Bart de Groot, Doorn 2009-2013

André Schaller

Provenance

Provenance

Het werk is in mijn bezit gekomen nadat het vele jaren in het huis van mijn zus heeft gehangen. Anders gezegd mijn zus is in het huis komen wonen waar het schilderij

al hing sinds de aankoop vanuit Art et Amicitiae. De vorige eigenaar van het huis bezocht een tentoonstelling

van Schaller in Arti et Amicitiae.Daar heeft zij het direct van André Schaller gekocht.

Dan spreken we over het jaar 1969.

In 1985 is mijn zus in dat huis gaan wonen waar dit werk in de hal hing.In 2009 verhuisde ze zelf naar een andere plek en is het in mijn bezit gekomen.

Vanaf 2009 is het direct naar de papierestaurator gegaan voor restauratie en is mijn research naar het leven en werk van André Schaller begonnen.

Bart de Groot

5

6

André Schaller

Andries Petrus schAller

Geboren1 mei 1920 – Den Haag

Overleden16 februari 1981 – Amsterdam

Schaller genoot zijn opleiding aan het Instituut voor kunstnijverheidsonderwijs in Amsterdam en hij studeerde beeldhouwkunst bij onder anderen Jan Bronner aan de

Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam.

• Beeldhouwer • Tekenaar

• Gouache-schilder • Ornamenteel beeldhouwer

• Filmer

7

Schaller genoot zijn opleiding aan het Instituut voor kunstnijverheidsonderwijs in

Amsterdam en hij studeerde beeldhouwkunst bij onder anderen Jan Bronner aan de

Rijksakademie van beeldende kunsten in Amsterdam.

Hij maakte reliëfs en monumenten.

In 1952 ontving hij de Keukenhofprijs.

Naast beeldhouwen hield Schaller zich ook bezig met schilderen en filmen.

Een beeldhouwwerk van Schaller is het beeld “Salomonsoordeel”, dat voor de ingang

van het Paleis van Justitie in Arnhem staat. Het beeld werd in 1958 in opdracht van de

Rijksgebouwendienst gemaakt en op 30 juni 1964 op een 5,5 meter hoog voetstuk geplaatst

dat niet bij de ingang stond.

Dit maakte het niet makkelijk om te zien wat het beeld precies voorstelde.

Na kritiek van de kunstenaar en zijn weduwe verplaatste de rechtbank het beeld.

Het is nu voor ieder goed zichtbaar. De verplaatsing startte in het najaar van 2004 en werd

afgerond in maart 2005. Tevens kwam er een bankje onder het beeld. Met deze verplaatsing

wilde de rechtbank het Salomonsoordeel naar eigen zeggen weer een prominente plek geven.

8

Februari 1962 werd op het Museumplein bij de Honthorststraat het beeld van Vincent van

Gogh onthuld. Het Vincent van Gogh Museum aan het plein kwam pas veel later, in 1973.

Vincent staat fier rechtop, zonnestralen en vogels omkransen zijn hoofd. als een aureool.

Aan zijn voeten een mijnwerker, zonnebloemen en een aren lezende vrouw.

Menselijkheid

De beeldhouwer liet aan de afdeling kunstzaken van de gemeente weten waarom hij de

schilder zo uitgebeeld had. Schaller vond dat in die tijd de cultuur verarmde, dat symbo-

len hun zeggenschap verloren. Religie raakte zijns inziens uit zicht als gemeenschappelijke

noemer. Schaller wilde daarom als reactie op dit inzicht, een teken stellen. Het beeld van

Vincent moest een symbool zijn voor de menselijkheid.

Schaller was in de zestiger jaren geïnspireerd door Afrikaanse kunst. Hij abstraheerde zijn werk tot geometri-

sche vormen waarmee hij het beeld van archetypische symbo-len en tekens wil oproepen.

9

Een selectie van zijn belangrijkste werken

VAn houten oorlogsmonument (1947), Stationsplein in Weesp

monument sint Joris en de drAAk (1948), Dijkstraat in Lichtenvoorde

hommAge A un toréro (1953), Broersepark in Amstelveen

monument VAn gogh, (1962) Museumplein, herplaatst (2000) Akersluisweg

PAlJAs (1968), stadspark bij Cellebroederspoort in Kampen

sAlomonsoordeel (1958), Paleis van Justitie in Arnhem

de engel, de denker en de Arbeider (1959), Wenckebacstraat in Velsen

sPortmonument (1965), KNVB in Zeist

Zonnegodin (1969), Smaragdplein in Utrecht

Phoenix (1972), Nieuwe Purmerweg in Amsterdam

drie mAAgden (1973), Provinciehuis in Assen

reliëf (1976), Paleis van Justitie in Den Haag

10

1920 Geboren op 1 mei te Den Haag.1938 Gaat na 1 jaar kunstnijverheidsschool naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten te Amsterdam.1939 Onderneemt voetreis door Europa1942 Werkt als voluntair bij de later door de bezetter weggevoerde en omgekomen Frits van Hall.1944 Leeft tot aan de bevrijding ondergedoken op het vroegere atelier van Breitner op het Prinseneiland, als buurman van de schilder Maks.1946 Onderneemt met zijn vrouw Josje een studiereis langs de Franse kathedralen.1947 Voert eerste opdrachten uit waaronder verzetsmonument te Lichtenvoorde.1949 Besluit Noord-Afrika te verkennen en werkt 4 maanden te Algiers, maakt gouaches en klein plastiek en exposeert samen met Nallard, Menton Bouqueton en Fiorini in de Nombre d’Or Algiers.1950-1953 Ontstaan van verschillende plastieken als “verkrachting van de vrede”, geknielde jonge ling en andere.1952 Verwerft met zijn Taurus de eerste Keukenhofprijs.1953 Gaat plaatijzer lassen; ontstaan van “hommage à un Torrero” welke wordt aangekocht door het Rijk en in Amstelveen geplaatst.1952 Vanaf dat jaar werkt hij vele jaren aan het Vincent van Gogh monument doch komt geleidelijk tot een vrijere en bewegelijker conceptie welke verwezenlijkt wordt in brons. Het beeld wordt geplaatst op het Museumplein. Parallel ontstaan twee studies van Portret van Van Gogh.1960 Door studie van de Kunst van Afrika gedreven, belandt hij op een vrachtschip dat hem in kennis brengt met de gehele Afrikaanse Westkust.

11

RestauratiePapierrestaurator Francien van Daalen

Haarlem

13

- De tekening is getekend op bruin pakpapier in drie delen, 2 naden verticaal.De tekening is tentoongesteld geweest zonder glas met een houten lijsteromheen. De overlap van de lijst over het papier was ± 8,5 cm.- Op het oppervlak is veel oppervlaktevuil, het pigment is uitgeveegd en opdiverse plaatsen gecraqueleerd. Er is waterschade in het papier, voornamelijkaan de achterzijde zichtbaar. Bij het gele pigment zijn de waterranden zichtbaarnaar voren doorgelopen. In het papier zijn scheuren, gaatjes en winkelhaken. Erzijn diverse ontbrekende delen, één groter deel van 20 x 6 cm en één van 8 x 3cm. Het papier is niet vlak.

Voorstel:- Oppervlaktevuil verwijderen recto en verso.- Uitgeveegd pigment ‘ontstoren’.- Craquelé in vooral het witte, rode en gele pigment consolideren.- Scheuren gaten en winkelhaken repareren.- Ontbrekende delen repareren en 2 grote reparaties retoucheren.- Naden in het papier waar nodig opnieuw vastzetten.- Vlakken

- Vanwege de grootte van het object is het niet praktisch om detekening al in het atelier op een zuurvrij paneel te monteren envervolgens te vervoeren. Praktischer is om de montage op locatie,bijvoorbeeld in Utrecht of waar gewenst, plaats te laten vinden.- Voor vervoer, tijdelijke berging, montage en exposeren vande tekening worden in gezamenlijk overleg een plan/ voorstel gemaakt.

Omschrijving:

2135.001Opdracht/Object No:

Offerte

InvNo Klant:

Dhr. B. de Groot

Offerte VAN DAALEN Papierrestauratie

Haarlem 04-06-2007

Afrikaanse figurenTitel/Omschrijving:

Datering:

339Breedte: 234Hoogte:D+ABC Formaat:

bruin pakpapier in 3 delen, 2 naden verticaalMateriaal:

gouacheTechniek:

Voorstelling:

Schaller AndreKunstenaar:

Deze offerte blijft 3 maanden geldig tenzij anders is overeengekomen.Transportkosten, verzekering en werk door derden niet inbegrepen tenzij anders vermeld.

Een afwijking van 15% wordt geacht binnen de offerte te vallen.Op al onze offertes zijn de Algemene Voorwaarden van Restauratoren Nederland van toepassing.

3.000,00€

inclusief BTW 3.570,00€

André SchallerZijn werk

14

1515

KopGips, 1949

1616

Verkrachting van de vrede1950

1717

Gemeente AmsterdamGeknielde jongeling1950

1818

TaurusKeukenhofprijsBrons1953

Hommage un Torréro1953

19

De engel,de denkeren de arbeiderHoogovens Velsen1959

20

De engel,de denkeren de arbeiderHoogovens Velsen1959

21

Vincent van GoghAmsterdam1962

22

Vincent van GoghAmsterdam1962

23

Vincent van GoghAmsterdam1962

24

SalomonsoordeelPaleis van Jusitie Arnhem1963

25

SalomonsoordeelPaleis van Jusitie Arnhem1963

26

SalomonsoordeelPaleis van Jusitie Arnhem1963

27

2828

Sportmonument BronsKNVB1963

AtelierStudieSportmonumentKNVB

29

ZonnegodinUtrecht1968

30

PhoenixAmsterdam1972

31

PhoenixAmsterdam1972

32

De Drie MaagdenProvinciehuis Assen1973

33

ReliefPaleis van JustitieDen Haag1976

34

35

Research met o.a. Rijksbureau voor Kunsthistorische

Documentatie Den Haag

3737

3838

3939

4040

Monumentale Kunst CATEGORIAAL ONDERZOEK WEDEROPBOUW 1940-1965 Frans van Burkom Yteke Spoelstra

4141

4242

4343

Overzichtstentoonstelling Art et Amicitiae 1969

Amsterdam

4545

Arti et AmicitiaeUitnodiging

4646

AtelierZonnegodin

4747

PentekeningAfrikaanse impressie

4848

GouacheI homme videAlgiers 1949

4949

Inkttekening

5050

AtelierdeurenDe Ontmoeting

“...waar nog werken hangen van

Schaller en zijn beroemde deur is

aan te raken, “tussen de werelden”

genaamd - een deur van brons waar-

in westerse en afrikaanse werelden

elkaar ontmoeten- de afbeelding twee

mensen.

Het handvat van de deur is de penis

van de man in het kunstwerk. Een

genot lieve lezer om die deur daar te

openen”.

51

Schaller’s voorliefde voor Picasso’sGuernica

52

Schaller’s voorliefde voor Picasso’sGuernica

Artikel in het Utrechts Nieuwsblad

nav zijn tentoonstelling in de

Utrechtse Stadsschouwburg, 1975

53

OverzichtstentoonstellingMuseum Fodor 1973

Amsterdam

Museum FodorOverzichts-tentoonstelling 1973

5555

5656

5757

AtelierKors van Bennekom, fotograaf,in opdracht van De Waarheid

58

59

60

Recensies

61

62

63

64

65

6666

6767

6868

6969

7070

7171

7272

7373

7474

7575