Het belang van

organische stof in de

bodem.

Huidige functie

▪ Docent aan de Helicon in Boxtel

▪ Agronoom bij familiebedrijf Den Ouden Groep uit Schijndel

Ervaring

▪ Adviseur DLV/Delphy (Boomteelt, Bodem & Bemesting)

▪ Adviseur kunstmestindustrie

Tel. 06 10 10 75 85

h.vanderstaak@denoudengroep.com

www.denoudengroep.com

EVEN VOORSTELLEN… Hans van der Staak

Wereldwijd de bodem met 1% organische stof verhogen dan is het klimaatprobleem opgelost!

BODEM & KLIMAAT

I AM THE SOIL

BODEMVRUCHTBAARHEID

• Definitie: Mate van voedselrijkdom en vermogen om voedingsstoffen vast te houden of af te geven. Belangrijk voor de landbouw. (bron rijksoverheid)

• Is het vermogen van de bodem om een plant van voedingsstoffen te voorzien. De bodemvruchtbaarheid wordt bepaald door de chemische, fysische en biologische eigenschappen. (bron wikipedia)

• Het vermogen van de grond om een plant te laten groeien zonder groei regulerende toevoegingen.

• Is te beïnvloeden

BODEMVRUCHTBAARHEID

• Meststoffen

• Nutriënten

• Mineralen

• Mest

WAT HEEFT EEN PLANT NODIG?

BiologischChemisch

Fysisch

BodemvruchtbaarheidBODEMVRUCHTBAARHEID

PERIODIEK SYSTEEM DER ELEMENTEN

Source: Akzo Nobel R&D Micronutrients

Wet van het minimum

ALLE ELEMENTEN BLIJVEN BESTAAN!

De massa van een element voor het proces is gelijk aan de massa van dat element na het proces.

Misschien in een andere samenstelling, in een ander molecuul, maar er "verdwijnt" nooit iets. Het kan natuurlijk wel verdampen, zodat het lijkt alsof het minder wordt, maar elementen blijven altijd "bestaan".

CHEMISCHE ANALYSE

WAT IS GEANALYSEERD?

WETTELIJKE COMPOSTANALYSE

N stikstof 10% bijtellingP fosfaat 50% bijtelling

Uitrijden jaarrond mogelijk

DE NATUURLIJKE KRINGLOOP

Organische stof moet afbreken

BiologischChemisch

Fysisch

Bodemvruchtbaarheid

BODEMVRUCHTBAARHEID

FYSISCH

STRUCTUURPROFIELKUIL

• Optimale samenstelling bouwvoor

30%

20%

40%

10%

Verhouding poriën vaste delen V%

Water lucht vaste delen organische stof

FYSISCH

KORRELGROOTTE VASTE DELEN

FYSISCH

• Regenval herfst winter

• Verdamping zomer

• De bodem moet water bufferen!

• Grondwater

• Organische stof

VOCHTBUFFER

WATERBUFFER GROEISEIZOEN

• Combinatie van bodemdeeltjes

• Combinatie van bodemleven en O.S.

• Maar ook de CEC bezetting (Ca op klei)

STRUCTUUR

BiologischChemisch

Fysisch

Bodemvruchtbaarheid

BODEMVRUCHTBAARHEID

BODEMLEVEN

• Bodemleven = ook organische stof

• Wormen = 1.500 -3.500 kg/ha

• Bacteriën = 1-5 miljoen per gram grond 300-3.000 kg/ha

• Schimmels = 10-500 m per gr grond 500-5.000 kg/ha

• Aaltjes, mijten, springstaart, kevers, larve en andere insecten

• Gemiddeld dik 3 ton/ha bodemleven

AANWEZIG LEVEN IN EEN GEZONDE BODEM

Fotosynthese 100% energie

Wortelexudaten

WAAR LEEFT HET VAN?

• Bodemleven wel

Bodemleven producten zijn te koop maar het bodemleven moet kunnen overleven

EEN PLANTENWORTEL KAN NIET BEWEGEN

• Plantenresten

• Wortelexudaten

• Elkaar

• Organische stof

•Organic matter matters!

BODEMLEVEN LEEFT VAN:

BODEMVRUCHTBAARHEID

• Wat is het gemiddelde % organische stof bij u in de bodem?

• Hoeveel kg organische stof zit er gemiddeld in 1 ha bij u op het bedrijf?

• Wat is het verschil tussen organische stof en effectieve organische stof?

• Hoe wordt organische stof in het laboratorium bepaalt?

• Wat is de waarde van 1 kg effectieve organische stof?

• Wat beperkt u in de aanvoer van organische stof op uw bedrijf?

• Voorbeeld 1 ha zandgrond

• 2,5% o.s. de natuurlijke afbraak is 3% per jaar

• Bouwvoor 30 cm dikte en 1 liter zand weegt 1,3 kg.

• 10.000 X 0,3= 3.000 m³ bouwvoor

• 3.000 m³ X 1,3 = 3.900 ton grond in de bouwvoor

• 3.900 ton X 2,5% O.S. = 97,5 ton O.S

• 97,5 ton O.S. X 3% afbraak= 3 ton ha per jaar

ORGANISCHE STOF OP PEIL HOUDEN

GRONDANALYSE BOUWLAND

GRONDANALYSE GRASLAND

H.C. = humificatiecoëfficiënt

De fractie die één jaar na toediening van het vers organisch materiaal nog over is in de bodem.

EFFECTIEVE ORGANISCHE STOF

Bron: www.handboekbodemenbemesting.nl

ORGANISCHE STOF BALANS

ORGANISCHE STOF VERHOGEN

• Voorbeeld 1 ha zandgrond

• 2,5% o.s. de natuurlijke afbraak is 3% per jaar

• Bouwvoor 30 cm dikte en 1 liter zand weegt 1,3 kg.

• 10.000 X 0,3 = 3.000 m³ bouwvoor

• 3.000 m³ X 1,3 = 3.900 ton grond in de bouwvoor

• 3.900 ton X 2,5% O.S.= 97,5 ton O.S

• 97,5 ton O.S. is 2,5%

• 1% = 39 ton e.o.s.

10 JARIG TEELTPLAN NDICEA

ORGANISCHE STOF VERHOGEN

WAARDE O.S.

WAARDE O.S.

• Compost 50% fosfaat

• 10% stikstof

MESTWETGEVING

• Natuurcompost veruit de meeste kg e.o.s./kg fosfaat!

• Bij 55% d.s en 35% o.s. = 193kg o.s.

• H.C. = 90% = 173kg e.o.s.

• 2,5kg fosfaat = 1,3kg bijtelling

= 133kg e.o.s/kg fosfaat!

• 133kg * €0,16 = €21,28

HOOGSTE E.O.S/KG FOSFAAT

ANALYSE VOOR 15 MEI BINNEN ZIJN

BOUW AAN BODEMVRUCHTBAARHEID

BEDANKT VOOR UW KOMST…

HEEFT U NOG VRAGEN?