1

De waterleiding

Wilco van der Lugt

De waterleiding

Legionella

Wilco van der Lugt

InstallateurBRL 6010, gecertificeerdIntegraal Adviseur Vastgoed (onderhoud), gecertificeerdMonsternemer legionella, gecertificeerdHogere veiligheidskundige / arbeidshygiënist io

ISSO publicatie 55.1Kleintje legionellaISSO instructie kleintje waterDocent veilige leidingwater installatiesLid commissie arbeidsomstandigheden Uneto-VNI

Adviseur van diverse organisatiesPraktijk onderzoek, o.a. de oorzaak van besmettingenSchakel koper-zilver installaties uitTechnische adviseur van het BEL team RIVMOntwerp en maak apparatuurESCMID werkgroep EWGLI, technische handleiding

inhoud

Besmettingen van personen.

Wat zijn “we” aan het doen?

De installatie wereld.

Een paar voorbeelden van besmettingen.

Een andere manier om het probleem te benaderen.

Nood- oogdouches, bsh

En nu verder.

2

Situatie nu

Den Boer et al., 2008. Genotypic comparison of clinical Legionellaisolates and patient-related environmental isolates in TheNetherlands, 2002-2006. Clin. Microbiol. Infect. 14:459-466.

Situatie nu

Bevestigde bronnen 2003 - 2013

Bron RIVM

Situatie nu

Bevestigde bronnen 2003 - 2013

47 gerelateerdebronnen3500 patiënten1,4%

Bron RIVM

Situatie nu

3

Situatie nu

Aanwijzingen andere bronnen:

• Patiënten worden vooral gemeld in de zomermaanden

• Neerslag intensiteit en temperatuur geassocieerd met toenamelegionellose‐incidentie (Karagiannis et al., 2009; Brandsema et al., 2013)

• Toename regenval geassocieerd met toename legionelloseincidentie (Hicks etal., 2007)

• L. pneumophila in regenwaterplassen (Sakamoto et al., 2009; Heijnsbergen etal., in press)

Situatie nu

Legionella in regenwater en grond

Situatie nu

Bron RIVM

Wat zijn “we” aan het doen

1. Een bacteriologisch probleem wordt “opgelost” doortechnici.

2. Organisaties doen vaak meer dan ze wettelijkverplicht zijn.

3. “We” vinden dat we het heel goed doen.4. We maken elkaar bang. (Angst cultuur)5. Plan > do > act > check ontbreek volledig.

4

Wat zijn “we” aan het doen

1. Een bacteriologisch probleem wordt “opgelost” doortechnici

2. Organisaties doen vaak meer dan ze wettelijkverplicht zijn, (angst cultuur)

3. “We” vinden dat we het heel goed doen.4. We maken elkaar bang

Technici

1. Koeltorens (Mileuwetgeving)

2. Zwembaden (Besluit-hygiëne-en-veiligheid-badinrichting)

3. Waterleiding (Waterleidingbesluit, Regeling Legionellapreventie)

Rie uitvoeren + beheersmaatregelen

Technici

1. Koeltorens (Mileuwetgeving)

2. Zwembaden (Besluit-hygiëne-en-veiligheid-badinrichting)

3. Waterleiding (Waterleidingbesluit, Regeling Legionellapreventie)

Rie uitvoeren + beheersmaatregelen

Bubbelbaden in een hotel?

Technici

Waterleiding

Regeling Legionella preventie

Rie uitvoeren + beheersmaatregelen

Beheersmaatregelen zijn gebaseerd op:• Temperatuur• Spoelen (wekelijks gebruik)• 5 meter regel

5

Technici Technici

Regeling Legionella preventie

Rie uitvoeren + beheersmaatregelen

Beheersmaatregelen zijn gebaseerd op:• Temperatuur• Spoelen (wekelijks gebruik)• 5 meter regel

Technici

Regeling Legionella preventie

Rie uitvoeren + beheersmaatregelen

Beheersmaatregelen zijn gebaseerd op:• Temperatuur• Spoelen (wekelijks gebruik)• 5 meter regel

Technici

6

Technici Besmettingen

Probleem:

Geen relatie tussen beheer en het risico op een besmetteinstallatie.

Ook een installatie die geheel aan de voorschriften voldoet kanbesmet zijn met legionella.

Een hoger risico:Drinkwater tussen 25°C en de 50°C

Besmettingen nr 1 Besmettingen nr 1

Foto ingebouwdethermostaatkraan

Foto gietijzeren Ø300mmdrinkwaterleiding

7

Besmettingen nr 1 Besmettingen nr 1

Besmettingen nr 1 Besmettingen nr 1

8

Besmettingen Besmettingen

Besmettingen nr 2 Besmettingen nr 2

9

Besmettingen nr 2 Besmettingen nr 2

Besmettingen nr 2

Foto douche ruimte

Besmettingen nr 2

Foto doucheruimte

10

Besmettingen nr 2

Foto doucheruimte

Besmettingen nr 2

Besmettingen nr 2 Besmettingen nr 2

11

Besmettingen nr 3 Besmettingen nr 3

Thermostaatkraan vervangen

Besmettingen nr 3 Besmettingen nr 3

12

Besmettingen nr 3

Watermeter ontsmet

Besmettingen nr 3

Hoofdleiding gespuidWatermeter met alcohol ontsmet

Besmettingen nr 3 Besmettingen nr 3

13

Besmettingen nr 3 Besmettingen nr 3

Wat zit hier achter?

De essentiële factoren voor de groei van Legionella:

1. Water

2. Biofilm

3. Voedingstoffen; IJzer 0,7mg/l; pH 7,5; O2

4. Temperatuur (tussen de 15°C en de 50°C)

Neem 1 factor weg en de Legionella is dood.

Probleem benadering

Wat heb ik gedaan?

1 Ziekenhuis > Biofilm + voedingsstoffen

2 Bedrijf > Biofilm

3 Appartementen complex > Voedingsstoffen

Probleem benadering

14

Probleem benadering Nood- en oogdouches, bsh

1. Waterleidingbesluit.

2. Arbo, arbeidshygiënische strategie.

3. Eigenschappen bacterie.

Nooddouches apartSpoelen?Monstername?

Nood- en oogdouches, bsh

Waterleidingbesluit

Niet gebruikte tappunten moeten met een controleerbarekeerklep op de hoofdleiding worden aangesloten.Deze keerklep moet binnen een afstand van 15cm van dehoofdleiding worden gemonteerd.

Het tappunt hoeft dan niet te worden gespoeld.Geen prioritaire instelling > geen monstername.

Nood- en oogdouches, bsh

Arbo, arbeidshygiënische strategie.

Spoelen > aërosolvormende bron creëren > Verstandig?

Het tappunt mag dan niet worden gespoeld.

Het tappunt mag alleen worden getest.

Als je het tappunt wel gaat spoelen > monstername > besmetting?

15

Nood- en oogdouches, bsh

Eigenschappen van de bacterie.

Nooddouches:Legionella kan niet overleven in een zuurstofloze omgeving.

Brandslanghaspels:Slangen zijn niet diffusie dicht.Rubber is een goede bodem voor biofilm.

Nooddouches doorstromend aansluiten.

De enige manier om legionella groei zoveel mogelijk te beperkenis niet spoelen.

Nood- en oogdouches, bsh

Bron: KWR onderzoek naar legionella in thermostaatkranen

Nood- en oogdouches, bsh

Mocht het nodig zijn om een noodvoorziening te gebruiken dankom je altijd in aanraking met on zuiverwater.

Op dat moment heb je geen keuze.

Bij gebruik van een nooddouche ben je altijd onder doktersbehandeling.Mocht na gebruik (de kans is bijzonder klein) een longontstekingontstaan, dan is er een kans dat het een legionella longontstekingis.Die dien overeenkomstig behandelt zal moeten worden.

En nu verder

16

En nu verder En nu verder