Flexibel rekenonderwijs in groep Flexibel rekenonderwijs in groep 3 en 43 en 4

Bijeenkomst 3Bijeenkomst 3

Hanna ElbersHanna Elbersh.elbers@ochadvies.nlh.elbers@ochadvies.nl

Vier fasen (ontwikkeling van de leerling)

Spoor 2 leerkracht

Mate van afstemming

indicaties

Spoor 2 •De leraar kan spelen met de methode en gebruikt daarbij...•Het drieslagmodel•Het handelingsmodel•De hoofdlijnen (begripsvorming, ontwikkelen van oplossingsprocedures, vlot leren rekenen en flexibel toepassen per leerlijn)•De leerlijnen

Handelingsmodel

context

bewerkingoplossing

refle

ctie Plannen

uitvoering

Drieslagmodel

identificatie

Hoe pak ik dit aan?

planning

Hoe reken ik dit(snel/kort/handig)uit?

rekenvaardigheid

Wat ben ik nu te weten gekomen?

Deed ik dit efficiënt?

leermoment

Waar gaat dit over?

Hoe ziet het er uit?

Vandaag

• Automatiseren en memoriseren• Groepsinstructie • Oplossingsstrategieën voor rekenen tot 100 • Werken met een getallenlijn

Automatiseren en memoriseren

Automatiseren en memoriseren

Automatiseren:Het proces, waarbij inzichtelijke handelingen steeds meer verkort worden uitgevoerd, met als resultaat het snel en correct kunnen toepassen.

De beheersing van eenmaal geautomatiseerde basisbewerkingen blijft niet eeuwig bestaan. basisbewerkingen moeten worden onderhouden.

Automatiseren en memoriseren

Memoriseren: Nadruk op product. Het antwoord wordt onmiddellijk gegeven, het geheugen wordt weinig belast.

Eerst automatiseren en dan memoriseren!

Oefenen

Gericht oefenenDoelt direct op het automatiseren dan

wel memoriseren van de basisvaardigheden. De opgaven zijn gesloten.

Productief oefenen Indirect, probleemgericht, open en vraagt

meer initiatief van de leerling.

Gericht oefenen

15-5= 13-4= 12-7= 9+7=15-8= 13-9= 10-8= 8+7=13-6= 17-16= 17-10= 5+9=

Productief oefenen

Waku Waku

Productief oefenen

Reken uit!

Productief oefenen

Probeer de getallen 1 t/m 9 in te vullen

Automatiseren en memoriseren

In de praktijk:• Iedere dag 5-10 minuten• Vaart in de oefening• Opbouw in moeilijkheid• Variatie in oefenvormen

Rekeninstructie

De Rekeninstructie

Wat is juist en onjuist bij een rekeninstructie?

Discussieopdracht

De Rekeninstructie

Voorwaarden: Pedagogisch klimaat en effectief

klassenmanagement

Tijd: iedere dag 1 uur

Rekentijd effectief besteden aan rekenen

De Rekeninstructie

• Nieuwe stof presenteren in een context

• Veel interactie en aandacht voor oplossingsstrategieën van leerlingen

• Gebruik van materialen, modellen of schema’s (handelingsmodel)

De Rekeninstructie

Het directe instructiemodel•Benoem het doel van de les•Ophalen voorkennis (wat weten we al?)• Introductie nieuwe lesstof•Gezamenlijke inoefening•Verlengde instructie •Samenvatting/ evaluatie

Productief oefen

Bedenk een aantal automatiseringsoefeningen die

je in de eerste vijf minuten van de rekenles kunt

Aanbieden.

Doel: komen tot document waarin allerlei productieve oefeningen staan die je elke dag kunt gebruiken!

Rekenstrategieën tot 100

Strategieën – groep 3

Somtypen bij het optellen tot en met 10:1. Doortellen: erbij 1, erbij 22. Vijfsommen: 5+4, 5+33. Vriendjes van tien: 9+1, 8+2 4. (bijna)dubbelen: 4+4, 4+35. Verwisselen: 1+7 = 7+1

Over: 6 + 3

Strategieën – groep 3

Somtypen bij het aftrekken tot en met 10:1. Terugtellen: eraf 1, eraf 22. Vijfsommen: 9-4, 9-5, 8-3, 8-53. Vriendjes van 10: 10-8, 10-4, 10-74. (Bijna) verdwijnsom: 8-8, 9-8

Over: 7-3, 9-6

Strategieën – groep 3/4

Sommen tot 20:1. Rekenen via de 10

(basisstrategie)2. Bijna dubbelen3. Dubbelen/ halveren (7+7, 14-7)4. Aanvullen

Reken uit op je eigen manier

62 – 17 =

62- 17

Welke strategieën kunnen gebruikt worden bij deze som?

Welke strategie is voor de meeste leerlingen het meest voor de hand liggend?

Strategieën – groep 4

Sommen tot 100:1. Rijgen2. Splitsen3. Rekenen met teveel (36+29 = 36+30-1)4. Rekenen langs een rond getal (39+16 =

39+1+15)5. Aanvullen

Te gebruiken model: (lege) getallenlijn

De Getallenlijn

Groep 3-4 Kinderen moeten het inzicht krijgen dat 1

tot en met 100 bestaat uit 10, 20, 30, 40 etc. met steeds daartussen 1 tot en met 9.

Getalkaarten en veel oefeningen met de getallenlijn zijn hiervoor goed te gebruiken.

Oefeningen: • Springen naar getallen (sprongen van 10 en huppen

van 1) • Getallen positioneren (ordenen en lokaliseren)

Rekenen tot 100: de getallenlijn• Op welke plek in het

handelingsmodel?

• Hoe kan je zorgen dat het niet te snel schematisch en abstract wordt?

• Waar zie je allemaal getallenlijnen?

• Wat zijn verschillen tussen een getallenlijn in groep 3 en in groep 5?

Rekenen tot 100: getallenlijn

Wat zijn kenmerken van een goede getallenlijn?

• Goed zichtbaar• Goed bereikbaar• Flexibel• Kunnen afbouwen• Van concreet naar abstract niveau

Rekenen tot 100: getallenlijn

Opdracht:Bedenk alleen of in tweetallen activiteiten voor

inde groep met de getallenlijn. Denk daarbij aan:

• Kort en actief• Alle kinderen zo veel mogelijk betrekken• Oefeningen op verschillend handelingsniveau• Makkelijk praktisch te realiseren

Noteer op een kaartje

Vooruitblik bijeenkomst 4

Opdrachten• Kies een rekenles uit de methode die je

binnenkort gaat behandelen in de klas. Bereid de les voor op basis van de informatie en de werkwijze die gegeven is in de training. Voer de rekenles uit en schrijf een reflectie.

• Beschrijving twee leerervaringen

Vooruitblik bijeenkomst 4

Literatuur:• Terlouw, B. (2010) ‘Wat kinderen vertellen in de

rekenles’. JSW 94 (10), P. 36-39• Splitsprotocol, OCGH Advies • Kwaliteitskaarten rekenen t/m 10, t/m 20, t/m

100, tafels van vermenigvuldigen. Inhoud: • Analyseren van rekenvaardigheden • Diagnosticerend onderwijzen

Evaluatie