Communicatie en samenwerking

Jaap QuakJaap Quak

projectleider VBC’sprojectleider VBC’s Organisatie ter Verbetering van de BinnenvisserijOrganisatie ter Verbetering van de Binnenvisserij

InhoudInhoud

• Inleiding

• Wat is visstandbeheer?

• Uitgangspunten frame-work visstandbeheer

• KRW-doelen en VBC-doelen

• VBC’s: de stand van zaken

• VBC’s: basis voor co-management

• Binding en borging

• Voorwaarden: visrechten, professionalisering, financiering

• Hoe nu verder?

Visstandbeheer…. een kwestie van ...

Brusselse spraakverwarring of Brussels lof?

Visserslatijn of Vis Vitalis?

Inleiding

• Guido Waajen: aanpak visstandbeheer in VBC’s, scope-verbreding, waterbeheerder verantwoordelijk?

• Marco Kraal: niet vrijblijvende samenwerking in VBC’s, co-produktie

• Beide invalshoeken: organisatie van het visstandbeheer, (taken, doelen, verantwoordelijkheden en bevoegdheden)

• vooral procesgericht

Wat is visstandbeheer?

• Visstandbeheer:• activiteiten optimaliseren visstand t.b.v.

visserijdoelen (economisch, sociologisch -recreatief)

• vanaf 1985: waterkwaliteit - vis - watersysteem

• nu: activiteiten optimaliseren visstand t.b.v. water-, natuur- en visserijdoelen (ecologisch, economisch, sociologisch-recreatief)

• = onderdeel van het gehele complex van menselijk handelen binnen aquatische (eco-) systemen

• verschillende waarden, verschillende belangen

De kernvraag

• vanuit de verschillende belangen komen tot een gemeenschappelijk doel met een passend gebruik (visserij)

• KRW: van “vrijblijvend” naar “verplichtend”?

kan de waterbeheerder doen aan visstandbeheer zonder de visserij?

kan de visserij aan visstandbeheer doen zonder de waterbeheerder?

Visstandbeheer

• Het door het nemen van maatregelen beïnvloeden van de visstand in een vooraf bepaalde richting

• Beheerdoelen_ streefbeelden:• vis• watersysteem• visserij

• “vooraf”= planmatig = visstandbeheerplan/visplan

• communicatie, samenwerking, dezelfde taal, correcte beeldvorming versus “rotte vis”…..

De richting

• constructieve dialoog, heldere afspraken op basis helder beleid

• doelmatige organisatiestrucuur

Vertrekpunten

• de vis is van niemand; eindverantwoordelijkheid in publieke domein (waterbeheerder)

• visrecht is het recht om de visserij uit te oefenen

• uitgifte via huurovereenkomst• visrechthebbende heeft beperkte mogelijkheden• visrecht is het fundament onder de sportvisserij• (aal) visrecht is fundament onder inkomen en

bedrijfsvoering beroepsvisserij• proces van overleg en samenwerking op gang in

VBC’s

KRW en VBC

• passen doelen?• Voorbeeld uit VBC-convenant:

– gezamenlijk vormgeven duurzaam beheer op basis van gezamenlijk vastgestelde uitgangspunten, doelstellingen en uitvoering

– versterken van samenwerking (…) door betrekken en afstemmen met alle beleids- en beheerdoelstellingen

– bijdragen /vergroten ecologische kwaliteit

VBC’s: stand van zaken

• Rijkswateren• 17 eenheden• opgericht: 10• in voorbereiding: 7• planning: vrijwel alle

in 2004

• Overig / waterschapsgebieden

• al veel opgericht• aantal in

voorbereiding• weinig witte vlekken

VBC’s: stand van zaken (2)

• contouren landelijk dekkend netwerk

• waterbeheerder vrijwel overal “aan tafel”

• goede basis voor verdere uitbouw met KRW-perspectief

Rivieren en VBC’s

• bijzondere aanpak

• “Zilveren stromen”: initiatief van 7 federaties, Combinatie van Beroepsvissers, OVB

• VBC-structuur

• Beheervisie (met KRW-deel)

• Dialoog met waterbeheerders: graag !

VBC’s: basis voor co-management

• publiek-private samenwerking; co-management• arrangement waarbij de verantwoordelijkheid

voor het beheer wordt gedeeld tussen overheid en gebruiker (s)

• wederzijds begrip, respect en vertrouwen, uitgaande van collectief belang en gemeenschappelijk beeld, gericht op gemeenschappelijk doel

Co-management (2)

• vergelijk VBC-convenants

• (ook) verantwoordelijkheid bij maatschappelijke organisaties (Balkenende II)

• uitdaging

• KRW: niet vrijblijvend

• daarom: binding en borging

Binding en borging...

• continueer uitgifte visrecht

• huurovereenkomst bindt en borgt– verplichte deelname aan VBC– verplicht visstandbeheerplan/visplan– toetsing op plan, controle op uitvoering– waterbeheerder in VBC

• KRW-doelen “geborgd”

Instrumentarium

• VBC en VBP in wet regelen

• Waterbeheerders: beleidsnota visstandbeheer en visserij, bestuurlijk akkoord

• in stroomgebiedsvisie, waterbeheerplan?

• visrechtenbeheer: beter regelen

visrechten-”rommel”

eigendom uitgifte Waterbeheerder / KRW

Domeinen LNV V&W Staatsbosb. LNV? V&W Prov. / WS Prov. / WS Prov. / WS gemeente gemeente Gemeente particulier particulier ? Heerlijk visrecht

Eigenaar visrecht

?

Aanbevelingen

• uniform maken: de waterbeheerder geeft visrechten uit

• administratieve beheer naar landelijk visserij-apparaat

• waterbeheerder overlegt in VBC over visrecht-zaken (advies)

• OVB: landelijk GIS visrechten, pilot administratief beheer?

Nog even: co-management

• van instructief tot informatief

• voorkeur: coöperatief. Voordelen:– open, transparant, weinig “opgelegd”– uitwisselen, delen kennis en informatie

(wetenschappelijk + uit de praktijk)– vanuit visserij: kennis, inventarisaties, ogen en

oren, grote achterban, professioneel apparaat– meer bereidheid, co-financiering

Faalfactoren

• gebrek aan vertrouwen, begrip

• onvoldoende communicatie

• geen gemeenschappelijk beeld en doel

• onvoldoende inzet (menskracht, geld)

• onduidelijk kader beleid, wet- en regelgeving

• onderkennen en aanpakken !

Instrumentarium (2)

• Kennis en informatie (gemeenschappelijke taal)

• Voorlichting en educatie

• Procesbegeleiding en professionalisering– maar ook vrijwilligers– goed opgeleide beroepsvissers

• Financien

Wie zal dat betalen?

• Rijkswateren• zoete, lieve Gerrit

(Zalm)• inkomsten verhuur

visrechten • beheerfondsen visserij?• subsidies• creatief, in natura

• Overige gebieden• waterbeheerder• inkomsten verhuur

visrechten• visserij• subsidies• creatief, in natura

Wie zal dat betalen? (2)

• Financiering regelen in VBC-convenant• onderdeel van Beleidsnota waterbeheerder• Kosten in:

– organisatie en administratie– plannen– maatregelen– begroting en jaarrekening

• Verdeling naar belang

Hoe nu verder?

• Groeiproces!

• Agenderen visstandbeheer, visserij, visrecht op KRW-agenda: beleidsmatige, juridische, financiele en technisch-inhoudelijke aspecten uitwerken

• Waar? Bestaande werkgroep, “eigen werkgroep”?

Tot slot...

• Waterbeheerder en visserij samen aan de lat:

• om “niet de baars te vergallen” ( = zaak laten mislukken)

• om te voorkomen dat VBC’s “hun snoeken op zolder zoeken” (= nutteloos werk verrichten)

• ervoor zorgen dat de Vis Vitaal Is (en blijft)

• Dank voor uw aandacht!