Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 1

“Er bestaan geen omstandigheden in het leven waar een mens niet aan gewend kan raken , zeker wanneer hij ziet dat deze omstandigheden overal om hem heen worden aanvaard”. (Lev Tolstoj in Anna Karenina)

Doorbreken van omstandigheden!

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 2

Bewoners verkeren vaak in zorgelijke en armoedige omstandigheden door hun geestelijke gezondheidsproblemen en daaruit voortkomende beperkingen.

Sociale en maatschappelijke ontwikkelingen (context) zijn mede oorzaak van deze geestelijke gezondheidsproblemen (van Os, Romme, Escher).

GGZ met markt denken en ziekte model helpt hen niet uit deze omstandigheden.

De omstandigheden van mensen met sociale en psychische beperkingen.

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 3

Ziekte model zet mensen op achterstand!

Markt

Steeds meer diagnoses en labels

Patiënten

Steeds meer producten

Behandelen – medicijnen

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 4

Zelfregie maakt verborgen krachten en mogelijkheden in mensen vrij, soms met verbazingwekkende resultaten.

De essentie zit in het vrijmaken van kennis, ervaring en motivatie die mensen al in zich hebben, maar die ernstig verwaarloosd en tot dan niet of nauwelijks gebruikt worden.

Sleutel is dat mensen meer verantwoordelijkheid krijgen. Ze worden uitgedaagd om hun ervaring, hun kennis en kracht te gebruiken.

Mensen voelen zich mede-eigenaar van de processen en werkzaamheden waar ze aan deelnemen en zijn trots op de resultaten.

Heft in eigen hand: zelfregie en zelfsturing?

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 5

Vergroot ongelijkheid als er geen ondersteuning wordt geboden.

Relatief welgestelden en ondernemende mensen pakken het zelfinitiatief gemakkelijker op.

Kwetsbare mensen met beperkingen laten de mogelijkheden en kansen liggen (Justus

Uitermark).

Gevaar van zelforganisatie.

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 6

Mensen met sociale en psychische beperkingen ondersteunen bij het doorbreken van omstandigheden?

Cliënt en bewonersGestuurd Werken

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 7

Zelfsturende

buurtmodel

Duurzame structuur

Zelfregie en zelfbeheer

Meedoen en empowermen

t

Recombineren Proces vanuit

basis en onderdeel resultaat

Buurt en buurteconomi

e als basis

Training en scholing op

maat

Möte: een integrale kijk op zelfsturing.

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 8

Kwetsbare mensen extra ondersteunen

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 9

Kleine inzet, grote resultatenFacilitator enterprise stimuleert de actie in de

participants enterprise

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 10

Kantelen van professionals

De sleutel tot verandering?

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 11

Proces als onderdeel van het resultaat!

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 12

Wat kan het opleveren?

Mensen met beperkingen doen van meet af aan mee.

Mensen met beperkingen zetten zich in voor de buurt.

Mensen groeien door fouten en successen.

Zorgvoorzieningen worden sociaal en economisch deel van de buurt!

Instellingen schakelen de buurt in voor diensten!

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 13

Cliënt en bewoners gestuurd werken is weerbarstig in de praktijk

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 14

Wees bewust van instellingscultuur en beleid (paradox).

Begin altijd een initiatief vanuit de groep cliënten/bewoners. Top-down doodt initiatief! (Almere)

Stel als instelling de kaders vast waarbinnen kan worden gewerkt (strategisch/ tactisch/ operationeel).

Spreek geen eindproducten af en maak duidelijk dat het proces onderdeel is van het resultaat.

Iedereen in het project heeft steeds gelijke informatie, maak afspraken over communicatie (cliënten/bewoners bijna altijd in ander informatie circuit).

Schep geen valse verwachtingen, neem ruim de tijd voor het proces en geef aan dat de ondersteuning tijdelijk is.

Voorbereiden.

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 15

Informeer professionals in buurt/organisatie over de cliënt/bewoners gestuurde werkwijze (www.bosenlommerwerkt.nl)

Werf via de professionals een groep cliënten en/of bewoners die al een min of meer actieve rol hebben in organisatie of buurt.

Deze sleutelfiguren staan aan het stuur, professionals nemen direct een faciliterende rol.

Werf via de sleutelfiguren een grotere groep cliënten of bewoners.

Ondersteun de sleutelfiguren bij het motiveren en interesseren van andere cliënten en bewoners.

Verkennen

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 16

Breng de buurt en/of wijk in kaart met de bewoners (community mapping)

Help de groep deelnemers met het verhelderen van wensen en ideeën (brainstorm bijeenkomsten).

Ondersteun de groep bij het maken van een communicatieplan.

Bevorder oriëntatie op ontwikkelingen elders en bezoek naar wens projecten in het land.

Benadruk: Mislukken of fouten maken is inherent aan het proces. Daar leer je van!!

Verdiepen

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 17

Kaart van de buurt

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 18

Ondersteun de groep bij het uitwerken van project- en/of businessplannen.

Ondersteun de groep bij het inventariseren van de faciliteringsbehoefte.

Ondersteun bij de scholing en training (OW)

Ondersteun bij het maken van een financieringsplan.

Ondersteun de groep bij het kiezen van een sturingsvorm.

Vormgeven

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 19

Het enige wat succes dan in de weg staat is…

..het vermogen om een grootschalige en complexe organisatie te runnen:

taakverdeling, planning, coördinatie, samenwerking, leiderschap, administratie, communicatie, management,

etc

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 20

• Ondersteun de groep bij het implementeren van het door hen zelf gekozen sturingsmodel.

• Ondersteun de bewoners met het vinden van een duurzame financiering.

• Stimuleer overdracht van ervaringen naar derden.• Bespreek met de groep welke ondersteuning zij

wensen. Professionals trekken zich volgens afspraak terug.

Verankeren

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 21

Diep water collectief (www.diepwater.nl) Woongroep KAOS IJburg Amsterdam Stichting Cliënt Gestuurde Initiatieven en

Projecten Amsterdam (www.scipweb.nl) Netcliënten (www.netcliënten.nl) Umah Hai Driebergen (www.umah-hai.nl ) Je eigen stek (www.jeeigenstek.nu ) website in

ontwikkeling

Waar is ervaring in MO en GGZ?

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 22

De Meevaart Community (www.meevaart.nl) De nieuwe Jutter, Utrecht (www.denieuwejutter.nl) Townships Zuid Afrika (www.kwanda.org ) Lukas Community/BuurtBizz (Amsterdam Nieuw West) Bos en Lommer werkt i.o. (www.bosenlommerwerkt.nl

) Duurzaam Soesterkwartier (

www.duurzaamsoesterkwartier.nl) Zorg coöperatie Hoogeloon (www.zorgcooperatie.nl)

Waar is ervaring in wijken?

Leids congresbureau KO/BV 12 december 2012 23

Voor meer informatie: kees.onderwater@planet.nlinfo@benvenneman.nl en www.werkenindewijk.nu

Contact en meer informatie