GELOOF AAN DE GODEN GELOOF AAN DE GODEN Thema’s uit de Thema’s uit de

godsdienstgeschiedenis van de godsdienstgeschiedenis van de antieke antieke wereldwereld

Hoorcollege september-december 2009

Dr. F.G. Naerebout

f.g.naerebout@hum.leidenuniv.nl

www.oudegeschiedenis.info

RoosterRooster

9/9 college 1 28/10 college 716/9 college 2 4/11 college 8 23/9 college 3 11/11 college 9 30/9 college 4 18/11 college 10 7/10 college 5 25/11 college 11 14/10 college 6 2/12 college 12 21/10 ----- 9/12 college 13

Tentamen

Woensdag 16-12-2009 10.00-13.00 Lipsius/028Herk: maandag 22-03-2010 9.00-12.00 Lipsius/228

Samenvatting vorige college

Burkert: “fear of death is a fact of life”

1 wijdverspreid geloof in een voortbestaan van de mens na de dood, in enigerlei vorm en op enigerlei plaats: in het graf en/of in een hiernamaals2 het hiernamaals heeft vaak de vorm van een onderwereld: vgl. de weg naar de onderwereld: psuchopompoi etc.3 idee van straf of beloning in hiernamaals voor daden verricht in deze wereld

College-thema’sCollege-thema’s2 Bovennatuurlijke wezens [Deities and demons; Monotheism

and polytheism]33 Cosmologie [Cosmology: time and history; Myth; Theology,

theodicy, philosophy; Myth and sacred narrative ]4 ‘Heilige’ tijd en ruimte [Sacred times and spaces]5 Intermediairs [Religious personnel]6 Tekst(en) [Religion and writing; Sacred texts and canonicity]7 Offer [Sacrifice, offerings, and votives]8 Divinatie [Divination and prophecy]9 Onreinheid [Pollution, sin and atonement; Sin, pollution and

purity]1010 Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife Ziekte en dood [Illness and other crises; Death, afterlife

and other last things] and other last things] 1111 Mysterieculten [Mysteries]Mysterieculten [Mysteries]1212 Magie [Magic]Magie [Magic]

mysterieculten

• ‘mysterie’ < mustēria < mustēs (mueō)

teletē < teleō• niet ‘laat’, niet ‘oosters’, geen Erlöserreligionen• inwijding manipulatie van

toekomstverwachting door middel van inwijding in mysterieculten

mysterieculten

• Eleusis : het grondmodel• ‘Orfiek’: Dionusos• Kubele/Cybele; Megaloi theoi• een keur aan mysterieculten bekend uit de hellenistisch-

Romeinse wereld: Dionysisch, Isis• Mithras