Een handvol stilte

Foto’s en haiku’s Margot C. Berends

Grafisch ontwerp Pieter van Schouwenburg

Den Haag, 2013

Een handvol stilte

Foto’s en haiku’s Margot C. Berends

Hierbij bied ik u een handvol stilte aan. Stilte kan weldadig zijn. Zonder ruis zijn de dingen helderder. De essentie komt dichterbij.

Maar stilte kan ook vervelend zijn. Of zelfs verschrikkelijk.

Soms is zwijgen beter dan woorden zoeken. Door het achterwege laten van mensentaal wordt het niet-benoembare meer rechtgedaan.En soms is stilte gewoon grappig. Bijvoorbeeld bij een binnenpretje.

Allerlei facetten van stilte heb ik in beeld en – toch – onder woorden gebracht. De woorden heb ik gegoten in haiku’s, een korte Japanse dichtvorm die vleugjes van situaties oproept.

Voor mensen die teveel stilte in hun leven ervaren, is dit boekje wellicht een troost: gedeelde smart.Wie naar stilte verlangt, biedt dit boekje misschien een moment van rust.

Stille geesten

Kanariepietje.Ook al geeft hij nooit antwoord,toch praat ze met hem.

Alleen, eenzaam,geen enkele uitweg meer.Kijk, dit ben ik nou.

De oude dame – haar ogen zien een vertedie zij alleen kent.

Pratend gezelschap.Ze zit erbij, afwezig.Gaat het over haar?

Ze praat graag, en veel – maar diep in haar is een stilen roerloos landschap.

Buitenstilte

Gebied met gebod – plechtig stapt de wandelaarde stilte binnen.

Stilte, zitten, voorvelen een harde dobber. Niet voor de visser.

Geen enkel geluid.Het lijkt wel of het briesjemijn oren schoonwast.

Stilte voor de storm –zelfs de bladeren durvenniet te bewegen.

Smal wandelpaadje,links en rechts zachte tikjes – paaltjes met schrikdraad.

Het waterhoentjedoorbreekt de idylle niet.Spiegelglad water.

Zondagmorgenvroeg.Stille stad, niemand op straat.Nutteloos stoplicht.

Ongewenste stilte

Lege hersenen.Geen raakvlak te bekennen – afwezig gesprek.

De wijzers kruipen.Kon ze de nachtstilte maaraan diggelen slaan.

Getralied uitzichtop een geluidloze trein.Geel streepje vrijheid.

Ik ben sprakeloosen met stomheid geslagen.Te gek voor woorden.

Berustende katin een hokje, gevangen,het mauwen voorbij.

Geluid! Daarna: stilte

Einde muziekstuk.De zangers staan bevroren,nog even in trance.

Het eten is op.Servetten, onderzetters,vier lege bekers.

Leeg en half gesloopt – resten van kleurrijk leven,

verstomde ruimten.

Afgebrande school.Schielijk verlaten zandbak -vol met speelgoed, nog.

Afstandsbediening.Altijd gemakkelijk alshet te dichtbij komt.

Stampend feestgedruis.Koel en kalm is de spiegel.Gonzende stilte.

Tijd! Dertig pubersdenderen zijn lokaal uit.Drie minuutjes niks.

Uitgestelde klank – hoe lang durft de pianistde rust te rekken?

Woordeloze liefde

Vruchtbare stilte.Ze zitten, zwijgen, wachtenop weer een wijs woord.

De twee geliefden – ze liggen, samen zwijgendstraks lekker slapen.

En dan bellen we…En zwijgen we allebei…Heerlijke dagdroom.

Stilletjes verliefd – Gluren, glimmen en gloeien,snel weer wegkijken.

Ze koestert zwijgend – woordeloze omhelzing,veelzeggende troost.

Dood

Nooit, nooit meer zijn stem,nooit meer zijn stap op de trap.Een doodse stilte.

Daar ligt hij, de duif.Dood, stil, zonder beweging.Doelloze pootjes.

Witte rozen, ballonnen,de stille stoet kronkelt doorverweesde straten.

Eén minuut stilte.Glimlachend kijkt zij naar ons,

vanuit de hemel.

Vier mei, om acht uurhoren we het klapperen.Een land vol vlaggen.

Zelfs geen grassprietjes.Iedereen wendt zijn blik af.Een Godverlaten plek.

Broeken, overhemden,hoe vaak hingen ze hierniet te wapperen?

Kinderstilte

Wiegende auto.Slapende cadans die duurttot aan de afslag.

Drukbezocht pleinfeest.Het dromende jongetjeziet slechts gedachten.

Griezelige rust.Wat spoken ze nu weer uit?

Suske en Wiske.

Griezelige rust.Wat spoken ze nu weer uit?

Suske en Wiske.

Moe van het spelen,van het huilen en lachen,door slaap overmand.

Zonnige tegels.Geen kinderen meer te zien,het schoolplein rust uit.

Stilte van het mysterie

Als er geen ruis is,hoor je pas wat er toe doet.Simpel, eigenlijk.

Leegte en stilte.Nu verschijnt God! Nou ja, soms, als je geluk hebt.

Kloosterkerk, oud hout.Af en toe een droge tik,wegebbend geluid.

Pauze op de zaak –puntschoenen op het rekjegebedsmantel om.

Zwijgende orde.Post van een tafelgenootin haar servetring.

De aarde draait door,zonneplekken verschuiven,

gestaag en geruisloos.

Ontvankelijkheid. De stilte geeft een antwoord in heldere taal.

Zoeken naar woorden,maar mensentaal schiet tekort.Zwijgen over God.

Winterstilte

Winterstilte Een deken van mistdempt als een deksel allehaast en geluid.

Vochtige rivier,nevel stijgt op en daalt neer.Een schip tjoekt voorbij.

Winter, waterkou – eenzame uitkijktorenmet uitzicht, op niets.

Toren in de mist –tot diep over zijn oreneen grijze slaapmuts.

Vochtige rivier,nevel stijgt op en daalt neer.Een schip tjoekt voorbij.

Kleumende eenden.Door de ijzige vrieskouklinkt helder gekwaak.

Rust

Ogen in boeken.Ieder een eigen wereld,bladzij na bladzij.

Een stiltecoupé.Geen gebliep, geen gesprekken – voortrazende rust.

Stilte – examen.De surveillant schenkt koffie.Knerpende schoenen.

De deur valt dicht enveegt alle geluiden weg.Stilte graag: leeszaal.

De schaakclub bijeen.Opperste concentratie,krakende hersens.

Fluisterend gesprek.Is er een buitenwereld?

Ze merken het niet.

Schemerhalfuurtje,zittend bij het raam ziet zehoe het donker wordt.