De mediasector in Vlaanderen

…a very short introduction…

Het Groot Onderhoud

14 oktober 2014

Tim Raats

iMinds-SMIT, Vrije Universiteit Brussel

Actuele trends binnen het

Vlaamse medialandschap

Het medialandschap in

Vlaanderen: beleid

Lessen voor

samenwerking met

Vlaamse mediaspelers

Het Medialandschap in

Vlaanderen: actoren

Deel 1 Deel 2

Deel 3 Deel 4

DEEL 1: MEDIA-ACTOREN

EEN VLAAMSE MEDIAMARKT?

Karakteristieken van de Vlaamse audiovisuele markt

•  Kleine markt, beperkt aantal spelers

•  Beperkingen voor export: taal en schaalgrootte

•  Hoofdzakelijk Vlaamse spelers

•  Populariteit Vlaams aanbod bijzonder groot

0

1

2

3

4

5

6

7

2009 2010 2011 2012 2013

Aandeel en omvang

TV-fictie

inVlaanderen

(2009-2013)

Aantal fictiereeksen in de CIM kijkcijfer top 10, 2009 - 2013

Spelers verbonden

binnen mediagroepen

•  Overzicht mediaconcentratierapport

Spelers verbonden binnen complexe mediawaardeketen

Huidige mediawaardeketen al bij al vrij simpel?

•  AUTEUR/ARTIEST

•  PRODUCTIEHUIZEN

•  ADVERTEERDERS

•  OMROEPEN

•  AGGREGATOREN: DISTRIBUTIESPELERS

•  OVERHEIDSINCENTIVES

•  EINDGEBRUIKER

Traditionele spanningen binnen die waardeketen (1)

•  Eigen aan het audiovisueel product

•  ‘Publiek goed’

•  Project/outputgerichte sector

•  Hoge vaste kost, lage marginale kost

•  Afwijkend prijsmechanisme

Traditionele spanningen binnen die waardeketen (2)

•  Gevolgen voor de markt…

•  Grote afhankelijkheid van klein aantal spelers

•  Investeringen moeilijk schaalbaar

•  Rechtenverdeling wordt traditioneel twistpunt

•  Spelers soms partner, soms concurrent

•  Afhankelijkheid publieke middelen

•  Reikwijdte van de publieke omroep?

Verdeling fictie

per productiehuis (2009-2013) (Bron: Raats et al. 2014)

0

2

4

6

8

10

12

14

MEDIABELEID

EEN VLAAMS MEDIABELEID?

Een Vlaams mediabeleid?

•  Mediabeleid is Vlaams, aanleunende

beleidsdomeinen federaal

•  Sinds de jaren ‘80 toenemend belang

supranationale regelgeving

•  Diverse direct en indirect aanleunende

beleidsdomeinen

Een Vlaams mediabeleid

•  Overheidsingrijpen vertaald in wetgeving… •  Mediaregulering: Mediadecreet,

Stimuleringsdecreet, etc.

•  Overheidscontracten: beheersovereenkomst

met VRT, VAF

•  monitoring…

•  Vlaamse Regulator voor de Media,

Mededingingsraad, RVJ

•  … en ondersteuning mediasector •  Faciliteren overleg

•  Directe ondersteuningsmaatregelen

•  Indirecte financiële maatregelen

•  Aanleunende financiële ondersteuning

ACTUELE TRENDS IN DE (MEDIA/)AV SECTOR

CONVERGENTIE &

DIGITALISERING

VERANDEREND MEDIAGEBRUIK

VERANDERENDE FINANCIERING VAN CONTENT

VERANDERENDE ROLLEN VAN MEDIASPELERS

1/ Veranderend mediagebruik

Veranderend mediagebruik

2/ Gewijzigde financiering van content

Nieuwe inkomsten*

* A f h a n k e l i j k va n w i n d o w s

Pay-TV

6M 2M 12M 24M 24M

PVOD

FTA TV

DVD/Blu-ray

EST/DTO

TVOD

2nd pay-TV

Library

(International) licensing/merchandising

Catch-up

+12M

AVOD

SVOD

Uitgesteld kijken*

* % d e l a y e d v i e w i n g i n a g e c a t e g o r y 1 8 - 5 4 ( C I M )

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

VRT

MEDIALAAN

SBS

3/ Veranderingen van rollen van mediaspelers

1.  Traditionele spelers in nieuwe

rollen

2.  Nieuwe spelers in traditionele

rollen

3.  Intrede van buitenlandse spelers:

de aggregatoren en ‘OTT’

4.  Intrede van spelers buiten de

mediasector

GEVOLGEN VOOR MARKT EN BELEID?

Gevolgen voor de mediamarkt

1.  Traditionele spelers gaan digitaal

Gevolgen voor de mediamarkt

2.  Mediaconcentratie: diversificatie versus

fusies: horizontale en verticale integratie

Gevolgen voor de mediamarkt

3.  druk op waardeketen en financiering: hardere concurrentie

•  Kranten versus publieke omroep

•  Producenten versus omroepen

•  Distributeurs versus omroepen

•  Regionale spelers versus nationale spelers

•  Kranten versus online

•  Omroepen versus OTT-spelers

•  Iedereen versus Google

Gevolgen voor de mediamarkt

Gevolgen voor de mediamarkt

4.  Gigantische uitdagingen naar

financiering van aanbod

Gevolgen voor de mediamarkt

1.  Druk op advertentiemodel: zoeken naar nieuwe betaalmodellen

2.  Devaluatie: ‘gratis’ aanbod

3.  Piraterij en illegaal aanbod

4.  Fragmentering van financieringsbronnen

5.  Duurzaamheid van financiering is probleem

6.  Groeiend onevenwicht met hardware kant

7.  druk op publieke financiering

On-Demand omzet US *

* b r o n : S c r e e n D i g e s t

n V O D : n e a r V O D S V O D : s u b s c r i p t i o n V O D

Average

total budget

Year Average budget (€)

2009 (n=5) €3.470.176

2010 (n=8) €2.950.825

2011 (n=6) €2.543.227

2012 (n=13) €3.201.768

2013 (n=8) €3.192.855

2014 (n=6) €3.789.360

€ .0

€ .50

€ 1.0

€ 1.50

€ 2.0

€ 2.50

€ 3.0

€ 3.50

€ 4.0

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Average budget (total budget, in millions, €)

•  Average budget for TV drama (2009-2014): 3.095.752 euro •  100% omroep: average budget: €2.205.875

Average financing

Based on productions WITH Mediafonds support

BROADCASTER 38%

CITY MARKETING 3%

TAX SHELTER 29%

MEDIAFONDS 24%

PRODUCT PLACEMENT

6%

Uitdagingen voor Vlaams mediabeleid

1.  Naar duurzame financieringsmodellen voor

content

2.  Regulering van buitenlandse spelers

3.  Toenemende complexiteit brengt nood aan

transparantie, evidence en data

4.  Toenemende nood aan krachtig

mededingingsbeleid en sterke regulator

5.  Opeenvolging van korte termijnmaatregelen en

consensusdenken: nood aan lange termijnbeleid,

visie en keuzes

ERFGOED EN MEDIA: SAMENWERKING?

PUBLIEKE OMROEP EN SAMENWERKING

“Partnership is no longer a theory. It is a proven model – indeed it is now the default model for the BBC when any new large-scale issue or opportunity presents itself.”

(BBC Director-General Mark Thompson, 2008).

PUBLIEKE OMROEP EN SAMENWERKING

•  Publieke omroep noodgedwongen of actief samenwerken?

•  De introductie van een partnership agenda

•  Vertaling binnen de organisatie is problematisch

•  Geleidelijk aan belangrijke stappen in de richting van ‘open publieke

omroepen’

PUBLIEKE OMROEP EN SAMENWERKING

•  Culturele opdracht van de VRT:

samenwerking cruciaal

•  Vertaald in strategische lijnen en

principes

•  Vertaald in ‘openheid’

•  Vertaald in concrete maatregelen en

samenwerking

•  Vertaald in stakeholderoverleg en

pilootprojecten

PUBLIEKE OMROEPEN EN SAMENWERKING

PUBLIEKE OMROEP EN SAMENWERKING

•  Lessen uit de analyse van partnerships

1.  Vele kleine verhalen maken groot verhaal

2.  Een goed verhaal vertrekt vanuit inhoud

3.  Een goed verhaal vertrekt vanuit wederzijdse inbreng

4.  Duidelijke afspraken, duidelijke inbreng

5.  Zoek pro-actief aansluiting

6.  Mediaspelers en cultuursector hebben elk eigen logica

7.  Ken je stakeholders

Dr. Tim Raats iMinds-SMIT

Vrije Universiteit Brussel

traats@vub.ac.be