ken. Dat is desastreus ge-weest.”

Uit wetenschappelijk on-derzoek is gebleken dat men-sen die aanleg hebben voorpsychoses wiet en hasj beterkunnen laten staan. Deskundi-gen waarschuwen daar vooralvoor, nu het gehalte van thc(de werkzame stoffen) zo hoogis, dat de uitwerking van soft-drugs nagenoeg vergelijkbaaris met die van harddrugs.

PsychosesDe Jellinek Kliniek in Am-

sterdam benadrukt hoe grootde gevaren kunnen zijn.„Cannabis heeft een negatiefverloop op psychoses: de wa-nen komen sneller, zijn hefti-ger en duren langer. Ook me-dicijnen werken niet goedmeer, als psychotische patiën-ten blowen”, aldus een woord-voerder.

In zijn flatwoninkje blowdede knettergekke Roland Z. er

lustig op los.In de nachtvan 4 op 5 fe-bruari barst-te de bom.Juist devrouw diehem volgenszijn advo-caat het dier-baarst was,moest eraangeloven. Z.ging bij zijn76-jarigemoederMientje inhaar flatwo-ning in deVossius-straat op be-zoek. Watdaar gebeur-de, is metgeen pen tebeschrijven.Om de weer-loze vrouw’pijnloos’ telaten ster-ven, sloeg hijmet gereed-schap de her-sens in. Z.hakte zijnmoeder dearmen af,sneed haar

huid los en gooide het vijftienkilo wegende mensenvel alseen kaftan om zich heen. Totdiep in de nacht liep hij in dieuitdossing over straat. Uren-lang werd hij ongemoeid gela-ten: voorbijgangers dachtendat hij een carnavalspakdroeg. Pas tegen de ochtendwerd hij gearresteerd.

Tijdens de eerste verhorenen maanden na zijn arrestatieverklaarde Z. de moeder-moord vanuit zijn wanen.Maar nu, sinds zijn psychoseop retour is, kan hij er volgenszijn raadsman niet meer overpraten. „Hij herinnert zich water is gebeurd en krimpt dan inelkaar omdat die werkelijk-heid een verschrikking voorhem is. Zijn verdriet is onbe-schrijflijk, nu hij als het warewakker is geworden uit zijnpsychose en zich realiseert wathij gedaan heeft. Het was zijnziekte die hem heeft beroofdvan diegene om wie hij hetmeest gaf. Het is niet voor testellen door welke hel Rolandnu gaat. Soms vrees ik dat hijzelfmoord zal plegen.”

Psychiaters van het PieterBaan Centrum hebben Ro-land Z. volledig ontoereke-ningsvatbaar verklaard. Demoord op zijn moeder kanhem om die reden niet wordenaangerekend. Nagenoeg ze-ker krijgt de Vlaardingerwoensdag door de rechtersdan ook geen celstraf, maareen tbs-behandeling metdwangverpleging opgelegd.Mr. Van Riet: „De deskundi-gen hebben aangegeven dathij lange behandeling nodigheeft. Maar zijn ziekte kanvan voorbijgaande aard zijn.Dat betekent dat hij ooit weerop vrije voeten kan komen.”

Het bizarre nieuws over degruweldaden door ict’er Ro-land Z. ging de hele wereldover. Komende woensdag,ruim een half jaar na het dra-ma, staat ’de vrouwenvillervan Vlaardingen’ terecht voorde Rotterdamse rechtbank.Van de krankzinnige, bijbel-teksten schreeuwende Z. is in-middels weinig meer over daneen meelijwekkend hoopjemens dat volledig ontoereke-ningsvatbaar is verklaard.

„Het meest angstaanjagendevan deze zaak is, dat dit een ie-der met aanleg voor zulke gees-tesstoornissen kan overko-men”, zegt Z.’s raadsman, deRotterdamse advocaat mr. J.van Riet.

Jarenlang ging het Roland Z.voor de wind. Hij runde een ei-gen bedrijfje in Vlaardingenen werd voortdurend inge-huurd voor ingewikkelde au-tomatiseringsklussen. Ookdoor de politie. Onder de vlagvan een consultancybureauwerkte hijruim ander-half jaar alsad interimmanager bijde techni-sche en ad-ministratie-ve afdelingvan hetkorps Rotter-dam-Rijn-mond.

Maar gaan-deweg ginghet mindermet hem. Dedood van zijnvader vorm-de het keer-punt. De re-latie tussenRoland Z. enzijn vriendinliep op deklippen. Aansport deedhij niet.Klanten hadZ. niet meer.De Vlaardin-ger vereen-zaamde on-dertussen inrap tempo.De buurtaanschouw-de met stij-gende verbazing hoe de auto-matiseringsexpert veranderdein een kluizenaar. Niemandechter wist hoe zijn waanzin indit volslagen isolement zougroeien en Roland Z. tot een le-vensgevaarlijke moordenaarzou omturnen.

Zachtaardig„Van een normale, intelli-

gente en zelfs zachtaardigevent is mijn cliënt ontspoorden een geesteszieke man metpsychoses geworden”, ver-volgt mr. J. van Riet. „Zijn al-maar durende wanen gingengepaard met hallucinaties. Ophet laatst kon hij op geen en-kele manier nog de werkelijk-heid van waan onderscheidenen was zijn psychose perma-nent aanwezig. Hij zocht zijnredding in religie en begonaan godsdienstwaanzin te lij-den. Maar even goed had hijzich aan iets anders kunnenvastklampen en bijvoorbeeldachtervolgingswaanzin kun-nen krijgen.”

Niemand merkte het aldoorafwijkender gedrag van Ro-land Z. op. Niet vreemd, vindtraadsman Van Riet, want zijncliënt had niemand meer inzijn omgeving. Ook het Riaggwees hem na therapie de deur.Van Riet: „Mijn cliënt had aleerder last gehad van psychoti-sche momenten en heeft eenhalf jaar onder behandelingvan het Riagg gestaan. „De me-dici meenden toen dat hij ervanaf was en hebben de be-handeling stopgezet. Mogelijkzijn daarbij inschattingsfoutengemaakt. Het gebeurde in ie-der geval een jaar voor het mis-drijf. Roland is toen steedsmeer cannabis gaan gebrui-

Ronald Naars expeditie bereikt Surinaamse bergtop

DUIVELSEI (Suriname), zaterdag

„Voor een bergbeklimmer isdit een natte droom. Een top tevinden, die nog nooit is be-klommen. De weg was tot ophet laatste moment onzeker.”Ronald Naar en de twee big-wall-klimmers Gerke Hoek-stra en Martin Fickweiler zijnhet onwrikbaar met elkaareens. Ze hebben het keihardegraniet van het Duivelsei be-vochten en hun doel gehaald!

Ronald Naar, veilig terug aan deoever van de Lucierivier, die ons ver-leden week voor een groot deel dit gi-gantische natuurreservaat van tien-duizenden vierkante kilometers inbracht: „Maar het succes diendezichzelf niet zomaar aan. Het waszwaar. Probleem was dat we van denatuur moesten leven. Op al mijn an-dere expedities was het koud, maarje nam instant voedsel mee.”

Hij kijkt langs zijn vijf kilogramlichtere lijf naar beneden: „Ik zet eenbv op voor mensen die willen afval-len. Deze tocht doet wonderen.”

De sfeer is voldaan, maar niet uit-bundig, daarvoor zijn we te moe. Ie-der voor zich denkt terug aan de afge-lopen week.

Het kompas gaf zes dagen noord-oost aan. Een wat onrustige naald, totnu toe zo symbolisch voor het succesvan de expeditie. We hadden onzetwijfels of het wel zou lukken. Meteen kompas en junglekennis van detwee gidsen, Sensi en Apante, dieook nog nooit in deze streek rondlie-pen („hier liep nooit iemand rond,want wat heeft een weldenkendmens hier te zoeken?”), het primaireoerbos van Suriname door, leek hetop z’n zachtst gezegd gekkenwerk.

LianenDe laatste loodjes. Af en toe wor-

den woudreuzen afgewisseld doorstukken mangrovebos waar lianenals tanige armen uit Hades omhoogkrullen en ons aan onze enkels naarbeneden het moeras in willen sle-pen. Ik bouw een haat-liefdeverhou-ding op met deze omgeving. Aan deene kant is het prachtig en onaange-tast. Niets mooier dan ’s ochtendsvanuit je hangmat naar de boom-kruinen van veertig meter of meeromhoog te kijken. Aan de anderekant is het een grote composthoop inde schemering, met een energie op-eisende bodem van rottende blade-ren en omgevallen bomen waarinconstant gevaar schuilt.

Kappen, struikelen, vallen, op-staan. Maximaal drie kilometer perdag. Ik stink als een lekkende flesammoniak van een inferieur merk.Volgens Naar: „Het lijkt wel of er een

bronstige bosolifant over mijn kle-ren heeft gepist.”

Waarom ben ik hieraan begonnen?Waarom zei ik ’ja’ tegen Ronald Naartoen deze twee maanden geleden hetabsurde plan voorlegde om de Julia-natop en misschien nog het Duivelseiin de diepste binnenlanden van Suri-name te vinden? Misschien was hetmotief wel triviaal en was het alleende naam van het ding: Duivelsei. Hetheeft alle ingrediënten van eenslechte thriller. De vloek van hetDuivelsei, of zoiets. Hij wil niet ge-vonden worden en doet er alles aanom ons, met dit grote enge bos alsbuffer, tegen te houden. Ik dooddankbaar mijn tijd met melodrama.

Het is bijna een week geleden datwe de veilige Zuidrivier en Lucieri-vier, vol met zwemmend voedsel,verlieten en de sobere jungle introk-ken. Onderweg had de Julianatopvoor het Duivelsei moeten wijken,niet in de laatste plaats omdat dekaarten naar die Julianatop wegdre-ven na een bootongeval. Bovendienwas de Julianatop al eens beklom-men, het Duivelsei nog nooit. Toenwe de jungle introkken, wisten wenog niet dat de maanden tussen janu-ari en mei dé maanden zijn dat erpalmvruchten als awara en maripa

groeien. Nu is er niets, zelfs geen zoe-te mopé, dat door dieren, mensen envissen wordt gegeten. Het ontbrekenheeft een direct effect op onze ma-gen: er is dus ook weinig wild ingroepjes om te schieten. De bosvar-kens en boskippen scharrelen als loszand rond om te overleven. Hoe bij-zonder het ook is dat vier volstrektvreemden in goede harmonie eenprestatie leveren, toch staat het ’wij’-gevoel soms een beetje onder span-ning, met name tijdens het eten. Jehoeft geen wiskundige te zijn om teweten dat de 1200 rijstkorrels, ge-deeld door acht, geen 300 rijstkorrelsvoor jezelf zijn. Maar op een gegeven

moment is ook de rijst op en we ho-pen dag na dag dat Apante met zijndoor tuinslangklemmen bijeenge-houden geweer iets schiet, het maaktniet uit wat. „Ik schiet heel bewust,nooit te veel en alleen apen als hetecht niet anders kan”, zegt de sympa-thieke boscreool met grote grijns. Hijleeft soms weken op alleen water.Toegegeven: dat water wordt steedsbeter naarmate we dieper en dieperhet regenwoud intrekken. Steedsmaar weer hopen dat je een kristal-helder beekje vindt, desnoods eenmeter breed, iets met water om eenkamp te kunnen opzetten.

Het absolute keerpunt in dezegroene hel is als Ronald Naar doorhet bladerdek, dat ons al dagen van

zonlicht afsnijdt, heen wijsten zegt: „Daar is hij.”In de verte zien we decontouren van een980 meter hoge bergmet daarop een

prachtig ei waarwe zo langnaar zoch-ten. Ik valeen minuutlater en pro-beer mijnbalans tevinden metde machete.Het verroes-te ijzer snijdttot op het bot

in mijn middelvinger. We lopen dooren door en maken uiteindelijk kampdrie.

Ronald Naar, Martin Fickweileren Gerke Hoekstra gaan direct doorom op een richel, honderd meter on-der top, de nacht door te brengen. Zezullen en móéten… De tijd dringt.Als de drie klimmers een dag en eennacht weg zijn, missen we toch de op-gewektheid van de expeditieleider,die zich vooral ’s ochtends openbaar-de in trommelvliestergende zangka-nonnades, waarmee hij misschienooit nog eens wereldberoemd in DenHaag en omstreken wordt. „Het le-ven is een pijpkaneel…”

TitanenstrijdTerwijl de drie klimmers hun tita-

nenstrijd naar boven leveren, hoogboven de broccoliomgeving uit, do-den wij onze wachttijd met uniekeverhalen van twee boslandcreolenApante en Sensi. Ze leven niet alleenin het bos, ze leven met het bos. Bo-men als medicijnen, water als bestevriend. Ze hebben het over de zwarte

’broeder’ in de stad en de achter-stand van de bosnegers, die dit jaareindelijk, en voor het eerst, in de re-gering zitten. „Voor ons is jullie be-klimming ook een overwinning. InParamaribo hebben mensen deze ex-peditie afgeraden, te gevaarlijk. Wezouden het leger moeten waarschu-wen. Ha, ha. Jullie hebben geen ex-peditie gemaakt. Jullie hebben eensurvivaltour gedaan”, aldus Sensi.Hij heeft gelijk: je zou hier hangjon-geren binnen twee weken omtove-ren tot normale mensen, die verderdenken dan de expansie-uitlaat vanhun scooters. Heel leerzaam: tweeweken lang met één meter flosdraad,je handdoek aan stukken knippenom pleisters van te maken en geenpatat in de buurt.

Martin Fickweiler, in wiens scha-duw Indiana Jones niet meer is daneen Sissi, zegt: „Het was een geweldigavontuur. Vooral de onzekerheidwas geweldig. Meestal weet ik welwaar een berg ligt. Ik was verbaasdover het oergesteente van het Dui-velsei, dat keihard was, maar andersoverleeft het dit meedogenloze kli-maat niet.”

Gerke Hoekstra vond het enigezware het eenzijdige en weinige eten.„Zwijn als ontbijt, lunch en diner, iswat te veel van het goede. Dan heb ikhet niet eens over het moment toende rijst voor dagen op was. Ik vindhet een wonder dat de mens zondervoeding tot zulke prestaties in staatis. Ik kijk daar echt van op. Ik ben ge-wend om af te zien. We hebben in ja-nuari drie dagen op zeshonderd me-ter aan een wand in Patagonië gehan-gen terwijl er een storm om ons heengierde. De enige bescherming tussenons en de afgrond was twee millime-ter nylon. Maar nu, met dit Duivels-ei-avontuur, heb ik weer nieuwegrenzen ontdekt.”

Morgen de lange weg over de ri-vieren terug, boot uit, duwen, bootin. Wonden van teken en schorpioe-nen likken in de boot, letterlijk.Maar ditmaal een nieuw doel: eenonvervalst Parbo-biertje in hotel To-rarica. Hopelijk revancheert hetDuivelsei zich niet alsnog op de te-rugweg bij één of andere waterval.Dit laatste deel schrijf ik op een rotsmidden op de rivier. We zijn zojuistgestrand, omdat de opgelapte kor-jaal, waar een week geleden een ver-rotte woudreus op viel, het wederomvoor de kiezen krijgt en is omgesla-gen. Spullen drijven weg, de motoris onder water geweest. We zijn noglang niet thuis, zoveel is wel duide-lijk…

e top vanhet

magischeDuivelsei is,om in juisteklimmers-termen teblijven,ontmaagd.Daarmeebereikte deexpeditie vanberoeps-avonturierRonald Naareergisteren zijndoel na tweekeihardeweken dediepste junglevan Surinamete hebbenbevochten. Hoede Julianatop-expeditie deDuivelsei-expeditiewerd… Detocht waszwaar. Hetvochtigeklimaat, deondoordring-baarheid vanhet oerbos enhet gebrek aanvoldoende eteneisten hun tol.Deze krant namexclusief deel aaneen tocht doorniemandslandwaar niet de mens,maar de natuurmet keihardehand regeert.

DUIVELSEIONTMAAGD

DUIVELSEIONTMAAGD

Nu nog de weg terug,die zit vol verraderlijkeverrassingen…

door ROB HAMMINK

„Tocht is ideaalvoor mensendie willenafvallen”

zaterdag 24 september 2005 T19DE TELEGRAAF

Moedervillerdoor hel

VLAARDINGEN, zaterdagHij was een succesvol computerdeskundige die leiding gaf

aan geslaagde automatiseringsprojecten bij de politie, de PTTen bedrijven als Casema. Tot zijn geestesziekte de overhandkreeg, hij zijn eigen moeder afslachtte en in haar afgestrooptehuid de straat opging.

Psychose dreef Vlaardinger tot moordop liefste die hij had

Als een waanzinnigeliep hij

met afgestroopte huidover straat

Als ziektesuccesvol isbehandeld,mogelijk weer opvrije voeten

door JOLANDE VAN DER GRAAF

■ In haar flatwoning in de Vlaar-dingse Vossiusstraat werd de 76-jarige Mientje door haar psychoti-sche zoon vermoord.

FOTO: ROEL DIJKSTRA

���������� ������� ��

��������������

���������� � � � � � � �� � � � � � � �� � � � � � � �

������������������������������

���

���������

����������������� ��������� ����� �

■ Gerke Hoekstra was dederde man die het Duivelsei ’ontmaagde’.

■ Aan de voet van het Duivelsei, vlakvoor de beklimming door Naar, Fickweiler en Hoekstra.

■ Ronald Naar enMartin Fickweiler

naast het ’duivelsei’.

EIGEN FOTO’S

D