Animal Breeding & Genomics Centre

Yvette de Haas

december 2014

Fokkerij melkvee & Dairy Campus

Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij

Animal Breeding & Genomics Centre

Fokkerij

Stieren en koeien uitkiezen met de meest gewenste eigenschap en die vervolgens paren. Op deze wijze wordt

geprobeerd een nieuwe generatie te fokken die de gewenste eigenschap met zich meedraagt en beter is

dan de vorige generatie.

Verschil (spreiding) tussen dieren is noodzakelijk om een kenmerk te kunnen verbeteren. In de fokkerij wordt spreiding door afstamming (genetische spreiding) gebruikt door de beste dieren voor de betreffende

kenmerken te selecteren. Hoe groter de spreiding tussen de dieren hoe beter men goede en slechte

dieren kan onderscheiden.

Fokkerij is het benutten van erfelijke verschillen tussen dieren door het selecteren op basis van wat we meten

aan dieren om zo snel mogelijk betere dieren te krijgen.

Animal Breeding & Genomics Centre

Traditionele fokkerij

Afstamming Prestatie

BLUP fokwaarde

Animal Breeding & Genomics Centre

Genomische fokkerij

Afstamming Prestatie

Genomic fokwaarde

Animal Breeding & Genomics Centre

Wat meten we? Fenotypes!

Fenotypes = Kenmerken aan het dier

●Productie

●Gezondheid

●Vruchtbaarheid

●...

●Iets nieuws!

●Robotgeschiktheid

●Methaanemissies

● ...!?

Animal Breeding & Genomics Centre

Wat meten we? Fenotypes!

Kenmerken aan het dier

●Productie

●Gezondheid

●Vruchtbaarheid

●...

●Iets nieuws!

●Robotgeschiktheid

●Methaanemissies

● ...!?

Animal Breeding & Genomics Centre

Wat is belangrijk als we meten?

Validiteit zegt iets over de inhoud: wordt er gemeten wat de bedoeling is

Betrouwbaarheid heeft te maken met de stabiliteit van het onderzoeksresultaat

Animal Breeding & Genomics Centre

Additionele informatie

Bedrijf

Seizoen

Leeftijd

Lactatiestadium

...

Stalgenoten

(Half)zusjes

=> Google zoekmachine

Animal Breeding & Genomics Centre

Wat doen we al? / Wat willen we graag?

Voeropname

Methaan

●MIR profielen

Vruchtbaarheid

●HerdNavigator Klauwgezondheid Smart farming – sensoren

● Uiergezondheid / in-line celgetal

● Graasgedrag

Animal Breeding & Genomics Centre

Voeropname

Gebeurt al veel in andere diersoorten

Voerkosten omlaag

Milieu-impact omlaag

Animal Breeding & Genomics Centre

Voeropname

Ca 2.300 koeien met

voeropname, DNA en

afstammingsgegevens

Voeropname

10

12

14

16

18

20

22

24

26

10 20 30 40 50

Melkproductie (kg/d)

Vo

ero

pn

ame

(ds/

d)

Animal Breeding & Genomics Centre

Fokwaarde voeropname - 1

SKALSUMER SUNNY BOYDELTA CLEITUS JABOTEASTLAND CASHETAZON CELSIUSDOWNALANE CELLOF16 ROCKET CETAZON LABELLECARLIN M IVANHOE BELLBIS-MAY TRADITION CLEITUSFREEBROOK SEXATION AMOSETAZON LORD LILY

5.967 Dutch bulls with known DNA (41.235 SNP)

Animal Breeding & Genomics Centre

Gebruik van voorspellers

Genetische correlatie met voeropname:

Meetmelkproductie 0.60

Hoogtemaat 0.34

Borstomvang 0.24

Voorhand 0.23

Animal Breeding & Genomics Centre

Fokwaarde voeropname - 2

Spreiding: 4 kg DMI/d

Betrouwbaarheid: >50%

Animal Breeding & Genomics Centre

Voeropname – andere voorspellers

Innovatievoorstel

●Herkauwsensoren

●MIR profielen in melk (Ierse studie)

●Mestmonster – verteerbaarheid – middels NIR

Methaan

Infrared gas analyser (FTIR)Method used by Jan Lassen (Aarhus University, DK) and Yvette de Haas (Wageningen UR Livestock Research, NL)

Pictures by Jan Lassn

Animal Breeding & Genomics Centre

Methaan

Gemeten tijdens bezoek aan melkrobot

Animal Breeding & Genomics Centre

MIR profielen

Melksamenstelling: Mid-infrarood spectrum

●Studie Dehareng et al. (2012)

Rantsoen

Pensvertering (cellulose)

PropionzuurAzijnzuur Boterzuur

Pensvertering (cellulose)

95% CH4

5% CH4

Methaan -> Verliespost van energie -> mate van inefficiëntie

Animal Breeding & Genomics Centre

Vruchtbaarheid

HerdNavigator

Progesteron profiel

Nieuwe kenmerken:

●Nu: TKT, NR56

●Straks: meer objectief

Animal Breeding & Genomics Centre

Klauwgezondheid

Groot probleem voor melkveehouderij

Diverse initiatieven: Grip op Klauwen, DigiKlauw, projecten binnen WUR Livestock Research, sensordata

Combinatie kan veel opleveren voor management én fokkerij

Animal Breeding & Genomics Centre

Uiergezondheid

Mastitis blijft groot probleem in NLse veehouderij

Met nieuwe sensoren (bijv. MastiLine) meer informatie

●Geschiedenis: Variatie, spreiding, richting, ...

●DLM

Animal Breeding & Genomics Centre

Graasgedrag

Nieuwe fenotypes op het gebied van graasgedrag (weidegang)

Gedragskenmerken als synchroniteit van de koeien tijdens grazen,

Activiteitsmetingen (liggen, staan, vreten),

(her)kauwbewegingen gemeten door sensors

GPS in relatie met data van graskwaliteit/hoeveelheid/ lengte/bodem etc.

Animal Breeding & Genomics Centre

Yvette de Haas vanAnimal Breeding and Genomics Centre

Johan van Arendonk – Lucia Kaal

3 thema’s:

●50 Stafleden + Post Doc’s

●50 AIO’s

Genomics

Breeding Programs & Genetic Diversity

Quantitative Genetics

www.wageningenur.nl/abgc

Animal Breeding & Genomics Centre

Bedankt voor jullie aandacht

Vragen ??

Yvette.deHaas@wur.nl