Basisopleiding EHBOLevensreddend handelen bij kinderen of

volwassenen

Het Vlaamse Kruis vzw

Mei 2012© Het Vlaamse Kruis vzw

Algemene info

● Voorstelling lesgever● Roken● GSM● Attest

© Het Vlaamse Kruis vzw

Lesschema

● Wat leren we in deze les?

o Benadering van een slachtoffer + DGH 30’o Reanimatie kind (1-puber) theorieo Stabiele zijligging 50’o Kneuzingen en Verstuikingen 40’o Wondverzorging 50’o Flauwte 10’

© Het Vlaamse Kruis vzw

Bouw en werking van het lichaam

Korte kennismaking

© Het Vlaamse Kruis vzw

De ademhalingBouw en werking

● Cellen hebben zuurstof en voedingstoffen nodig als energiebron.

● Het bloed transporteert deze zuurstof en voedingsstoffen.

● De afvalstoffen worden afgevoerd.

© Het Vlaamse Kruis vzw

De ademhalingBouw en werking

LUCHTPIJP

RIB

LUCHTPIJPTAK

LONG

HART

LUCHTPIJPTAKJES

LONGBLAASJES

MIDDENRIF

© Het Vlaamse Kruis vzw

De ademhalingBouw en werking

● Inademen: middenrifspieren spannen zich op en longinhoud wordt groter.

● Uitademen: middenrifspieren ontspannen zich borstkas neemt zijn oorspronkelijke positie weer in.

© Het Vlaamse Kruis vzw

De bloedsomloopBouw en werking

doorsnede van het hart

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

De 7-stappen methode

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

1. KalmteKom kalm en rustig over● Geruststellen slachtoffer● Geruststellen van omstanders

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

2. Veiligheid

• Jezelf

• Slachtoffer

• Omgeving

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

3. Vermoeden wervelletsel● Val op het hoofd● Val plat op de rug ● Val op het zitvlak● Aanrijding/inpakt

Hulpverlening● Niet verplaatsen ● Zo weinig mogelijk zelf laten bewegen

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

4. Vitale functies● Bewustzijn

○ Aanspreken, geluidsprikkels○ Zachtjes aan beide

schouders schudden

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

4. Vitale functies● Bewustzijn● Ademhaling

○ Open de luchtweg○ Kijk, luister,voel

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

4. Vitale functies● Bewustzijn● Ademhaling● Hartwerking (circulatie)

○ Enkel testen indien duidelijk aanwezig○ Aan de pols of de hals○ Tekenen van hartwerking: hoesten, bewegen,…

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

5. Bloedingen stelpen• 2 verschillende methodes

o Drukverband○ Knevel (uitzonderlijk)

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer Dringende geneeskundige hulpverlening

6. 112 alarmeren• Dienst 112

oNoodnummersoCentralesoZiekenwagensoMUG

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer Dringende geneeskundige hulpverlening

Dringend ziekenvervoer

Brandweer

Politie

Antigifcentrum

112

112

101

070 245 245www.antigifcentrum.be

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer Dringende geneeskundige hulpverlening

Noodoproep

● Wie● Wat● Waar● Aantal slachtoffers● Letsels● Bijzondere omstandigheden● Ziekenwagen en MUG opwachten

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

7. Verdere verzorging

● Afhankelijk van de letsels● Ondervraag en onderzoek● Geruststellen, contact houden, niet alleen

laten● Comfort slachtoffer

○ Spannende kledij losmaken○ Niet roken, eten, drinken. Wel lippen bevochtigen○ Houding○ Zuurstofrijke omgeving○ Beschermen tegen afkoeling/hitte

● Niet onnodig verplaatsen

© Het Vlaamse Kruis vzw

Benadering slachtoffer

Hoe benaderen we ons slachtoffer?1. Kalmte2. Veiligheid3. Vermoeden wervelletsel4. Vitale functies5. Bloedingen6. 112 alarmeren7. Verdere verzorging

© Het Vlaamse Kruis vzw

Reanimatie

Reanimatie Schema bewusteloos slachtoffer

Controleer bewustzijn

Spreek het slachtoffer aanSchud zachtjes aan beide schouders

Reanimatie Schema bewusteloos slachtoffer

Controleer bewustzijn

Roep om hulpVraag of roep iemand om

in de buurt te blijven

Spreek het slachtoffer aanSchud zachtjes aan beide schouders

Open de luchtwegKantel het hoofd achterover

Hef de kin op

Reanimatie Schema bewusteloos slachtoffer

Controleer bewustzijn

Controle ademhaling

Er is normale ademhalingstabiele zijligging

Kijk, luister en voel

Roep om hulpVraag of roep iemand om

in de buurt te blijven

Open de luchtwegKantel het hoofd achterover

Hef de kin op

Spreek het slachtoffer aanSchud zachtjes aan beide schouders

Stabiele zijligging : Oefening

Stabiele zijligging: Oefening

Stabiele zijligging = vrije luchtweg

● Onderliggende mondhoek lager dan keelholte

● Hoofd voorzichtig zo ver mogelijk naar achter kantelen

● Mond iets open● Controleer regelmatig

(met je handrug) of er nog ademhaling is

Reanimatie Schema bewusteloos slachtoffer

Controleer bewustzijn

Controle ademhaling

Er is normale ademhalingstabiele zijligging

Kijk, luister en voel

Roep om hulpVraag of roep iemand om

in de buurt te blijven

Open de luchtwegKantel het hoofd achterover

Hef de kin op

Spreek het slachtoffer aanSchud zachtjes aan beide schouders

ALARMEER 112

Reanimatie Schema bewusteloos slachtoffer

Er is geen (normale) ademhaling

ALARMEER 112

Leg het slachtoffer op de grond

30 x Hartmassage (18 sec.)

100 x (max. 120) per minuut5 – 6 cm diep

2 x beademen (5 sec.)Inblazen : 1 sec. per beademing

Cyclus herhalen

Controleer bewustzijn

Controle ademhaling

Er is normale ademhalingstabiele zijligging

Kijk, luister en voel

Roep om hulpVraag of roep iemand om

in de buurt te blijven

Open de luchtwegKantel het hoofd achterover

Hef de kin op

Spreek het slachtoffer aanSchud zachtjes aan beide schouders

ALARMEER 112

Reanimatie Hulpmiddelen: beademingsscherm

● Voordelen○ Makkelijk mee te dragen○ Reanimatietechniek

verder idem○ Bescherming

hulpverlener

● Nadelen○ Men moet het bij hebben○ Eenmalig gebruik○ Kortstondig tijdverlies○ Extra obstakel

Reanimatie Hulpmiddelen: beademingsmasker

● Voordelen○ Herbruikbaar ○ Bescherming van de

hulpverlener

● Nadelen○ Het moet aanwezig zijn in het

bedrijf○ Tijdverlies om het te gaan

halen○ Meer kans op luchtlekken○ Aangepaste techniek nodig

Reanimatie kind1 jaar - pubertijd

© Het Vlaamse Kruis vzw

Reanimatie

o Controle bewustzijn o Controle ademhalingo Verwijder zichtbare

obstructieso Beadem 5xo Controle (10sec)

tekenen van hartwerkingo Hartmassage 30xo Beademen 2xo Blijf reanimeren

© Het Vlaamse Kruis vzw

Reanimatie

● Blijf reanimeren tot?○ Tot collega of gespecialiseerde hulp je zegt te stoppen○ Tekens van leven merkbaar○ Vooraleer je zelf uitgeput raakt

● Wanneer hulpcentrum 112 bellen?○ Meer dan 1 HV: na vaststelling ademhalingsstilstand○ Slechts 1 HV: na 1 minuut reanimeren

© Het Vlaamse Kruis vzw

ReanimatieKaak-duwmethode

Wanneer?

1. Als een nekletsel vermoed wordt

2. Als beademen niet lukt met hyperstrekking en kinlift

© Het Vlaamse Kruis vzw

Reanimatie

Praktijkoefening

© Het Vlaamse Kruis vzw

Bewegingsstelsel

BewegingsstelselBouw en werking

BewegingsstelselKneuzing – verstuiking: kenmerken

Kneuzing● Pijn bij beweging en

druk

● Zwelling

● Verkleuring (rood blauw)

● Voelt warm aan

Verstuiking● Pijn bij beweging en

druk

● Zwelling

● Verkleuring (rood blauw)

● Voelt warm aan

• Instabiliteit van het gewricht

BewegingsstelselKneuzing – verstuiking: EHBO

Kneuzing EHBO● Hoogstand

● Koelen (10 min. IJs)● Gel tegen zwelling

● Drukkend verband

● Rust● GEEN warme zalven

(48u)● Blijvende last: arts

Verstuiking EHBO● Hoogstand

● Koelen (10 min. IJs)● Gel tegen zwelling

● Steunend verband

● Rust● GEEN warme zalven

(48u)● Blijvende last: arts

BewegingsstelselOntwrichtingen

Kenmerken

● Pijn● Verandering van

vorm● Onbruik● Zwelling &

verkleuring

EHBO

● Kijk na ● Hou onbeweeglijk● Breng ijs aan

indien mogelijk● Zorg voor vervoer

naar ziekenhuis

BewegingsstelselBreuken

● Beschadiging van het bot● Omliggende weefsels kunnen ook

beschadigd worden

● Onvolledige breuk = barst

BewegingsstelselBreuken: kenmerken

Zekere

● Zichtbare botstukken

● Verandering in vorm

● Verkorting● Abnormale

beweeglijkheid● Beenknarsen

Onzekere

● Krachtinwerking: slag, stoot,…

● Pijn● Zwelling,

verkleuring● Onbruik● “Krak” gehoord

BewegingsstelselBreuken: soorten

Gesloten breuk

BewegingsstelselBreuken: soorten

Open breuk

OPGELET: ook een breuk met wonde, zonder dat er bot

zichtbaar is, wordt beschouwd als een open

breuk!

BewegingsstelselBreuken: gevaren

● Ernstig bloedverlies● Bijkomende verwonding

○ Bloedvaten○ Zenuwen○ Inwendige organen

● Infectie (open breuk)

BewegingsstelselBreuken: EHBO

● Hou breukplaats onbeweeglijk● Verplaats het slachtoffer niet● Stelp eventuele bloedingen● Roep medische hulp in (112)● Breng koude aan op de breukplaats● Open breuk: leg steriel kompres vast+

met ontsmettingsstof bevochtigen

WondverzorgingBouw en werking van de huid

WondverzorgingSoorten wonden

SCHAAFWONDE

SNIJWONDESCHEURWONDE

STEEKWONDE

WondverzorgingDoor onszelf

5 stappenplan1. Voorbereiden2. Reinigen3. Ontsmetten4. Afdekken5. Tetanus

Wondverzorging5-stappenplan: voorbereiden

Voorbereiden

● Slachtoffer laten zitten● Eigen handen wassen en drogen● Materialen klaarleggen

o Handschoeneno Washandje en vloeibare zeepo Niet-steriele kompresseno Ontsmettingsmiddelo Afdekking

● Handschoenen aandoen

Wondverzorging5-stappenplan

Als we het zelf gaan verzorgen

1. Voorbereiden2. Reinigen

Wondverzorging5-stappenplan: reinigen

Reinigen

● Met water en zeep,of een waterig ontsmettingsmiddel

● Wonde drogen● Bij bevuilde

straatwonden: aanvullend zuurstofwater

● Wonde drogen● Indien resten in de

wonde: roep medische hulp in (arts)

Wondverzorging5-stappenplan

Als we het zelf gaan verzorgen

1. Voorbereiden2. Reinigen3. Ontsmetten

Wondverzorging5-stappenplan: ontsmetten

OntsmettenProductenTechniek

Wondverzorging5-stappenplan

Als we het zelf gaan verzorgen

1. Voorbereiden2. Reinigen3. Ontsmetten4. Afdekken

Wondverzorging5-stappenplan: afdekken

Kleeflint● Droog en koel bewaren● Vooraf ontvetten met ether● Niet te strak aanbrengen● Kleefresten verwijderen

met ether

Wondverzorging5-stappenplan: afdekken

Steriele kompressen

Wondverzorging5-stappenplan: afdekken

Kleefveld

Wondverzorging5-stappenplan: afdekken

Kleefveld

Wondverzorging5-stappenplan: afdekken

Wondverzorging5-stappenplan

Als we het zelf gaan verzorgen

1. Voorbereiden2. Reinigen3. Ontsmetten4. Afdekken5. Tetanus

Wondverzorging5-stappenplan: Tetanus

Tetanus● Ingeënt: 10 jaar in orde● Behalve bij risicowonden

o Wonde met mest of aardeo Straatwondeo Steekwondeo Bijtwondeo Vaccineren binnen de 24 uur

Wondverzorging Door een arts

● Grote wonde● Vreemde voorwerpen die diep in de

wonde zitten (splinters van glas, staal, hout,…)

● Gapende wondranden● Ontstoken wonden● Hevige bloedingen● Sterk bevuilde wonde

WondverzorgingVoorbereiding alvorens we naar de arts gaan

● Handschoenen● Wondomgeving wassen (water en zeep)● Steriel kompres vastleggen met kleeflint● Ontsmettingsstof (maar geen kleurende

middelen)● Definitieve wondverzorging binnen de 6 uur

Welk type kompressen gebruik je bij voorkeur

● Hygiënische kompressen:

(Met meerdere samen verpakt. “Bv. per 100 st.”)

○ Reinigende en ontsmettende fase

○ Tijdelijk contact met de wonde

● Steriele kompressen:(individueel verpakt)

- Steeds bij langdurig contact op de wonde (afdekkende fase)

- Bij ontbreken van hygiënische kompressen

Wondverzorging5-stappenplan

Insectenbeet

InsectenbeetKenmerken

● Plaatselijke irritatieo Roodo Warmo Pijno Zwelling

● Jeuk● Soms uitgebreide zwelling● Soms angel in de wonde

EHBO● Angel verwijderen

(splinterpincet)● Juwelen verwijderen● Ontsmetten● IJs (10 minuten, niet

rechtstreeks op de huid)● Evt. jeukwerende zalf

(Fenigel®)

Roep medische hulp in (112) als– zwelling groter dan hand

– Last bij slikken, ademhalingsmoeilijkheden, heesheid, verwardheid

– Insectenbeet in de buurt van mond of keel– Veelvuldige beten bij één persoon

Het zenuwstelsel

Het zenuwstelselBouw en werking

Het zenuwstelselFlauwte (syncope) : definitie en oorzaken

● Syncope=Kort bewustzijnsverlies

● Oorzaken o Plotse hevige pijno Emoties

• Zien van bloed• Angst / schrikken

o Onvoldoende gegeteno Uitgebreide maaltijdo Lage bloeddruko Zwangerschapo Lange tijd onbeweeglijk staano Plotse houdingsveranderingen

Het zenuwstelselFlauwte (syncope): kenmerken

● Bleke kleur● Zweten● Geeuwen● Duizeligheid● Oorsuizen● Misselijkheid ● Zwarte vlekken zien

Het zenuwstelselFlauwte (syncope): EHBO

● Ruglig met benen in hoogstand

● Zuurstofrijke omgeving● Rechtzitten mag pas als het slachtoffer zich

beter voelt. Niet helpen hierbij.● Slachtoffer mag drinken als het zelf kan

rechtstaan● Indien de bewusteloosheid aanhoudt

ondanks deze EHBO: roep medische hulp in (112)

Einde les

● Attest● Cursus● Evaluatieformulier

© Het Vlaamse Kruis vzw

Bedankt voor uw aandacht