Landmarks voorbeginnend

dementerenden bij wayfindingDaniël Veldkamp

14 september 2007

Onderzoeksvraag

“Leidt het gebruik van landmarks in route-instructies tot betere prestaties en een betere beleving voor beginnend dementerende wandelaars?”

Landmarks

Landschapsobjecten Gebouwen Borden Wegen en kruispunten Natuurlijke elementen

Landmarks m.b.t. wayfinding

Meest ‘low-level’-features bij wayfinding Moet een primair onderdeel zijn van route-

informatie voor voetgangers Auto: minder fouten, grotere tevredenheid Landmarks als aanvulling, niet ter vervanging

Landmarks m.b.t. dementie

Dementerenden presteren slechter dan ouderen bij wayfinding

Dementerenden zijn nog even goed in staat om landmarks waar te nemen

Vereiste kennis

Selectie van landmarks Metrische informatie Beslispunten en instructies Soort stem

Selectie van landmarks

Aantrekkelijkheid Visueel Semantisch Structureel

Metrische informatie

Wel voor automobilisten, niet voor wandelaars Niet noodzakelijk Verwarrend Moeilijk afstanden schatten

Beslispunten en instructies

Enkel bij beslispunten, niet tussen twee punten in

Soort stem

Mannenstem Natuurlijke stem Korte, eenvoudige instructies

Aanpak

Methode Apparatuur Condities Locatie Proefpersonen Routes Instructies Dataverzameling Design

Methode

Wizard of Oz-experiment

Apparatuur

PDA & headset Bluetooth

Condities

Route-instructies gebaseerd op richting (l/r) Route-instructies gebaseerd op richting (l/r)

aangevuld met landmarks

Locatie

Lisidunahof, Leusden Dagcentrum de Meent

Proefpersonen

Beginnend dementerenden Jong dementerenden 6 proefpersonen

Routes

2 routes Zo gelijkwaardig mogelijk

Winkelgebied Woonwijk Natuur

45 minuten

Instructies

Ga linksaf richting de Albert Heijn Ga linksaf bij de HEMA Ga rechtsaf richting de HEMA Ga rechtdoor de winkelstraat in Ga rechtsaf bij het Kruidvat Ga rechtdoor bij de rode paaltjes, daarna linksaf Ga rechtsaf bij het witte bord Ga rechtdoor richting de grote schutting Ga linksaf richting de witte paaltjes Ga rechtsaf richting de groene kast Ga rechtsaf langs de school Ga linksaf bij de parkeerplaats

Dataverzameling

Prestatie Fouten Twijfel

Beleving

Belevingsvragenlijst (1/3)

De aanwijzingen (boodschappen, instructies) van het systeem zijn helder en duidelijk

Ook met dit systeem zou ik kunnen verdwalen Het systeem brengt me snel en veilig waar ik zijn

moet Het zou eng zijn om alleen met dit systeem,

zonder iemand erbij, op pad te gaan De aanwijzingen van het systeem zijn duidelijk

Belevingsvragenlijst (2/3)

Het is irritant als het systeem opeens weer met een boodschap komt

Ik zou graag zo'n systeem zelf willen hebben Ik loop een beetje voor gek met dit systeem De meeste instructies van het systeem zijn

overbodig Het systeem geeft me een prettig gevoel

Belevingsvragenlijst (3/3)

1. Geheel mee eens

2. Mee eens

3. Een beetje mee eens

4. Neutraal

5. Een beetje mee oneens

6. Mee oneens

7. Geheel mee oneens

Design

Elke proefpersoon loopt beide routes Leereffect

Impressie route

Resultaten

Resultaten - fouten

Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie

P1 1 0

P2 2 1

P3 1 0

P4 1 1

P5 1 1

P6 2 1

Totaal 8 4

Resultaten - twijfel

Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie

P1 2 1

P2 7 0

P3 0 1

P4 0 1

P5 1 0

P6 1 3

Totaal 11 6

Resultaten - beleving

Proefpersoon Links/rechts-conditie Landmarks-conditie

P1 67 69

P2 48 58

P3 68 68

P4 67 67

P5 69 69

P6 65 62

Gemiddelde 64 65,5

Uitgelicht: P2

Links/rechts-conditie Landmarks-conditie

Fouten 2 1

Twijfel 7 0

Beleving 48 58

Nabespreking – meningen over landmarks ‘Geeft een prettig gevoel’ ‘Bevestiging van de juiste weg’ ‘Richtpunt’ en ‘herkenningspunt’ ‘Rustgevend’ ‘Maakt het makkelijker’

Niet-optimaal landmark ‘Ga rechtsaf bij het Kruidvat’

Niet-optimale instructie ‘Ga linksaf bij de HEMA’

Letterlijk interpreteren ‘Ga rechtdoor richting de grote schutting’

Conclusie

Landmarks goede toevoeging Gebruik enkel optimale landmarks Instructies worden letterlijk geïnterpreteerd Extra aandacht vereist voor plaatsbepaling

en richtingaanduiding

Future research

Oversteken Veiligheid Full-scale experiment

Vragen?

Statistiek