Post on 24-Dec-2014
description
Zorg, ziel en zaken
Johan Polder
Expertmeeting “Ziel en zakelijkheid
in de zorg”, 29 november 2012
Zeist, PGGM
Zorguitgaven, 1972-2011 CBS, Zorgrekeningen
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1970 1975 1980 1985 1990 1995 2000 2005 2010
Miljard euro
30% van de economische groei door betere voeding en gezondheid
Robert Fogel (2004) The Escape from Hunger and Premature Death, 1700–2100
“The increasing share of global income spent on healthcare expenditures is not a calamity; it is a sign of the remarkable economic and social progress of our age” (p. 107).
“Public policy should not be aimed at suppressing the demand for health care. Expenditures on health care are driven by demand, which is spurred by income and by advances in biotech that make health interventions increasingly effective” (p. 95).
Inhoud
1. Cure: De gouden en rotte eieren van de zorg
2. Care: Baumol en het sociaal contract van de zorg
3. Compassie: mens en maatschappij
Willingness to pay & ability to pay
Vergrijzing een probleem?
"De stijging van de levensverwachting was een verdere tegenvaller." (www.cpb.nl/publicatie/nieuw-pensioencontract-onvermijdelijk)
Health Affairs, september 2011
Steeds meer mensen worden behandeld Health Affairs, september 2011
Medische technologie slaat neer bij hoge leeftijdsgroepen
Albert Wong, et al.
Social Science & Med
<2012>
Het onverzadigbare pakket….
NRC, 19 mei 2012
Gepast en Ongepast gebruik van zorg Bron: Skinner, 2008
“Rotte eieren van de
Gezondheidszorg”
Groei ziekenhuisbehandelingen
(klinisch+dag) 1995-2010 (bron: CBS-LMR) + extrapolatie 2011- 2020
aanname: gebruik+comorbiditeit zorg 2011-2020 blijft op niveau 2010
niveau 1995: 1,74 miljoen niveau 2010: 2,79 milj,niveau *2020: 3,10 miljoen
behandelingen
-200.000
0
200.000
400.000
600.000
800.000
1.000.000
1.200.000
1.400.000
1.600.000
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
*2011
*2012
*2013
*2014
*2015
*2016
*2017
*2018
*2019
*2020
comorbiditeit 1995-2010
behandelbeleid 2005-2010
behandelbeleid 2000-2005
behandelbeleid 1995-2000
demografie 1995-2020
Bron: Slobbe, RIVM, 2012
Regionale verschillen (2008)
Groei uitgaven GGZ, 2000-2010
Gross Health Care Budget Framework (BKZ) Mental Health Care
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Year
Exp
en
dit
ure
Me
nta
l He
alth
Car
e in
Eu
ros
x 1
.00
0.0
00 Gross BKZ
Budgeted
ActualExpenditureGross BKZ
Productie en verwijzingen GGZ work in progress
Absolute production Mental Health Care Institutions
0
2.000
4.000
6.000
8.000
10.000
12.000
14.000
16.000
18.000
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007*
2008
2009
Year
Ab
solu
te p
rod
uct
ion
x 1
00
0
Hospital days
Part-time therapy
Sheltered housing
Ambulant contacts
0
0.01
0.02
0.03
0.04
0.05
0.06
0.07
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Total referral
Primary mental health care
Secondary mental healthcare
We labellen mensen
Ritalin als consumptie artikel
Zorg en zaken: waar blijft de ziel?
Inhoud
1. Cure: De gouden en rotte eieren van de zorg
2. Care: Baumol en het sociaal contract van de zorg
3. Compassie: mens en maatschappij
Augustinus en de “ziekte” van Baumol
Arbeidsproductiviteit
● Economische groei nodig om zorg te bekostigen
● Krimpende beroepsbevolking
– dus arbeidsproduciviteit omhoog
– Arbeidsproductiviteit zorg blijft achter, ziekte Baumol
● Zorg relatief duurder
● Verdere economische groei nodig …..
● …….
De babyboomers komen eraan….
De gezondheidseconomie van de gezondheidsepidemie leidt tot een zorginfarct
Hoogconjunctuur -
wel het geld, niet de mensen
Laagconjunctuur –
wel de mensen, niet het geld
Meer gezondheid, meer zorg
Het sociaal contract, 1985-2012
● Arbeidsparticipatie
● Sinds jaren tachtig sterk toegenomen
– 55+, en vooral: vrouwen
– Zorg en economie van geprofiteerd
– Zonder dat mantelzorg in de knel kwam
● Rek is er uit
– Vrouwen willen niet nog meer werken
– Communicerende vaten: week heeft 168 uur
Sociaal contract
Nieuw sociaal contract
Inhoud
1. Cure: De gouden en rotte eieren van de zorg
2. Care: Baumol en het sociaal contract van de zorg
3. Compassie: mens en maatschappij
Beheersing zorguitgaven = NEE verkopen
● Tegen verstrekkingen
● Tegen aanbieders
● Tegen patiënten
● Zakelijkheid tegen de ziel?
Trechteren à la Dunning
(NRC, 10 april 2010)
Van ZZ en GG naar MM
● Mens en Maatschappij
● Mens
– Meer dan zijn leefstijl
– Jongeren met beperkingen versus competenties
– Ouderen meer dan optelsom relatieve risico’s, zorgpaden en keten-DBC’s
– Matigen van verwachtingen
– Leren leven met kwetsbaarheid en sterfelijkheid
Wat is gezondheid?
“Beauty is in the eye of the beholder”
Shakespeare
● Lekker in je vel zitten
● De dingen kunnen doen, die je graag wilt doen
Joris Slaets
● “Ik denk dat mensen nu vaak te laat sterven.”
● “Mensen gaan uit van het eeuwige leven, en de medische wereld wakkert dat aan”
Volkskrant, 2 juni 2012
Van ZZ en GG naar MM
● Mens en Maatschappij
● Maatschappij
– Fysieke en sociale omgeving
– Oorzaak van gezondheid en ziekte
– Bepaalt wat we gezond en ziek noemen
– Aangrijpingspunt voor beleid
Zorgaanbieders
● Professionele verantwoordelijkheid
– Omvat ook maatschappelijke verantwoordelijkheid
● Nu of nooit
– Zorgaanbieders staan voor de keus:
– Of zelf gaan matigen
– Of steeds meer vrijheid kwijt raken
Orde en Wetenschappelijke Verenigingen, 2012
Stelselaspecten
● Productieprikkels verwijderen
● Geïntegreerde eerste lijn
– Inclusief delen ziekenhuiszorg
– En geriatrie
● Shared Savings
● Populatie contracten
Grootste uitdaging voor de zorg van morgen
● Scheiden van GOUDEN en ROTTE eieren
● Verbinden van COMMERCIE en COMPASSIE
De zorg van de toekomst verbindt ziel met zaken.