitgelezen worden

► Verbonden met datalogger/gateway (via buskabel) die

registers uitleest volgens tijdsinterval (bijv. kwartier).

► Registerwaarden kunnen verbruiken of meterstanden zijn

(aanbevolen)

► Voordeel (meterstanden): Indien men een uitlezing mist,

zal het totaalverbruik blijven kloppen.

► Toepassing

› Elektriciteitsmeters

› Bepaalde recente gas- en watermeters

› Caloriemeters

Datalogging

● Onafhankelijk

► PLC of Industriële PC verwerkt data tot CSV

► Stuurt data op geregelde tijdstippen door via GPRS, 3G,

TCP/IP, PSTN

► Al dan niet met lokaal geheugen

► Al dan niet vanop afstand configureerbaar

► Datakoppeling meestal aan te maken

● GBS

► Meters in GBS toegankelijk

► Trends te programmeren en saven

► GBS creëert CSV-files

► Datakoppelingen beschikbaar

► GBS verstuurt via TCP/IP (evt. programmaatje te

voorzien

39 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Advanced Monitoring

39

Advanced Monitoring

Basislast pompen + extractie sanitair

40

41 :: Cenergie cvba :: Gitschotellei 138 :: B-2600 Berchem :: t +32 3 271 19 39 :: www.cenergie.be ::

Analyse gasverbruik

41

Advanced monitoring: financieel

42

Advanced monitoring: financieel

● Welke factoren kunnen de keuze van follow-

upmethode beïnvloeden?

► Budget

► Jaarlijkse energiekost

► Beschikbare tijd (niet te verwaarlozen)

► Grootte van het of de gebouw(en)

► Aantal gebouwen

► Technische wensen

43

Advanced monitoring: kost

● Budgettaire manoeuvreerruimte voor service van

extern bedrijf (via datalogger) voor drie meters per

gebouw

► Installatie van datalogger: vanaf …650…1.500…2500 €…

► Jaarlijks serviceforfait: …50…400…800…€

› Hangt van grootte van installatie, technische mogelijkheden

en bijgeleverde service af

● Extra kosten per gebouw:

► Bekabeling: 3 x +/-30 m/meter x 6 €/m = 540 €

► Terbeschikkingstelling van impulskasten (water, gas,

elektriciteit): 2.000 € (schatting, zonder metervervanging)

► Communicatiekosten: …100 €/jaar.gebouw…

44

Advanced monitoring: kost

● Rentabiliteit van een dergelijke investering (schattingen) :

► gemiddelde investering per gebouw = 4.000 €/gebouw voor

apparatuur.

► 50 €/jaar/meetpunt en gebouw voor de service

● Geschatte financiële besparing per gebouw: +/-

…8…% min. (15…20% bereiken is niet onmogelijk!)

● Investeringsbedrag delen door 8% van jaarlijkse energie- en

waterkost

● Tijd te besteden aan opmetingen en analyses eventueel mee

incalculeren

45

T a a k 1 :

e n e rg ie zo rg sys te e m re a lise re n

T a a k 2 :

in ve n ta r ise re n

g e b o u w e n

T a a k 5 :

d u u rza a m b o u w e n

e n re n o ve re n

T a a k 3 :

e n e rg ie b o e kh o u d in g

o p sta r te n e n

o p vo lg e n

T a a k 4 :

b e sta a n d e g e b o u w e n

e n e rg e tisch

o p tim a lise re n

Taak 4: Optimaliseren van bestaande gebouwen

46

Opvolging resultaten? Vb: energiebesparing stookplaatsrenovatie

47

Regressie gas voor maatregel

‹#›

48

Regressie gas na maatregel

‹#›

49

Bepaling besparing via CUSUM

‹#›

50

51

Om te onthouden van de presentatie

● Patrimoniumbeheer zonder energiemonitoring is even absurd als een financiële bedrijfsvoering zonder boekhouding.

● Energiemonitoring speelt een belangrijke rol bij de energetische optimalisatie van een patrimonium en laat toe om

● Problemen te detecteren,

● Regeling te optimaliseren,

● Besparingen van een REG-beleid te becijferen

● In functie van de verschillende noden bestaan er verschillende systemen op de markt

52

Contact

Jonathan FRONHOFFS

Projectleider Energiezorg

Coördinaten :

: 02/513.96.13

E-mail : jonathan.fronhoffs@cenergie.be