Praktijkvoorbeelden waargenomen via het project

‘Vet/eiwitverhouding reeds sturen in het basisrantsoen’

Eddy DecaestekerBedrijfsadvisering Melkveehouderij

POVLT BeitemTel:051/27.33.86

Eddy.decaestecker@west-vlaanderen.be

Dit demonstratieproject wordt medegefinancierd door de Europese Unie en het Departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid

Belang van vet/eiwit op melkprijs

• Prijs per liter melk = prijs/kg vet + prijs/kg eiwit vb sept 2008:– 2,5944 €/kg vet– 4,8183 €/kg eiwit

• Vet correctie op melkquotum:– (Ref vet – werkelijk vet) x liters x 0,0175– 100.000 l melk à 40° vet (referentie 38° vet)– 100.000 l X (40 – 38) X 0,0175

3.500 l vet correctie

Belang van vet/eiwit op melkprijs

• 100.000 l à 40° vet & 34,4° eiwit– 4.000 kg vet à 2,5944

• 10.377,60 €

– 3.440 kg eiwit à 4,8183• 16.574,95 €

• Omzet = 26.952,55 €

• 103.500 l à 38° vet & 33,4° eiwit– 3.933 kg vet à 2,5944

• 10.203,78 €

– 3.457 kg eiwit à 4,8183 • 16.656,38 €

• Omzet = 26.860,16 €

Tekort aan zetmeel in rantsoen

begin lactatie kan

resulteren in een lager

eiwitgehalte

Afbraak en benutting van voederbestanddelen

Voer Pens Darm Uier Type nutriënt

Koolhydraten-Celwanden-Suiker-Zetmeel

Azijnzuur

Boterzuur

Propionzuur

-

-

Glucose

Vet

Vet

Lactose

Ketogeen

Ketogeen

Glucogeen

Eiwit NH3 micr. eiw aminozuren Eiwit Aminogeen

vetten -- Langk. vetz Vet Ketogeen

Tekort aan zetmeel begin lactatie

• Probleemstelling:– 35 melkkoeien

• 8000 kg melkproductie à 40,7° vet en 33,5° eiwit

– Eind augustus 2007 te weinig maïskuil• 12 kg maïs i.p.v 25 à 30 kg maïs• Wel voldoende smakelijk gras• Krachtvoeder werd niet aangepast

– Half oktober terug 30 kg maïs per koe

16 okt 2007 20 nov 2007

Rantsoen (kg DS) 3 kg vers gras7 kg voordroogkuil

4 kg maïskuil1,8 kg perspulp

0,75 kg eiwitcorrector

4,5 kg voordroogkuil10 kg maïskuil1,8 kg perspulp

2,5 kg eiwitcorrector

° vet/l melk MCC 43,5 43,5°eiwit/ l melk MCC 35,7 36,4

Aantal dagen gekalfd 205 223BSK in kg melk 38,1 37,5

Koeien < 120 dagen gekalfd

BSK in kg melk 36,64 37,5°vet/ kg melk CRV 40,05 43,7

°eiwit/ kg melk CRV 32,5 34,8

Tekort aan zetmeel begin lactatie• Tekort kuilmaïs

– Meestal eind van de zomer (net voor nieuwe oogst)• Minder smakelijk gras?

– Grote negatieve energiebalans

• Afkalfperiode is Reeds gestart– Gekalfde koeien komen onder druk te staan

– Zichtbaar op CRV melkcontrole

» Koeien <60 en 120 dagen gekalfd met te laag eiwitgehalte

– Rantsoen wordt best aangepast:• Zetmeelrijke krachtvoeders• Kuilmaïs inkopen

– Opletten bij herinkuilen voor secundaire gisting

Invloed structuurtekort op

melkproductie en -gehaltes

Structuurwaarde• Structuurwaarderingsysteem met een fictieve

eenheid• Waarde schaal tussen 0 (granen) en 4,2 (stro)

– Natriumbicarbonaat: SW = 7

• In functie van de koeien die het meeste krachtvoeder krijgen– Minimale structuurwaarde = 1,1/kg DS – Indien SW < 1,1/kg DS pensverzuring

• Waterachtige mest• Vetgehalte

Structuurwaarde• Structuurwaarde uit tabel• Voor maïs en graskuil berekenen op basis van

RC of NDF– Graskuil:

• SW = -0,20 + 0,0125 x RC• SW = +0,15 + 0,0060 x NDF

– Maïskuil:• SW = - 0,10 + 0,0090 x RC• SW = - 0,57 + 0,0060 x NDF

• Structuur waarde = Ruwe celstof– Vb graskuil en maïskuil met RC = 200

• SW graskuil = -0,20 + 0,0125 x RC = 2,3

• SW maïskuil = -0,10 + 0,0090 x RC = 1,7

Structuurwaarde

0 3 421

- 0,15 TARWE

1,1 = limiterende

structuurwaarde

1,5 2,4

KUILMAÏS

VOORDROOGKUIL 4,1

STRO 4,2

PERSPULP

1,05

1,4 1,8

VERS GRAS

0,2

KRACHT-VOEDER

Structuurwaarde, correcties

• Trage rantsoenen (teveel ruwe celstof)– symptomen

• Minder melkproductie (vooral 2e helft lactatie), hoog vetgehalte, einde lactatie koeien vervetten, vaste mest, meer restvoer

– Oplossingen• Ruwe celstof uit het rantsoen halen

– Vb minder oudere voordroog en meer maïs of perspulp

• Bijvoederen van ‘snelle’ voedermiddelen (met lage SW)

– TARWE !!!(SW = -0,07) Zeer snel voedermiddel – Perspulp (SW = 1,05) gematigd

Structuurwaarde, correcties• Snelle rantsoenen: (te weinig vezelrijk materiaal)

– Symptomen• Waterachtige mest, vetgehalte zeer laag, minder

eetlust, enkele koeien (vooral begin lactatie) gaan uit de melk

– Oplossingen• Snelle producten (krachtvoeder, tarwe,…)

verminderen in het rantsoen• Bijvoederen van structuurrijke producten

– Ruwe celstofrijke voordroogkuil (pakken, jongvee)– Stro, graszaadhooi– Natriumbicarbonaat: minstens 200 g/koe (helpt de pens

bufferen geen stimulatie herkauwactiviteit)

Invloed structuurtekort op productie & gehaltes

• Probleemstelling– 37 Melkkoeien

• 10.600 kg melkproductie à 41,4° vet 34,6° eiwit

– In oktober volledig winterrantsoen met 1 kg tarwe

• Tarwe gemengd met eiwitkern aan voerhek• 2e eiwitkern in krachtvoerautomaat• Deels zeer jonge voordroogkuil

– 2e helft oktober minder correctie aan voerhek en meer in krachtvoerautomaat

Rantsoengegevens: Rantsoen VOOR aanpassing1.Ruwvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

graskuil onderaan 2,00 27 908 26,6 60 142 2,35 539graskuil silo 2 3,01 43 873 13,6 63 3 3,10 550Kuilmaïs 2005 9,02 35 930 8,4 52 -20 1,69 501

2.Vochtigkrachtvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSperspulp 3,00 22,5 1036 10,1 103 -65 1,00 730

3.Droge krachtvoeders. Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOStarwe 1,00 87 1027 11,1 83 -18 -0,17 663

4.Krachtvoeders Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSevenwichtig krachtvoer 0,00 90 930 21 115 35 0,25 545

eiwitkern voerhek 2,00 90 930 37 220 105 0,25 545eiwitkern automaat 1,00 90 951 38 225 107 0,20 545

BIJ VOEDEREN KRACHTVOER 217 1,56 558

EVENWICHT: MELK (L) Kg KrachtvoerKOE VAARS

VEM-melk: 31,9 28,7 0 1DVE-melk: 31,5 31,7 0 2

33,2 1 334,7 2 436,2 3 537,7 4 639,2 5 740,7 642,2 743,7

Rantsoengegevens: Rantsoen NA aanpassing1.Ruwvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

graskuil onderaan 2,04 27 908 26,6 60 142 2,35 539graskuil silo 2 3,06 43 873 13,6 63 3 3,10 550

Kuilmaïs geschat 2005 9,19 35 930 8,4 52 -20 1,69 5012.Vochtigkrachtvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

perspulp 3,00 22,5 1036 10,1 103 -65 1,00 7303.Droge krachtvoeders. Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

tarwe 0,50 87 1027 11,1 83 -18 -0,17 6634.Krachtvoeders Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

evenwichtig krachtvoer 0,00 90 930 21 115 35 0,25 545eiwitkern voederhek 1,00 90 930 37 220 105 0,25 545eiwitkern automaat 1,75 90 951 38 225 107 0,20 545

BIJ VOEDEREN KRACHTVOER 204 1,62 555

EVENWICHT: MELK (L) Kg KrachtvoerKOE VAARS

VEM-melk: 30,9 27,5 0 1DVE-melk: 30,1 30,5 0 2

32,0 1 333,5 2 435,0 3 536,5 4 638,0 5 739,5 641,0 742,5

Praktijkvoorbeeld

• Theoretisch normale structuurwaarde– 1,56 is normaal voldoende– Symptomen van acidose

• Blinkende slappe mest• Wisselvallige ruwvoeder opname• Relatief laag vetgehalte

– (41,2° terwijl normaal 43° werd gehaald)

– Aan voederhek 3 kg corrector• 1 kg tarwe en 2 kg eiwitkern gemengd

– In krachtvoerbox 1 kg eiwitkern

Praktijkvoorbeeld

• Aanpassing – 1,5 kg corrector aan voederhek

• 0,5 kg tarwe & 1 kg eiwitkern

– 1,75 kg eiwitcorrector in krachtvoerbox

• Rantsoen wordt iets minder fel– Hoogproductief

• 0,5 kg tarwe en 0,25 kg eiwitkern minder

– Laagproductief • 0,5 kg tarwe minder

Praktijkvoorbeeld

• Resultaat aanpassing– Gehaltes stijgen

• Vet : van 41,2 naar 43,1• Eiwit: van 34,4 naar 35,5

– Productie stijgt• BSK : van 48,4 naar 49• Dagproductie: van 32,4 naar 33,8

Besluit bij tekort aan structuur

• Verschil praktijk berekening

• Bij minder tarwe in dit rantsoen– Iets hogere melkproductie– Hoger vetgehalte– Duidelijkst bij hoogproductieve koeien– Beter eiwitgehalte

• Kan wijzen op reeds langere pensverzuring

– Dieren aten ook vlotter het rantsoen op

Belang kwaliteit graskuil

Rantsoengegevens: met perspulp à 45€ 24,5%DS

1.Ruwvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSgraskuil 1e snede 09 11 2007 5,47 61,13 1039 19,1 104 16 2,45 554,00

graskuil klaver 09 11 2007 1,18 41,8 990 17,7 84 23 2,76 530,00kuilmaïs 15/09/2006 8,11 33,3 942 7,7 47 -29 1,57 515,00

2.Vochtigkrachtvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSaardappelstoomschillen 0,00 14 1095 12,5 95 -37 0,45 665,00

voederbieten 0,00 15 1025 8 74 -51 1,00 750,00perspulp 2,50 27 1036 10,1 103 -65 1,00 716,00

draf 0,00 24,8 945 25,6 180 30 1,00 328,003.Droge krachtvoeders. Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

bietenpulp SUI>150 0,00 91,5 940 11,5 93 -50 0,35 675,00Tarwe 0,00 87 1064 11,9 91 -15 -0,07 663,00

koolzaadschroot 0,36 87 811 34 130 143 0,29 490,00sojaschroot 2,04 87,6 1005 43 227 159 0,13 550,00

2,404.Krachtvoeders Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

standaardvoer 0,00 90 1005 20 115 15 0,20 545,00eiwitrijkvoer 90 940 36 180 160 0,20 545,00

eiwitkern 0,00 90 951 43 215 180 0,20 545,00BIJ VOEDEREN KRACHTVOER 93 1,64 555,49

EVENWICHT:MELK (L) Kg Krachtvoer

VEM-melk: 31,5 KOE VAARSDVE-melk: 31,1 29,1 0 1

31,1 0 232,6 1 3

kostprijs per dag 109,77 BEF 34,1 2 42,72 € 35,6 3 5

37,1 4 638,6 5 740,1 641,6 7

Rantsoengegevens: Mindere voordroogkuil

1.Ruwvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSgraskuil 4,48 27,8 751 12,9 42 15 3,70 476,00

graskuil klaver 09 11 2007 0,00 41,8 990 17,7 84 23 2,76 530,00kuilmaïs 15/09/2006 9,45 33,3 942 7,7 47 -29 1,80 515,00

2.Vochtigkrachtvoer Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOSaardappelstoomschillen 0,00 14 1095 12,5 95 -37 0,45 665,00

voederbieten 0,00 13 1025 8 74 -51 1,00 745,00perspulp 2,50 27 1036 10,1 103 -65 1,00 716,00

draf 0,00 24,8 945 25,6 180 30 1,00 328,003.Droge krachtvoeders. Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

bietenpulp SUI>150 0,00 91,5 940 11,5 93 -50 0,35 675,00Tarwe 0,00 87 1064 11,9 91 -15 -0,07 663,00

koolzaadschroot 0,00 87 811 34 130 143 0,29 490,00sojaschroot 3,50 87,6 1005 43 227 159 0,13 550,00

3,504.Krachtvoeders Gewicht DS VEM RE DVE OEB SW FOS

standaardvoer 0,00 90 1005 20 115 15 0,20 545,00eiwitrijkvoer 90 940 36 180 160 0,20 545,00

eiwitkern 0,00 90 951 43 215 180 0,20 545,00BIJ VOEDEREN KRACHTVOER 187 1,83 537,61

EVENWICHT:MELK (L) Kg Krachtvoer

VEM-melk: 29,2 KOE VAARSDVE-melk: 28,7 26,7 0 1

28,7 0 230,2 1 3

kostprijs per dag 121,21 BEF 31,7 2 43,00 € 33,2 3 5

34,7 4 636,2 5 737,7 639,2 7