Het klimaat verandert...en wij?

Versterkte broeikaseffect

• Koolstofdioxide CO2

• Methaan CH4

• Lachgas N2O

• Ozon O3

• Artificiële broeikas-gassen (o.a. CFK’s)

• > CO2-equivalenten • Oorsprong: alle sectoren

Waterdamp

• Soms hoor je ‘Niet CO2, maar waterdamp is het probleem’.

• Klopt niet, hoe meer CO2 > hoe hoger de temperatuur > hoe meer waterdamp: draagt bij tot verdere temperatuurverhoging.

• Meer menselijke broeikasgassen betekent meer waterdamp.

• Volledig in rekening gebracht in de klimaatmodellen.

Temperatuurstijging

100 0.0740.018

50 0.1280.026

Warmste 12 jaren:1998,2005,2003,2002,2004,2006, 2001,1997,1995,1999,1990,2000

Period Rate

Years /decade

Gevolgen wereldwijd

• Temperatuurstijging• Neerslag: meer? Geconcentreerder!• Extremen en schommelingen• Overstromingen & droogtes• Stijging van de zeespiegel

• Gevolgen voor mens en voor de natuur: vluchtelingenstromen - ineenstorten van ecosystemen

•

Zeespiegelstijging

• Niet alleen deze eeuw, maar ook in de eeuwen erna. 8 meter over enkele eeuwen is niet ondenkbaar.

Klimaatsceptici

• Labohm, Lomborg,… en lokale adepten.• < > Duizenden klimaatgeleerden van IPCC• Welles nietes, waar je nooit echt uitgeraakt /

verwarring, er gebeurt niets.• Aan elk van ons om te beslissen op basis van

welke informatie we beslissingen nemen.• IPPC (internationaal gewaardeerd) < > veel

klimaatsceptici worden gesubsidieerd door petroleumindustrie. www.exxonsecrets.org

Ondertussen: maatregelen nemen

• Als 99,9% van de experten zegt dat er iets grondig fout is met het huis… dan kunnen we beter maatregelen nemen.

• Zeker als die maatregelen ons ook nog eens iets opbrengen.

Klimaatbeleid

• UNFCCC, 1992: art. 2: gevaarlijke menselijke impact op het klimaat voorkomen– Ecosystemen tijd geven zich aan te passen– Voedselproductie garanderen– Duurzame economische ontwikkeling

toelaten• “gemeenschappelijke maar gedifferentieerde

verantwoordelijkheid”

Twee graden doelstelling

•

Haalbaarheid? Concentraties CO2!

•

Klimaatdoelstellingen

• Stabilisatie op < 450 ppm CO2• Emissies over piek < 10 jaar• Reducties -90% (N) / -50% (Z) tegen 2050• Koolstofbudget: 0,3 ton C/jaar per inwoner

Diepe reducties nodig

Mitigatie en adaptatie

• Werk maken van: ‘mitigation’: CO2 verminderen• Werk maken van: ‘adaptation’: aanpassen.

Want zelfs als we nu stoppen zullen de veranderingen nog decennia en misschien zelfs eeuwen blijven doorgaan...

CO2-vermindering: Kyoto

• Aanvullend verdrag uit 1997• Van kracht geworden in 2005• Deelnemende landen engageren zich om hun

gezamenlijke uitstoot met 5,2% te laten dalen.• Bindende doelstellingen voor Annex B-landen.• Europa: 8%• Uitstootvermindering tegen 2008-2012.• Voorziet verdere reducties na 2012.

Europese lastenverdeling

•

Op schema?

•

Vlaanderen

Flexibele mechanismen

• Verhandelbare emissierechten• Tussen Annex B-landen• Joint implementation en Clean Development

Mechanism-projecten• Europese emissie-handel.

• Leren met vallen en opstaan. Interessante invalshoek, maar controle en standaarden zijn nodig

Hoe?

• Energie-efficiëntie (47% )

• Hernieuwbare energie (50%)

Wat kan jij doen?

• Je eigen uitstoot berekenen • Talrijke tips o.a. op www.kyotocode.be,

www.energiesparen.be en www.natuur-kalender.be

• Spaarlampen, • overschakelen op groene stroom• De auto langs de kant laten staan

Structurele maatregelen: prijs

Structurele maatregelen: prijs

Begeleid / doordacht

• Lid worden van Natuurpunt (en anderen)• Klimaatvriendelijk stemgedrag• Laten zien aan anderen dat je

klimaatverandering serieus neemt

Zonnecellen: dalende kosten

Opletten met bio-brandstoffen

• Bio is niet noodzakelijk bio!• Sociale en ecologische gevolgen van biomassa-

productie in het zuiden• Ook in Europa: aanslag op biodiversiteit• Geeft valse gevoel dat we kunnen blijven rijden

• Zeer veel nota’s en studies hierover (o.a. BirdLife, EEB…)

Opletten met ‘sinks’

• Koolstofputten• Bossen• Zeer veel onzekerheid• Vaak gemakkelijkheidsoplossing met zeer veel

negatieve aspecten: verkeerde bomen op de verkeerde plaats

Aanpassing

• Zeker aandacht voor natuur en natuurlijke structuren: overstromingsgebieden, waterretentiegebieden, bossen, zandbanken, duinen...

Interessante bronnen

• Www.natuurpunt.be/klimaat• www.natuurkalender.be• http://www.knmi.nl/ > klimaatverandering

• Boek ‘De planeet wordt heet’ van weervrouw Jill Peeters (ook te koop in de Natuur.winkel)

• Het boek ‘Hitte’, te koop voor 5 euro

Contact

• Steven Vanholme - steven.vanholme@natuurpunt.be 015 29 72 38