DRS. HANNEKE HOEKSTRA, HO-EXTRA

DR. BERNO VAN MEIJEL, HOGESCHOOL INHOLLAND

Zelfverwonding als bron van ontwrichting

Kaartspel

Discussie

Leidt zelfverwonding tot ontwrichting binnen behandelrelaties?

Wanneer wel en wanneer niet? Wat is het aandeel van de patiënt? Wat is het aandeel van de hulpverlener?Hoe spelen teamopvattingen een rol?Resultaten van de discussie worden in

verband gebracht met de beschikbare literatuur hierover.

Patiënt Patiënt Hulpverlener Hulpverlener

ZB is een stap naar herstel

ZB is een overlevingsstrategie en een hulpvraag

ZB geeft stressvermindering bij de patiënt

ZB is ziek gedrag

ZB moet worden gestopt

ZB levert stress op bij hulpverleners

Verschillende perspectieven

Van belang in de relatie

Helpen bij uiten van emoties

Taal is slechts 1 vorm en veelal voor patiënten de moeilijkste vorm

Positieve relatie Niet gericht op stoppen van ZB Respectvolle en onvoorwaardelijke zorg

Overzicht

Jenny Kramer

Lisette Verkerk

5 T’s voor effectieve communicatie

TijdTimingTaalTechniekenTaboes

Tijd

Helderheid over de beschikbaarheid van de hulpverlener

Vervanging bij afwezigheid van de vaste hulpverlener

Patiënt verwoordt de behoefte aan de hoeveelheid van contact en onderhandelt hierover

Timing

Volgen van therapie-onderdelen wordt afgestemd om de mogelijkheden van de patiënt (stress-regulatie)

Aard van de therapie wordt afgestemd op de mogelijkheden van de patiënt (bijvoorbeeld fysiek contact / toenadering)

Tempo waarmee de hulpverlener de patiënt benadert wordt afgestemd op de mogelijkheden van de patiënt.

Taal

Hulpverlener heeft kennis van de specifieke woorden en gedragingen van de patiënt die aangeven of het al of niet goed gaat met de patiënt

Acceptatie van alle communicatie-uitingen die uitdrukking geven aan stress en emoties (dus ook zelfverwonding)

Patiënt wordt ondersteund in de communicatie van gedachten en emoties (al dan niet verbaal)

Herdefiniëring en normalisering van zelfverwonding als ‘functioneel’ gedrag

Vermijding van ‘pathologiserend jargon’

Technieken

‘Peilen van de onmiddellijke behoeften’ : wat helpt je wel en wat niet als je het moeilijk hebt?

Activiteiten in het kader van het signaleringsplan: alledaagse activiteiten die bijdragen aan stress- en emotieregulatie

Taboes

Open communicatie over zelfverwonding

Waar wil de patiënt wel/niet over praten? (lijst met ‘moeilijke onderwerpen’ )

Levenslijn: gebeurtenissen in je leven waarover je wilt praten.

- VROEGTIJDIG INGRIJPEN IN HET

PROCES VAN ZELFVERWONDING -

Vroegsignalering en vroege interventie

Proces van zelfverwonden

stress

tijdF0 F2 F3

drempel10

0

zelfverwonden

F1

UitlokkersUitlokkers VoortekenenVoortekenen

Alleen zijn Conflicten Afgewezen worden Herinneringen en herbelevingen Verveling Aandachttekort Naar bed gaan Bepaalde activiteiten op een dag Beëindiging contact Confrontatie met gedrag van

anderen

Boosheid Machteloosheid Onrust Leegheid Vervreemding Robotachtige bewegingen ‘ik doe nooit iets goed’ Stil worden Verbreken van contact Oninvoelbaar lachen

Vroegsignalering