Interventieplan Zorg en Welzijn - ndsd.nl · Interventieplan Zorg en Welzijn - fase 2 Inleiding 5 1...

Post on 23-Sep-2019

4 views 0 download

Transcript of Interventieplan Zorg en Welzijn - ndsd.nl · Interventieplan Zorg en Welzijn - fase 2 Inleiding 5 1...

InterventieplanZorgenWelzijn

Fase2-2018

BusinessteamZorgenWelzijn

ProgrammateamZorgenWelzijn

18januari2018

Inhoudsopgave

1 Inleiding .................................................................................................................................... 51.1 Planexploitatie in de zorg .................................................................................................... 51.2 Doelstelling ........................................................................................................................... 61.3 Interventieplan in drie fasen ................................................................................................ 61.4 Wettelijk kader en beleidskader .......................................................................................... 61.5 Relatie en programma .......................................................................................................... 61.6 Leeswijzer ............................................................................................................................. 62.1 Algemeen .............................................................................................................................. 72.2 Sociale wijkteams ................................................................................................................. 72.2.1Achtergrond .......................................................................................................................... 72.2.2Ontwikkelingen ..................................................................................................................... 72.3 (Specialistische) begeleiding Wmo en Jeugd .................................................................... 82.3.1Achtergrond .......................................................................................................................... 82.3.2Ontwikkelingen ..................................................................................................................... 92.3.3Analyse .................................................................................................................................. 92.4 Jeugd ................................................................................................................................... 102.4.1Begeleiding en behandeling (jeugdhulp zonder verblijf) ................................................ 112.4.2Jeugdzorg met verblijf ....................................................................................................... 112.4.3Dyslexie ............................................................................................................................... 122.5 Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang ........................................................... 122.5.1Ontwikkelingen ................................................................................................................... 132.6 Analyse ................................................................................................................................ 14

3 Reeds genomen maatregelen ............................................................................................... 153.1 Sociale wijkteams versterkt ............................................................................................... 153.2 Nieuwe aanbesteding/Inkoopkader .................................................................................. 163.3 Transformatie Jeugddomein ............................................................................................. 173.4 Lobby beschermd wonen .................................................................................................. 18

4 Voorgestelde interventies 2018 ............................................................................................ 194.1 Interventies domein Jeugd ................................................................................................ 194.1.1Vroeg interventie huis- en jeugdarts ................................................................................ 194.1.2Transformatie Jeugdhulp met Verblijf .............................................................................. 194.1.3Transformatie J-LVB .......................................................................................................... 204.1.4Poortwachtersfunctie dyslexie .......................................................................................... 204.1.5Inzet tweedelijns jeugdhulp in primair en speciaal onderwijs ....................................... 214.1.6Effecten nieuwe aanbesteding en budgetplafonds bij ambulante jeugdhulp ............... 214.2 Transformatie Wmo ............................................................................................................ 214.2.1Beschikbaarheid van en toeleiding naar collectieve voorzieningen ............................. 214.2.2Meer inzet groepsbegeleiding ........................................................................................... 214.2.3Kortdurende ondersteuning in en om de sociale wijkteams .......................................... 224.2.4Wijksturing, effecten nieuwe aanbesteding en budgetplafonds. ................................... 224.2.5Kantelgesprekken PGB Hulp bij het Huishouden ............................................................ 234.2.6Individuele plaatsing en steun (IPS) ................................................................................. 234.3 Overige interventies ........................................................................................................... 234.3.1Casemanagement ............................................................................................................... 234.4 Interventies domein Wmo Beschermd Wonen ................................................................ 244.4.1Ambulantisering beschermd wonen regionaal ................................................................ 244.4.2Tarieven Beschermd Wonen ............................................................................................. 254.4.3Woonkostentoeslag Persoongebonden Budget (PGB) .................................................. 25

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

4

5 Landelijke ontwikkelingen en lobby .................................................................................... 265.1 Lobby en netwerken ........................................................................................................... 265.2 Transformatiefonds Rijk .................................................................................................... 265.3 Integratie Integratieuitkering Sociaal Domein in Algemene Uitkering .......................... 265.4 Abonnementstarief eigen bijdrage Wmo .......................................................................... 275.5 Verdeelmodel beschermd wonen ..................................................................................... 27

6 Scenario’s .............................................................................................................................. 286.1 Scenario 0: Niet-interveniëren ........................................................................................... 286.2 Scenario 1: Transformatiescenario .................................................................................. 286.3 Scenario 2: Financieel kader is leidend ........................................................................... 296.4 Scenario 3: Compenseren van rijksbezuinigingen ......................................................... 29

7 Risico’s ................................................................................................................................... 307.1 Tekort 2018 .......................................................................................................................... 307.2 Ambitieus pakket aan maatregelen .................................................................................. 307.3 Rijksoverheid ...................................................................................................................... 30

8 Financien ................................................................................................................................ 318.1 Algemeen ............................................................................................................................ 318.2 Prognose 2018-2022 ........................................................................................................... 318.3 Opbrengt maatregelen 2018 .............................................................................................. 328.4 Bestemmingsreserves ....................................................................................................... 338.4.1WMO-jeugd .......................................................................................................................... 338.4.2Wmo Beschermd Wonen ................................................................................................... 338.5 Dekking investeringen 2018 .............................................................................................. 34

9 Bijlagen ................................................................................................................................... 35

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Inleiding

5

1 Inleiding

AfgelopenseptemberzondenwijuderaadsinformatiebriefInterventieplanZorgenWelzijn1.HierinlietenwijuwetendatwijhetfinanciëleoverschotophetprogrammaZorgenWelzijnuiteerderejaren,metingangvan2017zienomslaanineentekort.Dittekortlijktzonderingrijpenmeerjarigvanaardtezijn.ZowelbijdeZomernotaalsSlotwijzigingin2017hebbenwijbandbreedtesaangegevenvoorhetteverwachtentekort.WezienmetnamebijdeuitvoeringvandenieuweWmo(ambulantebegeleidingendagbesteding)endeJeugdhulptekortenontstaan.Daarnaastzijndekostenvoordesocialewijkteams,VeiligThuisenHuishoudelijkeHulptoegenomen.Demiddelendiewijhiervoorvanderijksoverheidontvangen,zijnniettoereikendomdetekortenbinnenhetprogrammaZorgenWelzijnoptevangen.Aanderaadsinformatiebriefoverdeeerstefasevanhetinterventieplanlagdeprognosevandezomernota2017tengrondslag.Sindsdienzijnerenkelebelangrijkeontwikkelingengeweestdiehetfinanciëlebeeldvoor2018beïnvloeden.Tabel1.1vatdezeontwikkelingensamen.Inhoofdstuk8wordendezevertaaldineennieuweprognose.

Tabel1.1Ontwikkelingentussenjuni2017endecember2017Zomernota(juni2017) Interventieplanfase2(december2017)

• PrognoseZorgenWelzijnwordtnegatief• Oorzaken:ingekochtetweedelijnszorg,(zowelJeugd

alsWmo)enwijkteams.• Tekort2017tussen€3-7mln.Meerjarigbeeld

vergelijkbaar.• Maatregelenviainterventieplannemen• Doelin2019sluitendprogramma• Tekortenoptevangeninbestemmingsreserve• BijdragevanuitreserveaanCAZenMasterplanBUIG

• TekortenZorgenWelzijnverdiepenzichsterk.• Aantalaanmeldingenbijwijkteamsstijgtzeerfors

(van688naarmeerdan1000permaand)• Ookberoepoptweedelijnszorgveelsterker

gestegendantoengeraamd.• Tekort2017(naSlotwijziging)tussen€0en€6

mln.• Voor2018tussen€6,5en€12,5mln.• Maatregelen2017en2018zijnniettoereikendom

tekortvolledigwegtenemen• Verwachtingeindvanhetjaar

bestemmingsreserveuitgeput• Dekkingreedsbesloteninvesteringenvaltweg

1.1 PlanexploitatieindezorgWezienindenlandedateengrootaantalgemeentenmettekorteninhetsociaaldomeintemakenheeft.Dezetekortenlijkenzichmetnameophetdomeinjeugdvoortedoen.Eenveelgehoordetheorieisdatdezesamenhangenmeteen‘boeggolf’,eenverschijnseldatvakervoorkomtbijdecentralisatiesvantaken.HetzelfdefenomeenheeftzichbijvoorbeeldenkelejarengeledenvoorgedaanbijdedecentralisatievanvergelijkbaretakeninDenemarken.Doordatlokaleoverhedendichteropdeburgerzitten,vindenzijineersteinstantiemeercliënten,waardoordekostenstijgen,terwijlgelijktijdigdetransformatiewordtingezet.Pasineenlaterstadiumhebbendedecentraleoverhedenechtgripophetbeleidsterreinenzijnzijinstaatdekostentebeheersen.Nijmegenheefthieropgeanticipeerddoorbijdekomstvandenieuwetakennietuittegaanvaneensnelbeheersbaresituatie,maaruitdrukkelijkeenlangjarigetijdshorizontehanteren.Viadeze‘planexploitatieindezorg’makenweinzichtelijkdatdekostvoordebaatuitgaat.Dekomendejarenmoetenweeerstinvesteren(enduskostenmaken)omtetransformeren,zodatwegeleidelijkmeerenmeerinstaatzijnhetbeleidsterreintetransformeren,afteschalen,preventieftewerkenenuiteindelijkdekostenterugtedringen.

1RaadsbriefFA40/17.0007656

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

6

Hetondergaanvaneenfasewaarindegemeentenmettekortentemakenkrijg,pastbijditscenarioenisopzichzelfgeenredenvandezekoersaftewijken.Ditneemtnatuurlijknietwegdatdekostennietonbeperktkunnenstijgen.Geletopdeomvangvanhettekortwillenwenualvolopsturenophetbeheersenvandekosten.Daartoedientditinterventieplan.

1.2 DoelstellingDoelvanhetinterventieplanisomdevoorzienetekorteninhetprogrammaZorgenWelzijnterugtedringenengelijktijdigonzebeleidsdoelenterealiserenendetransformatievanZorgenWelzijnkrachtigdoortezetten.

1.3 InterventieplanindriefasenHetinterventieplanZorgenWelzijnbestaatuitdriefasen.Deeerstefasebestaatuitingrependiehettekortvoor2017kunnenbeperken.Hieroverhebbenwijuwraadinseptember2017reedseenbriefgestuurd.Detweedefasevanhetinterventieplanisdeaanpakvoorhetbegrotingsjaar2018.Hetvoorliggenderaadsvoorstelgaathierover.Dederdefasebetrefthetvoorbereidenvandemaatregelendievanaf2019hunbeslagmoetenkrijgen.Wijzijn,opverzoekvanuwraad,voornemensdaartoeinmaart2018een‘ambtelijkegroslijst’metkeuzes/variantenvoordezefaseaanuwraadtoetesturen.

1.4 WettelijkkaderenbeleidskaderOpgrondvandeGemeentewetzijngemeentenverplichteenreëelenstructureelsluitendebegroting(evenwicht)vasttestellen.DeProvinciehoudthieroptoezicht.DaarnaastzijndeWmoenJeugdwetkaderstellend.Erzijndaarnaasteenaantalgemeentelijkeenregionalebeleidskadersrelevant:

• SamenGezondinNijmegen;gezondheidsagenda2017-2020• Krachtdoorverbinding,• HetbeleidsplanWmoenJeugdhulp2015-2018,“VeurMekoar”,• DeTransformatieagenda• HetbeleidsplanGGZ-BeschermdWonen-MaatschappelijkeOpvang“Samendichtbij”2018-2020.

Indezebeleidsnota’shebbenweeenvisiegeformuleerdmetelementenalssamenredzaamheid,zorgdichtbij,wijkgerichtwerken,éénhuishouden,één1planenambulantiseringcentraal.Daarnaasthebbenweeendrietalsturingsprincipesvastgesteld:kwaliteit,toegankelijkheidenbetaalbaarheid.Hieropgaanweinderisicoparagraafvandezenotanaderin.

1.5 RelatieenprogrammaHetinterventieplanZorgenWelzijnheefteenrelatiemethetprogrammaZorgenWelzijnenmethetprogrammaBestuurenMiddelen.Daarnaastzijner(financiële)raakvlakkenmetdeprogramma’sInkomen&Armoedebestrijding,EconomieenWerk,Onderwijs,Wijken,VeiligheidenWonen.

1.6 LeeswijzerInhoofdstuk2vanditinterventieplanbesprekenwedeoorzakenvandetekorten.Hoofdstuk3beschrijftwelkestappenwedeafgelopentijdalhebbengezetomhetbeeldomtebuigen.Hoofdstuk4bevatdemaatregelendiewijinhetkadervanfase2aanuvoorstellen.Inhoofdstuk5gaanweinoplandelijkeontwikkelingendievaninvloedzijn.Vervolgensschetsenweinhoofdstuk6mogelijkscenario’sdiewekunnenhanterenomdetekortenaantekunnenpakken.Hoofdstuk7vormtderisicoparagraafenhoofdstuk8bevattenslottedefinanciëlevertalingvanditinterventieplan.Alsbijlagezijntweepersona’stoegevoegddieeenbeeldgevenhoeverschillendeinterventiesuitwerkenopindividuelecliënten,alsmededeadviezendiedeadviescommissieshebbengegeven.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Inleiding

7

2 Oorzakenvandetekorten

2.1 AlgemeenDeontwikkelingendiehetmeestrelevantzijnvoorhetfinanciëlebeeldvoor2018,zijndestijgingvanhetaantalaanmeldingenbijdewijkteamsenverderetoenamevanhetberoepoptweedelijnszorg.Ermeldenzichmeercliëntenbijdewijkteamsendezewordenvakerdoorgeleidnaarspecialistischezorg.Dithoofdstukgaathiernaderopin.VerdergaathethoofdstukinopdebeoogdetransformatiebinnenhetdomeinBeschermdWonen.

2.2 Socialewijkteams

2.2.1 AchtergrondDetiensocialewijkteamshebbeneendubbeleopdracht.Hetbetreft‘individueleondersteuning’en‘wijkactiviteiten’.Dezewijkactiviteitenzijnonderanderegerichtophetverbindenvanindividuelevragenmethetcollectieveaanbodvanvrijwilligers-enprofessioneleorganisaties(preventie,activiteiten,voorzieningenendiensten)enhetstimulerenvanbewoners-initiatievenvoorendoorbewoners).IndeNijmeegsesocialewijkteamswerkenmensenvanverschillendezorg-enwelzijnsorganisatiessamen,zoalsdemaatschappelijkwerker,WMO-consulent,jeugdmaatschappelijkwerkerenouderenadviseur.Samenmetbewonersindewijk,zoekthetsociaalwijkteamnaarpraktischeoplossingenvoorvragenenproblemenrondziekteenbeperking,zelfstandigwonenenvoorzieningen.Deformatievandesocialewijkteamsvormtallangereenknelpunt.Bijdestartin2014isdezegebaseerdopdebestaandeformatie,diewerdgeleverddoordiverseinstellingen.Inhetvoorjaarvan2016isgeconstateerddatdewachttijdenvoorburgersbijdesocialewijkteamsopliepen,dewerkdrukinStipsensocialewijkteamstoenamendaardoordetransformatieonderdrukkwamtestaan.Omditoptelossenishalverwege2016tijdelijkextraformatietoegevoegd.

2.2.2 OntwikkelingenInheteerstekwartaalvan2017bleekdatdewachttijdennietstabiliseerden.SamenmetSterkerhebbenwijtoeneenformatiemodelopgesteld,opbasiswaarvanvastgetseldkonwordenhoeveelbezettingnodigis.Inlijnmetditformatiemodelisdeformatieaangepast.Bovendienhebbenwijinapril2017eentijdelijkextrawachtlijstteamingezetomdewachtlijstenwegtewerken.Ookwerddetijdelijkeformatiegecontinueerd.Metdeinzetvanditteamzijninhetderdekwartaalvan2017dewachttijdenweerteruggebrachtnaarwenselijkniveau.Halfaugustusishettijdelijketeamgestopt.Dewachttijdvoorbewonerswasopdatmomentteruggebrachttotgemiddeld4,2weken.Hetaantalaanmeldingenbijdesocialewijkteamsblijktechterookin2017(fors)hogerdanverwachtenwaarmeerekeningisgehoudenbijdepersoneleuitbreidingopbasisvanhetformatiemodel.Figuur2.1illustreertdit.Wijziengeeneenduidigeverklaringvoordetoenamevandeaanmeldingen.DuidelijkisdatdeStipsendesocialewijkteamssteedsbekenderwordenendoormeermensengevondenworden.Doorbewoners,doorpartnersindeketenendooraanbieders.Ookishetaandeelherindicatieshogerdaneind2016(opbasisvanbekendegegevens)ingeschat.Daarnaastlijkthetalsofdeinstroomnognietgestabiliseerdisalshetgaatomterugkerendevragen:iederenieuwevraagkanleidentoteenherindicatieoptermijn.

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

8

Figuur2.1Aanmeldingenwijkteams2017en2016(bron:SterkerSociaalWerk)

Alshetaantalaanmeldingenopditniveaublijft,zullendewachttijdenbijdewijkteamsopnieuwoplopen2.Deefficiencywinstdieweditjaarbeoogdenterealiserenbinnendewijkteamskomthiermeeingevaar.De‘gewonnen’urenalsgevolgvaneenefficiencyslagkunnendannietwordeningezetomdewijkteams(meer)kortdurendeondersteuningtelatenbieden(endaarmeetoeleidingnaarde2e-lijntereduceren),maarzullennodigzijnomdewachttijdentebeheersen.Hierstaanweininparagraaf3.1bijstil.

2.3 (Specialistische)begeleidingWmoenJeugd

2.3.1 AchtergrondAanmetnamemensenmeteenpsychiatrischeaandoening,niet-aangeboren-hersenletselen/ofeenverstandelijkebeperkingbiedtdegemeenteondersteuningopgrondvanzoweldeWmoals(inhetgevalvanjeugdigen)deJeugdwet.Dezeondersteuningkanbestaanuithulpbijallerleidagelijksetaken,zoalshetbijhoudenvandeadministratie,hetaanbrengenvanstructuurindedagofvergrotingvanhetsociaalnetwerk.DezebegeleidingwordtinNijmegenverzorgddooreenbreedscalagecontracteerdeleveranciers(tweedelijn),zowelenkelegrotealseengrootaantalkleinereaanbieders.Hiermeewordteendiversaanbodgeboden3.Toeleidingtotbegeleidingverlooptviadesocialewijkteamsenregieteams.Bijjeugdigenkandetoeleidingookviadehuisarts,dejeugdartsofdegecertificeerdeinstellingenverlopen4.Eeninwonermeldtzichmeteenzorgvraagbijhetsocialewijkteamendeteammedewerker5steltsamenmetdeinwonervasthoeveel,hoelangenwelkebegeleidingnodigis.Daarnakandezorgaanbiederdegeleverdezorgbijdegemeenteinrekeningbrengen.(“verzilvering”).Dezorgaanbiederswordenpergeleverdehoeveelheidzorgafgerekend,viaeentariefperuur.

2 Deformatieindesocialewijkteamsisditjaargebaseerdopgemiddeld688aanmeldingenpermaand,terwijlditerindepraktijkgemiddeld826warenindeperiodeapriltotenmetoktober.Overdeeerste10maandenvan2017gaathetcumulatiefom8.199aanmeldingen,tenopzichtevan6.324vorigjaar.Ditis25%meerdanwaardeformatieopisberekend.Delaatstemaandenvan2017steeghetaantalaanmeldingenzelfsverderdoortotmeerdanduizendaanmeldingenpermaand.3Erwordenin(deregio)Nijmegentweevormenvanbegeleidingaangeboden,namelijkreguliereenspecialistischebegeleiding.Specialistischebegeleidingisbestemdvoorcliëntenmetpsychiatrischeproblematiek,verstandelijkebeperkingofniet-aangeborenhersenletselincombinatiemetcomplexeproblematiek(criteriazijno.a.ernstigregieverlies,instabielesituatieenbeperktziekte-inzicht).Hetuurtariefvoorspecialistischebegeleidingishogerdanhettariefvoorregulierebegeleiding.4Omwillevandeleesbaarheidbeperkenwijonstothetprocesviadewijkteams.Hetprocesviadehuisartsverlooptgrotendeelsvergelijkbaar.Ineengrootaantalgevallenverwijstdehuisartsoverigensdoornaarhetwijkteam.

578624

702

597

515

630

573619

785

699

897

604

684 681

853

715

822849 859

768

968

1.021 1.005

400

500

600

700

800

900

1.000

1.100

jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec

2016 2017

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Inleiding

9

Degemeentehanteerthierbijmomenteelgeenplafonds.Wanneer(demedewerkervan)hetwijkteamvanmeningisdatbegeleidingnodigis,wordthiertoeeenindicatieafgegeven.Hiermeeissprakevaneenopeneinderegeling.Integenstellingtotbijvoorbeeldbijsubsidiesisvoorafniettebepalenhoeveelkostengemaaktzullenworden.Dezezijnafhankelijkvanondermeerhetaantalcliëntenenhetaantalurendatzorgtoegekendwordt.

2.3.2 OntwikkelingenWehebbendeafgelopentijdeensterketoenamegezienvandegeleverdeengedeclareerdespecialistischebegeleiding.Infiguur2.2isditweergegevenvoordebegeleidingopgrondvandeWmo.Hettotalevolumeneemttoe:hetberoepopspecialistischebegeleidingstijgt,terwijlhetvolumeregulierebegeleidingslechtsbeperktafneemt.Hetgevolghiervanisdatdeuitgavenaanbegeleidingzijngestegen.Tenopzichtevandeoorspronkelijkebegrotingverwachtenwein2017datbegeleidingWmoopeentekorttussen€4,0en€5,0miljoenuitkomt.Eenzelfdeontwikkelingzienwetenaanzienvandebegeleidingaanjeugdigen.Ookaandezedoelgroepwordtforsmeer(ambulante)begeleidinggebodendanin2016endanwaarwerekeningmeehebbengehouden.Ziehiervoorparagraaf2.3.1.

Figuur2.2OntwikkelingbeschikkingenWmo-begeleidingperkwartaal (Bron:Arrangementenmonitor)

2.3.3 AnalyseInhetvoorjaarvan2017isopbasisvanbeschikbaregegevenseeneersteanalysegemaaktvandegestegenuitgavenaanbegeleiding.Bovendienheefteenmarktconsultatieplaatsgevonden.HieruitkwamdeconclusiedathetaantalWmo-voorzieningenistoegenomendoorveranderingenindeketen,metname:

1. StrengecriteriavoortoegangtotdeWetLangdurigeZorg(WLZ),voorliggendaandeWMO;2. KortereopnamesGGZvanuitdeZorgverzekeringswet(Zvw);3. Doortoenameinhetaantalaanmeldingenzijwijkteamsnauwelijkstoegekomenaanhetzelf

leverenvankortdurendeondersteuningofmaatschappelijkwerk;Verderbleekdatdezorgdichterbijisenhetaanbodzelfookeengroterevraagschept,mededoorhetgroteaantalaanbieders.Inaanvullinghierophebbenweafgelopenzomereentweeledigonderzoekuitgevoerd;eendossieranalysevan43dossiersendiepte-gesprekkenmetprofessionalsuitbijnaallewijkteamsinNijmegen.DitleverteenglobaalbeeldopoverdetoenamevanbegeleidingindeWmoenvanjeugdigen,devraagvan

1.446 1.398 1.340 1.296 1.308 1.314 1.145

1.281

1.386

1.4771.514

1.7161.776 1.764

1.000

1.100

1.200

1.300

1.400

1.500

1.600

1.700

1.800

1ekw16 2ekw16 3ekw16 4ekw16 1ekw17 2ekw17 3ekw17

begeleidingregulier begeleidingspecialistisch

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

10

mensenmetpsychischebeperkingenendebehoeftevandewijkteams.Hieruitkomteenaantalpuntennaarvoren.

1. MeeraanmeldingenbijdesocialewijkteamsErissprakevaneensterketoenamevanhetaantalaanmeldingenbijdesocialewijkteams.Hiermeeisereengroteregroepmensendatbehoefteheeftaanondersteuning.Aannemelijkerwijsleidtditonderanderetoteentoenamevanhetaantalmensendateenindicatievoorbegeleidingontvangt,zekeromdatdekenmerkenvandecasussenophoofdlijnengelijkzijngebleven.

2. Gebrekaan,ofonvoldoendezichtop,passendecollectievevoorzieningenDevraagisechterofbegeleidingaltijdnoodzakelijkis.Socialewijkteamshebbenaangegevennietaltijdgoedzichttehebbenopvoorliggendevoorzieningen,metnamebuitendeeigenwijk.Ookwordtgemelddatvoorliggendevoorzieningenvoorbepaaldedoelgroepen,zoalsanderstaligen,niettoereikendzijn.

3. Veeltijdkwijtaantoeleiding,weinigtijdbeschikbaarvoorkorteondersteuningDemensendievoor2015alsalgemeenmaatschappelijkwerkerkortdurendeondersteuningboden,werkennuindesocialewijkteams.Doordehogedrukopdewijkteams(onderandereoptemakenuitdeeerdergenoemdewachttijden)ervarendezeweinigtijdbeschikbaartehebbenomzelfkortdurendeondersteuningtebieden.Eenbeoogdresultaatvandeefficiencyslagindewijkteamsin2017wasdatdezejuistmeertijdzoudenhebbenvoorkortdurendeondersteuning.Echter,doordestijgendeinstroomvoorcasussenblijftderuimtedaarvoorbeperkt.

4. BeperktebeschikbaarheidregulierebegeleidingSocialewijkteamslopenertegenaandatsommigeaanbiedersalleenspecialistischebegeleidingaanbieden(endusgeenregulierebegeleiding).Hierdoorwordtsomseenbeschikkingvoorspecialistischebegeleiding(meteenhogeruurtarief)afgegeven,terwijlditnietpersenodighoefttezijnopbasisvandehulpvraagvandecliënt.Bovendienishetomdezeredenookmoeilijkomafteschalenvanspecialistischenaarregulierebegeleidingalsdehulpvraagvandecliëntdittoelaat.Hetwisselenvanaanbiederisdandeenigeoptie,maarvanuithetcliëntperspectiefisditvaakonwenselijk.Specialistischebegeleidingloopthierdooronnodiglangdoor.

2.4 JeugdSinds1januari2015isdegemeenteverantwoordelijkvoorpreventie,ondersteuning,behandeling,beschermingenreclasseringvoorjeugdigentot18jaar.Figuur2.3geeftdegemeentelijkeuitgavenaandeingekochtetweedelijnsjeugdzorgindeafgelopendriejaarweer.

Figuur2.3Lasteningekochtejeugdzorg2015-20176Bron:Marap2017-2RegionaalOndersteuningsbureau(ROB)

6DecategorieoverigvandezegrafiekomvatdemiddelenvoorPGB’sJeugd(€1,4mln.in2017),voorLTA(€0,8mln.in2017)envoorblokC(€3,7mln.in2017).

13,612,7

8,4

15,313,5

6,4

17,7

15,5

6,0

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

Begeleidingenbehandeling Zorgmetverblijf Overig

2015 2016 2017

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Inleiding

11

Indeperiodetussen2015en2017zijnonzeuitgavenaanjeugdgestegenvan€34,7mln.naar€39,2mln.Uitdegrafiekistevensafteleidendatdegroeivandeuitgaventussen2016en2017toegerekendmagwordenaanbegeleidingenbehandeling(€2,4mln.)enZorgmetverblijf€2,0mln.

2.4.1 Begeleidingenbehandeling(jeugdhulpzonderverblijf)Degroeivandeuitgavenaanbegeleidingenbehandelingisvooreenbelangrijkdeelteverklarendeontwikkelingvanhetvolume,welkeinfiguur2.4isweergegeven.

Figuur2.4:AantalcliëntenbegeleidingenbehandelingJeugd (Bron:Arrangementenmonitor)

Ondankshetgrilligeverloopvandegrafiek,isuitdecijfersduidelijkafteleidendatvan2016op2017eenforsegroeizichtbaarisinhetvolumejeugdhulpzonderverblijf.Werdenerinheteerstekwartaalvan2016nog2.287indicatiesgesteld,inhetderdekwartaalvan2017warendater2.700.Alswedeeerstedriekwartalenvanbeidejarenmetelkaarvergelijkenzienweeengroeivanbijna11%Wehebbendeafgelopentijdeensterketoenamegezienvandegeleverdeengedeclareerdebegeleiding.Ditbetrefteenstijgingtenbehoevevandebredegroepjeugdigenmetpsychiatrischeoflichtverstandelijkebeperkingen,gecombineerdmetcomplexeproblematiek.Ookzijndekostenvoorregulierebegeleidingmet€0,6miljoengestegenindezelfdeperiode.Destijgingismetnamehetgevolgvanvolumegroeibijkleineaanbiedersvanzowelspecialistischealsregulierebegeleiding.Tussen2015en2017zijndekostenvanKDC/dagbehandelingbovendiengestegenmetbijna€0,9mln.,waarvanongeveer€800.000tussen2015en2016.Een‘fulltime’KDC-plek(kinderdagcentrum),voornamelijkbedoeldvoorkinderenmetLVBenandereontwikkelingsvraagstukken,kostzo’n€40.000perkind,enishiermeeeenrelatiefdurevoorziening.Destijgingvandeproductietenbehoevevandezedoelgroepiseenlandelijketrend.InNijmegenwordtdetoenameveroorzaaktdooreencombinatievanfactoren,zoalsonvoldoendeexpertiseeneenduidigheidbijverwijzersenverminderdetoegankelijkheidvanvoorliggendezorgwetgeving(Wlz).Inzetopexpertisevergrotingbijverwijzersenwerkenaaneeneenduidigewerkwijzevormendanookbelangrijkeingrediëntenvanonzeaanpak.

2.4.2 JeugdzorgmetverblijfWebiedenjeugdhulpmetverblijfalsdebehandelingnietthuiskanplaatsvindenvanwegedeernstvandeaandoeningofalsergeenveiligethuissituatietecreërenis.Weziendekostenvanjeugdhulpmetverblijf

2.287

2.377

2.273

2.143

2.549

2.421

2.700

2.000

2.100

2.200

2.300

2.400

2.500

2.600

2.700

2.800

1ekw16 2ekw16 3ekw16 4ekw16 1ekw17 2ekw17 3ekw17

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

12

groeien.Sinds2016bedraagtdestijging2miljoen(van13,5miljoennaar15,5miljoen).Dezegroeiindeuitgavenvaltvooreenbelangrijkdeelteverklarenuitdeontwikkelingvanhetvolume.(ziefiguur2.5).

Figuur2.5:Aantalcliëntenjeugdhulpmetverblijf (Bron:Arrangementenmonitor)

Wijzientussenbegin2016eneind2017geleidelijkhetaantalcliënteninjeugdzorgmetverblijfmetbij100cliëntengroeienvan265inheteerstekwartaalvan2016naar360inhetderdekwartaalvan2017.Ditiseenstijgingvan35%.Verderblijktbijnadereanalysevandebeschikbaredatadaterrelatiefmeergebruikgemaaktwordtvanzwaardereendusduurdereverblijfvoorzieningen.Hetbeoogdegroeivanhetaantalpleegzorgplaatsen,isnietgerealiseerd.In2018zullenweaandehandvanonzevernieuwdedatabaseverderonderzoekmoetendoen.Gelethieropzienwijdenoodzaakvantransformatie.Eenvandemanierenomzorgmetverblijfafteschalenofomlichterendichterbijintezetten,isomeencombinatievaneen(forse)ambulantegezinsgerichtebehandelingintezettenna(ast)eenvormvanresidentieleplaatsing.Ditomdeverblijfsduurzomogelijkteverkortenendeverbindingmetthuisteverbeterenenteversterken.Indedeelovereenkomstenmetdeaanbiedershebbenweexplicietdezeruimtegebodenomditterealiseren.Totnutoeechterblijktditmaarzeerbeperkttezijningezet.Deverwachtingisdatditwelmeergaatgebeurenmaardatdezeomvormingietsmeertijdkostdanopvoorhandingeschat.Datbetekentdatdeafsprakendieweexpliciethieroverhebbenopgenomenindedeelovereenkomstenmetdeverschillendeaanbiedersnognietvoldoendezijningezet.Wegaanhiermeeropsturenenextraaandachtbestedenaankennisdelingomdezetransformatievormtegeven.Voorveelaanbiedersenverwijzerszijndegebaandepadennogzobekendendaarmeewellichtvoordehandliggend.Merkbaarisweldatdesamenwerkingversterktistussendeopdrachtgeverenzorgaanbiedersenzekerooktussendeaanbiedersonderling.

2.4.3 DyslexieDegemeentenzijnverantwoordelijkvoordediagnoseenbehandelingvoorkinderentussende7en13jaarmetErnstigeEnkelvoudigeDyslexie.Landelijk,maarookinNijmegeneninderegio,zijnteveeldoorverwijzingenenbehandelingenendaarmeeliggendekostenvoordezezorgvormbovenhetrealistischebudget.Weimplementerenin2018eenonafhankelijkeenkundigeretoetsingvandepre-screeningtotdyslexiezorg.Hetonderwijsisaanzetmetbetrekkingtotdeversterkingvanhetleesonderwijsenondersteuningopmaat.

2.5 BeschermdWonenenMaatschappelijkeOpvangVoorwie(tijdelijk)nietzelfstandigkanwonenbiedenweondersteuningindevormvanbeschermdwonen.Beschermdwonenisbestemdvoormensenvanaf18jaarmetpsychiatrischeproblemen.Hetgaat

265278

293 290

316 321360

200

225

250

275

300

325

350

375

1ekw16 2ekw16 3ekw16 4ekw16 1ekw17 2ekw17 3ekw17

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Inleiding

13

danommensendie(tijdelijk)nietzelfstandigkunnenwonen.Ooknietmethulpvanbijvoorbeeldfamilie,vriendenofeenhulpverlener.Opeenbeschermdwonen-locatieis24uurperdagzorgenbegeleidingindenabijheidofopafroepbeschikbaar.Maatschappelijkeopvangvoorzieningenzijnervoorinwonersdiedak-ofthuislooszijn.Doelvandeopvangishetbiedenvantijdelijkverblijfgekoppeldaanzorgenbegeleiding.Inwonersdiegebruikmakenvanopvangvoorzieningenkampenmeestalmetmeerdere,elkaarbeïnvloedendeproblemen.DegemeenteNijmegenvoertalscentrumgemeentedetaakBeschermdWonenenMaatschappelijkOpvangvoordegeheleregiouit.DitgebiedomvatnaastderegioRijkvanNijmegen,ookderegioRivierenland.ToegangBeschermdWonenadviseertaancentrumgemeenteNijmegenofiemandinaanmerkingkomtvooreenbeschermdwonen-locatie.InderegioGelderland-ZuidvoertdeGGDdezetaakuit.CentrumgemeenteNijmegenneemthetbesluitenverstrektdebeschikking.DekostenvaneenBeschermdWonen-plekzijnhoog.Kostenvanéénplekvariërentussen€47.000en€85.000percliënt.Ditbetekentdatookeenbeperktetoenameinhetaantalcliëntenalforsefinanciëlegevolgenvoordegemeentelijkebegrotingkanhebben7.Omdezeredenhanteertdegemeenteeenstringentbeleidtenaanzienvanhetaantalbeschikbarebeschermdwonenplaatsen.Metaanbiederszijnhardeproductieplafondsafgesproken.Hetresultaathiervanisdatdebegrotingbeheersbaar(eninevenwicht)is.Aandeanderekantstaanerwelzo’n50tot60cliëntenopdewachtlijst.Dezecliëntenontvangenmomenteelzorgthuis,indevormvanambulantebegeleiding.Verderdientaangetekendtewordendatervaakookeenbijzondereredenisdatiemandopdezewachtlijststaat:erisbijvoorbeeldeenspecifiekelocatievoorkeur(bijvoorbeeldeenBeschermdWonen-plekinCulemborgennietinNijmegen)oferiseenheelspecifiekesoortBeschermdWonen-pleknodigdieopdatmomentnognietvrijis.

2.5.1 OntwikkelingenDekomendejarenzijnertweeontwikkelingendieditdeelvanhetprogrammakunnenbeïnvloeden.

1. IndeeersteplaatsheeftdeCommissieToekomstBeschermdWoneninhaaradvies‘Vanbeschermdwonennaareenbeschermdthuis’gemeentenopgeroepenwerktemakenvanhet‘ambulantiseren’vandedoelgroep.Mensenmetpsychiatrischeensociaal-maatschappelijkeproblemenkunnenhunzelfstandigheidvakerbehoudenalspassendeondersteuningindethuissituatiesnellerbeschikbaaris.Omdittebereikenmoetengemeentensamenmetanderepartijenondermeernieuwebetaalbarewoningenregelen.

2. DaarnaastwordtmomenteeldoorhetRijkgewerktaaneennieuw(objectief)verdeelmodelvoorditproduct.Hoeweldeexacteuitwerkingvanditmodelnognietgoedtebepalenis,ishetnietondenkbaardatditmodelnegatievegevolgenvoordegemeenteNijmegenheeft.NijmegenheeftdoordeaanwezigheidvaneenaantalBW-instellingeneenrelatiefhoogaandeelBW-cliënten.Hetiszeerdevraagofditgecompenseerdzalwordendooreennieuwverdeelmodel.EerdereschattingengavenaandathetstructureleeffectvoordegemeenteNijmegen€6miljoenkanbedragen8.

Omopbeideontwikkelingenteanticiperenwerktdegemeenteaaneentransformatieinhetbeschermdwonendomein.Heteerderdooruvastgesteldebeleidsplan“SamenDichtbij”gaathiernaderopin.Eendeelvandeinterventiesindatkader,makentevensdeeluitvanditinterventieplan.

7 HetproductBeschermdWonen(onderdeelvandeWmo)omvatindebegrotingzo’n€56mln.endaarmeedegrootseuitgavenpostinhetprogrammaZorgenWelzijn.Voormaatschappelijkeopvanggevenwenogeenscirca€14,3mln.uit. 8Aanvankelijkwashetdebedoelingdatditverdeelmodelper2020zouwordeningevoerd.Inmiddelsisduidelijkdatdeinvoeringisvertraagdenisdeinvoeringuitgesteld.

Inleiding InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

14

2.6 AnalyseOpgrondvanbovenstaandeanalysekomenwijtotdeconclusiedathettekortinhetprogrammaZorg&Welzijndooreencombinatievanfactorenwordtveroorzaakt.Dewijkteamsenhetzorgaanbodzijnbekendergewordenbijdeinwoners.Opzichzelfisditduseenbeoogdeontwikkeling.Dedecentralisatiebeoogdedezorgdichtbijdeinwonersteorganiseren.DesocialewijkteamszijninNijmegeneentoegankelijkeenvindbareeerstelijn.Wehebbenbewustruimtegebodenvooreenbreedscalaaanaanbiedersvantweedelijnszorg,omdaarmeeruimtevoorexperimenterenenontwikkelingtebieden.Webekostigendetweedelijnszorgviaeenproductiegerichtewijze.Hieroplegtdegemeentemomenteelgeenplafondsvast.Degedachtehierachterisdatdezewijzevanbekostigentransparantisendegoedewaarborgenvoortoegankelijkheidenkwaliteitbiedt.Inhetcoalitieakkoordiservoorgekozendedrempelnaarzorgvoorcliëntenzolaagmogelijktehouden.Tot130%vanhetminimumloonvraagtdegemeentegeeneigenbijdrage.Hierdoormagverondersteldwordendatdezorgvoordezecliëntengoedbereikbaaris.Zorg-mijdenwordthiermeetegengegaan.Ditcreëertechterweleenvicieuzecirkel:eengrotevraagnaarindividuelebegeleiding(maatwerk),dieleidttotveelbeoordelings-enindicatiewerkbijdesocialewijkteams,datleidttothogewachttijdenenwerkdruk,mindertijdenaandachtvoorcollectiefalgemeentoegankelijkeoplossingenendusdenoodzaakom(weer)individuelebegeleidingintezetten.Wijhebbeninmiddelsbelangrijkestappengezetomdezecirkeltedoorbreken.Hieropgaathoofdstuk3naderin.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Reedsgenomenmaatregelen

15

3 Reedsgenomenmaatregelen

Opdepuntenwaardekostenhethardststijgen,hebbenwedeafgelopentijdalmaatregelengenomen.Ditpastbinnenhetinnovatiescenariowaaroponscollegekoerst.DebelangrijkstemaatregelenzijnhetversterkenvandewijkteamsenscherperegunningscriteriaindeaanbestedingWmoenJeugdhulp(ambulantebegeleiding,behandelingendagbesteding)voor2018tot2020.VerderhebbenwegelobbydvoorcompensatievoordekostenvanbeschermdwonenvoorzieningenvoorGGZ-Bcliënten(coulancegroep)dievanafvolgendjaarvanuitdeWmomoetenwordengefinancierd.

3.1 SocialewijkteamsversterktVoorhetstructureeloplossenvandeoplopendewachttijden,hebbenweinsamenwerkingmetSterkerSociaalWerk(voorheenSwon-NIM)enhetInter-Lokaalonderzoekenlatenuitvoeren.Dezezijninfebruari2017aanderaadgezonden(raadsbrief17.0000818).InvervolgopdeonderzoekenhebbenwijsamenmetSterker,metinzetvanhetgemeentelijkeLeanteam,eengrondigeprobleemanalyseuitgevoerd.Ditleverdetweehoofdconclusiesop:deomvangvandeformatieisnognietopordeendooropeen10-talpuntenslimmerenefficiëntertewerkenkannogeenefficiencywinstvan15-20%wordengerealiseerd.SamenmetSterkerhebbenweeenformatiemodelontwikkeldenisdeformatievebasisopordegebracht.Feitelijkebetekendedithetcontinuerenvandetijdelijkeformatieuit2016eneenkleineextratoevoeging.Deaannamesinditmodel(bijvoorbeeldaantalaanmeldingenendoorlooptijden)monitorenwenauwlettend.VoorzowelWmoalsJeugdhulpiseenwijkgerichtbasismodelontwikkeldvoorcollectieveactiviteitenenvoorzieningen,kortdurendeondersteuning,coördinatieentoeleiding:deSTIPS,desocialewijkteamsenderegieteams.BijWmoisgezorgdvoorexpertiseviaonderanderedeelnamevanPraktijkOndersteunersHuisartsGGZaandewijkteamsensamenwerkingmetwijkverpleegkundigen.Voorjeugdhulpissindsjuni2017geïnvesteerdinexpertisevergrotingbijdesocialewijkteamsviaeenStadsbreedteamjeugd.DitteambestaatuitprofessionalsdieexpertisehebbenophetgebiedvanjeugdenveiligheidencomplexecasuïstiekendaarmeedejeugdmaatschappelijkwerkersindeSWT’sondersteunen.Hetstadsbeeldteamjeugdondersteuntdejeugdmaatschappelijkwerkersindesocialewijkteams.Debedoelingwasdatdeefficiencywinstgeïnvesteerdzouwordeninmeerkortdurendeondersteuningdoorhetsocialewijkteamendatdaarmeedoorverwijzingnaareenmaatwerkvoorzieningdooreengecontracteerdezorgaanbiederzouafnemen.Hoeweldeeersteefficiencywinstzichtbaaris,zijnechterookhetaantalaanmeldingen(endaarmeeintakesenonderzoeken)sterktoegenomen.Hierdoorkonernietgeïnvesteerdwordeninmeerkortdurendeondersteuningdoorhetsocialewijkteam.Deknelpunten(meeraanmeldingen)indesocialewijkteamskunnenonsinziensnietlosgezienwordenvandeketen.EenoplossingvoordevicieuzecirkelvandetoenamevanaanmeldingenendestijgingvantoeleidingnaartweedelijnszorgkanalleengevondenwordendooreenbeterekoppelingvanZorgenWelzijn.Omdezeredenstellenweinditraadsvoorstelvoorom€1,0mln.tereserverenomdewijkteamsteversterken9.Tegenoverdezeextrainvesteringverwachtenwijeenafnamevan20%intoeleidingnaarde2elijn(ambulantebegeleidingWmo).Sterkergaathiervooreenplanmakenomhetpatroonvanmeerfteinwijkteam,meertoeleiding,meerzorg,meeraanmeldingen,oplopendewachttijdentedoorbreken.Iniedergevalwordtscreeningen

9 Inhetkadervanfase2vanhetinterventieplanstellenwijvoordezemiddeleneenmaligtedekkenuitdebestemmingsreserveWmo-Jeugd.Deverwachtingisdatdezeimpulsstructureelnodigis.Dedekkingvoor2019enverderzullenwebetrekkenbijfase3vanhetinterventieplan.Hetzelfdegeldtvoordeopbrengsten(20%mindertoeleiding).Destructureledoorwerkingdaarvanbezienweinfase3vanhetinterventieplan.

Reedsgenomenmaatregelen InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

16

aanmeldingbijdeI&A-lijnversterkt,uitdebestaandecapaciteitvandewijkteamseengrootdeel(25-50%)ingezetopkortdurendebegeleidingendefunctieonderzoekentoeleidingversterktdoordezetebeleggenbijmedewerkersdiedaarvoordegeschiktecompetentieshebben.DaarnaastwordtmetBindkracht10ingezetommeergebruiktemakenvancollectievevormenvanondersteuningindewijkeninzetvanwelzijnsactiviteiten.SterkerkrijgtdetaakendepositieomopwijkniveautegaansturenophetplafondvanWmo-ondersteuning.DaarvoorkrijgtSterkerdebenodigdesturingsinformatievandegemeente.Methetoogopdetijddienodigisvoorwerving,isSterkervooruitlopendopdebesluitvormingoverdeinvesteringdewervingvandeextrafteinI&Alijnenonderzoekinjanuarialgestart.

3.2 Nieuweaanbesteding/InkoopkaderDecontracteringvantweedelijnszorggoldvan2015totenmet2017.Daaromzijndediverseonderdelen(blokBenC)vanaf2018opnieuwgecontracteerd.Ditbiedteenaangrijpingspuntomdeervaringenvandeafgelopenjarentebenuttenomdeinkoopteverbeteren.Wehebbenvanaf2015ingezetopcontinuïteitvandedienstverleningenkansenvoornieuwetoetredersviaeenraamovereenkomst.TevenshebbenweeencontractmethetsamenwerkingsverbanddeCombinatieafgeslotenmetalsbelangrijkdoelgebiedsgerichteenintersectoralesamenwerkingtefaciliteren.BijdeaanbestedingvoorambulanteWmoenjeugdhulp(blokB)hebbenweomdiverseredenengekozenvooreenstrengereselectieopkwaliteitvandeaanbieders.HetonderscheidtussensamenwerkingsverbanddeCombinatieenandereaanbiedersisvervallen.Dezeselectieopkwaliteitleidttotminderaanbieders.Datzienweeerderalseenvoordeeldanalsnadeel:minderaanbiedersmaakthetbetermogelijkomeengoedesamenwerkingtussenwijkteamszorgaanbiedersenanderepartnersindewijkoptebouwen.OokkunnenwealsgemeentedoormiddelvanregionaalcontractmanagementengebiedsmanagementindestadNijmegenbetersturenopdezesamenwerkingenopdekwaliteitenoponzeuitgangspuntenvan’doenwatnodigis’,meerzelfregieensamenredzaamheid,inclusie,ontschotting(éénhuishouden-éénplan)enwaarmogelijkmeerambulantenminderzorgmetverblijf.Ookhetopdrijvendeeffectvan“aanbodscheptvraag”verwachtenwehiermeeteverminderen10.Vaneenaantalverbeteringenindeinkoopverwachtenwijdatdezegaanhelpendekostentebeheersen:

• Voordenieuweinkoopvanambulantezorgvoor2018ishetonderscheidopgeheventussenhetcontractmethetsamenwerkingsverbanddeCombinatieendezogenaamdekleineaanbieders:eriseenopenbareaanbestedinggedaanwaarbijiedereaanbiederdievoldoetaandeeiseneenraamcontractkrijgtmetdezelfdetarieven.Ditleidttoteengelijkspeelveldvooraanbiedersenmeertransparantie,datkanhelpendeontwikkelingindezorgvraagteanalyserenenkostentebeheersen.

• Zorgaanbiedersmoeteninstaatzijnomzowelspecialistischebegeleidingalsregulierebegeleidingteleveren11,watafschalingvanspecialistischenaarregulierebegeleidinggemakkelijkermoetmaken.

• TevensisindenieuweBeleidsregelsWmoenJeugdhulp2018vastgelegddateentrajectvoorspecialistischebegeleidinginbeginselmaximaal1jaarduurt.Ookishettariefvoorspecialistischebegeleidingverlaagdenvoorregulierebegeleidingverhoogdopbasisvaneen

10Deproductiegerichtebekostigingssystematiek(pxq)vantweedelijnszorghebbenwebijdezeaanbestedinggehandhaafd,ondanksdenadelendieweeldersinhetinterventieplanaandeordestellen.Weliswaaroverwegenwe(inhetkadervanfase3vanhetinterventieplan)eengroterdeelwijkgerichttebudgetteren,maarvoordezeaanbestedingkomtdattevroeg.Anderebelangrijkeoverwegingenomdehuidigebekostigingssystematiekvooralsnogtehandhavenzijndetransparantiediehetmodelheeftenhetfeitdatkwaliteitopdezewijzeeenvoudigertewaarborgenis.11Eventueelviaeenonderaannemersconstructie.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Reedsgenomenmaatregelen

17

tarievenonderzoek,waarmeedeprikkelommeerspecialistischtewillenaanbiedenwordttegengegaan.

• PGB-toets:Niet-gegundeaanbiedersmogenminimaal1jaarlangookgeenbegeleidingmetbehulpvaneenPGBbieden.PGB-zorgverlenersdieniethebbenmeegedaanaandeaanbesteding2018enverder,wordenindeloopvan2018getoetstaandekwaliteitseisendievoordeinkoop2018enverdergolden.

• Vaneenaantalaanbiedersdieminder/nietgerichtmethulpverleningsplannentoewerkennaarresultaatvoordeburgerofanderszinsgeengoedekwaliteitleveren,hebbenwemetdeaanbesteding2018e.v.afscheidgenomen.Afgelopenperiodehebbenweveeltijdenenergiegestokeninhetsturenopkwaliteitenophandhavingbijdezezorgaanbieders.

• Erzijnmogelijkhedenindecontractenopgenomenomopvolumetekunnensturendoormiddelvandynamischeplafondsofcliënten-stops.

• Dooreenmeerjarigcontractkiezenwevoormeercontinuïteitvoordezorgaanbiederswaardoorzijmeerruimtekrijgenvoorinnovatieensamenwerking.

Hiermeezijnknoppentoegevoegddiedekostenzoudenmoetenkunnenbeperken.Hiervoorisechterwelsturingnodig.Inhetkadervandemaatregelen2018beogenwedezesturingaantebrengen.Hieropgaanweinhoofdstuk4verderin.

3.3 TransformatieJeugddomeinWaaronzeaandachtenenergieaanvankelijkisuitgegaannaarhetgoedinregelenvandezenieuweverantwoordelijkheden,hebbenwedezedeafgelopentweejaarkunnenverleggennaarderealisatievandetransformatiegedachte.Daarmeewillenwedekwaliteitvandezorgopniveauhoudenenwaarmogelijkverbeteren,entegelijkertijddekostenbeheersbaarhouden.Onzeuitgangspuntendiewedaarbijhanterenzijn:

• Eensterkeenbredebasisinfrastructuurjeugdinwijkenenbuurten,bestaandeuitlaagdrempeligeenpreventieveondersteuningsvormen.

• Eenhoogwaardigetoegang,dieeengoedsamenspelweetteorganiserenmetdetweedelijnenhetpreventieveveldtenbehoevevanhetkindenzijngezin.

• Vroeg-signaleringentijdige,afgestemdeinzetvandejuistezorg.• Hettijdigafsluitenenafbouwenvanzorg,metnamebijjeugdhulpmetverblijf.• Verbeterenvandesamenwerkingtussenzorgenonderwijs.

Vanuitdezeinhoudelijkevertrekpuntenhebbenwein2016en2017talvanactiesingezet.Hetvindplaatsgerichtwerkenenvroeg-interventielichtenweeruit.Hetisbetervoorhetkindenkostenbesparendalsindewijk,indekinderopvangenBSO’s,inhetonderwijsenindehuisartsenpraktijktijdigwordtgesignaleerddatkinderenondersteuningnodighebben.Wezijnin2016en2017gestartmetinnovatieprojectengerichtopvroeginterventieopdezevindplaatsen.InhetprimaironderwijslooptdepilotDeSchoolAlsVindplaats(DSAV)waarbijjeugdspecialistenwordeningezetopalleNijmeegsebasisscholenenscholenvoorspeciaal(basis)onderwijs.OpbasisvanvergelijkbareprincipeszettenweindekinderopvanginhetkadervanPassendeKinderopvang(PKO)eveneenstweedelijnshulpverlenersin.MetdeinzetvanSpecialistischeOndersteunersJ-GGZbijhuisartsenenjeugdartsen(SOH/J)enPraktijkondersteunersHuisartsenbezienweofwekunnenkomentotmeergerichteengereduceerdeaantallenverwijzingennaardebasis-enspecialistischeJ-GGZ.Eldersinhetlandzijnsuccesvollevoorbeelden.Wewillenin2018,bijsuccesvolleevaluatiesinonzegemeente,beslissenofwedezeverderkunnenuitrollen.Ditvraagtomeenvoorinvestering.

Reedsgenomenmaatregelen InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

18

Detransformatieisdaarmeezekernietaf.Detoegankelijkheidendekwaliteitblijftopniveauenwaarmogelijkwordtdezeverbeterd.Businesscaseslatenziendatovereenaantaljarendekostenbeheersbaarzijn.Onzeervaringenvandeafgelopenjaren,enookdievanveelanderegrotegemeenten,wijzenuitdatdetransformatievanhetjeugddomeinietsisvandelangeadem,vantrialanderror,diezichmaatschappelijkenfinancieelnietineenhandomdraailaatuitbetalen.

3.4 LobbybeschermdwonenOnzelobbyophetgebiedvanBeschermdWonenissuccesvolgebleken.GemeentenwordenverantwoordelijkvoorcliëntendiealgebruikmakenvaneenintramuraleBeschermdWonen-voorziening,maartotheteindvanhetjaar2017gefinancierdwerdenvanuitdeWetlangdurigezorg.Metingangvan2018moetendezekostenvanuitdeWmowordengedektendientdegemeenteNijmegenalscentrumgemeentevoormaatschappelijkeopvangenbeschermdwonendefinancieringvoorhaarrekeninggaannemen.Aanvankelijkwashiervoorgeencompensatievoorzien.Tenaanzienvanditpunthebbenwij,samenmetenkeleanderegemeenten,intensiefgelobbydbijhetRijk.Hetresultaathiervanisdatvoor2018degemeenteNijmegenvoorcirca€3,2mln.gecompenseerdwordt12.

12Voor2019betreftdecompensatie€2,6mln.HiermeewordthetproductBeschermdWonenvoorlopigontlast.HiernawordtditechterweeronzekerdoordebeoogdeinvoeringvaneenobjectiefverdeelmodelBeschermdWonen,hetgeenvoorNijmegenzeerwaarschijnlijknegatiefzaluitpakken.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Voorgesteldeinterventies2018

19

4 Voorgesteldeinterventies2018

Vanuitscenario1a(Innovatiescenario)stellenwijvoordeonderstaandemaatregelentenemen.Bijelkaaropgeteldverwachtenwehiermeeeenbesparingvancirca€7mln.terealiseren(zieookparagraaf8.3).

4.1 InterventiesdomeinJeugdWewillenblijveninvesterenineengoedfunctionerende,bredebasisinfrastructuurvanlaagdrempeligeenpreventievevormenvanondersteuning.Denkaaninzetjongerenwerk,schoolmaatschappelijkwerkenJeugdgezondheidszorg.Zokunnenwedegewenstetransformatiebewegingmaken:vanvernaardichtbijenvanzwaarnaarlicht.Daarnaastwerkenweaaneentransformatievandegespecialiseerdezorgdoorextraaandachtvoorpleegzorg,hetflexibelerinzettenvanjeugdzorgmetverblijf,hetintensiverenvanambulantegezinsbehandelingennieuwevormenvangezinshuizenenanderhalvelijnsvoorzieningen.Uitgangspuntendaarbijzijn:hoogwaardigetoegang,eensterkvoorveld,passendezorgophetjuistemomentendoorgaandezorglijnen.Demaatregelendiewedaarnaastin2018gaantreffenvallenuiteenintweecategorieën.Enerzijdszettenweonzedriepilotsvindplaatsgerichtwerkenenvroeginterventie–Deschoolalsvindplaats(DSAV),SOH(SpecialistischeofPraktijkOndersteunerHuisarts)enJ-POH(Jeugd-PraktijkondersteunerHuisarts)enPassendeKinderopvang(PKO)-in2018voort.Dezehebbeneenpreventiefeffectdatbredergaatdanalleendejeugdhulpmetverblijf,J-LVBendyslexiezorg.Anderzijdsgaanweaanvullend,specifiekvoordezedrieonderdelenvandejeugdhulpin2018werkenmetgerichteplannendieelkmeerderemaatregelenbevatten.Dezemaatregelenwordenverderopinditinterventieplanbondigtoegelicht.

4.1.1 Vroeginterventiehuis-enjeugdartsInzetSpecialistischeofPraktijkOndersteunerHuisarts(SOH/POH)enSpecialistischeofPraktijkOndersteunerJeugdarts(SOJ)bijrespectievelijkhuisartsenpraktijkenendeGGDGelderland-Zuid.Doelenzijnondermeerverminderingvanverwijzingennaardespecialistischej-GGZ,eerdereinzetvanpassendejeugdhulpmeteenkorteredoorlooptijdenbetereaansluitingbijdeeigenregievanpatiënten/gezinssystemenenhetverhogenvanhetaantalverwijzingendoorhuisartsennaarhetlokaleveld.Vooralsnoggebeurtdittussenjuli2017enjuli2018inpilotvormbij4huisartsenpraktijken.Dezepilotskostendegemeentemomenteel€168.892,-,welkereedsgefinancierdzijnvanuitdetransformatieagenda.Bijeenpositieveevaluatie(depilotswordenactiefgemonitord)kanSOHenSOJ(danweleenPOHofPOJ)stadsbreeduitgeroldworden.Ditvergtweleenextrainvestering,diezichterugzalverdienen.Bijeenstadsbredeuitrolverwachtenweeenbesparingvan30%minderinstroomnaarinstellingenvandegeneralistischeBasis-GGZvanuithuisarts/jeugdartsen44%minderinstroomnaarinstellingenvoorspecialistischeGGZvanuithuisarts/jeugdartswattoteenkostenbesparingleidt.Verwachtenettoopbrengstenliggentussende€100.000en€200.000perhuisartspraktijk(opbrengstenzijnmedeafhankelijkvangrootteenaardvanpraktijk).Deopbrengstenvandepilotswordenvoor2018geraamdop€280.000.Dezeopbrengstenboekenweinhetkadervanditinterventieplanin.

4.1.2 TransformatieJeugdhulpmetVerblijfTransformatieplanJeugdhulpmetverblijfisonderdeelvanderesultaatovereenkomst2017-2020metdeaanbiedersinhetkadervanderegionalebestuurlijkeaanbesteding.Doelishetverkortenofvoorkomen

Voorgesteldeinterventies2018 InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

20

vanjeugdhulpmetverblijfdoorinzetvanintensiefambulantezorg,bevorderenpleegzorg,bevorderenvanuitstroom.Inhetcasusoverlegjeugdhulpmetverblijfbeoordelenaanbiedersgezamenlijkwelkezorghetbestbijdevraagpast.Ditheefttotgevolgdatervakerwordtgekozenvooralternatievenvoorverblijfineeninstellingenwerktduskostenbesparend.In2018wordthetaantalkinderendatwordtbesprokeninhetcasusoverlegzorgmetverblijfuitgebreidmetgevallenwaarbijmenvraagtomeenherindicatie.Meteengroterbereikvanditcasusoverlegwillenwein2018eenkostenstabilisatierealiseren.Definanciëleopbrengstvanhetcasusoverlegzorgmetverblijfin2018isgeraamdop€400.000.

4.1.3 TransformatieJ-LVBWeconstatereneenstijgingingebruikvanzorgvormenJ-LVB.Mogelijkeoorzakenzijnonvoldoendeexpertisebijverwijzersenverminderdetoegankelijkheidvanhetvoorliggendezorgregime(WlzenZvw).(Zieookhoofdstuk3vanditinterventieplan).Interventiesomstijgingterugtedringenzijnvergrotingvandeexpertisevanverwijzers,nivelleringvantarievenvoorreguliereenspecialistischebegeleiding,aanscherpingeisenzorgaanbieders(maximeringduur,afschaling)eninzetvanPassendeKinderopvang(PKO).Ditiseenpreventievevoorzieningdoor2elijnshulpverlenerswaarbijkinderenmeteenzorgvraaginderegulierkinderopvangwordenopgevangeninplaatsvandegespecialiseerdekinderdagcentra.Opditmomentishetmoeilijkomdeopbrengstenvanditgeheelaanmaatregelenopeenbetrouwbarewijzeinbeeldtebrengen.Eeneerstevoorzichtigeprognoseisgesteldopeenbesparingvan€250.000in2018doorinzetvaneenexpertiseteamJ-LVB13.DekostenvoordezeinterventiezijnreedsgefinancierdviadeTransformatieagenda.PersaldoboekenwijnuinhetkadervanhetinterventieplandeopbrengstvanhetexpertiseteamJ-LVBa€250.000in.

4.1.4 PoortwachtersfunctiedyslexieOmtekomentoteentoegankelijk,kwalitatiefgoedenbetaalbaarsysteemvandyslexiezorgvoorhetkinddatvanwegeernstigelees-enspellingproblemenextraondersteuningnodigheeftzettenwedevolgendeinterventiesin:

• Aangepastetarievenenverkortentrajectduur,• InrichtenpoortwachtersfunctievoorDyslexie,• PressurecookersessiemethetonderwijsgerichtopdeprevalentieErnstigeEnkelvoudige

Dyslexie(EED)perschool,• Procesvanaanmelding,rollenenverantwoordelijkheden.• Eentaakstellendbudgetplafond

WeverwachtennahetrealiserenvaneenpoortwachtersfunctieenactiesvanscholengerichtophetversterkenvanleesonderwijsdatweindriejaardeprevalentievanErnstigeEnkelvoudigeDyslexie(EED)naarhetlandelijkegemiddeldevan4,1%kunnenlatendalen.Metdeinrichtingvandepoortwachtersfunctieverwachtenweeendalingvan25%opdeinstroom.Daarnaastzettenweinopeentaakstellendbudgetplafond.DeinrichtingvandepoortwachtersfunctieisinQ1gereed.Eentaakstellendbudgetplafondkanleidentotwachtlijsten.Hiermeeverwachtenweeenbesparingvan€100.000terealiseren.

13 SpecifiekvoorPKOgeldtdatwijdekostenin2018ramenop€300.000,-.Daarnawordendeprojectkostenafgebouwd.Vanaf2019verwachtenwijeenpositiefrendementvoorPKO,datjaarlijkszaltoenementot€203.106,-in2021.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Voorgesteldeinterventies2018

21

4.1.5 InzettweedelijnsjeugdhulpinprimairenspeciaalonderwijsVroeg-interventieopscholenvoorkomtescalatievanproblematiekDoorconsultatie,vroeg-signaleringenpreventievemethodischeinterventiesuitgevoerddoordejeugdspecialistopeenP(S)OschoolinNijmegenwordenkinderenenhungezinnenbijtijdelijkeverstoringeninhunontwikkelingvroegtijdigdeskundigerkendengezieninhunontwikkeling,indiennodigmethodischpreventiefondersteunddanweladequaatdoorverwezennaardejuistezorg.Opdelangereduurneemtstructureeldeinzetvanzwaardereencomplexezorgaf.Indetransformatieagendaheeftureedsdedekkingvandekostenvandeinterventieverleend.Opdatmomenthaddenwijdebesparingenvandemaatregelnognietgeraamd.Viahetinterventieplanboekenwijnudebesparingenvoor2018in,taakstellendeenbedragvan€250.00014.

4.1.6 EffectennieuweaanbestedingenbudgetplafondsbijambulantejeugdhulpWijverwachtendoordecombinatievaninterventies(minderaanbieders,specialistischebegeleidingmaximaal1jaar,elkeaanbiedermoetreguliereenspecialistischebegeleidingbieden,gebiedssturingmetplafonds)5%tekunnenbesparentenopzichtevandeuitgavenin2017.Ditgaatomeenbedragvan€650.000voorJeugdhulp.

4.2 TransformatieWmoTenaanzienvandenieuweWmotakenisonzeanalysedatdetekortenvooreenbelangrijkdeelontstaandoordatprikkelsnuproductieaanjagen,enwijwelzijnsproblemenmet(dure)individuelezorgproductenaanhetbestrijdenzijn.OmdezeredenbeogenweeentransformatieindeWmo.

4.2.1 BeschikbaarheidvanentoeleidingnaarcollectievevoorzieningenDoorverbeteringvandecommunicatiemethetsocialewijkteamoverhetinstrumentariumvanhetnuldelijnswelzijnswerkenhetbeterbenuttenvanditinstrumentariumwordenambulantezorgtrajectenvoorkomenofzijndezeminderzwaar.Weverwachteneenbesparingvan€20.000in2018oplopendnaar€40.000in2019.Omnogmeerzorgtevoorkomenenbesparingterealiserenzijnaanvullendeinvesteringeninhetvoorveldnodig.Indeeerstehelftvan2018voerenweenkeleMaatschappelijkeBusinesscasesofvergelijkbareprojectenuitdiezichtbiedenopdegewenstewerkwijzeneninvesteringenin2018en2019,dievooralvanaf2020totbesparingleiden.

4.2.2 MeerinzetgroepsbegeleidingMeerinzetgroepsbegeleiding:mensenwaarvoor(eendeelvande)individuelebegeleidingomgezetwordtincollectievebegeleidingingroepenvan6tot8mensen.HetRIBWheefthiertoedetoepassingvandemethodiekSamensterkontwikkelddieleidttotonderlingeondersteuningvancliënteningroepsverband.BijSamensterkbegeleidingmakencliëntengebruikvandekrachtenervaringenvanlotgenoten.Tijdensdebijeenkomstengaandeelnemersinkleinegroepenvanzestotachtdeelnemersmetelkaaringesprek,wisselenervaringenuitengaanopzoeknaarherkenningbijelkaar.Individueledoelstellingenopdeverschillendelevensdomeinenzijnleidendvoordegespreksthema's.Degroepheeftderegieofzehiervooreengespreks-ofspelvorminzet.Doordeeigenervaringenopeenpositievemanierintezettenkunnendeelnemersnietalleenzichzelf,maarookeenanderhelpen.Zodoendelerendeelnemersvanelkaarineenveiligeenbetrokkensfeer.Ditprocesondersteuntverderestappeninhetherstelproces.

14 De verhouding kosten-opbrengsten is nu nog negatief, maar zal geleidelijk omslaan. Op dit moment overstijgen de kosten nog de opbrengsten. In2020verwachtenweeeneerstepersaldopositieveopbrengstvan€376.462oplopendnaareenstructurelebesparingtussende€482.671tot€929.940in2022.

Voorgesteldeinterventies2018 InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

22

Deopbrengstvandezemaatregelenkunnenwijopditmomentnogonvoldoendekwantificeren.

4.2.3 KortdurendeondersteuninginenomdesocialewijkteamsUitgesprekkenmetsocialewijkteamsenanalysevandeinzetblijktdatdesocialewijkteamsdoortijdgebreknauwelijkstoekomenaanzelfkortdurendondersteunen.Alserbehoefteisaanondersteuning,wordtvrijwelaltijdverwezennaardetweedelijn.Doorinofomdesocialewijkteamsruimtetecreërenvoorkortdurendeondersteuning(tijdenexpertisebeschikbaar)verwachtenweeendeelvandeindicatiesvoortweedelijnsbegeleidingtevoorkomen.Ditverderaanvullenmetafsprakendiewemetsterkergaanmaken.Zijgaanhelftregulierecapaciteitinzettenvoorkortdurendebegeleiding.Deopbrengstvandezemaatregelenkunnenwijopditmomentnogonvoldoendekwantificeren.

4.2.4 Wijksturing,effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds.Doorpartijenopstadsdeelniveaubijelkaartebrengenengezamenlijktewerkenaanpassendcollectiefaanbod,deverantwoordelijkheidvoordezorginzetmeertedelenengebruiktemakenvanelkaarsexpertise,kanveelbereiktworden.Meteenaantalpilotsenproevenzalgerichtwordengewerktaaninnovatieentransformatievandezorgendebekostigingdaarvan.Beschikkingsvrijeinzet(begeleidingendagbestedingdeelsalsalgemenevoorziening),gezamenlijkbekostigdeactiviteiten(bijvoorbeeldgroepsbegeleidingen24/7beschikbareongeplandezorg)envormenvanwijkgerichtebekostigingwordendaarbijgetest.Meteenaantallead-partners(grootstezorgaanbieders)zaleensamenwerkingdaartoewordenaangegaan.Daarnaastwordt,opbasisvaneengewogenverdeling,eentaakstellendzorgbudgetperstadsdeelingevoerd,omhetkostenbewustzijntevergroten.IneersteinstantievoordeWmo-onderdelendagbestedingen(ambulante)begeleiding.Perkwartaalperstadsdeelwordenvoortgangsgesprekkengevoerdmetdeteamleidersociaalwijkteamendebelangrijkstezorgaanbiedersopbasisvandeactuelerealisatie.Afwijkingenvandekwartaaltargetswordengezamenlijkgeanalyseerdenmedeopbasisvancasuïstiekbesproken.Doelistelerenhoezorgvraagenbeschikbaremiddelenbeteropelkaarzijnaftestemmenendaarmeebinnendebeschikbarebudgetplafondsblijvenenwachtlijstenwordenvoorkomen.In2018en2019gaanwehiermeeervaringopdoenmaarzekerookeeneerstekostenbesparendeslagmaken.Gebiedssturingvindtindezefaseplaatsonderresultaatverantwoordelijkheidvaneeninterimgemeentelijkegebiedsmanager,dietevenskwartiermakerisvoordegebiedssturing.Hijzaldekwartaalgesprekkenleiden.Wijverwachtenvanaf2018doordezewerkwijze,incombinatiemetmaatregelenuitdenieuweaanbesteding,ondermeer:minderaanbieders,demogelijkheidvanbudgetplafonds,gebiedssturing,specialistischebegeleidingmaximaal1jaar,20%tekunnenbesparentenopzichtevandegerealiseerdeuitgavenin2017.Ditistevenshetstreefbudgetwaarmeewedegebiedsgesprekkenendecontractgesprekkenmetdegroterezorginstellingenaangaan.Ditbetekentdatweafsprakenmakenomopinstellingsniveauénopgebiedsniveauquakosten20%lageruittekomendanin2017.Datteltoverigensnietop,maarligtinelkaarsverlengde.Daarmeeisdegedeeldeopgavevandesocialewijkteams,regieteamsendezorgaanbiedersomdoormiddelvanaanvullendeinnovatiesenwerkafsprakenopstadsdeelniveaudekostenvoor(specialistische)begeleidingmet20%teverminderen.Afschalen(minderuren,minderspecialistisch),vervangendcollectiefaanbodenpreventiekunnendaaraanbijdragen.Verwachtwordtdat20%besparenin2018alleenluktmethet(deels)invoerenvanbudgetplafonds.Dedoorwerkingvandegenoemdebeleidsmaatregelenvraagtmeertijd.Heteffectuerenvaneenbudgetplafondzalineersteinstantieleidentotuitruilvancliëntentussenaanbiedersdievolzittenenaanbiedersdienogruimtehebben.Maaruiteindelijktotwachtlijstenvoorbegeleidingeind2018.Hoeeerderhettotalezorgplafondonverhooptwordtbereikt,hoelangerdewachttijd.Immerspasperjanuari2019kaninstroomweerplaatsvinden.Omeenindruktegevenvandehuidigesituatie:alshetplafondin

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Voorgesteldeinterventies2018

23

2017wasgesteldopdebeschikbarebegrotemiddelen,danwasalper1oktober2017hettotalezorgplafondbereikt.Omdatwijksturingwordtingezetomvastgesteldemaatregeleninsamenwerkingmetpartnersineenstadsdeelterealiseren,ishetnetto-effectvansturingalleenmoeilijktebepalen.Duidelijkzalzijn,datheteenvoorwaardeisomdemaatregelenüberhauptterealiseren.

4.2.5 KantelgesprekkenPGBHulpbijhetHuishoudenIn2016zijnalleendeindicatiesvoorHulpbijhetHuishoudendieviazorginnatura(aanbiedersmeteencontractmetdegemeente)werdenverzilverd,beoordeeldopbasisvanhetnieuweresultaatgerichtebeleid:een‘schoonenleefbaarhuis’.DecliëntenmeteenPGBvoorHulpbijhetHuishoudenwordenvanafnajaar2017versneldopnieuwbekekenenkrijgennuookHulpbijhetHuishoudentoebedeeldopbasisvanhetresultaateen‘schoonenleefbaarhuis’.DeverwachtingisdatdittotgemiddeldlagerePGB’szalleidenmeteenstructurelebesparingvan€80.000tot€110.000perjaar.

4.2.6 Individueleplaatsingensteun(IPS)Re-integratietrajectenvoormensenmeteenernstigepsychischeaandoeningmeteenrelatiefhogeeffectiviteitvanruim40%(uitstroomnaarbetaaldwerk),waarmeewezowelbesparenopuitkeringenalszorgkosten.Deinterventieissterkgeprotocolleerdenerdientdanookrekeningtewordengehoudenmetverschillendekernprincipes:

1. Erissprakevan‘zeroexclusion’;iederecliëntdiedewensheeftomtewerkenkanIPS-begeleidingkrijgen,ongeachtzakenzoalsarbeidsverleden.

2. Hetprimairedoelishetvindenvaneenregulierebetaaldebaanwaaropinprincipeiedereenzoukunnensolliciterenenwaareennormaalsalaristegenoverstaat.

3. HetIPS-trajectwordtgeïntegreerdmetdeGGZ-hulpverlening;deIPS-trajectbegeleiderisgekoppeldaanofverbondenmeteenGGZ-teamzodatdezorggoedkanwordenafgestemdophettraject.

4. Kortnahetuitenvandearbeidswenswordtnaarwerkgezocht.Met‘placefirst,thentrain’alsuitgangspuntenvindenzwareassessmentsoftrainingennietvoorafplaats.

5. Devoorkeurenvandecliëntspeleneenzeerbelangrijkerol;erwordtrekeninggehoudenmetdekwaliteiten,interessesenmogelijkhedenvandecliënt.

6. Decliënt(maarookmenseninzijnofhaaromgeving,zoalsfamilieleden)ontvangenduurzameondersteuningvandetrajectbegeleidingzolangalsnodigenzinvolis.

7. Indiennodigondersteuntdetrajectbegeleiderdecliëntbijhetbeëindigenvaneenbaanenhetvindenvaneennieuwe.

8. Zoweldecliëntalsdewerkgeverontvangendebenodigdeadviezenmetbetrekkingtotadministratievezaken,zoalsuitkeringen,arbeidscontracten,etcetera.

EenIPS-trajectwordtbegeleiddooreenspeciaaldaarvooropgeleideprofessionalvanzorgpartijenuitdeGGZ-sectordiehetwerkbedrijfheeftgecontracteerd.OmeenIPS-trajecttekunnenbegeleidendientmengecertificeerdtezijn,waarvoorhetnodigisomeenintensievetrainingtevolgen.EenIPS-trajectduurtdriejaar.In2017isgestartmeteenaantaltrajecten(dekostenhiervanzijnreedsgedektindetransformatieagenda/masterplanBUIG).In2018zijnhiernoggeenopbrengstenvanteverwachten.

4.3 Overigeinterventies

4.3.1 CasemanagementMetdeinvoeringvancasemanagementwordteenbelangrijkestapgezetindecoördinatievanzorgrondommultiproblem-huishoudens.Deverwachtingisdathiermeeeenkanteling(transformatie)opgangkomtbijdezorgaanbiedersomdezorgrondomgezin/huishoudenzoteorganiserendater

Voorgesteldeinterventies2018 InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

24

gewerktwordtmeteenintegraalplanvanaanpakopallelevensgebieden.Hierbijishelderwiedecasusregievoertendeprofessionaldaartoeookquavaardighedenistoegerustendeverantwoordelijkheidvoordecoördinatievandehulpenondersteuningdraagt.Deverwachtingisdatmetdeinvoeringvancasemanagementeenefficiëntieslagindehulpverleningwordtgemaakt.Debesparingenhiervanzijnechternunogniettekwantificeren.

4.4 InterventiesdomeinWmoBeschermdWonenDoorallerleiingrepenkunnenwedeuitgavenaanBeschermdWonenbeperken.Hetuitgangspuntisdezemiddelenintezettenomdetransformatieoplangeretermijnvormtegeven15.Hetcollegesteltinafwijkingvandituitgangspuntvooromdeopbrengstvandemaatregelen4.2en4.3in2018eenmaligintezettenterontlastingvanhetprogrammatekort.Hetcollegeheefthierinoverwogendat2/3evandedoelgroepinNijmegenwoontendetransformatievandetoeleidingenambulantebegeleiding,demedededrageronderditinterventieplanvormt,ondersteunendisaandetransformatiebijBeschermdWonen.Omcliëntenzelfstandigtekunnenlatenwonen,iseengoedetoeleidingalseenbegeleidingeencrucialevoorwaarde.Deopbrengstvanmaatregel4.1blijftwelbeschikbaarvoordetransformatieBeschermdWonen.DetotalebesparingdiemetdeinterventiesBeschermdWonenkunnenwordengerealiseerd(vooruitlopendopverdeelmodel)bedraagtoptermijn€3,35miljoen16.

4.4.1 AmbulantiseringbeschermdwonenregionaalOnlangshebbenwehetregionaalbeleidsplanGGZ,maatschappelijkeopvangenbeschermdwonen“SamenDichtbij!”aanuwraadaangeboden.Vanuitdehieringeformuleerdevisieopbeschermdwonenwillenwehetaantalintramuraleplaatsenafbouwenenwillenwedezeambulantiseren.Denoodzaakhiertoeisnietalleeningegevenvanuitdevisie,maarookfinancieel.DegroepdieinstroomtinBeschermdWoneniscomplexer/zwaarderendusduurder.DeWetlangdurigezorg(Wlz)isniettoegankelijkvoormensenmeteenernstigepsychiatrischeaandoeningeneennieuwfinancieelverdeelmodelmetvooronsnaarverwachtingnadeligegevolgenisindemaak.Ditbetekentdatwijdegrenzenvanhetvooronzeregiobeschikbaargesteldebudgetbereiken.Denoodzaaktotambulantiserenisdusgroot.Onzeambitieisnavenant. 15 WebeschouwenhetproductBeschermdWonenfinancieelgezienalseenafzonderlijkdomein.Ditvanwegehetbovenregionalekarakter(detakenwordendooronsalscentrumgemeenteuitgevoerdopdeschaalvandeveiligheidsregio).Hetuitgansgpuntisdatwedeopbrengstenvandemaatregelenvoorhetproductbeschermdwonenbeschikbaarwillenhouden,omdaarmeeenerzijdsdetransformatietebekostigenenanderzijdseenbufferoptebouwenmethetoogopdemogelijkekomstvaneennieuwverdeelmodelper2020.Wijstellenvoorhiereenmaligvanaftewijken,medeaangezien2/3evandedoelgroepinNijmegenwoontendetransformatievandeambulantebegeleidingondersteunendisaandetransformatiebijBeschermdWonen. 16Omdatdeinterventieszoalsinparagraaf4.4.1en4.4.2opgenomeneengrotesamenhangkennenzettenwijdezehierondernogevenkortonderelkaar(bedragenafgerondenin€miljoen).

2018 2019 2020 TotaalBesparingdoorafbouwaantalZINplekken €2,1 €2,9 €4,4 €9,4Toenamedoorextramuralebegeleiding €-1,5 €-2,1 €-3,1 €-6,7Inzettbvtransformatie(ambulanteinzet) -€0,6 €0,0 €0,0 €-0,6Besparingvanwegehandhavingtarieven2017 €1,8 €1,7 €1,6 €5,1Besparingvanwegeafschaffenwoonkostentoeslag €0,4 €0,4 €0,4 €1,2Besparingvanaf2018perjaar €2,2 €2,9 €3,3 €8,4

Bijdezeberekeninghebbenwijonsgebaseerdopeengelijkmatigtempovanafbouwvande150plekken.Indepraktijkkanditandersverlopenoverdegenoemdedriejaren.Verderhebbenwegerekendmeteenomzettingvanintramuraleplekkennaarambulantebegeleidingineenverhoudingvanregulier/specialistischvan30/70.Demiddelendiewebesparenindejaren2018en2019willenwezoalsgezegdinzettentenbehoevevandetransformatie.Per2020hebbenwedaneenbudgettaireruimtevanafgerond3miljoengecreëerdomdeverwachtenadeligegevolgenvaneenobjectiefverdeelmodel(deels)optevangen.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Voorgesteldeinterventies2018

25

Deombuigingzalindejaren2018/2019/2020ongeveer150plekken(tenopzichtevandeomgerekend669gecontracteerdeplekkenZINin2017)beslaanenbetekenttegelijkertijdeenopbouwvanambulantebegeleiding,.Hierbijwillenwe,anticiperendophetnieuweverdeelmodeleenafbouwvanintramuraleinzetvan€2,0miljoenoplopendtot€4,4miljoenrealiseren.Eensubstantieeldeelvandezemiddelenzalechterweeringezetmoetenwordenvoorambulantetrajecten.Eeninschattingopbasisvandiverseaannamesisdathiervoorin20181,5miljoennodigis,oplopendtotcirca3,1miljoenin2020.Persaldolevertditvanaf2020eenbesparingvan€1,3miljoenperjaarop.Deopbrengstvandezemaatregelzalookin2018toegevoegdwordenaandebestemmingsreserveWmo-BeschermdWonen,endaarmeebeschikbaarzijnvoordetransformatieBeschermdWonen.Hetbeeldvanhetprogrammawordtmetdezemaatregelderhalvenietontlast.

4.4.2 TarievenBeschermdWonenVoor2018zullenwijdetarievenBeschermdWonengelijkhoudenaandegehanteerdetarievenin2017.Detarieven2018wordennietgeïndexeerdendeophogingvandenominatievehuis-eninvesteringscomponent(NHCenNIC-component)wordtnietdoorgevoerdindetarieven.Demiddelendiewehiermeebesparenwillenwij(samenmetdereserveBeschermdWonen)inzettenomdetransformatiemogelijktemaken.Denkhierbijbijvoorbeeldaaneeninzettenbehoevevanfrictiekosten,eeneventuelebonusbijversneldeombouwbovendoelstellingnaarambulant,frictiesbijopbouweninzetambulantetrajecten.Verwachtebesparingvanhetgelijkhoudenvandetarievenbedraagtca€1,8miljoenin2018.Dezezettenweeenmaligomhetprogrammateontlasten.

4.4.3 WoonkostentoeslagPersoongebondenBudget(PGB)Opditmomenthebben88(vande250totaal)PGB-houdersmeteenindicatiebeschermdwoneneenwoonkostentoeslagPGB.Ditiseentoeslagvan€4.000perjaarzondereenduidelijkezorginhoudelijkecomponentenwaargeen/nauwelijkscontroleofhandhavingopis(eenrestantuitdeAWBZstructuur).Wijhebbendezeper1-1-2018afgeschaft,waarbijallebestaandePGB’sopnieuwkunnenwordenvastgesteldzonderdezetoeslag.Verwachtebesparingis€0,4miljoen.Dezezettenweeenmaligomhetprogrammateonlasten.

Landelijkeontwikkelingenenlobby InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

26

5 Landelijkeontwikkelingenenlobby

Wezieninhetlanddateengrootaantalgemeentenmettekorteninhetsociaaldomeintemakenheeft.Welzijner,zoblijktuitdiverseinventarisaties,aanzienlijkeverschillentussengemeenten,zowelquaomvangvanhettekortalsquadomeinwaardetekortenzichvoordoen.OphetdomeinJeugdhebbeneengrootaantalgemeententemakenmettekorten.Ookheefteenflinkdeelvandegemeententekortenopwerk(veelalBUIG,demiddelenwaaruitdebijstanddienttewordenbekostigt).TekortenopdetakeninhetWMO-domeinzijnuitzonderlijker.DeNijmeegsetekortenslaanneeropalleonderdelenvanhetsociaaldomein.

5.1 LobbyennetwerkenDegemeenteNijmegensteltzichactiefopinlandelijkeengemeentelijkenetwerken,omenerzijdskennisenideeënuittewisselenenanderzijdsinvloeduitteoefenenopontwikkelingenelders.Doorhiermeervooraanbijbetrokkentezijn,kunnenwedegemeentelijkebelangen(endievandegemeenteNijmegeninhetbijzonder)beterbewaken.Wewillendekomendejareneenvanzelfsprekendepartnerzijninhetvoortrajectvanlandelijkeontwikkelingen.Omdezeredenwillenweonzeinzetoplobbyenhetoperereninnetwerkenverderverduurzamen.DenkaanonzeinzetrichtingRijksoverheid,VNG,Netwerkdirecteurensociaaldomein,G32enandereGeldersegemeenten.Indezenetwerkenwillenwealspartneractiefenpermanentzichtbaarzijnenblijven.

5.2 TransformatiefondsRijkWijstellenonsactiefopinhetbehartigenvandeNijmeegsebelangenrichtingRijkenVNG.NijmegenwaséénvandezesgemeentendieophetVNGcongresde(aangenomen)motietekortensociaaldomeinhebbeningediend.GemeentenroepenhiermeeVNGopbijhetkabinettepleitenvooreentransformatiefondsomgemeentenmeteentekortmeertijdtegevenomdetransformatieineenrealistischertijdsbestektekunnenrealiserendanwaaropdebezuinigingdoorhetRijkwordtdoorgevoerd.InmiddelsheefthetRijkbesloteneentransformatiefondsinhetleventeroepen.Hierinisvooralsnogeenbudgetvan€108miljoenbeschikbaar.Mogelijkbiedtonsdateenadditioneledekkingsbronvoordebeoogdetransformaties.OverdeuiteindelijkeomvangenvormgevingzijnRijkengemeentennogmetelkaaringesprek.Gemeentenzijnvanmeningdathetfondsgroterinomvangzoumoetenzijnenbovendienbeschikbaaromtekortenmeeoptevangen.Vanzelfsprekendzijnwijhierbijookactiefbetrokkenviaderespectievelijkenetwerken.Wijverwachtenuhieroverindederdefasevanhetinterventieplannadertekunneninformaeren.

5.3 IntegratieIntegratieuitkeringSociaalDomeininAlgemeneUitkeringEenanderezeerrelevanteontwikkelingisdatdemanierwaaropgemeentengeldkrijgenvanderijksoverheidvoordetakeninhetsociaaldomeinforsgaatveranderen.EengrootdeelvandemiddelendiewijvanhetRijkkrijgenwordenvanaf2019overgeheveldvandezogenaamdeintegratieuitkeringsociaaldomeinnaardealgemeneuitkeringinhetgemeentefonds.DitheeftgevolgenvoorhoewijhetprogrammaZorgenWelzijnbegroten.WaarwijtotophedenbijhetmakenvandebegrotinguitgingenvanhetbudgetdatNijmegenvanhetRijkkrijgt,zullenweditindetoekomstzelfmoetenbepalen.Bovendiengaatdeindexatiesystematiekwijzigenenmoetengestegenzorgkostenwordenopgevangenmethetzogenaamdeaccres.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Landelijkeontwikkelingenenlobby

27

Indederdefasevanhetinterventieplan(datbetrekkingheeftop2019enverder),zullenwedezeontwikkelingbetrekken.

5.4 AbonnementstariefeigenbijdrageWmoUithetregeerakkoordblijkttevensdatereenuniformtariefkomtvan€17,50pervierwekenvoordeeigenbijdrageaanWmo-voorzieningen.DeuitgavendoorgemeentenaanWmo-voorzieningenzullenhierdoortoenemenendeinkomstenuitdeeigenbijdragenafnemen.Het'abonnementstarief'van€17,50(datingaatper1januari2019)heeftdeschoonheidvandeeenvoud,zowordtdeadministratiemindercomplex.Maarhetbetekentweldatergebrokenwordtmethetprincipe'bijdragennaardraagkracht'.OmdieprincipiëleredenadviseertdecommissieGezondheidenWelzijnomnietintestemmenmetditvoorstel.Bovendienleidthetvoorsteltotextrakostenvoordegemeenten.DeCPB-doorrekeningvanhetregeerakkoordraamtdewegvallendeinkomstenop€290miljoen.Hetkabinetbiedthiervooreen'cofinanciering'van€145miljoen,enlegtdehelftvanderekeninghiervoordusneerbijgemeenten.Daarkomendemeerkostendooreenteverwachtentoenameinhetgebruikvanvoorzieningennogbij.Hetbeperkenvandeeigenbijdragezalnaarverwachtinggaanleidentoteentoenamevandevraagnaarvoorzieningenendustotextrakostenvoorgemeenten,naastdelagereopbrengstaaneigenbijdragen.OpzoweldeuitkomstenvandeVNG-lobby,alsdepotentielegevolgenvoordebegrotingvandegemeenteNijmegen,zullenwijinfase3vanhetinterventieplaningaan.

5.5 VerdeelmodelbeschermdwonenErwordtmomenteeldoorhetRijkendeVNGgewerktaandeontwikkelingvaneennieuw(objectief)verdeelmodelvoordetaakBeschermdWonen.DitnieuweverdeelmodelheeftmogelijkflinkenadeligefinanciëleconsequentiesvoordegemeenteNijmegen.Aanvankelijkwerdgestreefdnaarinvoeringvanditverdeelmodelper2020,maaronlangsisbeslotendezeinvoeringuittestellentot(tenminste)2022.Indienerrelevanteontwikkelingenplaatsvinden,zullenwijuhieroverinfase3vanhetinterventieplannaderinformeren.

Scenario’s InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

28

6 Scenario’s

DegemeenteNijmegenheeftindeafgelopenperiodeopgrondvanhetcoalitieakkoordeenpadvangeleidelijketransformatiebewandeld,waarbijdekostvoordebaatuitgaat.Consequentiehiervanisdatdenuzichtbareboeggolfzichmomenteelfinancieelvertaaltintekorten.Wekunneninbeginselopverschillendemanierenmetdezetekortenomgaan.Indithoofdstukformulerenweeenaantal(alternatieve)scenario’sdieonshelpenonsdenkentestructurerenendeconsequentiestedoorleven.HetscenariowaardegemeenteNijmegennuopkoerst,isweergegevenalsscenario1a:hetinnovatiescenario.Hetcollegesteltvooromin2018(fase2vanhetinterventieplan)scenario1a(innovatiescenario)alsuitgangspuntvasttehouden.Welwillenwe,waarhetdetoeleidingnaartweedelijnszorgbetreft,dezeaanvullenmetelementenuitscenario1ben2.Hiermeewordtrechtgedaanaanhetcoalitieakkoordendoenwerechtaandebeoogdetransformatieagenda.Naasthetkiezenvoorinnovaties,sturenweookzoveelmogelijkbijdoorhetnemenvanmaatregelenomdezorgkostentebeperken.Deinditinterventieplanvoorgesteldemaatregelenmetbetrekkingtot2018sluitenopdezekeuzeaan.

6.1 Scenario0:Niet-interveniërenEeneerstemogelijkheidiseenvariantwaarbijweinhetgeheelgeenaanpassingeninhetprogrammaZorgenWelzijndoenenhetfinanciëlekaderongemoeidlaten.Eenvoordeelhiervanzoukunnenzijndateropkortetermijngeeningrepenzoudenhoevenplaatstevindenendehuidigepraktijkgecontinueerdwordt.DitscenarioheeftechterwelalsconsequentiedatweervanuitmogengaandatwekomendejarentelkensrichtingheteindvanhetbegrotingsjaarmettekortengeconfronteerdzullenwordendiedanvanuitdeSaldireserveopgevangenmoetenworden.Ditisniethetscenariowaarhetcollegevoorkiest.OnscollegewilsturenopeenverbeterdekosteneffectiviteitinZorgenWelzijnengerichterinvesterenintransformatiedoelen.Deafgelopenjarenhebbenwehiertoebelangrijkestappengezet,ondermeermiddelsdetransformatieagendaendeinkoop2018.

6.2 Scenario1:TransformatiescenarioDitscenariogaatuitvaneeninvesteringvoorafdiezichoptermijnuitbetaalt.Inditscenariozienweopkortetermijntekorten,maarwerkenwegeleidelijknaareenfinancieelevenwichttoe.Ditscenariovaltopzichzelfteonderscheidenintweedeelscenario’s:

a. Innovatiescenario.InditdeelscenariogaanwebinnendekadershetNijmeegsestelselinnovatiesdoenomdezorgvoordeNijmeegseburgersgeleidelijktetransformeren.Infeiteisdithetscenariowaarwesindsdedecentralisatieophebbengekoerst.Aanvankelijkisdeaandachtmetnameuitgegaannaarhetbiedenvanzorgcontinuïteit,waarbijwegeleidelijkdeomslagnaarmeertransformatiehebbengezet.Eenbelangrijkebouwsteenhiervanvormtdetransformatieagendadieubegin2017heeftvastgesteld.Dezemoetleidentoteengeleidelijkeafschalingvanzorgendaarmeeeendalingvandekosten.Wezienkansenomnogstevigerintezettenopbijstureneninnoverenbinnenhethuidigestelsel.

b. Hervormingscenario.Inditdeelscenariopassenweookhetstelselzelfaan,teneindedezorgopeenanderemanieraantebieden.Hierinzouondermeerdeprikkelsdienueenverhoogdezorgproductiestimuleren,gewijzigdkunnenworden.Eenvoorbeeldzouhetoverhevelenvaneendeelvandetweedelijnszorgnaardewijkteamsendaarmeebeschikkingsvrijmaken,kunnenzijn.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Scenario’s

29

Beidedeelscenario’shebbentotgevolgdatwenietopkortetermijntoteensluitendebegrotingkunnenkomenenvergendaniniedergevalookeenoplossingvoorhettekortindeexploitatiealsookvoordevoorfinancieringvandetransformatie.

6.3 Scenario2:FinancieelkaderisleidendEenalternatiefscenariozoukunnenzijnomalsuitgangspuntleidendtemakendatde(nieuwe)takenmoetenwordenuitgevoerdmetdemiddelendiehetRijkdaarvoorverstrekt.Ooktijdelijkeoverschrijdingenwordeninditscenarionietaanvaardbaargeacht.Webeperkenonsindeuitvoeringtothetminimalewaarweconformdegeldendewetgevingtoeverplichtzijn.Ingrepenwaaruinditscenarioaanzoukunnendenkenzijnbijvoorbeeldhetdoorvoerenvanbezuinigingenbinnenhetprogramma,hetinvoerenvanplafonds/cliëntenstopsenwachtlijsten.MaarookverdergaandemaatregelenalshetherzienvanonsbeleidtenaanzienvandegemeentelijkebijdrageaandeCollectieveAanvullendeZiektekostenverzekering(CAZ),hethanterenvanhardeproductieplafonds(metwachtlijstentotgevolg),ofbezuinigingenoppreventiekunneninditscenario(aldannietoptermijn)overwogenworden.Eenkeuzevoorditscenarioleidtertoedatoptermijndebegrotingsluitendgemaaktkanworden.Tegelijkertijdishetduidelijkdatditdebeoogdetransformatieafremt,danweltotstilstandbrengtenbestaathetrisicodatoplangetermijndeproblemenvanmensencomplicerenendathetoplossendaarvanjuistnogduurderwordt.

6.4 Scenario3:CompenserenvanrijksbezuinigingenHetspiegelbeeldvanbovengenoemdscenario2vormthetcompenserenvanderijksbezuinigingenopWmoenJeugdhulpvanuitdealgemenemiddelen.Daarmeestellenwedezorgvraagenhetzorgaanbodcentraalenhogenwehetprogrammastructureelop.Hetonderscheidmetscenario0wordtgevormddoordatweinditscenariohetfinanciëlekaderstructureelopdezorgvraagaanpassenenmeerjarigeldersindegemeentelijkebegrotingdekkingzoekenvoordezorgkostendiewevoorzien.

Risico’s InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

30

7 Risico’s

7.1 Tekort2018Ondanksdemaatregelendiewijinhetinterventieplannemen,voorzienwijeenrisicoopeenresterendtekortophetprogrammaZorgenWelzijnin2018van0-€5,5miljoen.AangeziendebestemmingsreserveWmoenJeugdontoereikendisomditrisicooptevangen,houdenwijinonzeSaldireserverekeningmetditrisico.WijkomenhierbijdebesluitvormingoverdeStadsrekening2017bijuwraadopterug.

7.2 AmbitieuspakketaanmaatregelenHoewelhetpakketaanmaatregelenopzorgvuldigeenonderbouwdewijzetotstandisgekomen,ishetambitieus.Erzullenforseinspanningengeleverdmoetenwordendoorsocialewijkteams,zorgaanbieders,contractmanagementomditterealiseren.Erbestaateenrisicodatdereductievan20%opdeambulantebegeleidingendagbestedingWmoin2018tochnietgerealiseerdkanworden.Ditismetnamehetgevalalsdeaanmeldingenbijdewijkteamsverderopzoudenlopen;deanderemaniervanwerkenbijdewijkteamsnietsnelgenoegdoorgevoerdkanworden;complexiteitvanproblematiekbijinwonerstoeneemtwaardoordezorgintensiteitbijWmoen/ofJeugdtoeneemt.Wijzullenperkwartaalaanuwraadrapporterenhoedevoortgangopdezeambitieis.

7.3 RijksoverheidHetfinanciëleresultaatvanhetprogrammaZorgenWelzijnwordtbepaalddoordeuitgavenmaarookdeinkomstenkant.Dezewordtgrotendeelsbepaalddoorrijksbeleid.Ditkaneenpositiefmaarookeennegatiefeffecthebben.Weverwachtenditjaarnogminimaal3circulairesgemeentefonds(januari,mei,september)diebepalendkunnenzijnophetresultaat.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Financien

31

8 Financien

8.1 AlgemeenHetverslechterdefinancielebeeldvanhetprogrammaZorgenWelzijn,levertdrieomvangrijkeknelpuntenop:

1. Indeeersteplaatsverslechtertdeexploitatievanhetprogrammanaareentekortin2018tussen€6,5en€12,5mln.(zieparagraaf8.2).Ookmetdemaatregelendiewijinditinterventieplanwillennemen,isdekansheelgrootdatwedittekortnietvolledigkunnendichten(zieparagraaf8.3).DebestemmingsreserveWmo-Jeugdbiedt,methetuitputtenvandezereserve,geenbuffercapaciteitmeer.Dekansisgrootdatindeloopvan2018eenberoepzalmoetengedaanwordenopdealgemenemiddelentenbehoevevandeexploitatie.Wezullenditactiefmonitorenenuhieropdegeëigendemomentenbijbetrekken.

2. Verderdienendesocialewijkteamsversterkttewordenomdetoenamevanaanmeldingenmeteennieuwemaniervanwerkenduurzaamoptevangen.Hiervoorwillenwijeenbudgetvan€1,0mln.reserverentenlastevandebestemmingsreserveWmo-Jeugd.Overdepreciezeinzetwordennognadereafsprakengemaakt.Deverwachtingisdatdezeimpulsstructureelnodigis.Dedekkingvoor2019enverderzullenwebetrekkenbijfase3vanhetinterventieplan.

3. EenderdeknelpuntishetfeitdatuwraadindeafgelopenjarentoteenaantalmeerjarigeonttrekkingentenlastevandebestemmingsreseveWmo-Jeugdheeftbesloten.In2018betrefthetintotaal€4,3mln17.MethetoprakenvandebestemminsgreserveWmo-jeugdisdedekkinghiervoorweggevallen.Hiermeewordtdeopgavevoorditbegrotingsjaarinfeite€4,3mlngroter.AangezienhetcollegegrotewaardehechtaanhetvoortgaanvandetransformatiebinnenZorgenWelzijn,steltzijvoorvoor2018ditbedrageaandeSaldireserveteonttrekken.Paragraaf8.5gaathieropin.

8.2 Prognose2018-2022Tenbehoevevanhetinterventieplanhebbenweineind2017eennieuwemeerjaren-prognosegemaakt,welkegrafischisweergegeveninfiguur8.1.Indezefasevanhetinterventieplanfocussenweophetbegrotingsjaar2018.Dejaren2019enverdervandezeprognosehebbennadrukkelijkeenindicatiefkarakter.

Figuur8.1:PrognoseWmo-Jeugd2017-2022

17 In2019betrefthetcirca€590.000,hetgeenwezullenbetrekkenbijdederdefasevanhetinterventieplan.

-17,5-15

-12,5-10-7,5-5

-2,50

2,55

7,510

12,5

2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022

Financien InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

32

Wijverwachtendatin2018zonderingrepenhettekorttussen6,5en12,5miljoenzaluitkomen18.Indezeprognosezijndeinditinterventieplanopgenomenmaatregelennognietvertaald19.Hierbijzijnwijuitgegaanvaneengelijkblijvendzorgberoep.Uitgaandevandeanalysedatdehogereaantallencliëntenenaanmeldingenhetgevolgzijnvaneen‘boeggolf’,achtenwehetnietwaarschijnlijkdatdestijgingvandevolumesbijdewijkteamsenindetweedelijnszorgdiewijin2017hebbengezien,zonderingrepenin2018zalomslaannaareendaling.

8.3 Opbrengtmaatregelen2018Inhetkadervanditinterventieplanstelthetcollegemaatregelenvoordiebeogenhetvoorzienetekortzoveelalsmogelijkterugtedringen.Inhoofdstuk5zijndezeinhoudelijktoegelicht.Tabel8.2geefteenoverzichtvandefinanciëlevertalingvandemaatregelen.

Tabel8.2Opbrengstenmaatregeleninterventieplanin2018 (inmln.€) Beoogdeopbrengstfase2 7,05 1 Jeugd 1,931.1 Vroeginterventiehuis-enjeugdarts 0,281.2 TransformatieJeugdhulpmetverblijf 0,401.3 TransformatieJ-LVB 0,251.4 Poortwachtersfunctiedyslexie 0,101.5 InzettweedelijnsJeugdhulpinprimairenspeciaalonderwijs 0,251.6 Effectennieuweaanbestedingenbudgetplafonds 0,65 2 TransformatieWmo 2,922.1 Beschikbaarheidentoeleidingnaarcollectievevoorzieningen 0,022.2 Meerinzetgroepsbegeleiding 0,002.3 Kortdurendeondersteuning 0,002.4 Effectennieuweaanbesteding 2,802.5 KantelgesprekkenPGBHulpbijHuishouden 0,102.6 Individueleplaatsingensteun 0,00 3 Overigeinterventies 0,003.1 Casemanagement 0,00 4 WmoBeschermdWonen 2,204.1 AmbulantiseringBeschermdWonenregionaal 0,004.2 IndexatietarievenbeschermdWonen 1,804.3 WooncomponentPGB 0,40

Persaldobeogenwemetdezemaatregelendeuitgavenmet€7,05mln.tebeperken.Ditbetekentdatwein2018deambitiehebbenomtekoersenopeenresultaatineenbandbreedtevaneentekortvan€5,45mln.eneenoverschotvan€0,55mln.)20.

18Zoalsreedsinderaadsinformatiebriefoverfase1vanhetinterventieplanreedsistoegelicht,bemoeilijkteenaantalfactorenhetzichtopderesultatenvanhetprogrammasterk.HetdomeinZorgenWelzijnisalsgevolgvandenieuwetakennadrukkelijkeenprogrammaintransitieentransformatie.Terwijlwezorgleveren,blijvenweinnovereneninterveniëren.Hetmakenvanprognosesvanditbeleidsterreinisdanookmetveelonzekerheidomgeven.Indeprognoseisdezeonzekerheidtastbaargemaaktmiddelseenbandbreedte,dieverderindetijdgroterwordt.19Dezeprognoseisvanaf2018exclusiefhetresultaatvanhetproductbeschermdwonen.Dezekeuzehangtsamenmetdeafspraakuithetcoalitieakkoordomeenapartebestemmingsreservevoorditproductinhetleverteroepen,vooralvanwegehetbovenregionalekarakterenmethetoogopdebeoogdetransformatieinditdomein.Dekomendejarenverwachtenweeenoverschottussen€1en€2mln.opBeschermdWonen. 20Hetspreektvanzelfdatdezeambitieisomgevenmetdezelfdeonzekerheiddiegeldtvoordeprognoses.Enerzijdsvaltnietuittesluitendatwedetopvande‘boeggolf’nognietbereikthebben.Anderzijdszijnweookvoorhetsuccesvandemaatregelendeelsafhankelijkvanexternefactoren.Ziehiervoorookderisicoparagraaf.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Financien

33

8.4 Bestemmingsreserves

8.4.1 WMO-jeugdDebestemmingsreserveWmo-jeugdisbedoeldomtekorteninhetprogrammaoptevangen.Deruimtediedezereservebiedtlooptechterdoordiverseontwikkelingenenkeuzesreedsin2017forsterug.Ditheeftgevolgenvoordemogelijkheidomin2018financiëleklappenoptevangen.Bijdestartvanhetbegrotingsjaar2017bevattedereserveWmo-Jeugd(inclusiefresultaat2016)nogpersaldo€12,8mln.In2017zijnechterenkeleomvangrijkeonttrekkingenaandereservegedaan,waarvandebijdrageaanhetprogrammaInkomenenArmoedebestrijding(MasterplanBUIG:€3,2mln.),deonttrekkingentenbehoevevandeTransformatieagenda(€1,0mln.)endeSocialewijkteams(samen€1,4mln.)demeestomvangrijkezijn.BijdeSlotwijzigingzijnerbovendientweeforseonttrekkingengedaan.Enerzijdsomeennegatieveafrekeninguit2016optevangen,anderzijdsomhetprogrammain2017teontlasten21.IntotaalbetrofhetbijdeSlotwijzigingeenonttrekkingvan€5,8mln.

Tabel8.3UitputtingreserveWmo-Jeugdin2017OntwikkelingreserveF058WMO-Jeugd 2017Beginstand 9.726.016Toevoegingjaarresultaat2016 3.110.762OnttrekkinguitbreidingfteSWT -458.075OnttrekkingTransformatieagenda -1.061.017OnttrekkingProgrammaInkomenenArmoedebestrijding -3.200.000OnttrekkingProgrammaZ&W(Zomernota2017) -528.000OnttrekkingvoorSWT's -902.000Onttrekkingjaarresultaat2016(Slotwijziging2017) -2.768.702Toevoegingjaarresultaat2016(Slotwijziging2017) 124.280Onttrekkingtbvtekorten2017(Slotwijziging2017) -3.000.000Saldoultimo2017 1.043.264Voorgesteldeonttrekkingtbvwijkteams -1.000.000SaldoreserveWmo-JeugdnaditInterventieplan 43.264

Destandultimo2017isdaarmeeietshogerdan€1,0miljoen.Hetcollegesteltvoordezeruimteaantewendentenbehoevevandeversterkingvandesocialewijkteams.Dereservewordtdaarmeenagenoegvollediguitgeput22.Tabel10.3geefthiervaneenoverzicht.

8.4.2 WmoBeschermdWonenDegemeenteNijmegenisalscentrumgemeenteverantwoordelijkvoordeuitvoeringvanBeschermdWonenenMaatschappelijkeOpvanginde(veiligheids-)regioGelderland-Zuid23.Opgrondvanhetcoalitieakkoord,envanwegedebovenregionalefunctie,houdenweeenapartebestemmingsreservevoorditonderdeelaan.Tabel8.3geeftweerhoedezebestemmingsreservezichin2017en2018naarverwachtingzalontwikkelen.Deverwachting(standnovember)isdatdebestemmingsreserveultimo2017circa€3mln.bevat.Voor2018zijncirca€1mln.aanonttrekkingenvoorzien.

21Ookhettekortover2017zaldaarmeeopdesaldireservedrukken.Geletopdewinstwaarschuwinguitdeslotwijzigingdathettekortin2017tussen3en9miljoenuitkomt,heeftuwraadbijdeslotwijzigingbesloten€3,0miljoenovertehevelenvanuitdebestemmingsreserveWmo-Jeugdnaarhetprogramma.Indestadsrekeningkomenwehieropterug.22Wijvoorzieneenresterendtekortineenbandbreedtede0en6,0miljoen.Bijdestadsrekeningzullenweeenscherperbeeldvanhetuiteindelijkresultaathebben.23DezeomvatnaastderegioRijkvanNijmegen,ookderegioRivierenland.

Financien InterventieplanZorgenWelzijn-fase2

34

Tabel8.4OntwikkelingreserveWmo-BeschermdWonenin2017en2018

OntwikkelingreserveF062WMOBeschermdWonen 2017 2018

Beginstand 1.966.096 2.974.418Toevoegingjaarresultaat2016 1.540.406 OnttrekkingnagekomenafrekeningZINenPGB2016(SW2017) -48.745 OnttrekkingTransformatieagenda -870.000 -870.000OnttrekkingProgrammaZ&W(Zomernota2017) -219.000 -164.000ToevoegingtbvWmoBWcoulancegroepGGZ-B(SW2017) 605.661 PrognosejaarresultaatBeschermdWonenenDUVO2017 pm pmSaldo 2.974.418 1.940.418

Geletophetbovenregionalekaraktervandezemiddelenenmethetoogopdebeoogdetransformatieinditdomein,betrekkenwijdezereservenietinditinterventieplan.

8.5 Dekkinginvesteringen2018EenaantalvandebesluitendiehebbengeleidtotuitnameuitdereserveWmo-Jeugd,werkendoorin2018,2019en2020.Inhetbijzonderbetrefthetinvesteringenindetransformatieagendaendesocialewijkteams.Tabel8.4beschrijftwelkebestedinghetbetreft.

Tabel8.4:VoorgenomenonttrekkingenBestemmingsreserveWmo-Jeugd2018-2020(In€) 2018 2019 2020OnttrekkingTransformatieagenda -624.064 -297.058 OnttrekkingProgrammaInkomenenArmoedebestrijding -700.000 OnttrekkingProgrammaZ&W(Zomernota2017) -655.000 -291.667 -72.000OnttrekkingvoorSWT's -2.290.000 Totaal -4.269.064 -588.725 -72.000

Ditinterventieplanfocustop201824.Intotaalheeftuwraadvoor2018tot€4,27mln.aanonttrekkingenbesloten.Voordezeonttrekkingendientderhalveopnieuwdekkinggevondenteworden.Geletophetbelangdathetcollegeaandetransformatiehecht,stelthetcollegevooromdittekort,incidenteeltenlastevandesaldireserve.Ditbetekentdatbijditraadsvoorsteleenbegrotingswijziginginhoudendeeenonttrekkingvan€4,27mln.aandealgemenereservegevoegdzalworden.

24Devoorgenomenonttrekkingenin2019en2020zullenbetrokkenwordenbijdederdefasevanhetinterventieplan.

InterventieplanZorgenWelzijn-fase2 Bijlagen

35

9 Bijlagen