INDIVIDUELE WAARDEOVERDRACHT

2

Edwin Schop, Flexis Groep

26 november 2014, Vrije Universiteit Amsterdam

Individuele waardeoverdracht

3

Actueel onderwerp

• Diverse knelpunten

• Fundamentele discussie over herziening

• Onduidelijkheden nFTK

• Wetsvoorstel Waardeoverdracht i.a.

4

Onderwerpen

1. Stellingen

2. Wat?

3. Waarom?

4. Toepassing

5. Overschot/tekort?

6. Overeenkomst tot afstand?

7. Oplossingsrichtingen

5

1. Stellingen

A. Werknemers doen maar wat.

B. Bijbetalingsverplichting wegcontracteren niet mogelijk.

C. Systeemfout als werknemer nominaal voordeel kan hebben.

D. Werknemer kan afstand doen van waardeoverdracht.

E. Waardeoverdracht kan worden afgeschaft.

6

2. Wat?

Waarneming:*

• per jaar 300.000 Wn’s wisseling van baan

• aanvraag offerte door 125.000

• 115.000 draagt over (40%)

• pensioenwaarde jaarlijks € 1,7 mrd

• 40% van overdrachten: waarde < € 2.000

• gemiddelde waarde € 17.000

• kosten € 240 tot € 360 (in–uit): € 70 mln

* Bron: SEO 2010

7

3. Waarom?

Werknemers antwoorden:

• alles bij 1 uitvoerder….

• voorkomen pensioenbreuk….

• nieuwe pensioenregeling is (denk ik) ‘beter’….

• niet doen, kost namelijk altijd geld….

• geen idee waarom….

• geen idee dat het kan….

8

3. Waarom?

Werknemers antwoorden:

• alles bij 1 uitvoerder….

• voorkomen pensioenbreuk….

• nieuwe pensioenregeling is (denk ik) ‘beter’….

• niet doen, kost namelijk altijd geld….

• geen idee waarom….

• geen idee dat het kan….

9

3. Waarom?

Werknemer wordt aan lot overgelaten:

• geen objectieve bron

• beperkte informatieplicht:

• nieuwe werkgever (art. 21 PW j⁰. art. 2 lid 3 Besluit PW)

• adviseur: kost geld (Wft-advies?)

10

3. Waarom?

Uitgangspunten waardeoverdracht:

• grootste deel van regeling is eindloon

• voorkomen pensioenbreuk

• bevorderen arbeidsmobiliteit

11

3. Waarom?

Uitgangspunten waardeoverdracht:

• grootste deel van regeling is eindloon

• voorkomen pensioenbreuk

• bevorderen arbeidsmobiliteit

Systeem is gebaseerd op achterhaalde uitgangspunten:

• toegevoegde waarde is inmiddels beperkt

• afweging is veel complexer

• nu is rationale van behoud: keuzevrijheid en overzicht

• als systeem er niet was, zou je het dan invoeren? #NOT

12

3. Waarom?

Keuze voor waardeoverdracht (perspectief werknemer):

• pensioenbreuk voorkomen

• flexibilisering

• korting-/indexatiepotentie

• geen afkooprisico

• fiscale afhandeling

• risicospreiding

• arbeidsmobiliteit

• alleen nominaal

• verkeerde keuze bij gebrekkige kennis

• korting-/indexatiepotentie

• NP-opbouw vervalt

• risico van concentratie

13

4. Toepassing

Waardeoverdracht limitatief in Pensioenwet opgenomen

Recht op waardeoverdracht:(1)

• individuele uitdiensttreding einde deelneming (art. 71 PW)

• verzoek aan ontvangende pensioenuitvoerder

• binnen termijn van 6 maanden na start verwerving

• termijn komt te vervallen TK 33 972, nr. 26 ‘……omdat waardeoverdracht in

veel gevallen een verbetering betreft…..’

• bevoegdheid komt te vervallen (art. 75 lid 1 sub a. PW)

• calculerende (ex-)werknemer?

14

4. Toepassing

Recht op waardeoverdracht:(2)

• aanspraken opgebouwd na 8 juli 1994 (art. 73 PW)

• verbod kosten voor rekening van deelnemer (nietigheid)

• expiratie kapitaal- of premieovereenkomst verzekeraar (art.

81 PW)

15

4. Toepassing

Geen recht op waardeoverdracht (art. 72 PW):

• sub a. dekkingstekort (100%) pensioenfonds, opschortende

werking (herleving art. 74 PW)

• t.a.v. korting of bijbetaling: offerte (oud) of niet (nieuw)

• PW was niet ‘dekkingstekort-proof’

• art. 23a Besluit uitvoering PW

• sub b. noodregeling of faillissement verzekeraar

• sub c. financiële toestand ex-werkgever

Geen recht (tijdelijk) voor ‘kleine’ werkgever (art. 72a PW)

16

4. Toepassing

Waardeoverdracht en nabestaandenpensioen:(1)

• partner moet instemmen voor overdracht opbouw-NP

• toename risico-NP

• opletten overdracht naar DC: NP is minder

• risico-NP komt te vervallen:(i)

• door waardeoverdracht extra dienstjaren bij opbouw-NP

• probleem bij onderdekking

• STAR 2010: voorstel tot tijdelijke uitruil

• oprekken werkingssfeer art. 55 lid 5 PW?

• (soms) mogelijk om risico-NP voort te zetten

17

4. Toepassing

Waardeoverdracht en nabestaandenpensioen (NP):(2)

• risico-NP komt te vervallen:(ii)

• mogelijkheid uitruil einde betrekking (art. 61 lid 1 PW)

• als nieuwe regeling ook risico-NP extra dienstjaren:

• moet in reglement zijn opgenomen

• onder voorwaarden Besluit nr. DGB2010/2733M, Stcrt. nr. 14304

18

4. Toepassing

Van DB naar DB:

• gelijke aanspraak door toekenning dienstjaren (art. 28 lid 3

Besluit PW)

• afweging: indextiebeleid, financiële soliditeit, NP

19

4. Toepassing

Van DB/DC naar DC:

• wettelijke overdrachtswaarde (DB) of kapitaal (DC) gaat

over (eventuele aan- en verkoopkosten)

• tenzij DC met directe inkoop van aanspraken

• afweging:

• DB: soliditeit, beleggingsbeleid, NP

• DC: beleggingsbeleid, kosten, NP

20

5. Overschot/tekort?

Over- of onderdekking (werknemer):

• nominale aanspraken, geen recht op overdekking

• balans voor- en nadelen inkomend/uitgaand bij fondsen

• risico van verwatering

• STAR (2009): vaste opslag 20%, tenzij Dg < 120%

• geen plicht tot bijbetaling als onderdekking

21

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(1)

• ‘bijbetalingsproblematiek’ met name door intrede

rekenregels PW

• bij verzekerde regeling, ‘niet’ bij pensioenfonds

• niet bij DC, tenzij inkoop aanspraken

• niet ‘onvolledig’ gefinancierd

22

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(2)

• (met name) waarderingsverschil rente voorziening en

marktrente (RTS DNB 25-jaar 1 oktober voorafgaand; 2015: 2,156%):

afkoopwaarde overdrachtwaarde inkoopwaarde

23

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(2)

• (met name) waarderingsverschil rente voorziening en

marktrente:

afkoopwaarde overdrachtwaarde inkoopwaarde

• marktrente > contractrente (tot 2011):

• vrijval uitgaande waardeoverdracht

• bijbetaling inkomende waardeoverdracht

24

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(2):

• (met name) waarderingsverschil rente voorziening en

marktrente:

afkoopwaarde overdrachtwaarde inkoopwaarde

• vanaf 2011 andersom:

• bijbetaling uitgaande waardeoverdracht

• vrijval inkomende waardeoverdracht?

25

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(3):

• wanneer welke geldstroom?

INKOMEND UITGAAND

MR > RR • fonds/Wg betaalt bij

• art. 26 Besluit PW

• fonds/Wg ontvangt verschil

• art. 26 Besluit PW

MR < RR • Wn ontvangt extra

pensioen

• Art. 71 lid 2 PW

• Handelingen II 1887

• Wg betaalt bij

• art. 19 lid 3 Regeling PW

26

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(3):

• wanneer welke geldstroom?

INKOMEND UITGAAND

MR > RR • fonds/Wg betaalt bij

• art. 26 Besluit PW

• fonds/Wg ontvangt verschil

• art. 26 Besluit PW

MR < RR • Wn ontvangt extra

pensioen

• art. 71 lid 2 PW

• Handelingen II 1887

• fonds/Wg betaalt bij

• art. 19 lid 3 Regeling PW

27

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(4):

• art. 26 Besluit PW: verschil overdrachtwaarde versus

voorziening

• ‘als niet gelijk’

• ‘verschil ten gunste/laste ex-werkgever of ex-fonds’

5. Overschot/tekort?

28

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds)(5):

• art. 19 lid 3 Regeling PW: verschillen overdrachtswaarde

• ‘als lager’

• ‘verschil ten laste nieuwe werkgever of nieuwe fonds’

• als hoger niet bepaald:

• ‘verschil NIET ten gunste nieuwe werkgever of nieuwe

fonds’

• maar ten gunste van werknemer (art. 71 lid 2 PW)

• aanhangsel Handelingen II 2010-11 nr. 1887

5. Overschot/tekort?

29

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(6)

• art. 26 Besluit PW: dwingen of regelend recht?

• dwingend: nooit ten laste van werknemers

• regelend: ten laste van werknemer als afgesproken

30

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(6)

• art. 26 Besluit PW: dwingen of regelend recht?

• dwingend: nooit ten laste van werknemers

• regelend: ten laste van werknemer als afgesproken

31

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(7)

• art. 26 Besluit PW en art. 19 lid 3 Regeling PW:

• fonds of werkgever (i.g.v. verzekerde regeling)

• uitvoerder i.p.v. fonds: dan afhankelijk van

uitvoeringsovereenkomst

32

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever/fonds):(7)

• art. 26 Besluit PW en art. 19 lid 3 Regeling PW:

• fonds of werkgever (i.g.v. verzekerde regeling)

• uitvoerder i.p.v. fonds: dan afhankelijk van

uitvoeringsovereenkomst

33

5. Overschot/tekort?

Betalen of ontvangen (werkgever):(8)

• tijdelijke beperking waardeoverdracht:

• art. 72a PW j⁰. art. 19a Besluit uitvoering PW

• ‘tijdelijk’: 2012 tot herziening wettelijk systeem

• voorwaarden:

• kleine Wg = loonsom 767.500 (ca. 25 Wn)

• bijbetaling >15K + >10% overdrachtswaarde

• verzekeren via opslag admin. kosten (risicopremie)

34

6. Overeenkomst tot afstand?

Wel of geen belangentegenstelling bij wel of geen overdracht:

Wg voordeel Wg nadeel

Wn voordeel

Wn nadeel

35

6. Overeenkomst tot afstand?

Wel of geen belangentegenstelling bij wel of geen overdracht:

Wg voordeel Wg nadeel

Wn voordeel

Wn nadeel

36

6. Overeenkomst tot afstand?

Werkgever wil geen bijbetalingsrisico’s (nu en in toekomst):(1)

• werknemer kan een verzoek richten tot uitvoerder

• uitvoerder moet verzoek inwilligen

• Wg in beginsel geen partij

• overeenkomst tot niet doen van waardeoverdracht

• werknemer verklaart verzoek niet (nooit) te doen

• Minister SoZaWe: ‘ja, dat kan’ Handelingen II 2010/11, 645, p. 2

37

6. Overeenkomst tot afstand?

Werkgever wil geen bijbetalingsrisico’s (nu en in toekomst):(2)

• ‘informed consent’ ter voorkoming wilsgebreken

• in strijd met art. 71 lid 6 PW? ‘Elk beding strijdig met dit artikel is nietig.’

• ‘afkopen’ recht op waardeoverdracht versus contractbreuk

• …..meningen lopen uiteen

• geen (structurele) oplossing

38

7. Oplossingen?

Scenario’s:

VERPLICHTEN AANPASSEN ‘WAARDE’OVERDRACHT AFSCHAFFEN

Wettelijk plicht:

• Vergaarbak ‘ZZP’

Met oplossingen voor:

• Bijbetaling

• Risico-NP

• Verwatering

Met toepassingen van:

• Digitalisering proces

• Risico-NP

• Buffers

• Verplichte overdracht klein

pensioen

Schrappen:

• Digitalisering info

• Opt-out ruil OP/NP

+ overzicht

+ eenvoud

+ geen afkoop

- geen keuzevrijheid

- bijbetaling

- hoge kosten

- risicospreiding

- geen profijt indexatie

- opbouw NP naar DC

- arbeidsmobiliteit

+ keuzevrijheid

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- hoge kosten

- oplossing bijbetaling?

+ ‘keuzevrijheid’

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

+ processing

- verlies aanspraken

- geen inzicht

- jaarlagen nFTK

- waardering waarde

+ kosten beperkt

+ eenvoud

+ risicospreiding

- geen keuzevrijheid

- geen profijt indexatie

- afkooprisico

- laag risico-NP

39

7. Oplossingen?

Scenario’s:

VERPLICHTEN AANPASSEN ‘WAARDE’OVERDRACHT AFSCHAFFEN

Wettelijk plicht:

• Vergaarbak ‘ZZP’

Met oplossingen voor:

• Bijbetaling

• Risico-NP

• Verwatering

Met toepassingen van:

• Digitalisering proces

• Risico-NP

• Buffers

• Verplichte overdracht klein

pensioen

Schrappen:

• Digitalisering info

• Opt-out ruil OP/NP

+ overzicht

+ eenvoud

+ geen afkoop

- geen keuzevrijheid

- bijbetaling

- hoge kosten

- risicospreiding

- geen profijt indexatie

- opbouw NP naar DC

- arbeidsmobiliteit

+ keuzevrijheid

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- hoge kosten

- oplossing bijbetaling?

+ ‘keuzevrijheid’

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

+ processing

- verlies aanspraken

- geen inzicht

- jaarlagen nFTK

- waardering waarde

+ kosten beperkt

+ eenvoud

+ risicospreiding

- geen keuzevrijheid

- geen profijt indexatie

- afkooprisico

- laag risico-NP

40

7. Oplossingen?

Scenario’s:

VERPLICHTEN AANPASSEN ‘WAARDE’OVERDRACHT AFSCHAFFEN

Wettelijk plicht:

• Vergaarbak ‘ZZP’

Met oplossingen voor:

• Bijbetaling

• Risico-NP

• Verwatering

Met toepassingen van:

• Digitalisering proces

• Risico-NP

• Buffers

• Verplichte overdracht klein

pensioen

Schrappen:

• Digitalisering info

• Opt-out ruil OP/NP

+ overzicht

+ eenvoud

+ geen afkoop

- geen keuzevrijheid

- bijbetaling

- hoge kosten

- risicospreiding

- geen profijt indexatie

- opbouw NP naar DC

- arbeidsmobiliteit

+ keuzevrijheid

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- hoge kosten

- oplossing bijbetaling?

+ ‘keuzevrijheid’

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

+ processing

- verlies aanspraken

- geen inzicht

- jaarlagen nFTK

- waardering waarde

+ kosten beperkt

+ eenvoud

+ risicospreiding

- geen keuzevrijheid

- geen profijt indexatie

- afkooprisico

- laag risico-NP

41

7. Oplossingen?

Scenario’s:

VERPLICHTEN AANPASSEN ‘WAARDE’OVERDRACHT AFSCHAFFEN

Wettelijk plicht:

• Vergaarbak ‘ZZP’

Met oplossingen voor:

• Bijbetaling

• Risico-NP

• Verwatering

Met toepassingen van:

• Digitalisering proces

• Risico-NP

• Buffers

• Verplichte overdracht klein

pensioen

Schrappen:

• Digitalisering info

• Opt-out ruil OP/NP

+ overzicht

+ eenvoud

+ geen afkoop

- geen keuzevrijheid

- bijbetaling

- hoge kosten

- risicospreiding

- geen profijt indexatie

- opbouw NP naar DC

- arbeidsmobiliteit

+ keuzevrijheid

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- hoge kosten

- oplossing bijbetaling?

+ ‘keuzevrijheid’

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- verlies aanspraken

- geen inzicht

- jaarlagen nFTK

- waardering waarde

+ kosten beperkt

+ eenvoud

+ risicospreiding

- geen keuzevrijheid

- geen profijt indexatie

- afkooprisico

- laag risico-NP

42

7. Oplossingen?

Scenario’s:

VERPLICHTEN AANPASSEN ‘WAARDE’OVERDRACHT AFSCHAFFEN

Wettelijk plicht:

• Vergaarbak ‘ZZP’

Met oplossingen voor:

• Bijbetaling

• Risico-NP

• Verwatering

Met toepassingen van:

• Digitalisering proces

• Risico-NP

• Buffers

• Verplichte overdracht klein

pensioen

Schrappen:

• Digitalisering info

• Ruil OP/NP

• 40-jaren risico NP

• Vetorecht afkoop klein

pensioen

+ overzicht

+ eenvoud

+ geen afkoop

- geen keuzevrijheid

- bijbetaling

- hoge kosten

- risicospreiding

- geen profijt indexatie

- opbouw NP naar DC

- arbeidsmobiliteit

+ keuzevrijheid

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

- hoge kosten

- oplossing bijbetaling?

+ ‘keuzevrijheid’

+ overzicht

+ geen bijbetaling

+ profijt indexatie

+ processing

- verlies aanspraken

- geen inzicht

- jaarlagen nFTK

- waardering waarde

+ kosten beperkt

+ eenvoud

+ risicospreiding

+ geen afkooprisico

+ risico-NP

- geen keuzevrijheid

- geen profijt indexatie

43

7. Oplossingen?

Waarneming:(1)

• werkgevers en werknemers zijn/worden het niet eens

• als systeem er niet was, zou je het dan invoeren? #NOT

• ieder scenario kent stevige voor- en nadelen

• geen van scenario’s is optimaal (te maken)

• ook niet bij ‘cherry picking’ uit scenario’s

44

7. Oplossingen?

Waarneming:(2)

• waarom dan niet voor eenvoudigste oplossing?

• afschaffen: doel heiligt de middelen niet meer

• uniform 40 jaren risicopensioen

• vetorecht afkoop klein pensioen

• digitalisering