December 2007

Dimarso N.V., opererend onder de commerciële naam TNS Dimarso en hierna TNS Dimarso genoemd, beschikt exclusief over het auteursrecht van dit rapport. Niets uitdit rapport mag dan ook worden gebruikt en/of verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaandelijke toestemming van TNS Dimarso.

Landbouwvertrouwensindex

van het Landbouwkrediet

p.2

Inhoudstafel

I. STUDIE-OPZET EN METHODOLOGIE

II. RESULTATEN

1. In welke mate hebben Belgische landbouwers vertrouwen in de toekomst van de landbouw?

2. Welke factoren bepalen deze vertrouwensindex landbouw?

3. Wat beïnvloedt deze vertrouwensindex landbouw?

III. BESLUITEN

I. Studie-opzet

p.4

Steekproef Dimarso

t

500 landbouwers

18-65 jaar

250 Vlaanderen Gemengd 48% Specialisatie 52%

250 Wallonië Gemengd 80% Specialisatie 20%

p.5

Zes hoofdvragen

1. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u uw huidig beroep als landbouwer in België beoordelen?

2. Hoe waarschijnlijk is het dat u de job van landbouwer in België zou aanraden aan uw kinderen of andere jongeren die u kent?

3. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe waarschijnlijk is het dat u opnieuw voor de job van landbouwer in België zou kiezen?

4. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u het financieel resultaat van uw landbouwbedrijf in 2006 beoordelen?

5. Rekening houdend met uw huidige situatie: hoe zou u het financieel resultaat van uw landbouwbedrijf in 2006 inschatten ten opzichte van 5 jaar geleden ? Zou u zeggen dat dit in 2006 .... is dan 5 jaar geleden?

6. Heeft u op

korte termijn investeringsplannen in uw landbouwbedrijf?

lange termijn investeringsplannen in uw landbouwbedrijf?

II. Resultaten

1. In welke mate

hebben Belgische

landbouwers

vertrouwen

in de toekomst van

de landbouw?

p.8

Vertrouwensindex in Vlaanderen lichtjes hoger

Vertrouwensindex landbouwVertrouwensindex landbouw

10

26

35

23

6

15

2632

19

8

0

20

40

60

80

100

0-20 21-40 41-60 61-80 81-100 0-20 21-40 41-60 61-80 81-100

%

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

Gemiddelde50,0

Gemiddelde46,1

p.9

Vertrouwensindex

Specialisatie <-> gemengd

Activiteitsduur

Impact juridisch statuut

p.10

Vertrouwensindex hoger bij de gespecialiseerde bedrijven (Vlaanderen – Wallonië)

Gemengd bedrijf NL (n=120)

Gemiddelde48,7 Gemiddelde

45,9

Gemiddelde46,7

Gemengd bedrijf FR (n=199) Gespecialiseerd bedrijf NL (n=130)

Gespecialiseerd bedrijf FR (n=51)

Gemiddelde51,2

10

26

39

22

3

16

24

34

19

7 9

25

32

23

11 13

33

2420

10

0

20

40

60

80

100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

%

Vertrouwensindex landbouwVertrouwensindex landbouw

p.11

Vertrouwensindex hoger bij de jongeren (Vlaanderen)

Vertrouwensindex landbouwVertrouwensindex landbouw

Minder dan 10 jaar actief NL(n=61) Meer dan 20 jaar actief NL (n=89)

Gemiddelde54,5

Gemiddelde50,5

Tussen 10 en 20 jaar actief NL (n=100)

Gemiddelde46,3

814

39

29

106

3137

18

9 10

40

25 25

0

20

40

60

80

100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

%

p.12

Vertrouwensindex hoger bij rechtspersonen (Vlaanderen - Wallonië)

Natuurlijke persoon NL (n=219)

Gemiddelde49,1 Gemiddelde

45,0

Gemiddelde53,5

Natuurlijke persoon FR (n=212) Rechtspersoon NL (n=29) Rechtspersoon FR (n=35)

Gemiddelde56,9

9

27

36

22

6

17

2731

19

713 14

3026

17

2

2735

23

14

0

20

40

60

80

100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

0-20 21-40

41-60

61-80

81-100

%

Vertrouwensindex landbouwVertrouwensindex landbouw

2. Welke

factoren bepalen

deze landbouw-

vertrouwensinde

x?

p.14

Beoordeling van het beroep

Evaluatie beroep

Aanbeveling beroep

Opnieuw voor het beroep kiezen

p.15

Basis: allen

67 % van de Vlaamse landbouwers en 48 % van de Waalse landbouwers

beoordelen hun beroep positief

Parameters vertrouwensindex landbouw:Parameters vertrouwensindex landbouw:

1 28

2

58

44

21

34

1218

0

20

40

60

80

100%

Slecht

Minder goed

Goed

Zeer goed

Uitstekend

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

Evaluatie beroepEvaluatie beroep

p.16

Basis: allen

32 % van de Vlaamse landbouwers en 25 % van de Waalse landbouwers zouden

hun beroep aanbevelen

Parameters vertrouwensindex landbouw:Parameters vertrouwensindex landbouw:

10 11

2214

2831

23

16

1727

0

20

40

60

80

100%

Zeker niet

Waarschijnlijk niet

Misschien wel, misschien niet

Waarschijnlijk wel

Zeker

Aanbeveling beroepAanbeveling beroep

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

p.17

Basis: allen

56 % van de Vlaamse landbouwers en 45 % van de Waalse landbouwers zouden

opnieuw voor hetzelfde beroep kiezen

Parameters vertrouwensindex landbouw:Parameters vertrouwensindex landbouw:

25 22

31

23

17

25

14 18

14 12

0

20

40

60

80

100%

Zeker niet

Waarschijnlijk niet

Misschien wel, misschien niet

Waarschijnlijk wel

Zeker

Opnieuw beroep kiezenOpnieuw beroep kiezen

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

p.18

Financieel resultaat

In 2006

T.a.v. 5 jaar geleden

(binnen 5 jaar)

p.19

68 % van de Vlaamse landbouwers en 57 % van de Waalse landbouwers zijn tevreden met

hun financieel resultaat in 2006

Basis: allen

2 13 2

63

54

24

30

813

0

20

40

60

80

100

Vlaanderen(n=250)

Wallonië(n=250)

%

slecht

minder goed

goed

zeer goed

uitstekend

Parameters vertrouwensindex landbouw :Beoordeling financieel resultaat 2006

Parameters vertrouwensindex landbouw :Beoordeling financieel resultaat 2006

p.20

Basis: allen

50 % van de Vlaamse landbouwers en 42 % van de Waalse landbouwers beoordelen hun

financieel resultaat in 2006 minstens even goed als 5 jaar vroeger

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

3 2 2 2

1827

17

28

29

36

23

25

36

25

39

29

10 514 3

3 5 6 12

0

20

40

60

80

100

-5 jaar (+ 5 jaar) -5 jaar (+ 5 jaar)

%

Wn-ga

veel slechter

minder goed

gelijk

beter

veel beter

Parameters vertrouwensindex landbouw :2006 in vergelijking met ...

Parameters vertrouwensindex landbouw :2006 in vergelijking met ...

p.21

Basis: allen (n=250)

VLAANDEREN

WALLONIË

3752

6145

1 3

0

20

40

60

80

100

Korte termijn Lange termijn

%ja Neen Wn-ga 15

49

37

41

6

19

31

49

36

59

12

25

0 20 40 60 80 100

Aankoop land

Aankoop materiaal

Aankoop gebouwen

Uitbreiding bestaande bedrijf

Overname ander bedrijf

Hernieuwbare energieprojecten%

Korte termijn (n=94)

Lange termijn (n=130)

% JA

Basis: hebben investeringsplannen

Basis: allen (n=250)

41 50

56 46

3 4

0

20

40

60

80

100

Korte termijn Lange termijn

%Ja Neen Wn-ga 28

60

34

30

9

13

42

79

37

41

14

31

0 20 40 60 80 100

Aankoop land

Aankoop materiaal

Aankoop gebouwen

Uitbreiding bestaande bedrijf

Overname ander bedrijf

Hernieuwbare energieprojecten%

Korte termijn (n=103)

Lange termijn (n=125)

% JA

Basis: hebben investeringsplannen

Investeringsbereidheid

3. Wat

beïnvloedt deze

landbouw-

vertrouwensinde

x?

p.23

Impact van het overheidsbeleid

Basis: allen – Vlaanderen (n=250)

VLAANDEREN

investeringenaanmoedigt

competitieve landbouw stimuleert

stabiele en adequateinkomens verzekert

mislukte oogsten en schadevoldoende vergoedt

beleid minder complex maakt

haalbare sanitaire normen oplegt

haalbaremilieunormen oplegt

0

5

10

15

20

25

30

10 20 30 40 50 60 70 80

Belang

Be

oo

rde

lin

g

Dat de overheid ...Dat de overheid ...

sociaal statuut zelfstandigen verbetertinitiatieven inzake hernieuwbare

energieproductie stimuleert

biologische productie aanmoedigt

p.24

Impact economische en financiële aspecten

Basis: allen – Vlaanderen (n=250)

VLAANDEREN

door vraag groene energieprijzen grondstoffen stijgen

voldoende groeimogelijkhedenvoor bedrijf

toepassen technologischeevoluties financieel haalbaar

invloed grootdistributie niet te groot op prijzen

goede voorwaarden bij bankenom investeringen te financieren

0

5

10

15

20

25

30

35

40

40 50 60 70 80 90 100

Belang

Be

oo

rde

lin

g

toenemende vraag naar grondstoffen groene energie

voldoende tijd om met gezin door te brengen goede prijzen voor producten

contracten niet te eenzijdig

p.25

Evaluatie belangrijkheidsgraad verschillende overheidsniveaus

Rangschikking van de verschillende overheidsniveaus naar belangrijkheidRangschikking van de verschillende overheidsniveaus naar belangrijkheid

42

20 2513

29 2531

15

21

41 29

10

22 34 26

18

33 3032

6

39 29 28

4

5 10 14

71

10 12 15

63

0

20

40

60

80

100

1ste 2de 3de 4de 1ste 2de 3de 4de

%Regionaal niveau Federaal niveau Europees niveau Mondiaal niveau (WTO)

Vlaanderen (n=250) Wallonië (n=250)

Basis: allen

III. Besluiten

p.27

Besluiten

Er is vertrouwen in de sector

Jonge boeren zijn positief over de toekomst

Hoe meer specialisatie, hoe meer vertrouwen

Er is investeringsbereidheid

De overheid moet een kader scheppen en normen bepalen, maar voor de rest de concurrentie laten spelen

p.28

Besluiten

Het landbouwbeleid moet doorzichtiger

Vlaanderen - regionaal Wallonië - Europees

Toegang tot nieuwe technologieën moet financieel haalbaar blijven

Sociaal statuut zelfstandigen is veel verbeterd

Relatie werk gezin heel belangrijk

p.29

Besluiten

Verwachtingen zijn dezelfde in Wallonië als in Vlaanderen

De tevredenheidsindicatoren tonen opmerkelijk verschillen tussen Waalse en Vlaamse land- en tuinbouwers

Dimarso N.V., opererend onder de commerciële naam TNS Dimarso en hierna TNS Dimarso genoemd, beschikt exclusief over het auteursrecht van dit rapport. Niets uitdit rapport mag dan ook worden gebruikt en/of verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaandelijke toestemming van TNS Dimarso.

Landbouwvertrouwensindex

van het Landbouwkrediet