GROEP 4Lies Allard

Inge Pauwels

Emmanuelle Van Loon

CASES HERBESTEMMING

SCHELTEMA LEIDENvan wollen dekens tot actuele kunst

Scheltema

Op de hoek van de Marktsteeg en de Oude Singel staat de gevel waarachter de wollendekenfabriek ooit schuilging.

Ook het naastgelegen pand en het gebouw aan de overzijde van de Marktsteeg hoorden bij het complex.

Tot 1958 zijn hier dekens vervaardigd die tot in het buitenland werden verkocht.

Scheltema is tegenwoordig een complex voor actuele kunst, midden in het hart van de stad Leiden.

SCHELTEMA LEIDEN

HISTORIEK

De fabriek is opgericht in 1817

In de loop van de 19e eeuw is het stukje bij beetje uitgebreid

Eerste vijftig jaar ging het goedEind 19de eeuw raakte het bedrijf achterop

In 1893 → grote renovatie

nieuw gebouw met veel ramen

oude gevel vervangen door pronkgevel

1958 → einde van de fabriek

SCHELTEMA LEIDEN

Scheltema

HERBESTEMMINGEN

handel in lompen en oude metalen tot 1987

Een gedeelte is nog enige jaren in gebruik geweest als cultureel centrum annex café: de Droomfabriek

Het oude fabriekscomplex werd waar mogelijk gerestaureerd en verbouwd en maakt deel uit van het Stedelijk Museum De Lakenhal.

Bij de restauratie is nauwelijks iets weggegooid, praktisch alles is hergebruikt om het gebouw zo authentiek mogelijk te houden.

SCHELTEMA LEIDEN

Scheltema

OMGEVING

In het hart van Leiden

Gelegen nabij het Stedelijk Museum en de Stadsschouwburg

SCHELTEMA LEIDEN

Scheltema

Stedelijk Museum Schouwburg

DOELSTELLING

Gezocht : gebouw voor actuele kunsten waar verschillende kunstdisciplines en de wetenschap elkaar kunnen ontmoeten en inspireren

Ruimtes zonder dat deze vooraf waren gedefinieerd als ‘white cube’ (museum) of ‘black box’ (theater)

Naast deze ruimtes voor de kunsten, bestond het programma van eisen uit ruimtes voor horeca, repetities, colleges, een werkplaats en kantoren.

SCHELTEMA LEIDEN

WERKING

Met minimale middelen de historische waarde en sfeer van de oude fabriek bewaren Open structuur → kruisbestuiving tussen de kunstdisciplines mogelijk

De zalen zijn karakteristiek maar ongedefinieerd en kunnen daarom verschillende functies hebben.

Functies werden niet vast geprogrammeerd naar een ruimte → Multifunctionaliteit

SCHELTEMA LEIDEN

WERKING

'de theaterzaal' → daglicht OF geluidsdicht→ speciale luiken → positieve werking op akoestiek

Dichtbij functionaliteit van de fabriek ontwerpen → installaties in het gebouw in het zicht

wanden origineel en niet afgewerkt

SCHELTEMA LEIDEN

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHTDesign tussen Hemel en Aarde  

VrijthofKruisherenhotel

In het centrum van Maastricht staat het voormalige vijftiende eeuwse Kruisherenklooster.

Samen met de monumentale, gotische kerk is het klooster omgebouwd tot designhotel.

Het geheel is een unieke plek waar oudheid en design met elkaar verweven zijn.

Complementair contrast tussen heden en verleden.  

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

VrijthofKruisherenhotel

HISTORIEK

Begin 13e eeuw : ‘Orde der Kruisheren’ in Hoei

Sinds 1410 moesten zij verplicht het algemeen kapittel in Hoei bijwonen.

Zij die uit de Maas- en Rijnstreek kwamen, namen hun weg over Maastricht en logeerden bij de geestelijkheid van de stad.

Bij heiligdomsvaarten moesten zij onderkomen zoeken bij leken. Egidius van Elderen stelde in 1433 enkele huizen ter beschikking. Later schonk hij hen deze huizen op voorwaarde dat dit het begin werd van een nieuw klooster te Maastricht.

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

VrijthofKruisherenhotel

HISTORIEK

In 1440 begon men aan de bouw van de kerk.

Het klooster omvatte een refter met studiezaal, een sacristie en een kapittelzaal, de woning van de prior, een bibliotheek en gastenverblijf, brouwerij en bakkerij.

De kloostergebouwen zijn tegen de kerk aangebouwd. Het klooster is een carrévormig gebouw en omsluit een vierkant hof.

De kruisheren konden vanuit hun klooster direct de kerk betreden.

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

VrijthofKruisherenhotel

HERBESTEMMINGEN

Doorheen de jaren verschillende herbestemmingen : een militaire bestemming: een munitiemagazijn, een kazerne en een garnizoenbakkerij

Tot 1941 : tentoonstellingsruimte, vergaderruimte en stempellokaal voor werklozen

Vanaf 1941 : archief en bibliotheek van het Rijkslandbouwproefstation

Sint-Servaasparochie

oefenruimte en atelier voor de Opera Zuid

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

VrijthofKruisherenhotel

OMGEVING

Gelegen aan het Kommelplein in het centrum van Maastricht.

Plein volledig heropgewaardeerd

Op termijn veel groen, beeldende kunst, terrasjes en winkeltjes

Vrijthof ligt op een 5-tal minuten lopen

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

DOELSTELLING

1. Belangrijk stukje erfgoed redden

2. Hotel moet commercieel zijn

Min. 60 kamers om rendabel te zijn in verhouding tot het aantal vierkante meter

Hotel in het oude klooster - Publieke in oude kerk

box-in-box : oorspronkelijke gebouw blijft aanwezig

→ reversibel

Contrast : modern ingericht door interieurarchitect Henk Vos en Ingo Maurer

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

DOELSTELLING

Het Kruisherenklooster had altijd een belangrijke rol in de stad Maastricht.

→ hotel bewust een publieke ruimte gebleven

Stadshotel → beweging in en uit

Kommelplein voor het hotel is nu nog parkeerterrein MAAR : plannen om het plein opnieuw in te richten (veel groen, beeldende kunst, terrasjes en winkels)

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

WERKING

Verschillende onderdelen :

elk deel zijn eigen functie binnen het hotel

Kerk → publiek gedeelte (restaurant, wijnbar met bovengrondse ‘wijnkelder’, receptie, lobby, drie loungecorners, drie boardrooms, en de bibliotheek)

Kloostergangen, vroegere kloostercellen, Renaissancehuis en nieuwbouw Casa Nova → 60 hotelkamers

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

WERKING

Ingang → Nieuwsgierigheid opwekken bij voorbijgangers

De oorspronkelijke ingang is verplaatst naar het centrale binnenschip en is nu de receptie van het hotel. In het binnenschip is een zwevend platform aangebracht.

De verlichtingsschalen hebben 2 functies:

1. verlaagd plafond voor het restaurant

2. reflecteren invallende geluidsgolven

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

WERKING

Bibliotheek → op volume losgetrokken van de wanden

Administratie → eivormig volume los van de structuur

lounge corners → vroegere zijkapellen

3 boardrooms voor vergaderingen

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

WERKING

Carré → rustige buitenplek midden in de stad

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT

KRUISHERENHOTEL MAASTRICHT