Post on 08-Jun-2015
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De internationale economische crisis en de lokale overheden
Wim Suyker
Hoofd afdeling overheidsfinanciën
CPBScheveningen
FAMO voorjaarsbijeenkomst
Jaarbeurs Utrecht, 28 mei
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Inhoud presentatie
Een terugblik op de economie in 2008-2009 Waar is de economie nu? Vooruitblik 2011-2015 Stilstaan bij enkele cijfers:
► 29► 2258► 18
De lokale overheid 2011-2015 De lokale overheid en de verkiezingen van 9/6 Slotopmerkingen
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Een terugblik op de economie in 2008-2009
80
85
90
95
100
105
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Industriële productie eurogebied
2008 = 100
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Een terugblik op de economie in 2008-2009
80
85
90
95
100
105
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Industriële productie eurogebied
2008 = 100
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Maar een nieuwe Grote Depressie werd vermeden
Dankzij: 1. Bernanke van de Amerikaanse centrale bank 2. Chinese leiders 3. president Obama.
2 1 3
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Een terugblik op de economie in 2008-2009
80
85
90
95
100
105
2005 2006 2007 2008 2009 2010
Industriële productie eurogebied
2008 = 100
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Een terugblik op de economie in 2008-2009
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
2006 2007 2008 2009 2010
Industriële productie eurogebied
% mutatie t.o.v. jaar eerder
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Een terugblik op de economie in 2008-2009: nog veel vragen
“Why did no one see this crisis coming?”
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Waar is de economie nu?
Het gaat uitstekend in Azië.
Best een goed herstel in de Verenigde Staten.
Recent weer goede maandcijfers in Europa.
Maar ….
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Waar is de economie nu?
Onrust op de financiële markten houdt aan. Mede door grote overheidstekorten
Conclusie: nog steeds zeer grote onzekerheid over economische ontwikkeling.
Dus: de crisis is nog niet achter ons.
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Vooruitblik 2011-2015
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Vooruitblik 2011-2015
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 29
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 29Overheidsbegroting: onhoudbaar pad
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
2010 2020 2030 2040 2050 2060
EMU-saldo
EMU-saldo: -2,9% bbp
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 29 Maatregelen nodig
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
2010 2020 2030 2040 2050 2060
EMU-saldo
Houdbaarheidstekort: 4½% bbp
EMU saldo met houdbaarheidsmaatregelen
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 29 Maatregelen nodig
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
2010 2020 2030 2040 2050 2060
EMU-saldo
Houdbaarheidstekort: 4½% bbp
EMU saldo met houdbaarheidsmaatregelen
Wegwerken tekort van 29 mld euro kan door:1. Bezuinigingen in de komende kabinetsperiode
2. Belastingverhogingen in de komende kabinetsperiode
3. Het nemen van structurele maatregelen in de komende kabinetsperiode.
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 29 Maatregelen nodig
0
5
10
15
20
25
30
35
1
Bezuinigingen en lastenmaatregelen
tm 2015
aow
woningmarkt
Zorg
arbeidsaanbod
Voorgestelde maatregelen (gemiddelde van 9 politieke partijen)
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 2258
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 2258
2258 is het totaal aantal pagina’s van de 20 rapporten van de brede heroverweging.
Er valt dus wat te lezen!!
En 2258 is nog niet alles
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Heroverwegingen
20 werkgroepen, gericht op bezuinigingen
Eén commissie over belastingmix
CPB soms waarnemer, analyses aangeleverd van gevolgen
Brede thema’s, dus bv hele woningmarkt
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Stilstaan bij enkele cijfers: 18
Structurele besparingen:
1,8 mld euro A: Geen middenbestuur, wel grote gemeenten
1,45 mld euro B: Grootschalig herindelen, versterkte focus middenbestuur
0,28 mld euro C: bijstelling provinciefonds
1,70 mld euro D: bijstelling gemeentefonds
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De lokale overheid 2011-2015: ombuigingen Rijk 2011 met gevolgen
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De lokale overheid 2011-2015: tekorten nopen tot bezuinigingen
Overheidstekort lokale overheden (%bbp)
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1990 1995 2000 2005 2010
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De lokale overheid en de verkiezingen van 9 juni
-2
-1 1/2
-1
- 1/2
0
CDA PvdA SP VVD PVV GL ChrU D66 SGP
Netto ombuigingen lokaal bestuur (mld euro)
Maximaal haalbaar komende kabinetsperiode volgens CPB
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De lokale overheid en de verkiezingen van 9 juni
-2
-1 1/2
-1
- 1/2
0
CDA PvdA SP VVD PVV GL ChrU D66 SGP
Netto ombuigingen lokaal bestuur (mld euro)
Maximaal haalbaar komende kabinetsperiode volgens CPB
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
De lokale overheid en de verkiezingen van 9 juni
-25000
-20000
-15000
-10000
-5000
0
CDA PvdA SP VVD PVV GL ChrU D66 SGP
Effect voorgenomen maatregelen op werkgelegenheid lokale overheid
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Slotopmerkingen
In 2009 de grootste economische recessie van na de Tweede Wereldoorlog.
Grote val in productie achter ons. Maar de economische crisis sterk voelbaar in
komende kabinetsperiode. Grote uitdaging om overheidsbegroting te
stabiliseren. Politieke partijen zoeken een meer dan
proportioneel deel van hun bezuinigingen bij de lokale overheid.
Dus geen trap-op/trap-af meer? Moeilijke jaren voor gemeentes in verschiet.
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Dank U!
Voor meer informatie:
www.cpb.nl
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Bijlages
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
Overheidsfinanciëntrendscenario en 2 varianten
-8
-6
-4
-2
0
2
2003 2005 2007 2009 2011 2013 2015
groeivariant +¾ % groeivariant -¾ % Centrale projectie
EMU-saldo in % bbp
FA
MO
vo
orj
aars
bije
en
ko
mst
Utrecht28-5-2010
34
36
38
40
42
44
46
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
inkomsten als % bbp uitgaven als % bbp