H & S Consult

Effectief werken aan opvoed- en opgroeiproblemen in De Ronde Venen

Jo Hermanns

•Universiteit van Amsterdam•Kohnstamm leerstoel•Hogeschool Utrecht•H&S Consult

Met de doorsneejeugd in Nederland gaat het erg goed (Jeugdbeleid, maart 2008; Landelijke jeugdmonitor 2007)

•Het hoogste welbevinden ter wereld

•Tevreden met thuis en school

•Jeugd eet steeds minder ongezond

•Jongere jeugd drinkt steeds minder

•Geen toename jeugdcriminaliteit

•Weinig psychische en gedragsproblemen in vgl. met andere landen

H & S Consult

Maar paradoxaal: steeds meer kinderen in zorg

•In vier jaar tijd: 60% meer kinderen in de GGZ

•Vraag naar Jeugdzorg stijgt met 10% per jaar

•Hoog aantal kinderen in 24-uurszorg en jeugdgevangenissen

•Stijging politiecontacten jeugd

H & S Consult

Een omvangrijk en groeiend systeem van ‘speciaal’ onderwijs

• 1 op de 11 leerlingen is nu zorgleerling (sbo, so, po, lwo): 235.000 kinderen

• ZMOK groeit het hardst (71% tussen 2000 en 2006)

• Steeds meer voorzieningen voor ‘ASS-kinderen’

• ‘Rugzakjes’ in 3 jaar verdubbeld tot 30.000

1 op de 7 kinderen heeft inmiddels een indicatie voor ‘iets speciaals’ (560 in Mijdrecht)

H & S Consult

En als de jeugd 18 wordt:

Wajong is in 7 jaar met 80% gestegen;

UWV voorspelt 300.000 burgers met Wajong- uitkering;

6,9% van de 18 jarigen komt in de Wajong

H & S Consult

Wat is er aan de hand?

•Verminderde tolerantie gedrag kinderen en jongeren

•Snel deskundigen erbij halen (signaleren)

•Snel labelen (diagnosticeren)

•‘Exporteren’ via ‘ketens’ van kinderen naar professionele zorg

Een heilig geloof in professionals die kinderen onder hun hoede nemen, ‘ repareren’ en vervolgens teruggeven aan opvoeders

We zijn ‘het opvoeden verleerd’

H & S Consult

De klassieke jeugdzorg en het doosjessyndroom

H & S Consult

H & S Consult

Wat zijn eigenlijk werkzame oplossingen voor ingewikkelde gevallen (evidence-based

practice)?

H & S Consult

Internationale databases van effectieve interventies laten zien dat ‘community-based

care’ veel meer rendement heeft dan institutionele zorg

(ook voor de ‘zware’ doelgroepen)

H & S Consult

Vrijwilligers die gezinnen ondersteunen

Coaches die jongeren in risicosituaties ondersteunen

Maatschappelijk werkers die gezinnen begeleiden

Hulpverleners die jongeren helpen hun eigen leven weer op de rails te krijgen

H & S Consult

kenmerken effectieve programma’s voor de ‘zwaardere gevallen’

•Partnership ondersteuner en cliënt•Combinatie van ondersteuning en coördinatie•Eén persoon belangrijkste instrument•Continuïteit•Doelgericht•Multisystemisch•A-sectoraal•Community-based

Doel: ‘herstel van het gewone leven’

H & S Consult

Daarvoor waren ooit de Centra voor Jeugd en Gezin bedacht:

•Een onderdeel van ‘de community’ waar professionele partners te vinden zijn om de kwaliteit van de dagelijkse opvoeding te verhogen

•Met een niet problematiserende attitude

•Maar ook de mogelijkheid om ingewikkeldere problemen ‘community-based’ op te lossen

H & S Consult

LIPT

Diagnos-tiekg

Lokale voorzieningen

Verblijf

Jeugdzorgmodulen

Cliënt en generalist

Model voor ingewikkelde gevallen

GGZ-modulen

Maatschappelijke randvoorwaarden

Jeugdbescherming

Sociale netwerk

Onderwijs

H & S Consult

En de samenwerking tussen professionals?

• Eén coördinator; expert in het ‘gewone leven’

• Eén cliënt(systeem), één plan

• Specialisten dienstbaar

• Ad hoc netwerk

• Eén regie op basis van doelen cliënt(systeem)

• Verblijf in instelling/pleegzorg is een optionele functie

Nieuwe beleidsontwikkelingen in Nederland zijn bedoeld om deze ontwikkelingen mogelijke te maken

H & S Consult

Centra voor Jeugd en Gezin moet daarom een lokaal centrum zijn voor effectieve opvoed- en opgroeihulp en niet als nieuwe schakel aan de ‘exportketen

EKD om een gedeelde informatiebasis te hebben

VIR om de samenwerking te stimuleren

De jeugdzorg komt u helpen!

H & S Consult

Conclusie:

Van lijn (keten) die eindigt in een doosje

naar cirkel die de jeugd omarmt

H & S Consult

In De Ronde Venen is een goed begin gemaakt.

Dat smaakt naar méér