Economie

Basis begrippen van de economieDe onderliggende economische factoren van de Griekse tragedie

Roger Claessens, Prof. UBI Deze presentatie is beschikbaar op de site: www.rogerclaessens.be

1

« De analyse van de economie is een studie

van keuzes. De studie geeft geen indicatie over

wat te kiezen. Echter, het laat ons toe de

consequenties te begrijpen van onze

keuzes ».

2

ONZERHEID3

4

Les fondements économiques d’une tragédie Grecque

Roger Claessens, Prof. UBI Vous trouverez cette présentation sur le site: www.rogerclaessens.be

5

1

Goederen &

Diensten

Consumenten

Arbeidsmarkt

Entrepreneurs

Aanbod

Wat?Hoe?

Voor wie?

Vraag

Vraag

Aanbod

Gouvernement

6

Centrale BankRegering

BIP = C+I+G+(X-M)

Het Bruto Inlands Product vertegenwoordigt de som van privé consumptie (‘C), privé investeringen (‘I), bestedingen van de overheid (‘G) en de netto buitenlandse bestedingen (eXport – iMport)

7

“DE” FORMULE IN PHYSICA

E=mc²

(A. Einstein)

“DE ” FORMULE IN ECONOMIE

PQ=MV

(I. Fisher)

P.Q = M.V

•P = prijzen van goederen en diensten

•Q = hoeveelheid van goederen diensten in een gegeven economisch circuit (= PIB)

•M = monetaire massa (activa van de consumenten en de bedrijven wat overeenkomt met de passiva van de commerciële banken en de centrale bank)

•V = de omloopsnelheid van de geldmassa

10

CONSUMENT

11

Nobel Prijs drager Daniel Kahneman aangaande beslissingen

12

“WE ARE A MOONWALKER NATION”

President Obama visits Facebook – le 20/4/201113

De voorkeur curve van de ontleners

14

De rentevoeten

HR B3

ENTREPRENEURS

16

Adam Smith Schumpeter

In onze landen kunnen we vaststellen dat we

entrepreneurs belasten met tal van

administratieve regelgevingen, hoge

sociale lasten en belangrijke belastingen.

18

De entrepreneur is iemand die permanent zal nadenken over de optimisatie van baten en kosten en zal streven naar kosten vermindering om aldus te productiviteit te verbeteren, wat de belangrijkste troef is van een onderneming en een economie.

19

Hoe kunnen wij de gemoeds-

gesteltenis aanvoelen van de twee steunpilaren van de economie?

20

Wij hebben ongeveer 300300 belangrijke economische indicatoren

22

Enkele voorbeelden van economisch indicatoren1. Groei2. Bevolking, werkgelegenheid,

werkloosheid3. Belasting niveau4. Consumptie5. Investeringen en spaar quota6. De betalingsbalans7. De wisselkoersen8. De monetaire basis9. Prijzen en gehalten

23

• De economische indicatoren laten ons toe om de mogelijkheid van goede beslissingen te verhogen door een beter begrip van de bestaande situatie.

• De indicatoren zijn de taal van de economie.

24

De markten

25

26

1.1. De monetaire marktDe monetaire markt

2.2. De kapitaal marktDe kapitaal markt

3.3. De valuta handel marktDe valuta handel markt

4.4. De beursDe beurs

5.5. De futures marktDe futures markt

27

• De markt is beschikbaar voor plaatsen of ontlenen van financiële middelen tot en met één jaar voor de professionele van de financiële sector en andere institutionele.

• De periodes zijn standaard periodes en de berekeningen standaard

• Voor transacties over één jaar spreekt men van de kapitaal markt.

(1) De monetaire markt

28

• De kapitaal markt laat mogelijke transacties toe vanaf een periode dat langer is dan één jaar.

• De partijen zijn meestal de regeringen, de institutionele bedrijven en de multinationale ondernemingen. De rentevoeten weerspiegelen meestal de verwachte inflatie.

• Het belangrijkste instrument is de obligatie

(2) De kapitaal markt

29

Prijs van een

obligatie

Rentevoeten30

(2) De kapitaal markt

De cirkels van “Samuelson” tonen een gesloten markt.

Wanneer een koper een goed of dienst aankoopt in een ander economisch circuit zal deze de valuta moeten aankopen en zijn eigen valuta verkopen.

(3) De valuta handel

31

32

€ $ConsumentConsument

MarktMarkt

(3) De valuta handel

De belangrijkste markt in volume.

De dagelijkse omzet vertegenwoordigt ongeveer $4.000.000.000.000.

(3) De valuta handel

33

De belangrijkste financiële markt maar ook de meest onvoorspelbare markt, niettegenstaande er een correlatie bestaat tussen de rentevoeten, de betalingsbalans, de waarde van de valuta.

(3) De valuta handel

34

• 1970 : £ = 120 FB = € 3• 2003 : £ = 66 FB = € 1.60• 2015 : £ = 50 FB = € 1.38

INFLATIE – RENTEVOETEN – WISSELKOERS

(3) De valuta handel

35

Verschil in Verschil in rentevoetenrentevoeten

Verwacht Verwacht inflatie inflatie verschilverschil

Het verschil Het verschil tussen de tussen de

forward rate forward rate en de spot en de spot

raterate

Verwacht Verwacht verschil van verschil van de spot ratede spot rate

Gelijk aanGelijk aan Gelijk aanGelijk aan

Gelijk aanGelijk aan

Gelijk aanGelijk aan

(3) De valuta handel

36

(4) De beurs

37

Forwards (termijn) Futures

Specifieke bedragen Standaard bedragen

Over the counter Gereglementeerde markt

Settlement risico Eenvoudig kopen of verkopen

Maximum één jaar Wat de markt accepteert

5) De futures

38

39

Regering

Inkomsten

Uitgaven

40

De interventie van de regering

Hoe kan een staat failliet gaan?

Trade in goods balance -20

Plus Trade in services balance 4

Plus Transfer payments 2

Plus Investment income 6

Equals CURRENT ACCOUNT -8

Equals CAPITAL ACCOUNT 5

Plus Balancing item 3

BALANCE OF PAYMENTS 0

42

“De ware test voor de Euro zal binnen een tiental jaren opkomen wanneer de babyboom generatie met pensioen gaat. De Europese regeringen zullen het moeilijker en moeilijker hebben om hun budgettair deficit te controleren, en de Maastricht normen te respecteren, omwille van een belangrijk gebrek aan financiering van de pensioenen.” FT 15 Jaren geleden.

43

Arbeidsmarkt

44

1. Vergrijzing2. Verre Oosten3. Connectiviteit4. De “GRIN”

technologieën5. Omgeving

(genetics, robotics, internet, nano technology)

De trend

47

“People often talk about financial markets as if they were casinos, but they are more dangerous than any gambling den. The numbers on a roulette wheel never change, but markets offer no guarantee that yesterday’s odds will be the same tomorrow.”

(Georges Soros)

48

49

Centrale Bank

5 belangrijke instrumenten van de centrale bank

1. Het drukken van geld

2. De rentevoeten

3. De fractionele reserves

4. De open market policy

5. De financiële ratio’s van banken

50

P.Q. = M.V

De fundamentele vraag waarop de centrale bank een antwoord dient te vinden is de volgende:

•“Wat is het gepast niveau van betaalmiddelen om een evenwichtige economische ontwikkeling mogelijk te maken?”

Het “eenvoudig” antwoord is het volume dat het kopen van alle goederen en diensten mogelijk maakt met een geringe werkeloosheid en stabiele prijzen.( monetaristische benadering)

51

1- Het printen van geld

De monetaire basis

De voorkeur curve van de ontleners

54

2- De rentevoeten

De voorkeur curve van de leners

55

De rentevoeten = de kostprijs van een lening en de opbrengst van een deposito

56

De curve verplaatst zich in functie van de vooruitzichten

57

Som van de activa Som van

passiva ten opzichte van

derden

Eigen vermogen

Activa-passiva t.o.v. derden

Nota: Voorstelling van een bank

58

3 - Fractionele reserves

Commerciële Bank

Centrale Bank

%%Deposito'sLeningen Deposito's

4 - « Open market policy » (quantitative easing)

Commerciële Bank Centrale Bank

Koopt obligaties

Euro

60

5 - De structuur van de balans (Bazel III)

Commerciële Bank

61

62

Goederen &

Diensten

Consumenten

Arbeidsmarkt

Entrepreneurs

Aanbod

EURO ZONE €

Vraag

Vraag

Aanbod

Gouvernement

69

Centrale BankRegeringn

Les fondements économiques d’une tragédie Grecque

Roger Claessens, Prof. UBI Vous trouverez cette présentation sur le site: www.rogerclaessens.be

70

2

72

FIBOR 1 -month

1994 6,145

1995 5,152

1996 3,85

1997 3,15

1998 3,53

1999 3,23

2000 3,07

Sources Central Bank of Greece

and Bundesbank

Percentage of tax collected

Source OECD

FT 04/03/2015

De laatste gegevens

“There is clearly a lot of anger building up in the system”

(2012)

Gevolgen van

Gevolgen van

een « exit »

een « exit »

Serbia

90

Prof. Galbraith

01/03/2015

96

www.rogerclaessens.be