november 2004 • 1/10

E-learning trends

Michiel van Gelovendecember 2004

november 2004 • 2/10

Deze drie kwartier…

• Digitale Universiteit• Over e-learning• E-learning trends

november 2004 • 3/10

Digitale Universiteit

• De Digitale Universiteit (DU) is opgericht begin 2001• Een samenwerkingsverband van hogescholen en universiteiten• Gericht op onderwijsvernieuwing met ICT

• De DU is geen universiteit en heeft geen eigen studenten• Projecten zijn gericht op de transformatie van onderwijs

• Jaarlijks worden zo’n 30-40 projecten uitgevoerd door de deelnemende instellingen

• Ontwikkelprojecten, expertiseprojecten en ELO-projecten

november 2004 • 4/10

Deelnemers

• Universiteit van Amsterdam• Universiteit Twente• Vrije Universiteit• Open Universiteit

• Fontys Hogescholen • Hogeschool INHOLLAND• Hogeschool Rotterdam • Hogeschool van Amsterdam• Hogeschool van Utrecht• Saxion Hogescholen

november 2004 • 5/10

E-learning:

leren waarbij gebruik gemaakt wordt van digitale hulpmiddelen

november 2004 • 6/10

Over e-learning

Het beestje moet een naam hebben:• COO (computerondersteund onderwijs)

• multimedia

• teleleren

• ict & onderwijs

• e-learning

Kernbegrippen (o.a.):

• ELO (elektronische leeromgeving)

• CSCL (computer supported collaborative learning)

• Digitaal Portfolio / E-Folio

• Groupware

• WBT (web based training)

november 2004 • 7/10

Waarom e-learning

• flexibel(er) onderwijs• vraaggestuurd leren• gebruik van authentieke bronnen• nieuwe werkvormen• samenwerkend leren• afstandsonderwijs• internationalisering• …

november 2004 • 8/10

E-learning trends 2004standaarden, technologie en eigendomsrecht

Michiel van Geloven

Rob Koper

Jan van der Veen

juni 2004

Utrecht, Digitale Universiteit

november 2004 • 9/10

E-learning trends: industrie

• Markt voor e-learning groeit• Consolidatie en polarisatie• Open source ontwikkelingen

november 2004 • 10/10

E-learning trends: industrie

• Markt voor e-learning groeit• Consolidatie en polarisatie• Open source ontwikkelingen

Uitgaven aan e-learning

in 2003: 6 mld dollar

in 2006: 25 mld dollar

Herbruikbare leerobjecten wordt een markt

Steeds meer aanbieders

Verschuiving naar vraaggestuurd aanbod

Uitgaven aan e-learning

in 2003: 6 mld dollar

in 2006: 25 mld dollar

Herbruikbare leerobjecten wordt een markt

Steeds meer aanbieders

Verschuiving naar vraaggestuurd aanbod

november 2004 • 11/10

E-learning trends: industrie

• Markt voor e-learning groeit• Consolidatie en polarisatie• Open source ontwikkelingen

E-learningbedrijven fuseren

Grote softwarebedrijven ontwikkelen e-learningtoepassingen

E-learning wordt onderdeel van enterprise applications

E-learningbedrijven fuseren

Grote softwarebedrijven ontwikkelen e-learningtoepassingen

E-learning wordt onderdeel van enterprise applications

november 2004 • 12/10

E-learning trends: industrie

• Markt voor e-learning groeit• Consolidatie en polarisatie• Open source ontwikkelingen

Open Source Software wordt steeds belangrijker

Om minder afhankelijk te zijn van commerciële aanbieders…

Om zelf meer greep te hebben op ontwikkelingen…

Steeds meer OSS-oplossingen voor educatie…

Open Source Software wordt steeds belangrijker

Om minder afhankelijk te zijn van commerciële aanbieders…

Om zelf meer greep te hebben op ontwikkelingen…

Steeds meer OSS-oplossingen voor educatie…

www.opensource.org

november 2004 • 13/10

E-learning trends: open standaarden

• Harmonisatie en integratie van standaarden en architecturen• Gebruik staat centraal• Toename van uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal

november 2004 • 14/10

E-learning trends: open standaarden

• Harmonisatie en integratie van standaarden en architecturen• Gebruik staat centraal• Toename van uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal

De vele ‘standaarden’ die zicht richten op interoperabiliteit van onderwijsmateriaal worden geïntegreerd

Er ontstaan referentie-architecturen voor e-learning zodat duidelijker wordt hoe verschillende componenten met elkaar moeten communiceren

De vele ‘standaarden’ die zicht richten op interoperabiliteit van onderwijsmateriaal worden geïntegreerd

Er ontstaan referentie-architecturen voor e-learning zodat duidelijker wordt hoe verschillende componenten met elkaar moeten communiceren

www.imsproject.org

november 2004 • 15/10

E-learning trends: open standaarden

• Harmonisatie en integratie van standaarden en architecturen• Gebruik staat centraal• Toename van uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal

Er is een grote groep e-learning gebruikers

Deze krijgen steeds meer invloed op onderwijskundige aspecten

Er is een grote groep e-learning gebruikers

Deze krijgen steeds meer invloed op onderwijskundige aspecten

november 2004 • 16/10

E-learning trends: open standaarden

• Harmonisatie en integratie van standaarden en architecturen• Gebruik staat centraal• Toename van uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal

Uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal wordt steeds belangrijker

Dat vraagt vergaande implementatie van e-learning standaarden

Uitwisseling en hergebruik van onderwijsmateriaal wordt steeds belangrijker

Dat vraagt vergaande implementatie van e-learning standaarden

november 2004 • 17/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Ontwikkeling DRM-systemen

november 2004 • 18/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Ontwikkeling DRM-systemen

Regels over intellectueel eigendom worden steeds meer op internationaal niveau bepaald

In de EU wordt gstreefd naar harmonisatie van wetgeving tussen de staten

Regels over intellectueel eigendom worden steeds meer op internationaal niveau bepaald

In de EU wordt gstreefd naar harmonisatie van wetgeving tussen de staten

november 2004 • 19/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Ontwikkeling DRM-systemen

Voor e-learning is steeds vaker het databankenrecht van toepassing

Het klassieke auteursrecht wordt steeds vaker vervangen door het contractenrecht

Voor e-learning is steeds vaker het databankenrecht van toepassing

Het klassieke auteursrecht wordt steeds vaker vervangen door het contractenrecht

november 2004 • 20/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Ontwikkeling DRM-systemen

E-learning materialen worden steeds diverser en op verschillende manieren geleverd op uiteenlopende apparaten

Content wordt steeds vaker door verschillende partijen ontwikkeld waardoor de rechten steeds complexer worden

Gestreefd wordt naar auteursrechtelijke arrangementen om dit werkbaar te houden

E-learning materialen worden steeds diverser en op verschillende manieren geleverd op uiteenlopende apparaten

Content wordt steeds vaker door verschillende partijen ontwikkeld waardoor de rechten steeds complexer worden

Gestreefd wordt naar auteursrechtelijke arrangementen om dit werkbaar te houden

november 2004 • 21/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Ontwikkeling DRM-systemen

Een oplossing om materialen niet alleen via techniek maar ook via wetgeving materialen te beschermen

Creative Commons komt op om auteursrechtelijk materiaal toegankelijk te maken in het publiek domein

Een oplossing om materialen niet alleen via techniek maar ook via wetgeving materialen te beschermen

Creative Commons komt op om auteursrechtelijk materiaal toegankelijk te maken in het publiek domein

november 2004 • 22/10www.creativecommons.org

november 2004 • 23/10

E-learning trends: auteursrecht

• Internationalisering en harmonisering intellectueel eigendom• Uitbreiding intellectueel eigendom• Toenemende diversiteit rondom content• Ontwikkeling digital repositories• Intwikkeling DRM-systemen

Een DRM is een systeem voor het gebruik van creatieve werken in digitale vorm waarmee legaal gebruik geregeld en gecontroleerd kan worden door technische middelen. Voorbeeld: iTunes

Een DRM is een systeem voor het gebruik van creatieve werken in digitale vorm waarmee legaal gebruik geregeld en gecontroleerd kan worden door technische middelen. Voorbeeld: iTunes

november 2004 • 24/10www.itunes.nl

november 2004 • 25/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

november 2004 • 26/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

Er wordt de komende jaren veel gedaan om de e-learning specificaties te verbreden, o.a. richting ondersteuning van het leerpoces

Er wordt de komende jaren veel gedaan om de e-learning specificaties te verbreden, o.a. richting ondersteuning van het leerpoces

november 2004 • 27/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

In het onderwijs wordt flexibilisering steeds belangrijker: plaats, tijd, tempo en ook “apparaat”In het onderwijs wordt flexibilisering steeds belangrijker: plaats, tijd, tempo en ook “apparaat”

november 2004 • 28/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

Leren wordt steeds minder een separate bezigheid: koppelen van leren, kennismanagement en bedrijfsprocessen

E-learning specificaties worden steeds meer geïntegreerd met andere specificaties

Leren wordt steeds minder een separate bezigheid: koppelen van leren, kennismanagement en bedrijfsprocessen

E-learning specificaties worden steeds meer geïntegreerd met andere specificaties

november 2004 • 29/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

Steeds meer is er behoefte om gepersonaliseerde en context-relevante oplossingen voor acute problemen te kunnen genereren: leertaken op maat of zelfs persoonlijke leertaken

Agent technologie speelt hierbij een belangrijke rol

Steeds meer is er behoefte om gepersonaliseerde en context-relevante oplossingen voor acute problemen te kunnen genereren: leertaken op maat of zelfs persoonlijke leertaken

Agent technologie speelt hierbij een belangrijke rol

november 2004 • 30/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

Steeds meer communities of practice en learning communities ontstaan

Exploratief en experimenteel leren via simulaties en oefenomgevingen

Steeds meer communities of practice en learning communities ontstaan

Exploratief en experimenteel leren via simulaties en oefenomgevingen

november 2004 • 31/10

E-learning trends: algemeen

• Het verder ontwikkelen van e-learning specificaties• Leren met volledige vrijheid van plaats, tijd en tempo• Verwevenheid van e-learning met andere levenssferen• Gepersonaliseerde oplossingen voor acute problemen• Gezamenlijk en exploratief opbouwen van kennis• E-learning diensten of producten

Kant-en-klare leertoepassingen versus “halffabrikaten”

(Duur)betaalde content versus gratis content (MIT)

Kant-en-klare leertoepassingen versus “halffabrikaten”

(Duur)betaalde content versus gratis content (MIT)

www.oki.org

november 2004 • 32/10ocw.mit.edu

november 2004 • 33/10

De Nieuwsflits van de Digitale Universiteit

• elektronische uitgave• verschijnt maandelijks• aanmelden via www.du.nl (onder “nieuws”)

november 2004 • 34/10

m.vangeloven@digiuni.nl