De Gelderlander zaterdag 14 mei 2011 zaterdag 14 mei 2011 De Gelderlander

42| nijmegen | 43

J osette Leenders uit Nijmegengeeft biologie aan het UdensCollege, Vanessa Hollaar is do-cente bij de vakopleiding

Mondzorgkunde van de HAN, deHogeschool van Arnhem en Nij-megen.Met een groep van veertien Neder-landse leerkrachten trokken zeeind april, begin mei twee wekenlang als vrijwilliger door Ethiopië,om lokale collega’s een hart onderde riem te steken.„Ze werken er met veel mindermiddelen dan wij normaal vindenen staan voor een klas met somswel honderd leerlingen. En dat ter-wijl de vakopleiding tot docentniet kan tippen aan de kwaliteitvan onze pabo’s of lerarenopleidin-gen. Zij beschikken over veel min-der pedagogische en didactischeachtergrondkennis en moeten ertoch maar het beste van zien temaken”, zegt Josette Leenders.„Daarom bezochten wij scholen.We observeerden er de maniervan lesgeven en probeerden daar-na in gesprekken met collega’sbruikbare tips te geven.”Er waren natuurlijk ook momen-ten van pure ontspanning. Josette,naast haar baan als leerkracht bio-logie tevens beeldend kunstenaar,liet de kans op een bezoek aan hetNationaal Museum in de hoofd-stad Addis Abeba niet lopen:„Het museum herbergt een bonteverzameling aan intrigerendezwartwit portretten, moderneschilderijen, muizenkeutels en detroon van keizer Haile Selassie

himself.”Josette en Vanessa merkten al sneldat in Ethiopië uitsluitend ‘fron-taal’ onderwijs wordt gegeven: deleraar staat voor de overvolle klasen probeert wat duidelijk te ma-ken aan de leerlingen, die in leef-tijd variëren van zes tot zestienjaar en qua niveau van analfabeettot hoogbegaafd.„De slimmeriken zitten voorin.Die volgen de les aanvankelijk nogwel. Maar hoe verder je naar achte-ren gaat, hoe slapper de aandacht.En gedurende de dag zakt de con-centratie steeds verder weg.”„De docenten houden zich strakaan het curriculum en de opgavenin het boek. Veel oefeningen wor-den tijdens de les vaak herhaald,

er zijn weinig actieve en coöpera-tieve werkvormen en de docentennemen weinig tijd om bepaalde za-ken tijdens de les te introduceren”,noteerde Vanessa.Josette: „In gesprekken met onzelokale collega’s hebben we daarommet name ideeën aangedragenvoor actievere werkvormen in klei-nere groepen.”Daarbij kwamen tips van pas, dieeen jaar eerder in het verre Indiaook al succesvol beproefd warendoor een collega en plaatsgenote,Lonneke Gerrits.Lonneke is leerkracht op de islami-tische basisschool Hidaya op deHeiweg in Nijmegen. Zij verbleefvorige zomervakantie als werelddo-cente in de provincie West-Orissa

in het zuidoostenvan India. Om hetlesgeven interessantte houden in eenbomvolle klas metkinderen van vol-strekt verschillendeniveaus, bracht zehaar collega’sdaar op hetidee om tewerken met‘stoplichten’.Kreeg de enegroep in deklas ‘groen’,dan volgde diede aanwijzin-gen van de do-cente. De groepmet ‘rood’ bleefal die tijd stil enwas dan met eenandere opdrachtaan de slag.Het zijn werkmethodesdie je in Nederland met depaplepel krijgt ingegoten als aan-komend docent, „maar in ontwik-kelingslanden is de vakopleidingkorter en van een lager niveau.Toch zijn de leerkrachten er nietminder bevlogen dan bij ons. Zewaren zo blij met onze tips, dat zedie soms meteen en overenthou-siast probeerden toe te passen”,aldus Josette.Vanessa hield een dagboekbij van haar Afrikaanseavontuur. Haar slotcon-clusie na die twee we-ken: „Door de kleinedingen die wij hierkonden aanpas-sen, heb ik het ge-voel van beteke-nis te zijn. Ho-pelijk kunnende docentenmet wie wesamenwerk-ten, hun er-varingennu over-brengenop huncollega’s.”

Nijmeegse tips voorAfrikaanse scholen

Kijk voor het laatste sportnieuws ook op:

Josette observeert. ‘De juf kan goed uitleggen, maar door het lawaai op degang is amper te horen wat ze zegt. De deur staat open vanwege warmte.’

Met z’n drieën aanschuiven in een tweepersoons houten schoolbank, die isaangevreten door insecten en volgekrast met tekens. foto’s Edukans

Iedereen wil een gesprekje met de ‘forengi’ (blanken). De vrijwilligers merk-ten dat hun Ethiopische collega’s tips en trucs soms erg letterlijk nemen.

Tijdens de pauze leert Vanessa Hollaar scholieren het liedje ‘Hoofd, schou-ders, knie en teen’. Binnen een mum van tijd zingen ze het mee.

� Josette Lenders en Vanessa Hollaaruit Nijmegen werden twee wekenlang als ‘werelddocenten’ uitgezon-den door de Stichting Edukans.

� De vrijwilligers van Edukans helpenkansarme kinderen in ontwikke-lingslanden met naar school gaan,zonder onderscheid te maken naarras, religie, of politieke overtuiging.

� Er zijn projecten in Kenia, Ethiopië,Oeganda, Malawi en India.

� Daar ondersteunt, motiveert en in-spireert Edukans de lokale leer-krachten, schoolleiders en onder-steuners van het onderwijs.

� Dat gebeurt door ideeën voor ver-

andering en verbetering in het les-geven aan te dragen, op basis vaneen grondige analyse van de ma-nier van werken, met de ter plekkebeschikbare middelen.

� De analyse mondt uit in concretemeerjarenplannen voor de bezoch-te regio’s. De voortgang ervanwordt getoetst. De analyse makenNederlandse docenten die zich alsvrijwilliger aanmelden, zoals Joset-te en Vanessa.

� Via fondswerving probeert Edu-kans ook extra middelen en lesma-terialen beschikbaar te krijgen voorde betrokken scholen.

� Edukans bezit het keurmerk voorverantwoorde fondsenwerving.

� Dit jaar gaan vijf groepen geduren-de twee weken op reis. Ter plekkewerken de onderwijsprofessionalsdan intensief samen met lokale col-lega’s, om ideeën op te doen terverbetering van het onderwijs.

� Eind april, begin mei gingen ergroepen werelddocenten naar Ethi-opië en Malawi. In juli gaat er eendelegatie naar Kenia en Oeganda,in oktober een naar India.

� Meer informatie over dit vrijwilli-gerswerk is te vinden op de websi-te www.edukans.nl/werelddocent

Vanuit haar school nam Josette een overtollige binoculaire microscoop meenaar Afrika. Voor het eerst zien kinderen wat er zoal leeft op blaadjes.

dg.nl/sport

John van Oppendoor

john.van.oppen@gelderlander.nl

‘Met de kleine dingendie we hier doen zijn wevan grote betekenis’

Edukans en haar werelddocenten

Kijken of we collega-docenten tips kunnen gevenom het onderwijs in hunland te verbeteren. Met datdoel voor ogen trokken Jo-sette Leenders en VanessaHollaar twee weken doorEthiopië.