Post on 09-Mar-2016
description
PB
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
1
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Gereed-schapvoor succes in buurt-cultuur
magazine voor maximaal buurtgeluk met kunst & cultuur
2
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
3
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Succes!Kunst in de buurt brengt bewoners dichter bij elkaar en
verbindt talenten. Bewoners krijgen ruimte voor persoon-
lijke ontwikkeling. En kunnen hun creativiteit inzetten voor
de wijk. De kracht van kunst in de buurt komt het best tot
z’n recht als bewoners zelf in een creatief proces zitten.
Oftewel: dat buurtcultuur voor én met én door bewoners
wordt gerealiseerd.
Handig gereedschapskistjeWe willen in heel Noord-Brabant kunstprojecten op
buurtniveau mogelijk maken. Hiervoor hebben bewoners,
woningcorporaties, de provincie Noord-Brabant en het
Prins Bernhard Cultuurfonds hun krachten gebundeld. Dit
boekje is een soort gereedschapskistje met een verzameling
handige materialen en gereedschappen uit onze dagelijkse
buurtcultuurpraktijk. We hopen dat het je kan helpen bij het
opzetten van je buurtcultuurprojecten. Laat het ons weten.
Namens het Prins Bernhard Cultuurfonds Brabant, Pierre Rutgers, NooRdBRaBaNt@CultuuRfoNds.Nl
GeReedsChaPvooR suCCes iN BuuRtCultuuR
3
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succes
4
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
5
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
KuNst• laat mensen anders naar de dagelijkse werkelijkheid kijken
• stimuleert creativiteit en verbeeldingskracht
• opent deuren voor nieuwe mogelijkheden
• maakt talenten, kansen en krachten in een wijk vrij
• brengt buurtbewoners in contact met elkaar
In het ideale geval worden kunstprojecten voor, met én
vooral door buurtbewoners uitgevoerd. Dat geeft het
project kracht en ontwikkeling voor de wijk. Op korte
én lange termijn.
Voor het slagen van een kunstproject is het altijd belangrijk
om te denken in voor, met en door. Afhankelijk van de situ-
atie kan een verschillend type interventie nodig zijn:
• Voor: de kunst komt ten
goede aan de buurt, maar bewoners
hebben niet of nauwelijks invloed op
de vorm, inhoud en totstandkoming
• Met : bewoners kunnen
invloed uitoefenen op het
proces en het resultaat
• Door: bewoners nemen zelf het
initiatief en geven het project zelf
vorm, vrijwel zonder begeleiding
van externe partijen
Deze drie interventievormen kunnen samengaan of in elkaar
overlopen. Het is ideaal als projecten eindigen in door. Want
de kracht van kunst werkt alleen als bewoners zelf een cre-
atief proces doorlopen. Pas dan kan het project een veran-
dering en ontwikkeling teweegbrengen. Ook is dan de kans
groter dat het beklijft en langetermijneffecten heeft.
vooR, met eN dooR Waarom kunst in de buurt ?
6
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
7
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
BouwsteeN 1
Kies de juiste kunstenaarDe geschikte kunstenaar weet dat het niet gaat om zijn of
haar kunstwerk, maar dat van de buurt. Dat stimuleert de
creativiteit van bewoners. Tegelijk blijft de kwaliteit van
de kunst belangrijk.
suCCesvolle BuuRtCultuuRPRojeCteN:
6 BelaNGRijKe BouwsteNeNMet buurtcultuurprojecten willen we hechte gemeenschap-
pen creëren. Door bewoners kansen te bieden zich te
ontwikkelen, elkaar te ontmoeten en over grenzen te kijken.
Het uiteindelijk doel is buurtgeluk: sterke, sociale, zelfred-
zame en leefbare wijken.
8
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
9
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
BouwsteeN 2
Betrek bewoners en lokale organisaties bij het projectOm een project echt van de buurt te maken is het essentieel
om het in te bedden in de buurt. Het is ideaal als bewoners
in grote mate zelf het project realiseren. Inbedding in de
wijk betekent ook: lokale instellingen en organisaties erbij
betrekken. Dat kan een buurtvereniging zijn, maar ook een
school of bedrijf.
BouwsteeN 3 Zorg voor een projectplan met genoeg informatieVoordat het project start, moet
je genoeg informatie op
tafel hebben. Het gaat
dan onder meer over
de aanpak, de visie
van de kunstenaar
en de buurtcultuur-
waarden die uit het
projectplan naar
voren moeten
komen. Betrok-
kenheid van
bewoners en duur-
zaamheid horen
hierbij. Al die infor-
matie neem je mee in
het projectplan. Daarbij
is het essentieel dat alle
partijen zich bewust zijn
van de verschillen en effecten
van voor, met en door.
9
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succes
10
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
11
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
BouwsteeN 4
Bewaak samen het proces van het projectStel heldere doelen en bewaak deze tijdens het hele
project. Het is belangrijk om dit te doen met alle partijen,
dus ook met bewoners. Je kunt het monitoren van het proces
leuk maken op verschillende creatieve en interactieve
manieren. Denk bijvoorbeeld aan korte of langere oefenin-
gen in workshops.
voorbeeld oefening
Creatief en interactief monitoren van een groepsproces:
CommuNity maPEen creatieve en interactieve aanpak levert vaak meer op
dan praten. Een community map is zo’n activiteit: samen
een wijkkaart tekenen. Daarmee krijg je nuttige informatie
over plaatsen in de buurt. Zijn die belangrijk, saai, gevaarlijk,
leuk? En wie vindt of vinden dat? Dit is een eerste stap om
kansen en knelpunten in de buurt te benoemen. Het tekenen
van de wijkkaart laat ook iets zien van de rollen in de wijk.
Wie neemt de leiding, welke mensen zitten dicht op elkaar,
wie zegt er niets?
12
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
13
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
BouwsteeN 5
Neem genoeg tijdBuurtcultuurwerk is intensief en tijdrovend. Neem daarom
de tijd voor een project, maak een goede planning en stel
realistische doelen.
BouwsteeN 6
Zorg voor plezier in het projectDit ingrediënt kun je ook op nummer één zetten: door
plezier in het project doen alle mensen mee! Samen dingen
doen, zien en ervaren is vaak het leukst. Denk bijvoorbeeld
aan een inspirerende locatie, een bijzondere uitnodiging
of knip-, plak-, en kijkmateriaal dat mensen op een andere
manier naar het project laat kijken.
14
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
15
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Is het project afgestemd op de doelen, wensen
en ideeën van de bewoners?
Krijgen bewoners genoeg kansen om deel te nemen?
Krijgen bewoners stimulansen om initiatief te nemen
en hun mening te geven?
Is er een duidelijke omschrijving van het doel voor
de buurt op lange termijn?
CheCKlist voor buurtcultuurprojecten
Wat zijn de verschillende middelen om dit doel
te bereiken?
Zijn de lokale organisaties betrokken bij het project?
Zijn er genoeg vormen van samenwerking,
uitwisseling en gezamenlijke creatie?
Op welke manier is er aandacht voor monitoren
en evalueren?
Zijn de planning en de doelen realistisch en haalbaar?
Zou je het zelf een leuk project vinden?
16
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
17
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Wil je meer weten over het wat en hoe van buurtcultuur?
Of heb je ondersteuning nodig bij plannen en projecten?
Stuur dan een mail naar noordbrabant@cultuurfonds.nl
of bel voor meer informatie (073) 6812209.
meeR weteN of oNdeRsteuNiNG NodiG?
Het Prins Bernhard Cultuurfonds stimuleert particulieren en
bedrijven om bij te dragen aan cultuur en natuurbehoud in
de regio. Dit doet het fonds door samenwerkingsverbanden
aan te gaan met de diverse partijen. Voorbeeld hiervan zijn
Buurtcultuurfondsen in Noord-Brabant. Voor de provincie
Noord-Brabant is buurtcultuurwerk één van de speerpunten
in het beleid van de Cultuuragenda van Brabant, ook is het
onderdeel van het programma 2018Brabant. De Buurtcultuur-
fondsen richten zich op de stimulering van kunst en cultuur in
de regio en lokaal in wijken. Dat kan door samenwerkingsver-
banden tussen Cultuurfonds, provincie, woningcorporaties,
cultuurmakers, bewoners, ondernemers en onderwijs. De
inzet van cultuur in straat, wijk of buurt biedt laagdrempelige
kansen om de samenleving te verstevigen. Om samen iets
tastbaars te maken. Of om samen speels inzicht of oplossin-
gen voor kwesties in de directe omgeving te vinden.
alGemeNe iNfoRmatie oveR BuuRtCultuuRfoNdseN
18
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
19
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Colofon:
tekst: Harm Peter Smilde
illustraties: Brigitte liem, Studio limón
ontwerp: Studio Boot
redactie: Joosje Duindam & olga Raaymakers
met dank aan alle bewoners, cultuurmakers en kartrekkers
bij de provincie, woningcorporaties en in het onderwijs
die van buurtcultuurwerk een succes maken. mei 2013
18
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
in buurtcultuur
20
ger
eeds
ch
ap
vo
or
su
cc
es
PB
in b
uu
rtc
ult
uu
r
gereedschap voor succesin buurtcultuur
Dit boekje is een uitgave van het Prins Bernhard
Cultuurfonds, afdeling Noord-Brabant.
Het is een verzameling handige materialen
en gereedschappen uit onze dagelijkse
buurtcultuurpraktijk in combinatie met
theorie afkomstig uit het onderzoek ‘Succes in
Buurtcultuur’ verricht door Joosje Duindam in 2012.
Vragen, ervaringen uitwisselen, samenwerken?
Neem contact op met:
Prins Bernhard Cultuurfonds Noord-Brabant
Provincie Noord-Brabant
Postbus 90151
5200 MC ’s-Hertogenbosch
T (073) 681 22 09
E noordbrabant@cultuurfonds.nl
www.buurtcultuurfonds.nl
volg ons op facebook:
www.facebook.com/buurtcultuurfonds