Onderzoek naar hulpverlening door diaconieën, parochiële caritasinstellingen en andere kerkelijke organisaties in Nederland

Armoede in Nederland 2016

Programma 10.30 - 11.00 uur: Inloop met thee en koffie

11.00 - 11.10 uur: Welkom door Carla van der Vlist

11.10 - 11.30 uur: Presentatie van de

onderzoeksresultaten door Hub Crijns

11.30 – 11.50 uur: Aanbieding van het rapport aan

Christien Bonda door Gerard de Korte

en René de Reuver

11.50 - 12.00 uur: Reactie van Christien Bonda op het

rapport namens Jetta Klijnsma

12.00 – 12.15 uur: Intermezzo

12.15 – 13.05 uur: Paneldiscussie

13.05 - 13.15 uur: Afsluiting

13.15 - 13.45 uur: Napraten en netwerken

Welkom Door Carla van der Vlist Teamleider Kerk in Actie Binnenlands Diaconaat

Presentatie onderzoeksresultaten Door Hub Crijns Lid stuurgroep Armoedeonderzoek namens Landelijk Katholiek Diaconaal Beraad

Deelnemers

Ruim10kerkgenootschappendedenmee.Zezijnverdeeldinvierhoofdgroepen:• Rooms-Katholiek(parochiëlecaritasinstellingen,parochiesenVincenCusverenigingen)

• ProtestantseKerkinNederland(diaconieën)

• GemeentenaangeslotenbijMissieNederland

• Anderekerkgenootschappen

Respons

• Erzijn3.633vragenlijstenuitgezetmeteenresponsvan876.Datis24,1%.

• In2012zijner3.893vragenlijstenuitgezetenwasderespons26,2%

Hoofdconclusie 1

Er is een groei van de hulpvragen en groei van de hulp vanuit kerken, ondanks krimp in de meeste kerken.

Aantallen hulpvragen

HetaantalaanvragenvoorfinanciëlehulpsteegperdiaconaleorganisaCevangemiddeld15,5in2012naar17,4in2015.HetaantalgehonoreerdeaanvragenvoorfinanciëlehulpsteegperdiaconaleorganisaCevangemiddeld11,9in2012naar15,5in2015.

Aantallen hulpvragen - 2

Hettotaleaantalaanvragenvoorfinanciëlehulpsteegvanbijna40.000in2012naarbijna50.000in2015.Hettotaleaantalgehonoreerdehulpvragensteegvanruim32.000in2012naarruim44.000in2015.

Bedragen individuele hulp • DediaconaleorganisaCeshebbenin2015eentotaalbedragvan€13.571.276besteedaanindividuelefinanciëlehulp.

• Datwasin2012€12.055.849.

Inzet menskracht en uren individuele hulp • Gemiddeld5,9mensenperdiaconaleorganisaCehielpen(in20125,8).

• Zijbesteeddengemiddeld193uuraandehulpvragen(in2012wasdat146uur).

• MeerhulpvragenvragenmeerCjd,hetgeenwijstopstapelingvanproblemen.

•  Intotaalzijner549.700urenbesteedaanindividuelehulpvragen.

Immateriële hulp

• 86,9%vandediaconaleorganisaCesgee[naastfinanciëlehulpookimmateriëlehulp.

• Huisbezoeken,doorverwijzenenbegeleidennaarinstanCesofregelingen.

• Eennieuwantwoordin2015isdat22,7%aangee[samentebidden.

Collectieve hulp

• BijdragenaanorganisaCesofvoorzieningendiemensenhelpen(voedselbank,maatjesproject,noodfonds,ed).

• Gemiddeld€4.426perdiaconaleorganisaCeperjaar.

• Intotaal€15,228,503.• FlinkesDjgingt.o.v.2012,toenhetgemiddeld€3.234enintotaal€11.158,919was.

Kerstpakkettenacties

• DediaconaleorganisaCeshebbenin2015€4.673.108besteedaankerstpakke]en.

• In2012wasdateenbedragvan€3.762.925.

• 73,6%doetgeenvervolgacCe,12,5%steuntookhethuishoudenen11%gee[ookpaaspakke]en.

Inloophuizen

• In2015gevendekerkengemiddeld€2.064aanfinanciëlesteunvoorinloophuizen.

• Intotaal€2.534.900

• In2012wasdatgemiddeld1.685enintotaal2.152.101.

Totaalbedragen verschillende vormen van hulp

Individuele hulp € 13.571.276 Collectieve hulp € 15.228.503 Kerstpakketten € 4.637.118 Inloophuizen € 2.534.878 Totaal € 36.007.775

Stijging

• Totaalhulpin2015:36miljoen

• Totaalhulpin2009en2012:29,6en29,1miljoen

• EenflinkesCjging

Hoofdconclusie 2

Armoedeisgeentaboemeerindekerken.DehulpverleningvindtvooralplaatsinsamenwerkingmetanderegeloofsgemeenschappenenorganisaCes.

Betrokkenheid en signalen • VandediaconaleorganisaCesis78,4%betrokkenbijdeondersteuningvanhuishoudens.

• DatiseensDjgingvan71%tenopzichtevan2012.

• Signalenvanouderling,diaken,past(o)orofgemeentelidzijndemeestvoorkomendemanieromarmoedeoptesporen.

Samenwerking

• Kerkenwerkenmeerexterngerichtsamenmetanderen.

• Vergelekenmet2012issamenwerkingmetschuldhulpmaatjesprojecten,voedselbankenensolidariteitsmaalCjdentoegenomen.

• Erwordtsamengewerktmetdeburgerlijkeoverheidviamaatschappelijkwerkenschudhulpverlening.

• Nieuwewerkwijzenzijnviasocialewijkteams,socialmediaenwebsites.

Hoofdconclusie 3

Kerkenhelpenzonderonderscheidvanpersonenenvooralopdeterreinenvaneerstelevensbehoe[en.

Binnen of buiten de kerk? • 76%vandekerkenhelptiedereen.

• 6%steuntalleenmaarmensenbuitendekerk.

• 18%steuntvooralkerkleden.

• 90%vandekerkenhee[alsbeleidsintenCeiedereentewillenhelpen.

Oorzaken

• Veelhulpisgerichtophetvoorkomenvanafsluitennutvoorzieningen:43,9%

• Enopvoorkomenvanhuisuitzeang:42,8%

• Hulpineerstelevensbehoe[enzoals,broodnood,levensmiddelen,kleding,vervangenwitgoednoemt36,4%

Hoofdconclusie 4

Dekerkelijkebetrokkenheidbijprojectendiedirecteaandachtenhulpbiedenaankwetsbaregroepenistoegenomen.Dekerkwerktdaarinlaagdrempeligenmensgericht.

Om wie gaat het?

Topvijfvandemeestgenoemdegroepeninfinanciëleproblemen:1.Mensenzonderbetaaldwerk2.Alleenstaandeoudersmetkinderen3.Asielzoekersenvluchtelingen4.Mensenmetpsychischeproblemen5.Ouderen(65-plussers)

Om wie gaat het? - 2

6.Mensenmeteenchronischeziekteofbeperking7.Mensendietemakenhebbenmeteenrestschuldhypotheek8.Gezinnenwaarinslechtséénpersoonbetaaldwerkhee[9.Zelfstandigen,kleineondernemers,faillissementen10.MensenmeteenonvolledigeAOW

Welke problemen?

1.Langdurigeenlaaginkomen,onvoorzieneuitgaven,financiëletegenslag2.Hogevastelasten(wonen,energie,verzekeringen)3.Netbuitenallerleiregelingenvallen4.AngstofschaamtevoorinstanCes5.Wachajdenbijtoekennenvaneenuitkering

Welke problemen? - 2

6.Hogeuitgavenbijziekteenhandicap7.Onbekendheidmetregelgeving8.Vastlopeninloke]envanmeerdereinstanCes9.Ingewikkeldeformulieren10.Veranderingenindezorg

Hoofdconclusie 5

Deoverheidkanmeerdoenaanhetvoorkomenvanarmoede,doorzeerkwetsbaregroepenmeerengerichterteondersteunenenminderbureaucraCschtewerken.

Kwetsbare groepen • Mensenzonderbetaaldwerk,zelfstandigen,enmensenmetrestschuldhypotheekhebbentengevolgevandecrisisveelhulpvragen.

• Aantallenasielzoekersenvluchtelingenmethulpvragenzijngestegen.

• Alleenstaandeoudersmetkinderenblijvenindetopvijf.

• Mensenmetziekteofchronischebeperkingkrijgensteedsmeeruitgaven.

• ZorgelijkisdeposiCevanmensenmeteenpsychischebeperking

Kwetsbare groepen - 2 • ErisgeenechteveranderingindetopCengroepenindeproblemenentopCenproblementussen2009,2012en2015.

• Eenresultaatvanhetarmoedebeleidvandeoverheidinzakeverbeteringisnietaftelezen.

• DeoverheidbiedtvolgensdekerkelijkehulponvoldoendegaranCesaankwetsbaregroepen.

Schulden • Eenderdevandehuishoudenshee[schuldenen750.000hebbenproblemaCscheschulden.

• Langduriglevenmeteenuitkeringbetekentarmoede.

• Devastelastenvoorwonen,energie,verzekeringeneneigenbijdragenvoorgezondheidlateneentekleinbudgetoveromvanteleven.

• Hettoeslagsysteemmetonverwachteterugvorderingenzorgtvoorveelschulden.

Bureaucratie • Hetlokalearmoedebeleidisgrotendeelsafgebouwd.

• Mensenvallensteedsmeernetbuitenregelingen.

• Wachajdenzijntoegenomen.

• Erisveelingewikkelderegelgeving,langeformulieren,digitaleloke]en.

• Dienstenwerkenonvoldoendemetelkaarsamen.

Rol van kerk en overheid

• KerkenblijkennogsteedsveelhulptebiedeninsituaCeswaarineigenlijkdeoverheidgaranCesmoetbieden.

• Kerkenkunnennietvoortdurenddierekeningbetalen.

Aanbieding rapport • Door Gerard de Korte

bisschop van ’s-Hertogenbosch en bisschop-referent voor Kerk en Samenleving, Rooms-Katholieke Kerk in Nederland

• en René de Reuver scriba van de Protestantse Kerk in Nederland

• aan Christien Bronda directeur van Participatie en Decentrale Voorzieningen, Ministerie Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Intermezzo Kees Posthumus en Juul Beerda

Paneldiscussie

•  Jeanette de Waard •  Peter de Ridder

O.l.v. Kees Posthumus Eerste ronde

Paneldiscussie

•  Herman Noordegraaf •  Ans Stuart

Tweede ronde

Paneldiscussie

•  Carola Schouten •  Gé Drayer

Derde ronde

Afsluiting Refrein samenzang:

Het zijn de zachte krachten

Die winnen op den duur

’t Is soms wel even wachten

Maar ooit breekt aan het uur

Dan wordt die klein wou wezen

Uiteindelijk sterk en groot

Dan zit er op de hoogste troon

Wie ooit lag in de goot

Afsluiting

www.knooppuntkerkenenarmoede.nl/armoedeonderzoek

Dank voor uw aanwezigheid!