Informatie, aandacht en geheugen

INFORMATIEVERWERKING

Informatie, aandacht en geheugen

Informatie, aandacht en geheugen

Soorten informatie

Interactie tussen bronnen Conflicten

(trein – swinging room)

Geheugen

Niet-sensorisch

Exteroceptief Proprioceptief Exproprioceptief

Sensorisch

Informatie

Informatie, aandacht en geheugen

Visus en proprioceptie

Is proprioceptie essentieel voor bewegings-controle?

1. Deafferentiatiestudies2. Accidentele deafferentiatie3. Manchettechniek4. Vibratietechniek

Niet essentieel, wel wenselijk voor optimaal gedrag

Informatie, aandacht en geheugen

Etappes in informatieverwerking

Visus – tast – reuk – gehoor – geheugen – proprioceptie

STIMULUS IDENTIFICATIE

RESPONS SELECTIE

RESPONS PROGRAMMERING

ACTIE

Informatie, aandacht en geheugen

Stimulus Identificatie

Stimulus detectie– Contact met geheugen– Factoren: helderheid / intensiteit

Patroonherkenning– Relevante kenmerken?– Interne representatie van de stimulus

Respons Selectie

Informatie, aandacht en geheugen

Respons Selectie / Programmering

RS: op basis van de representatie:- welke keuzemogelijkheden?- selectie van antwoord

RP: hoe dit motorisch antwoord uitvoeren:- welke spieren- wanneer?

Informatie, aandacht en geheugen

Toetsen van informatieverwerking (1)

RT, PrMRT, MRT, MT, RsT Beperkingen Mogelijkheden Beïnvloedende factoren Soorten RTs: S S S

R RR

Informatie, aandacht en geheugen

Toetsen van informatieverwerking (2)

KeuzeRT ifv aantal S-R alternatieven

0

200

400

600

800

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

aantal keuzemogelijkheden

Keuz

eRT

(ms)

Kwalitatief: Merkel (1885)

Kwantitatief: Hick:

Keuze RT =

a + b (log2(N))

Informatie, aandacht en geheugen

Toetsen van informatieverwerking (3)

Beïnvloedende factoren:– Compatibiliteit– Oefening: informatieverwerking

– Anticipatie?• Gebeurtenis anticipatie

• Temporele anticipatie– Pro en contra

Informatie, aandacht en geheugen

Aandacht (1)

= beperkte capaciteit voor informatie-verwerking vanuit sensorische bronnen en geheugen

= seriëel proces

Bij overschrijding: interferentie– Capaciteitsinterferentie– Structurele interferentie

Informatie, aandacht en geheugen

Aandacht (2)

Tijdens SI-fase: parallelle verwerking– Dichotische luisterproef– Cocktail party problem– Stroop effect:

@ © ¶ ROOD

RT = RT = RT < RT

Informatie, aandacht en geheugen

Aandacht (3)

Tijdens RS fase: afh. van oefening– Gecontroleerde verwerking– Geautomatiseerde verwerking

• Productie-units• Pro en contra anticipatie!!!!

Tijdens RP fase: absoluut noodzakelijk!!– Flessenhals principe (filter) p. 35

– PRP p. 35

Informatie, aandacht en geheugen

Psychologische Refractaire Periode

ISI IRI

Geluid Licht R hand L hand

(S1) (S2) (R1) (R2)

RT1

RT2

Informatie, aandacht en geheugen

Aandacht (4)

Grouping bij 2 stimuli

0100200300400500

0 100 200 300 400

ISI (ms)

RT

op

sti

mu

lus

2 (m

s)

Informatie, aandacht en geheugen

Aandacht (5)

Toepassing: Gamma-V experiment

SI RS RP

Aantal S-R -- +/- +

Verwerking parallel para/ser. serieel

Aandacht nee soms ja

Informatie, aandacht en geheugen

Arousal

arousal en prestatie

0

5

10

1

Arousal

Presta

tie Definiëring Inverse U principe Info verwerking:

– Perceptuele versmalling

Factoren:– Groot- vs. klein-

motorische taak

– Complex vs. Eenvoudig

Informatie, aandacht en geheugen

Geheugen (1)

1. = Capaciteit die ons toelaat te profiteren van opgedane ervaringen

2. Zowel cognitief als motorisch (afferent en efferent)3. Wat is vergeten?

4. KTSO

KTG

LTG

Informatie, aandacht en geheugen

Korte Termijn Sensorische Opslagplaats

= element van 3-ledig model Geen eensgezindheid Kenmerken:

– Duur: zeer kort (250 ms)– Capaciteit: onbeperkt– Letterlijke opslag– Geen rol in bewegingscontrole– Via selectieve aandacht KTG

Informatie, aandacht en geheugen

Korte Termijn Geheugen

= ‘Working memory’ Duur: 20-30’ – 2’ Capaciteit: 7 +/- 2 units Codering: abstracter Chunking Experimentele ondersteuning:

• Armposities (Adams & Dijkstra, 1966) - duur

• Gymnastiek (Ille & Cadopi, 1999) – capaciteit

Informatie, aandacht en geheugen

Lange Termijn Geheugen

Duur: ‘onbeperkt’ Capaciteit: ‘onbeperkt’ Codering: abstract Drie subsystemen:

– Procedureel geheugen: hoe doe ik het?• Procedurele kennis

– Semantisch geheugen: representaties• Declaratieve kennis: wat te doen

– Episodisch geheugen: eigen ervaring• Declaratieve kennis: wat te doen

Informatie, aandacht en geheugen

Geheugen: overzicht

KTSO KTG LTG

Sens. Input

sel. Aandacht herhaling (oefening)

ophaling

Actie