1

Open data nu!

Okay, maar hoe?Dr. ir. Bastiaan van Loenen, b.vanloenen@tudelft.nl;Ir. Frederika Welle Donker, f.m.welledonker@tudelft.nlwww.otb.tudelft.nl/opendata

2

Open data

• De gebruiker

• Open data?

• Waarom open data?

• Waarom geen open data?

• Open data en INSPIRE

3

‘De’ gebruiker

•Users “will probably be the most mentioned group and yet actually the least considered” (McLaughlin and Nichols, 1994).

4

(Backx, 2003)

5

(Backx, 2003)

Betrouwbaar en ook

duurzaam!

6

Actieve openbaarmaking

Gratis, geen voorwaarden

Open standaardenMetadata

Helpdesk

(Backx, 2003)

7

Overheidsinformatie in 2008

• te duur•gebruiksvoorwaarden restrictief, intransparant en

inconsistent•kwaliteit niet afdoende

(Micus 2008)

8

Maar nu is er …

…open data!

9

Open data

• gratis;• gebaseerd op open standaarden;• eenvoudig te vinden;• eenvoudig te begrijpen;• machine leesbaar, en• zonder voorwaarden her te gebruiken

10

Open data

• ''Data zijn het nieuwe goud'' Eurocommissaris Neelie Kroes (2010)

• “De schat aan overheidsdata leent zicht fantastisch voor innovaties. Dat levert de BV Nederland groei en banen op” Minister Verhagen (Ministerie ELI: 2011)

• “Door het vrijgeven van deze data wordt innovatie en het gebruik van de data gestimuleerd” Minister Schultz van Haegen (Ministerie Infrastructuur en Milieu: 2011)

• Economisch potentieel in Europa:• €68 miljard (Pira Int. Ltd et al. 2000)1

• €27 miljard (MEPSIR 2006)2

• €117 miljard (Vickery 2011)3 1 ftp://ftp.cordis.lu/pub/econtent/docs/commercial_final_report.pdf2 http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/docs/pdfs/mepsir/final_report.pdf3 http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/facilitating_reuse/economic_analysis/index_en.htm

11

Als Open data, dan…

•Open data: Landsat imagery: 3 miljoen downloads per jaar v. 25,000 per jaar

12

13

En in Nederland: BAG

2008

2009

2010

2011

2012

(tot

apr

il)

2012

(tot

aal v

erwac

ht)

0

500000

1000000

1500000

2000000

2500000

3000000

3500000

4000000

Series1Series2aantal bevragingen

14

15

16

“The coolest thing to do with your data will be thought by someone else” (Rufus Pollock)

• Zie POPSIS rapport:

http://ec.europa.eu/information_society/policy/psi/docs/pdfs/report/11_2012/summary.pdf

17

Falende energienetwerken….

…Fantastische data voor verkopers van stand alone printers

18

Betere dienstverlening

19

20

Bron: RIVM

Data kwaliteit

“Zelfreinigende werking van open data” (Wim de Haas, IenM)

21

Formele kaders

22

Open data beleid

• Open data, tenzij

• Overheden in principe geen auteursrecht of databankenrecht meer uitoefenen

• Publicatie van open data in open data portaal

23

‘Open data’ wetgeving

• Directive 2007/2/EC of the European Parliament and of the Council of 14 March 2007 establishing an Infrastructure for Spatial Information in the European Community (INSPIRE)

• Implementatie van richtlijn nr. 2007/2/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 14 maart 2007 tot oprichting van een infrastructuur voor ruimtelijke informatie in de Gemeenschap (Inspire) (Implementatiewet EG-richtlijn infrastructuur ruimtelijke informatie)

24

INSPIRE verplichtingen

• Publicatie van data op een centraal toegankelijke plaats: VERPLICHT

• Metadata: VERPLICHT

• Actieve openbaarmaking van data via voorgeschreven diensten: VERPLICHT

• Discussie: verplichting van URIs voor data en diensten

25

Thema’s (annex I and II)

Annex I:• Coordinate reference

systems• Geographical grid systems• Geographical names• Administrative units• Addresses• Cadastral parcels• Transport networks• Hydrography• Protected sites

Annex II:• Elevation• Land cover• Ortho imagery• Geology

26

Thema’s (annex III)

• Statistical units• Buildings• Soil• Land use• Human health and safety• Utility and Government

services (water supply, sewage,..)

• Environmental monitoring facilities

• Production and industrial facilities (water abstraction,..)

• Agricultural and aquaculture facilities

• Population distribution – demography

• Area management/restriction/ regulation zones & reporting units

• Natural risk zones• Atmospheric conditions• Meteorological geographical

features• Oceanographic geographical

features• Sea regions• Bio-geographical regions• Habitats and biotopes• Species distribution• Energy resources• Mineral resources

27

(Backx, 2003)

INSPIRE,OD beleid

INSPIRE

OD beleid,INSPIRE

Helpdesk

28

De praktijk van open data

29

Bekend

30

Open data portaal

31

Nationaal georegister

32

33

34

Maar…

• Hoe bekend zijn de portalen zelf?

• Hoe betrouwbaar (actueel) zijn de portalen?

• Hoe volledig zijn de portalen?• Commerciële data?• Onderzoeksdata?• Burgerdata?• ..

35

36

Oeps …

37

http://nieuwsinkaart.nl/pdok/

38

Oké, Open Data MAAR ….

• Wat zijn de barrières?

39

Bereikbaar

40

Veel data bereikbaar als open data

• IenM: BRT, BAG, NWB, ecotopenkaart, HWS, KNMI, PBL, etc.

• Provincies: alle geodata• Waterschappen• CBS• Gemeenten: Rotterdam, Eindhoven, Amsterdam, etc.

Zie data.overheid.nl of nationaalgeoregister.nl

41

Veel data niet bereikbaar

• Weerstand intern:• Data-eigenaren• Juristen/ ondersteuners• Accountmanagers• ..

• Weerstand extern

Cultuuromslag van data hebben naar data geven

42

Bereikbaar: aansprakelijkheid

• Aansprakelijkheidsrisico als argument om gegevens niet als open data beschikbaar te stellen:• Onjuiste data• Privacy• Markt en overheid

43

Aansprakelijkheid voor onjuiste data

• Hoofdregel: Aansprakelijkheid ontstaat als de open data-aanbieder onvoldoende zorgvuldig te werk is gegaan en dat hem aan te rekenen is.

• Schade ≠ aansprakelijkheid

• Perfectie kan niet worden geëist, maar wel de inzet om fouten te voorkomen.

44

Aansprakelijkheidsrisico beperken

• Geef doel waarvoor data is verzameld• Geef kwaliteit en nauwkeurigheid van data: metadata• Geef datum laatste update en revisiegeschiedenis• Meld updates actief (nieuwbrief, internetpagina etc.)

45

Aansprakelijkheidsrisico beperken

• Geef doel waarvoor data is verzameld• Geef kwaliteit en nauwkeurigheid van data: metadata• Geef datum laatste update en revisiegeschiedenis• Meld updates actief (nieuwbrief, internetpagina etc.)• Verwijs naar andere bronnen• Geef waarschuwingen voor voorzienbaar verkeerd

gebruik• Creëer voorziening waarmee fouten gemeld kunnen

worden en herstel deze fouten.

46

Bereikbaar: Privacy

47

Wet bescherming persoonsgegevens

Persoonsgegeven:

• elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon

• verwerking alleen voor welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden

48

Persoonsgegevens

• Identificeerbare gegevens: Hierbij is het mede bepalend hoe eenvoudig het is om gegevens aan een persoon te verbinden (recital 26 of the EU Data Protection Directive).

49

50

Persoonsgegevens

• Gegevens die vroeger gewoon gegevens waren, kunnen nu als persoonsgegevens worden beschouwd.

51

Een willekeurige foto

52

53

Een willekeurige foto

BillThea

Mary

Janet

Ann Michael

54

Luchtfoto’s: persoonsgegevens?

55

56

Persoonsgegevens

• Hierbij is het mede bepalend hoe eenvoudig het is om gegevens aan een persoon te verbinden (recital 26 of the EU Privacy Directive).

• Gegevens die vroeger gewoon gegevens waren, kunnen nu als persoonsgegevens worden beschouwd.

57

Open data en privacy test

• Open data en persoonsgegevens gaat dat samen?

Nee!

• Open data kent geen welbepaalde, uitdrukkelijk omschreven en gerechtvaardigde doeleinden

58

Geaggregeerde/ geanonimiseerde gegevens?

AOL zaak:

• publiceerde 650,000 pseudonymised zoekopdrachten (zonder IPadres)

Maar met:

• zoekopdrachten met achternamen, en lokale gebeurtenissen

Slachtoffer zocht ook op:•“gevoelloze vingers”,“60 vrijgezelle man” en “hond die overal overheen plast”

59

Privacy vragen

• Bestaan anonieme data?

• Op welk abstractieniveau is anonimiteit gegarandeerd?

• Zijn de huidige privacyregels nog wel van deze tijd?

60

Bruikbaar

61

Bruikbaar

• Metadata

• Machine-leesbaar• Open standaarden

• Duurzaam

62

Nationaal georegister

63

(Backx, 2003)

Actieve openbaarmaking

Gratis, geen voorwaarden

Open standaardenMetadata

Helpdesk?

Gebruikersperspectief

64

(Backx, 2003)

OD beleid INSPIRE

INSPIRE

OD beleidINSPIRE

Helpdesk

Gebruikersperspectief

65

Open data: waarom eigenlijk niet?

• Open data wordt gemeengoed

• Als je het doet, doe het dan goed:

• Vergeet de governance niet (ook van ogenschijnlijk simpele dingen)

• Privacyregelgeving grote drempel voor open data en wordt steeds belangrijker

• Zonder INSPIRE geen open data

66

De droom ….

Open data die je ook echt kan vinden ... en gebruikersvriendelijk is

Van en en

Naar

Computer says NO!

67

Meer informatie:Kenniscentrum Open data:

http://www.otb.tudelft.nl/opendata/