Wat is kanker?

• Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten. Al deze verschillende soorten kanker hebben één gemeenschappelijk kenmerk: een ongeremde deling van lichaamscellen.

Deze powerpoint is grotendeels gemaakt door Lianne Chaigneu

Normale situatie: differentiatie

Normale situatie: celdeling

Normale situatie: Bij een fout in de regeling: celdood (welke organellen spelen hierbij een rol?

Soms ontsnapt een gemuteerde cel aan het controle mechanisme. Hierdoor kunnen er nog meer mutaties optreden, wat uiteindelijk tot een ongeremde deling kan leiden (tumor)

Tumoren

Tumor is het Latijnse woord voor zwelling.

Tumoren kunnen goedaardig of kwaadaardig zijn.

Oorzaken

• Van buitenaf: chemicaliën, virussen/bacteriën, straling, dieet

• Van binnenuit: erfelijkheid, hormonen

Kanker en genen

Kanker en genen

Twee typen genen: tumorsuppressor genen: remmen celdeling (suppress = onderdrukken) Bij mutatie geen probleem: van elk gen hebben we twee kopieën. Andere kopie remt nog steeds celdeling. Kans op twee mutaties in zelfde cel klein. Sommige erfelijke vormen van kanker: een van de twee kopieën al gemuteerd, bij mutatie tweede kopie: celdeling verstoord. Bijvoorbeeld borstkanker (Angelina Jolie) Proto-oncogenen: Stimuleren celdeling (maar staan normaal uitgeschakeld.) Bij mutatie veranderen ze in een oncogen: zorgen dat cellen gaan delen.

Oorzaken

Goedaardige tumoren (benigne)

• Groeien langzaam • Regelmatige vorm • Groeien niet door in

omringende weefsel • Cellen lijken op oorspronkelijke cellen • Niet dodelijk (tenzij op

gevaarlijke plaats Bv. wratten, moedervlekken, cystes

Kwaadaardige tumoren (maligne)

• Onregelmatige vorm

• Groeien door in omringende weefsel

• Cellen lijken niet op

oorspronkelijke cellen

• Zaaien uit

• Wel dodelijk (tenzij op

tijd behandeld)

Uitzaaien (metastaseren)

Preventie

• Niet roken

• Overgewicht vermijden

• Gezond eten

• Beschermen tegen zon

• Secundaire preventie ( borstzelfonderzoek, BOB,

uitstrijkje)

Onderzoek

• Bevolkingsonderzoek

• Röntgenfoto’s

• Echografie

• scan, CT-scan

• Isotopen-scan

• MRI-scan

• Endoscopie

• Biopsie

Beroepen in kankeronderzoek, behandeling en verzorging Medisch, biochemisch of moleculair biologisch analist (studie Life science, Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek, : analyse van weefsels, bloedonderzoeken, chromosomen of DNA Radiologisch assistent: (Studie: medische beeldvorming): rontgenonderzoek, echografie, mri, maar ook behandelend: radiotherapie Verpleegkundige: (Studie: HBO-V): verzorging, communicatie met familie Fysiotherapie: (studie fysiotherapie): revalidatie

Behandeling voor uitzaaiing

• Operatie Tumor verwijderen

• Bestraling Tumorcellen doden

Alleen voldoende als kanker niet uitgezaaid is

Behandeling na uitzaaiing (1) • Chemotherapie: celremmende medicijnen

(cytostatica) toedienen

• Doden sneldelende cellen

• Kan ook alle rondzwervende kankercellen opsporen en vernietigen

• Gifstoffen doden ook gezonde sneldelende cellen. Zoals bijvoorbeeld:

- beenmerg (verzwakt immuunsysteem)

- slijmvliezen (misselijkheid, diarree)

- haarzakjes (kaalheid)

Hormoontherapie

• Sommige tumoren hebben hormonen uit het lichaam nodig om te groeien

• Remmen aanmaak hormonen verkleint tumor

Immunotherapie

• Een behandeling gericht op het versterken van de eigen afweer.

• Medicijnen worden toegediend die een afweerreactie tegen tumorcellen teweegbrengen en versterken

Behandeling na uitzaaiing (2)

Nieuwe therapieën: de wereld leert door!