Post on 13-May-2015
Het zakelijk spamverbod
Wetgeving en handhaving OPTA
Ronald van den Broek Juridisch adviseur Internetveiligheid
1 oktober 2009
Programma
• OPTA
• Spamverbod
• Wat mag er nog wel?
• Klachten
• Handhaving
• Praktijkvoorbeelden
OPTA
• Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit• Sinds 1997• Onafhankelijk toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving
op het gebied van post en elektronische communicatiediensten• Zelfstandig bestuursorgaan
• Besluiten OPTA moeten bijdragen aan doelstellingen Europese Kaderrichtlijn (Art. 1.3 Tw normatieve kader van de Europese richtlijnen)
– Bevorderen van concurrentie– Ontwikkelen interne markt– Bevorderen belangen eindgebruikers (prijs, kwaliteit, keuze)
Zwart-wit-grijs
- Duidelijke grenzen?
- Grijze gebieden
- OPTA kan niet aangeven of iemand in een bepaald geval aan de regels voldoet, tenzij zo evident…
- Bij twijfel niet doen of juridisch advies inwinnen
Eén ding is in ieder geval duidelijk:
Uitbreiding spamverbod per 1 oktober ‘09
De facto gaat in Nederland een algeheel spamverbod
gelden!
Wat is spam
spam [spem] de; m ongevraagde e-mails of sms’jes, vaak met reclame
Niet volledig!
Wat is spam
• Eerste spam verstuurd op 3 mei 1978Gary Thuerk van computerbedrijf DEC (USA)
• Oorspronkelijk de merknaam voor bepaald soort ingeblikt vlees
Wat is spam
• Naam bedacht door Joel Furr• Monty Python sketch uit 1970
Huidige spamverbod
• 1998 spamverbod (niet voor e-mail)• 2004 uitbreiding naar e-mail
↓• Hoofdregel vastgelegd in artikel 13 van de
bijzondere privacyrichtlijn voor de elektronische communicatiesector (2002/58/EG)
• Geïmplementeerd in de telecommunicatiewet, artikel 11.7 (Hoofdstuk 11: Bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer (eindgebruikersbelangen)
Waarom uitbreiding naar bedrijven?
• Overheid wil de last verminderen voor bedrijven die ongevraagd commerciële boodschappen ontvangen
want…
- tijd kwijt aan lezen, beoordelen en verwijderen van berichten
- hoge kosten t.b.v. bestrijden spam- uitzonderingen in zelfregulering (visitekaartje)- gebrek aan handhavingsinstrumenten
Last voor bedrijven
Bestanddelen spamverbod
Artikel 11.7, eerste lid, TelecommunicatiewetHet gebruik van automatische oproepsystemen zonder
menselijke tussenkomst, faxen en elektronische berichten voor het overbrengen van ongevraagde
communicatie voor commerciële, ideële of charitatieve doeleinden aan abonnees is uitsluitend
toegestaan, mits de verzender kan aantonen dat de desbetreffende abonnee daarvoor voorafgaand
toestemming heeft verleend, onverminderd hetgeen is bepaald in het tweede en derde lid.
Spamverbod
Wat mag nog wel?
• andere dan elektronische berichten (andere regels)• zonder commercieel, charitatief of ideëel doel• met toestemming*• aan klanten mits…*• indien ontvanger (bedrijf) algehele toestemming geeft*• buiten EER mits…*• persoonlijke berichten
*) met geldige afmeldmogelijkheid en identiteit verzender
Spamverbod
Welke berichten vallen onder het verbod?
- faxen- spraakcomputer- e-mail, sms, mms, vm-bericht, nieuwsbrief, ….
Spamverbod
commerciële, ideële of charitatieve doeleinden
• Commercieel: Via het bericht wordt (direct of indirect) geprobeerd een product of dienst te verkopen
• Ideëel:Via het bericht wordt aandacht gevraagd voor een ideaal of overtuiging
• Charitatief:Het bericht dient een liefdadig doel. Er wordt bijvoorbeeld om een gift gevraagd
SpamverbodToestemming
Een vrije, specifieke en op informatie beruste wilsuiting, waarbij de betrokkene aanvaardt dat zijn persoonsgegevens worden verwerkt (art. 1 (h) WBP)
Dus EXPLICIETE toestemming!
– Niet in algemene voorwaarden– Geen voorgevinkte vakjes □ – Niet in e-mail– Visitekaartje impliceert geen toestemming!!
SpamverbodToestemming
Zorg voor TRANSPARANTIE!!
- Waar vraag je toestemming voor?- Wie is de verzender?- Makkelijk af te melden?
Toestemming op orde hebben; de verzender heeft bewijslast! Dit geldt ook voor opt-out (zonder toestemming vooraf)
verkregen adressen!! Tip: tot 1 oktober!! Bestand m.b.t. bedrijven op orde brengen
SpamverbodToestemming
Toestemming voor ontvangst van e-mails van dit
bedrijf en zorgvuldig geselecteerde partners ?
Van belang hoe de (boodschap) mail verstuurd wordt
Duidelijk zijn waarvoor men toestemming geeft!!
Niet voldoende duidelijk? Dan acht OPTA dit in strijd met het spamverbod!
SpamverbodToestemming
Toestemming van bedrijven geldt op e-mailadres/nummer*
Toestemming van directeur om alle xxxx@bedrijf.nl adressen te benaderen
Toestemming van specifiek adres m.janssen@bedrijf.nl Toestemming van algemeen adres inkoop@bedrijf.nl
Hoe zit het bij afmelden?
*) net zoals dat nu al geldt voor natuurlijke personen
Uitzondering voor ‘bestaande klant’
Elektronische contactgegevens hebben verkregen in het kader van de verkoop van zijn producten of diensten
&Boodschap moet betrekking hebben op eigen
gelijksoortige producten of diensten
Geen toestemming nodig; wel weigermogelijkheid bieden
Uitzondering voor ‘bestaande klant’
Elektronische contactgegevens hebben verkregen in het kader van de verkoop van zijn producten of diensten
&Boodschap moet betrekking hebben op eigen
gelijksoortige producten of diensten
Identiteit verzender + afmeldmogelijkheid
…altijd de volgende gegevens vermelden:
• De werkelijke identiteit van degene namens wie de communicatie wordt overgebracht
• Een geldig postadres of nummer (telefoonnummer, e-mailadres, …) waaraan de ontvanger een verzoek tot beëindiging kan richten (afmelding)
(altijd: dus in ieder bericht dat commercieel, etc. is, ook als er toestemming is verkregen, of er een klantrelatie is)
Algehele toestemming
indien de verzender (bedrijf/ondernemer) bij het overbrengen van de communicatie gebruik maakt van elektronische contactgegevens die door de abonnee daarvoor zijn bestemd en bekendgemaakt, en deze zijn gebruikt in overeenstemming met de door de abonnee aan die contactgegevens verbonden doeleinden
Bijvoorbeeld naam@uitgeverij.nl op website (ontvanger) geplaatst met de mededeling dat naar dit adres persberichten gestuurd kunnen worden
Algehele toestemming (ontvanger)
- Naar dit adres (info@bedrijf.nl) mag u reclame sturen
- info@bedrijf.nl
- Naar_dit_adres_mag_alle_reclame@bedrijf.nl
- Naar dit adres mag u reclame sturen (ronald@tiscali.nl)
- Naar dit adres (info@bedrijf.nl) mag u reclame sturen over kantoormeubilair
Buiten EER, mits…
indien de abonnee is gevestigd buiten de EuropeseEconomische Ruimte en voldaan is aan de in het desbetreffende land geldende voorschriften met betrekking tot het verzenden van ongevraagdecommunicatie.
(Landen van EU + IJsland Noorwegen en Liechtenstein)
Zender (overtreder/pleger)
• De persoon die op de knop drukt (feitelijke verzender)• Opdrachtgever (materiële verzender)
Bestuursrecht: wijziging (1e kamer) niet alleen pleger maar ook de medepleger kan overtreder zijn
(per 1 juli 2009)
SpamverbodListbrokers = Een bedrijf dat gespecialiseerd is in het
verzamelen van adressen van potentiële klanten. De adressen kunnen worden gehuurd/verkocht aan bedrijven
U moet als verzender zelf toestemming hebben!!!
Eventueel uitzondering voor verzenden aan ondernemers en bedrijven die emailadres bekend hebben gemaakt t.b.v. ontvangen van bepaalde berichten
Spamverbodwww.spamklacht.nl
Klachten ingediend door natuurlijke personen (per 1 oktober 2009 ook door bedrijven) m.b.t. geen toestemming gegeven, het niet vermelden van de identiteit en het ontbreken van een duidelijke afmeldmogelijkheid
OPTA ontvangt uiteenlopende klachten
Klachten via Consuwijzer of via andere kanalen
Ambtshalve onderzoek
Handhaving
• Bevorderen spontane naleving (voorlichting/communicatie)
• Handhaving spamverbod aan rechtspersonen op dezelfde wijze als (huidige) handhaving aan natuurlijke personen
• Klachten en ambtshalve
Hoe handhaven
• Bestuursrechtelijke aanpak, geen strafrecht– Boetes (450.000 euro max.) en lasten (“gij zult
niet meer spammen/spyware verspreiden/etc.”)– OPTA neemt zelf besluiten, rechterlijke toetsing
achteraf. Snel en efficiënt.
• OPTA heeft speciaal team internetveiligheid met digitale rechercheurs, onderzoekers en juristen
• Niet wachten op waarschuwing!!
Praktijkvoorbeelden
Voorkom irritatie bij de ontvanger
Zorg voor TRANSPARANTIE!!
Product of dienst verkocht?Toestemming?Wie is de verzender?Makkelijk af te melden?
Hoe zat het ook alweer?
Welke berichten vallen onder het verbod?
- faxen- spraakcomputer- e-mail, sms, mms, vm-bericht, nieuwsbrief, ….
- Bluetooth ?
Tw geldt voor Openbare Elektronische Communicatie Dienst/Netwerk
Bluetooth = Maakt geen gebruik van OECD/N
Doeleinden bericht
(..) voor het overbrengen van ongevraagde communicatie voor commerciële, charitatieve of ideële doeleinden (..)
Welk bericht mag je zonder toestemming versturen?
Doeleinden bericht
Bericht met charitatief
doel
Doeleinden bericht
Bericht met commercieel
doel
Doeleinden bericht
Bericht met ideëel doel
Doeleinden bericht
Bericht met commercieel
doel
Waarom verzonden?Wat is het uiteindelijke
doel?
- (in)direct promoten van organisatie -
aandeelhouders
IV. Prijzen en facturering
4.1Levering geschiedt tegen de op het moment
van bestelling bij ANP geldende prijzen.
Doeleinden bericht
Bericht zonder commercieel,
charitatief of ideëel doel
Waarom verzonden?Wat is het uiteindelijke
doel?
I.v.
m. gifd
ampen
vra
agt de politi
e
ra
men en deuren
te
sluite
n
Maatschappelijk belang
Openbare orde/
veiligheid
Bestanddelen spamverbod
Artikel 11.7, eerste lid, TelecommunicatiewetHet gebruik van automatische oproepsystemen zonder Het gebruik van automatische oproepsystemen zonder
menselijke tussenkomst, faxen en menselijke tussenkomst, faxen en elektronische elektronische berichtenberichten voor het overbrengen van voor het overbrengen van
ongevraagde communicatie voor voor commerciële, ideële of charitatieve doeleindencommerciële, ideële of charitatieve doeleinden aan aan
abonneesabonnees is uitsluitend toegestaan, mits de is uitsluitend toegestaan, mits de verzender kan aantonen dat de desbetreffende verzender kan aantonen dat de desbetreffende
abonnee daarvoor abonnee daarvoor voorafgaand toestemmingvoorafgaand toestemming heeft heeft verleend, onverminderd hetgeen is bepaald in het verleend, onverminderd hetgeen is bepaald in het
tweede en derde lid.tweede en derde lid.
Persoonlijk bericht
Persoonlijk berichtGeachte mevrouw Jansen,
Hierbij vraag ik een offerte voor een uitbouw van onze bedrijfskantine (..).
Met vriendelijke groet,
Mevrouw Pietersen Hoofd facilitaire zaken Ooster Ziekenhuis
Aan: j.jansen@aannemer.nl
Beste mevrouw Pietersen,
Bijgesloten onze offertevoor de uitbouw ad. 50.000 euro
Persoonlijk bericht
NieuwsbriefAan: Pietersen@oosterziekenhuis.nl
Product/dienst verkocht of toestemming
verkregen?
- (in)direct promoten van organisatie -
Beste mevrouw Pietersen,
Bijgesloten onze offertevoor de uitbouw ad. 50.000 euro
Product/dienst verkocht of of
toestemming toestemming verkregen ?verkregen ?
Beste mevrouw Pietersen,
Bijgesloten onze offertevoor de uitbouw ad. 50.000 euro
Vink hier als u onze nieuwsbrief wilt ontvangen
Product/dienst Product/dienst verkocht of verkocht of
toestemming verkregen ? ?
Tell-a-friend (viral marketing)
De mogelijkheid voor een internetgebruiker om via een website een bekende op de hoogte te stellen van een bepaalde boodschap of nieuwtje van die site
Tell-a-friend (viral marketing)
Tell-a-friend (viral marketing)
Gezamenlijk rechtsoordeel OPTA en Cbp
Samenloop van bevoegdheden
… onder omstandigheden toegestaan en levert dan geen strijd op met het spamverbod van de Telecommunicatiewet en de Wet bescherming persoonsgegevens
Rechtsoordeel?
Beleidsregel uitleg van wettelijk voorschrift
Communicatieve functie, keuzes gemaakt, knopen doorgehakt….
Iets minder grijs…. Duidelijk hoe OPTA en Cbp de wet op dit punt uitleggen
Afwijking in bijzondere omstandigheden
Rechter toetst integraal, maar zelden toets niet doorstaan
Tell-a-friend (viral marketing)
Bij ’Tell a friend’-systemen verzendt een website (op initiatief van en namens een gebruiker) een e-mail zonder voorafgaande toestemming van de geadresseerde. Dit valt onder het spamverbod.
Een persoonlijk e-mailadres is verder altijd een persoonsgegeven. De Wet bescherming persoonsgegevens stelt eisen aan het gebruik van persoonsgegevens.
Tell-a-friend (viral marketing)
‘Tell a friend’-systemen alleen rechtmatig kunnen zijn als tenminste aan de volgende voorwaarden is voldaan:
1. De communicatie gebeurt volledig op eigen initiatief van de internetgebruiker (of afzender), de website stelt hier geen (kans op) beloning tegenover voor afzender of ontvanger;
Tell-a-friend (viral marketing)
...de website stelt hier geen (kans op) beloning tegenover...
Tell-a-friend (viral marketing)
‘Tell a friend’-systemen alleen rechtmatig kunnen zijn als tenminste aan de volgende voorwaarden is voldaan:
2. Voor de ontvanger moet het duidelijk zijn wie de initiatiefnemer van de e-mail is, zodat hij diegene kan aanspreken als hij niet gediend is van dergelijke mails.
Tell-a-friend (viral marketing)
‘Tell a friend’-systemen alleen rechtmatig kunnen zijn als tenminste aan de volgende voorwaarden is voldaan:
3. De afzender moet volledige inzage hebben in het bericht dat namens hem wordt verzonden, zodat hij de verantwoordelijkheid kan nemen voor de persoonlijke inhoud van het bericht.
…volledige inzage hebben in het bericht dat namens hem wordt verzonden, zodat hij de verantwoordelijkheid kan nemen voor de persoonlijke inhoud van het bericht…
Tell-a-friend (viral marketing)
‘Tell a friend’-systemen alleen rechtmatig kunnen zijn als tenminste aan de volgende voorwaarden is voldaan:
4. De website in kwestie mag de e-mailadressen en andere persoonsgegevens niet gebruiken of bewaren voor andere doeleinden dan het eenmalig verzenden van een bericht namens de afzender. Daarnaast dient de website het systeem te beveiligen tegen misbruik, zoals het geautomatiseerd verzenden van spam.
Einde presentatie
Bedankt voor jullie aandacht!
www.spamklacht.nl/download/090728%20Veel%20gestelde%20vragen.pdf